نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
2 ـ دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز.
3 کارشناس ارشد شهرسازی- برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای از دانشگاه علم و صنعت ایران، کارشناس شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تبریز.
4 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند.
چکیده
باتوجه به تراکم بالای جمعیتی و ساختمانی، سازه‌های کم‌دوام، عرض کم معابر و درجه محصوریت بالا در شهرها، انجام مطالعات و برنامه‌ریزی‌های دقیق در راستای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از این رویداد طبیعی ضروری است. برای این منظور یکی از مهم‌ترین اقدامات میتواند شناسایی عوامل مؤثر در کاهش آسیب‌پذیری شهرها در برابر زلزله باشد. شناخت و بررسی آسیب‌پذیری شهرها بهویژه محدوده‌هایی که بهصورت اسکان غیررسمی و بافت فرسوده میباشد، اهمیت زیادی دارد. میتوان با مشخص کردن پهنه‌های آسیب‌پذیر در برابر زلزله و با آگاهی از خسارت‌های ناشی از آن‌ها، شهرها را بهگونه‌ای طراحی و برنامه‌ریزی کرد که به هنگام وقوع زلزله کمترین آسیب به آن‌ها وارد شود. دراین پژوهش شاخص‌های کاربری زمین، عرض خیابان، تعداد طبقات، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی، دانه‌بندی قطعات، سطح اشغال، تراکم ساختمانی، کیفیت ابنیه، نوع سازه، قدمت ابنیه، دسترسی به فضاهای باز و دوری و نزدیکی به گسل‌های اصلی انتخاب و با استفاده از مدل MIHWP و بهکارگیری قابلیتهای نرمافزار Arc GIS در محاسبه، تجمیع و روی هم‌گذاری داده‌ها و لایه نقشه‌های شاخص‌های منتخب، آسیب‌پذیری منطقه 10 شهر تبریز در مقابل زلزله مشخص شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که قطعاتی که دارای خیابان‌های کم عرض، تعداد طبقات و درجه محصوریت بالا، مساحت کمتر، سطح اشغال، تراکم‌های ساختمانی و جمعیتی بالا، کیفیت ابنیه پایین، نوع سازه کم‌دوام، قدمت ابنیه قدیمی، فاصله زیاد تا فضای‌های باز و فاصله نزدیکی به گسل‌های اصلی بودهاند، دارای امتیاز آسیب‌پذیری بالایی بوده و در نتیجه آسیب‌پذیر نشان داده شده‌اند. همچنین در محدوده منطقه، با حرکت از سمت شمال غرب به طرف مرکز و شمال شرق به میزان آسیب‌پذیری شهر افزوده میشود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Investigating the Urban Vulnerability against Earthquake Using Mihwp Model-Case Study: 10th Zone of Tabriz
نویسندگان [English]
- Kiumars Habibi 1
- Mohammad Ezzati 2
- Kamal Torabi 3
- Bakhtiar Ezzat Panah 4
1 Associate Professor, Faculty of Art and Architecture, University of Kurdistan.
2 Ph.D Candidate in Urban Planning, Azad University of Marand, Deputy of Urban Planning and Aarchitecture, Tabriz Municipality.
3 Master of Urban and Regional Planning, Iran University of Science & Technology, Urban planning expert, Tabriz Municipality
4 Assistant Professor, Islamic Azad University of Marand.
چکیده [English]
Considering high construction and population density, unstable structures, narrow streets, and high rate of inclusion in cities, it is necessary to plan and carry out researches to minimize vulnerabilities caused by natural events. To accomplish this, one of the important efforts can be identifying effective factors in reducing vulnerabilities of cities against earthquake. Recognizing and investigating the vulnerability of urban areas, particularly within the context of the old fabrics and informal settlements, is of great importance. By specifying vulnerable areas against earthquakes, with an awareness of the damage they may suffer, cities can be planned and designed in a way that the least damage during an earthquake is received. In this paper, by picking several indicators such as land use, street width, number of floors, rate of inclusion, population density, fabric segmentation, occupied space, floor-area ratio of buildings, built quality, structure type, building age, access to open spaces and distance to the main seismic belt and by employing the MIHWP model along with the capabilities of the Arc GIS software and by multiplying and overlaying the data layers of indexed indicators, the seismic vulnerability of the region 10 of Tabriz has been represented. The results conclude that the buildings with low width streets, high number of floors and high value of enclosure, less lot areas, high occupied space and building and population density, low built quality, unstable structures, old buildings, more distance to open space and proximity to major seismic belts, have been rated as high vulnerable areas. Within the region, moving from the North West to the center and North East, vulnerability considerably increases
کلیدواژه‌ها [English]
- Vulnerability
- Earthquake
- Tabriz
- MIHWP
- GIS
)