نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادد گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوجستان

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

3 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان

2

چکیده

ایستگاه­های آتش­نشانی یکی از مراکز مهم امدادرسانی می­باشند. بدیهی است که خدمات­رسانی به موقع، مستلزم مکانیابی مناسب آن­هاست. شهر پیرانشهر با داشتن یک ایستگاه آتش­نشانی، با مشکلاتی مانند کمبود ایستگاه­ها، عدم توزیع مناسب و عدم مکان­یابی صحیح آن مواجه است. هدف از این پژوهش، بررسی نحوه توزیع ایستگاه­ها و خدمات­دهی آن­ها و تعیین مکان مناسب برای احداث ایستگاه­های جدید با توجه به نیاز شهر می­باشد. در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته، اطلاعات مورد نیاز از طریق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 و طرح­های جامع و تفصیلی شهر پیرانشهر و همچنین مجلات و کتب مرتبط با موضوع گردآوری شده و جهت تحلیل داده­ها از نرم­افزارهای، ARC GIS، Super Decisions در آن بهره گرفته شده است و با استفاده از مدل‌ تحلیل شبکه و مدل ANP (جهت وزن دهی لایه­های کاربری و مکانیابی، اولویت بندی نقاط پیشنهادی) و 6 ایستگاه جدید برای مناطقی که خارج از شعاع عملکردی آتش­نشانی موجود بودند، پیشنهاد گردید تا کل شهر، بر اساس استاندارد زمانی رسیدن خودروهای آتش­نشانی به محل حادثه، تحت پوشش این ایستگاه­ها قرار گرفته و به منظور کاهش خسارات، بهره برداری مناسب از آن‌ها گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the location of Urban Fire Stations Case Study: Piranshahr City

نویسندگان [English]

  • Eisa Ebrahimzadeh 1
  • Ahmad Hosseini 2
  • Diman Kashefidoost 3

1 Professor of Department of Geography and Urban Planning, University of Sistan and Baluchestan

2 Ph.D Candidet in Urban Planning Geography, University of Sistan and aluchestan

3 M. Sc in Urban Planning Geography, University of Sistan and Baluchestan

چکیده [English]

Fire stations are one of the important centers of relief. Obviously, timely service, required for their appropriate site selection. Piranshahr city with having one fire station is faced to problems such as lack of stations, the lack of proper distribution and lack of appropriate site selection. The aim of this research is consideration the how distribution of stations and their services and determination of proper site for building the new stations with regard to city need. In this research that done with descriptive – analytical method, the needs information are collected in the way of census of Population and Housing results in 1390, and comprehensive and detailed plans of Piranshahr city and also the magazines and books with regard to subject and for analysis of data is used by software such as AUTO CAD, ARC GIS, , Expert Choice, Super Decisions, and with used by the models of network analysis such as ANP, AHP, TOPSIS model, are offered six stations for areas that were out of the radius of action in the fire station. Because the whole of city, were covered these stations according to the timing standard of fire fighting vehicles at the scene and at the time of earthquake occurrence to reduce the losses were getting the appropriate operation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Site selection
  • Fire stations
  • earthquake occurrence
  • Piranshahr city
ـ ابراهیم­زاده، عیسی؛ کاظمی­زاده، شمس­اله و حکیمه قنبری (1391)، «تحلیلی بر آسیب پذیری ناشی از زلزله بر ارائه الگوی بهینه مکان­یابی کاربری‌های ویژه بهداشتی- درمانی و آموزشی»، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، شماره 4، زاهدان.
ـ ایمانی جاجرمی، حسین (1375)، «مطالعه­ای در باب ایجاد سازمان­های مرکزی آتش­نشانی کشور»، وزارت کشور، تهران، انتشارات مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری.
ـ پرهیزکار، اکبر (1383)، «ارائه مدل و ضوابط مکان گزینی ایستگاه­های آتش­نشانی»، مرکز پژوهش‌های شهری و روستایی.
ـ پورمحمدی، محمدرضا (1391)، «برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری»، چاپ هشتم، انتشارات سمت.
ـ جباری، کاظم؛ سید نعمت الله رشیدی فرد و رحمت­الله کرامتی اصل (1390)، «مکان­یابی بهینه ایستگاه­های آتش­نشانی در شبکه­های ترافیکی درون شهری بر اثر وقوع زلزله (نمونه موردی شهر دهدشت)»، یازدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک.
ـ حسینی، سیداحمد؛ مدیری، مهدی و محمدمهدی هوشنگ (1391)، «ارزیابی نحوه پراکنش و چگونگی دسترسی شهروندان به خدمات اضطراری در حوادث انسان ساخت با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: نواحی 117­گانه تهران)»، فصلنامه جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال دوم، شماره سوم، 192-173.
ـ رنگزن، کاظم، علی موحد، تقی­زاده، ایوب و بلال زارعی (1387)، «مکان­یابی ایستگاه­های آتش­نشانی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی»، همایش ژئوماتیک.
ـ زبردست، اسفندیار (1380) «کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای»، نشریه هنرهای زیبا، شماره 10.
ـ زنگی­آبادی، علی؛ محمدی، جمال؛ صفائی، همایون و صفر قائد رحمتی (1387)، تحلیل شاخص‌های آسیب پذیری مساکن شهر در برابر زلزله (مطالعه موردی، شهر اصفهان)»، جغرافیا و توسعه، شماره 12، 79-61.
ـ زیاری، کرامت الله (1389)، «برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری»، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
ـ زیاری، یوسفعلی و سمانه یزدان­پناه (1390)، «مکان­یابی ایستگاه­های آتش­نشانی با استفاده از مدل AHP در محیط GIS (مطالعه موردی: شهر آمل)»، چشم­انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، سال ششم، شماره 14، 87-74.
ـ علوی، سیدعلی، اسماعیل سالاروند، علی احمدآبادی، سعیده فرخی­سیس، محمدرضا بسحاق (1392)، «تحلیل فضا-مکانی عملکرد ایستگاه­های آتش­نشانی بر پایه‌ی مدیریت بحران با استفاده از روش تلفیقی MCDM و تحلیل شبکه مطالعه موردی: منطقه 6 تهران»، فصلنامه مدیریت بحران، شماره دوم.
ـ فرجی، امین و مهدی قرخلو (1389)، «زلزله و مدیریت بحران شهری (مطالعه موردی: شهر بابل)»، فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال هشتم، شماره 25.
ـ فرخ­نیا، شیلا (1383)، «برنامهریزیکاهشاثراتزلزلهدریکناحیهباآسیب­پذیریبالا،نمونهموردیمنطقه17شهرتهران»، پایان­نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. 
ـ فرزاد بهتاش، محمدرضا (1387)، «مدیریتسوانح،دانشنامهمدیریتشهریوروستایی»، انتشارات سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌های کشور تهران.
ـ فروتن مقدم، متین، وحیدنیا، محمدحسن و امین مهرمنش (1388)، «تعیین مکان‌های بهینه ایستگاه­های آتش­نشانی با استفاده از شبکه­های عصبی مصنوعی» همایش ژئوماتیک.
ـ قنبری، حکیمه و محسن احدنژاد روشتی (1388)، «کاربرد GIS در تحلیل شریان‌های حمل و نقل و بررسی و اجرای مدل تحلیل شبکه و تعیین الگوریتم‌های کوتاه‌ترین مسیر در آن (نمونه مورد مطالعه: استان آذربایجان شرقی - تبریز)»، همایش سراسری اطلاعات مکانی دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
ـ نظریان، اصغر و بیراز کریمی (1388)، «ارزیابی توزیع فضایی و مکان­یابی ایستگاه‌های آتش­نشانی شهر شیراز با استفاده از GIS»، فصلنامه جغرافیایی چشم­انداز زاگرس، سال اول، شماره دوم.
ـ نوجوان، مهدی؛ امیدوار بابک و اسماعیل صالحی (1392)، «مکان­یابی اسکان موقت با استفاده از الگوریتم­های فازی (مطالعه موردی: منطقه 1 شهرداری تهران)»، دو فصلنامه مدیریت شهری، شماره 31، ص 222-205.
ـ هادیانی زهره و شمس­اله کاظمی­زاده (1389)، «مکان­یابی ایستگاه­های آتش­نشانی با استفاده از روش تحلیل شبکه و مدل AHP در محیط GIS (مطالعه موردی: شهر قم)»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، ص 112-99.
-Alexander, David (2002), “Principles ofEmergency and Managements”, OxfordUniversity Press
-Coombs W.T (2007), “Attribution Theory as a guide for post-crisis communication research”, Public Relations Review, No, 33, pp. 133-139.
-Dikmen, Isik, M.T, Birgonul (2007), “Using analytic network process for performance measurement in construction”, College of Architecture, Georgia Institute of Technology, USA, 1-11.
-Edmund Zolnik, Julie Minde b, Debasree Das Gupta a, Sidney Turner )2010(, “Supporting planning to co-locate public facilities: A case study from LoudounCounty”, Virginia, Journal of Applied Geography, 30, 687–696.
-Evans, D. (2004), “Investigation of Active Fire Protective Systems Project 4. Building and Fire Research Laboratory”, National Institute of Standards and Technology, U.S. Departmentof Commerce.
Garcia-Melon, Javier Ferris-Onate, Jeronimo Aznar-Bellver, Pablo Aragones-Beltern and Rocio Poveda Bautista (2008), “Farmland appraisal based on the analytic network Process”, Jourmal of Global Optimization, Vol. 42, PP, 143-155.
-Kou, Ying & Xiong, Jiangen (2009), “Entropy-based Improved TOPSIS as a Measure of Selecting Partner in Strategic Alliance”, International Journal of Business and Management Economy, Vol. 1, Issue, No.6
-Lili Yang, Bryan F. Jones b, Shuang-Hua Yang (2007), “A fuzzy multi-objective programming for optimization of fire station locations through genetic algorithm”, European Journal of Operational Research 181, 903–915.
-Masood A. Badri, Amr K. Mortagy, Clononel Ali Alsayed (1997), “A multi-objective model for locating fire stations”, European Journal of Operational Research, 110, 243-260.
-Mc Conkey, D (1987), “Planning for uncertainty”, Business Horizons Journal.
Mitchell, J.K., Devine, N., and Jagger, K. (1989), “A contextual model of natural hazards”, Geographical Review, 79, 391-409.
-Ngai, E, W.T.E. W.C (2005), “Chan, evolution of knowledge management tools using AHP, export systems with application”.
-Onut, Semih & Soner, Selin (2008), “Transshipment site selection using the AHP and TOPSIS approaches under fuzzy environment”, Waste Management, Vol. 28, Issue 9.
-Saaty, Tomas L (2003), “Fundamentals of the Analytic Network Process, Proc. of the International Symposium on the Analytic Hierarchy Process, Kobe, Japan.
-Schilling, D.A., (1980), “Dynamic Location Modeling for Public-Sector Facilities: A Multicriteria Approach”, Journal of Decision Sciences, Vol. 11,Pp. 174-274.