نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی توکلی ¹
• شیرکو احمدی ²
• غریب فاضل نیا ³

¹ دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تربیت مدرس، تهران

² دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سردشت (ارومیه)، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، سردشت (ارومیه)، ایران

³ دانشیار گروه جغرافیا و برنامه روستایی دانشگاه زابل.

چکیده

محیط­های جغرافیایی متفاوت، پتانسیل­ها و الگوهای متفاوتی در زمینه­های مختلف به ویژه در زمینه معیشت و فعالیت ساکنان آن­ها ارائه می­دهند، که توجه به این مهم در برنامه­ریزی­های محلی و محیطی حایز اهمیت فراوان است. لذا بررسی، شناخت و تحلیل قابلیت­ها و معیشت نواحی روستایی گامی اساسی و مهم در فرآیند تدوین برنامه­ریزی­های توسعه پایدار روستایی تلقی می­شود. بر این اساس این تحقیق درصدد تحـلیل عـوامل مـؤثر بـر معیشت روستایـی شهرستان سردشت برآمده است. این تحقیق با رویکردی توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانه­ای و نیز برداشت­های میدانی و پیمایشی انجام شده است. جامعه­ آماری این تحقیق را 5722 نفر از 8 روستای بالای 50 خانوار شهرستان سردشت تشکیل می­دهد که از بین آن­ها تعداد 386 نفر طبق جدول مورگان به روش تصادفی ساده به­عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و داده­های آن با نرم­افزار SPSS/for Win Ver.19.0 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می­دهد که در این روستاها، اصلی­ترین عوامل تأمین معیشت متأثر از شرایط تحمیلی محیطی، فعالیت­های کشاورزی و مبادلات مرزی است. هم­چنین نتایج نشان داد، به­طور کلی بین عوامل جغرافیایی همانند شیب زمین، دسترسی سطح آموزشی، نزدیکی به نوار مرزی و الگوی معیشت روستاییان منطقه رابطه معناداری وجود دارد که الگوی معیشتی خاص را برای روستاهای منطقه ایجاد کرده است. فعّالیت بازارچه­های مرزی هم­چنین باعث ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم (حمل و نقل بار و مسافر، عملیات بارگیری و ...) مرزنشینان گردیده که سهم اشتغال غیرمستقیم به مراتب بیشتر از اشتغال مستقیم می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• روستاهای مرزی
• معیشت
• شهرستان سردشت
• مرزنشینان
• مرز

موضوعات

• برنامه ریزی روستایی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Factors Affecting Rural Livelihoods (The Case Study: Villages of Sardasht Township)

نویسندگان [English]

• Morteza Tavakoli ¹
• Shirko Ahmadi ²
• Gharib Fazelniya ³

¹ Associate Professor of Geography and Rural Planning, Tarbiat Modarres University, Tehran.

² Young Researchers and Elite Club, sardasht Branch, Islamic Azad University.

³ Department of Geography and Rural Planing, University of Zabol, Zabol.

چکیده [English]

Different geographic environments, offer different potentials and problems in different fields especially in livelihood activities of their residents, attention to which gains a lot of importance in local and environmental programming. Thus identification and analysis of rural potentials and problems is an important step in the process of planning a sustainable rural development. Thus, in an explanatory and analytical approach. This study aims to assess the livelihood problems for villagers living in of Sardasht township based on its findings. This research was conducted based on documents and library as well as interpretations and field survey with a descriptive approach. The statistical population consists 5722 people from the top 50 households of 8 villages of Sardasht township 386 of which were selected the Morgan tables as a statistical sample by simple random sampling and its data was analyzed by SPSS software. Results show that, supply factors imposed the livelihoods in this villages were affected by environmental conditions including gardening and non-agricultural activities, being in a boundary region has also caused smuggling activities. Also results generally show that significant relationship exists between geographic factors such as land slope, access to educational level, distance from boundary area and different earning source of rural livelihoods all of which generated specific livelihood pattern for the villages in the region. Areas of the border also cause direct and indirect employment (freight transportation and passenger operations, loading, etc) that share a border of more than direct employment of indirect employment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Border villages
• Livelihoods
• Sardasht Township
• Frontiersman
• Border