نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

• علیرضا ایلدرمی

دانشگاه ملایر

چکیده

حوضة آبخیز سد اکباتان با وسعتی معادل 22155 هکتار در بخش شمالی الوند و در فاصله 10 کیلومتری جنوب­شرقی شهر همدان واقع شده است. در این حوضه لغزش­ها  نقش مورفوژنیک بسیار مشخصی داشته و موجب برهنه­سازی دامنه­ها شده­اند. بر اساس بررسی­های میدانی و عکس­های هوایی 7 مورد لغزش به عنوان نمونه ثبت و انتخاب شده که از پراکنش خاصی در سطح حوضه از لحاظ زمین­شناسی خاک­شناسی و هیدرولوژی برخوردارند. بیشتر لغزش­ها از نوع سطحی و کم عمق می‌باشد. تجمع نهشته‌های سطحی بیشتر از نوع رس و ماسه در برخی از مـناطق بویژه چاله‌های انباشتی شـده که محل مناسبی جهت بروز لغزش­ها فراهم نموده است. قسمت اعظم مواد لغزش یافته از مکان اولیه خود جابجا شده­اند. مقدار زیاد نسبت D/L بیانگر گسترش جانبی و تغییر شکل عرضی مواد و برآورد نسبت­های L/W و W/D و L/D نشان­دهندة تأثیر مستقیم و فراوان شیب در بروز لغزش­هاست. تغییر در ابعاد طولی و عرضی لغزش­ها شدیده بوده و این موضوع در خصوص تغییرات طولی شدیدتر است لغزش­های منطقه سطحی معادل 76/26668 مترمربع از سطح حوضه با حجمی معادل 7/60517 مترمکعب و عمقی معادل 44 سانتی­متر را تحت تأثیر قرار داده­اند به طوری که در سطح حوضه از طریق لغزش­ها مورد فرسایش واقع شده­اند و با توجه به موقعیت آنها موجب انباشت رسوب در مخزن سد اکباتان و کاهش عمر مفید آن می­شوند.

کلیدواژه‌ها

• زمین لغزش
• مورفومتری
• مورفوژنیک
• شاخص¬های مورفومتری
• سد اکباتان

عنوان مقاله [English]

Morphometric Analysis of Landslides of the Ekbatan Dam Watershed and Estimation of their Sediments

نویسنده [English]

• Alireza Ildoromi

University MalayerDistrict

چکیده [English]

The watershed area of Ekbatan dam with an area equal to 22155 ha has located in the northern front of Alvand mountainous in Hamadan province and in a distance of 10 km from Hamadan. In this area landslides have a very specific morphological role and have caused the bareness of the skirts. According to the field examinations and air photography seven cases of land slides have been registered which had specific dispersion in the region. Examinations show that most of the landslides are shallow and over the surface. Collection of surface sediments mostly of sands and gravels in some regions specially depositing pits which are suitable places for the creation of slides. Increase in the stress and increase in the cut stability under different factors cause increasing cuts and land slides in the said pits. Quantity analysis of the slides through morpho metric indicators such as depth indicator, expansion, narrowness, displacement etc. are the representatives of surface slides. Almost all of the landslides in the region are in equilibrium which show the main part of the stable materials from the first site. The increased amount of D/L ratio represents the side expansion and the width change shape of the materials and the estimation of L/D, W/D, and L/W show the direct effect of the slope in creation of landslides. Results showed that changes in the length of slides have been severe and it is more severe in case of length change which with characteristic represents a surface equal to 26668.76 2m and a volume equal to 60517.7 3m, which shows a surface equal or more that 44 cm. In the level of the region they are erupted through the landslides. Therefore slides have an important role in displacement of the materials in the skirts and creating stability and also by creating sediment and leaving it to the rivers of dam region causes the transition and gathering of sediments in the dam and reduction of the Ekbatan dams life.

کلیدواژه‌ها [English]

• Landslide
• Morphometry
• Morphogenic
• Morphometric Index
• Ekbatan Dam