نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز

2 ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز

چکیده

حفظ محیط زیست روستاها از جمله ضرورت­های توسعه روستایی محسوب می­شود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفن زباله می­باشد. دراین تحقیق به منظور ارزیابی مکان مناسب جهت دفن زباله در روستای لیقوان داده­ها و اطلاعات مربوط به عوامل ژئومورفولوژیکی تهیه و تحلیل گردید. در بررسی محل دفن زباله از محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل فرآیند تحلیل شبکه (ANP) استفاده شد. در این تحقیق 5 عامل اصلی انسانی-اقتصادی، توپوگرافی-مورفولوژی، اقلیم-هیدرولوژی، خاک-پوشش گیاهی و زمین­شناسی در نظر گرفته شده است که منجر به تولید 12 لایه­ کاربری اراضی، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از خطوط ارتباطی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، شیب، طبقات ارتفاعی، جهت شیب، اقلیم، خاک، پوشش­گیاهی و لیتولوژی شد. مکان مناسب دفن زباله با استفاده از لایه­ها و مدل مذکور در محیط Arc Map مشخص گردید. نتایج نشان داد مناطق کاملاً مناسب 23.98 درصد از میزان مساحت منطقه و نامناسب 54/21 درصد از میزان مساحت منطقه مورد نظر را به خود اختصاص داده است. بوسیله نقشه پهنه­بندی، مکان­های بهینه در کل روستای لیقوان معرفی شد که در برنامه­ریزی­های آتی می­تواند مثمر ثمر بوده و مورد استفاده قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Optimal Location of the Lighvan Village Landfill Using Analytic Network Process (ANP)

نویسندگان [English]

  • seyadasadolah Hejazi 1
  • Fariba Hemmati 2

1 Group Geomorphology Tabriz University

2 Geomorphology Tabriz University

چکیده [English]

Environmental protection in rural areas is of the necessities in rural
development. One of the important issues in rural areas is to find the
appropriate landfill site. In this article, in order to assess the proper
places for landfill in Lighvan village, corresponding
geomorphological factors are provided and analyzed. In evaluating
landfill site, GIS software and network analysis process modeling
(ANP) are used. Five human-economic key factors of topographicalmorphology,
climate-hydrology, soil-vegetation and geology are
considered. These factors produce 12 layers of land use, distance from
residential areas, and distance from the lines of communication,
distance from fault, distance from the river, slope, elevation classes,
and direction of slope, climate, soil, vegetation and the lithology. The
appropriate landfill site is identified by using the layers and models in
Arc Map. Results show that proper places allocate 23.87 and improper
places allocate 21.13 percentage of the desired area. By zoning plan,
appropriate places in the entire Lighvan village are introduced which
can be used in future planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Network analysis process (ANP)
  • Lighvan village
  • Geomorphology positioning
  • Landfill
منابع
- اله­آبادی، احمدی؛ ساقی، محمدحسین (1390)، «مکان­یابی و طراحی محل دفن زباله­های روستایی بخش روداب سبزوار»، مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، دوره 3، شماره 1، صص34-9.
- پوراحمد، احمد؛ حبیبی، کیومرث؛ زهرایی، محمد؛ نظری؛ سجاد؛ عدلی، سعید ()، «استفاده از الگوریتم­های فازی و GIS برای مکان­یابی تجهیزات شهری (مطالعه موردی محل دفن زباله شهری)، مجله محیط­شناسی، سال33، شماره 42، ص 31-42.
- خورشیددوست، علی­محمد، عادلی، زهرا (1386)، «استفاده از تحلیل فرآیند سلسله مراتبی AHP برای یافتن مکان بهینه دفن زباله مطالعه موردی: شهر بناب»، مجله محیط شناسی، سال 35، شماره 50،  ص 27-32.
- خراسانی، نعمت­اله؛ مهردادی، ناصر؛ درویش صفت، علی اصغر؛ شکرائی، علی (1383)، «مطالعات زیست محیط در جهت انتخاب محل مناسب برای دفن زباله­های شهر ساری»، مجله منابع طبیعی ایران، ج 57، شماره 2، ص257.
- سایت مرکز آمار ایران (1390)، بازیابی شده در تاریخ 20/3/1393، قابل دسترس در www.amar.org.ir.
- عبدلی، محمد علی (1379)، «معیارهای مکان­یابی محل دفن مواد زاید جامد شهری»، جلد 2، تهران، انتشارات سازمان شهرداری­های کشور.
- عنابستانی، علی­اکبر؛ جوانشیری، مهدی (1392)، «مکان­یابی محل دفن مناسب پسماند در سکونتگاه­های روستایی (مطالعه موردی: نقاط روستایی شهرستان خواف)»، فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره ششم، تابستان، صص 103- 122.
- فرجی سبکبار، حسنعلی؛ کریم­زاده، حسین؛ صحنه، بهمن؛ کوهستانی، حسین (1388)، «الگوسازی مکان­یابی دفن زباله روستایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی- مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان بستان­آباد»، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی، شماره 14، دوره 27، صص 17- 45.
- فرجی­سبکبار، محمد؛ سلمانی­فریدونی؛ فاطمه؛ کریم­زاده، حسین و حسن رحیمی (1387)، مکان­یابی محل دفن بهداشتی زباله روستایی با استفاده از مدل فرآیند شبکه تحلیل (ANP): مطالعه موردی نواحی روستایی شهرستان قوچان»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 1، دوره 14، صص 127- 149.
- محمدی­لرد، عبدالحمید (1388)، «فرآیندهای تحلیل شبکه­ای در (ANP) و سلسله مراتبی»، نشر تهران البرز فردانش.
- نظم­فر، حسین (1382)، «مکان­یابی محل­های مناسب جهت دفن پسماند با استفاده از GIS»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
- نچیلیان، سیامک (1381)، «مکان­یابی مراکز جمع آوری و تفکیک زباله با GIS در منطقه 22 تهران»، دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران.
-Dikmen, Isik and M.T.Birgonul (2007), “Using Analytic N etwork Process for Performance Measurement in Construction”, Colege of Architecture, Georgia Institute of Technology, USA. PP. 1-11.
-Guiqina, W., Lib, Q., Guoxuea, L.& Lijunc, C., (2009), “Landfill Sit Selection Using Spatial Information Technologies and AHP:A Case Study in Beijing, China”, Journal of Environmental Management, 90, Pp. 2414-2421.
-Hendix, W. & B.D. (1992), “Use of GIS for selection of sites for and application of sewag waste”, Journal of Soil and Water Conservation.
-Mahamid, L., Thawaba, S. (2010), “Multi Criteria and Land Site Selection Using GIS: A Case Study from Palestin”, The Open Environmental Engineerig Journal, 3 (1).
-Siddiqui, M. (1999), “Landfill sitting using Geographic Information system”, Demon station, Journal of Enviromental Engineering.
-Shepard, R.B. (Ed). (2005), “Quantifying environmenta impaact assessment using fuzzy logic springer”.
-Sener, S., Sener, E., & Karaguzel, R., (2010), “Solid Wasted Disposal Site Selection wqith GIS and AHP Methology: A Case Study in Senirkent_Uluborlu (Isparta) Basin, Turkey”, Journal of Environmental Management Assessment, (10) 1010-1023.
-Vastava, sh and nathawat (2003), “Selection of potential waste dis posal sites around Ranchi urban comlex using remote sensing and GIS techniques”, Urban Planning, Map Asia Conferene.
-Yahaya, S., Ilori, C., Whanda S.J, & Edicha, J., (2010), “Land fill Site Selection for Municipal Solid Waste Management Using Geographic Information System and Multicriteria Evaluation”, American Journal of Scientific Research, Issue 10, Pp.34-49.
-Yau, Yung (2010), “Domestic waste recycling collective action and economic in centive: The Case in HongKong Waste Management”, 30(12).