نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی گلچین ¹
• مسعود جلالی ²

¹ جغرافیای طبیعی (اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر

² گروه جغرافیا دانشگاه زنجان

چکیده

نظر به این که تولید مواد غذایی بهتر و بیشتر از مسایل مهم دنیای کنونی به شمار می­رود و ازآن جا که تولید محصول و قابلیت­های کشاورزی هر منطقه به هوا و مشخصات اقلیمی آن بستگی دارد، لذا زنبورداری هم که یکی از رشته­های تولیدی مهم کشاورزی است، از شرایط آب و هوایی منطقه تأثیرپذیر بوده و مطالعه سازه­های جوی موثر بر آن از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. در تحقیق حاضر ارتباط بین عناصر آب و هوایی و تولید عسل کندوهای بومی در شهرستان اهر با استفاده از روش­های همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جهت آزمون همگنی و نرمال بودن داده­ها از آزمون­های ران تست و کولموگروف ـ اسمیرنف استفاده شد. برای این منظور آمار و داده­های هواشناسی منطقه مورد مطالعه در بازه (1387-1377) از سازمان هواشناسی و داده­های مربوط به تولید عسل کندو­های بومی همان دوره آماری از سازمان جهاد کشاورزی تهیه گردید. در این مطالعه پس از تعیین میزان همبستگی بین هریک از عناصر اقلیمی با مقدار تولید عسل کندوهای بومی، عناصر اقلیمی با همبستگی خوب و معنی­دار مشخص شدند. سپس از طریق تحلیل رگرسیون چندمتغیره و با استفاده از روش گام به گام اقدام به استخراج عناصر اقلیمی مهم و با تأثیرگذاری بیشتر گردید و در نهایت مدل نهایی انتخاب و معرفی شد. بررسی مدل­ها نشان داد که ازمیان 21 عنصر اقلیمی معنی­دار و تأثیرگذار، 4 معیار اقلیمی میانگین سرعت باد اسفند ماه، تعداد روز با بارش یک میلی­متر و بیشتر در دوره پرورش زنبور عسل، دمای میانگین حداقل بهار و تعداد روز با دمای 15 درجه سانتی­گراد و بیشتر، به عنوان عناصر با سطح اهمیت زیاد نسبت به سایر عناصر شناسایی شدند. همچنین ضریب تعیین مدل چندمتغیره تولید عسل بومی و عناصر اقلیمی (99/0) مشخص کرد که کندوهای بومی در مقایسه با کندوهای مدرن با تعداد بیشتری از عناصر اقلیمی در ارتباط بوده و کاملاً تحت تأثیر شرایط آب و هوایی منطقه هستند.

کلیدواژه‌ها

• آب و هوا
• زنبورعسل
• تولید عسل کندوی بومی
• رگرسیون چندمتغیره
• شهرستان اهر

عنوان مقاله [English]

Zoning Watershed for Artificial Recharge of Ground Water Using AHP and GIS Techniques

نویسندگان [English]

• Mostafa Golchin ¹
• Masood Jalali ²

¹ Geography (climatology in environmental planning), Islamic Azad University of Ahar

² Department of Geography, University of Zanjan

چکیده [English]

Iran has a dry land with very small amount of precipitation so that its average rainfall is less than one third of average rainfall in the world. Nowadays, with increase in population demand for food increased. Therefore, utilization of water resources extended much more than the past. This amount of consumption was more than the amount of ground water resources. In other words, input source become less than output. Therefore shortage of ground water resources should be compensated through artificial recharge of ground water resources.
The purpose of this study is zoning watershed for artificial recharge ground water. The analytic hierarchy process (AHP) is one of the most efficient techniques designed to multiple criteria decision making. This technique allows formulation of complex issues as hierarchy and also provides the possibility to consider various quantitative and qualitative criteria in question. To ensure the final results, potential layer of study area was provided in raster calculator, weighed overlay and weighted sum methods. The results show that among the three methods mentioned above raster calculator method allocated the maximum of area to high potential against weighed overlay that allocated the minimum area. But the weighted sum method is between the two methods and results of its confidence are higher. Among these, zones with highest potential are based on more coarse alluvial sediments and most areas with the highest density and zones with lowest potential both coincide with highest altitutes with the lowest penetration and steep slope and the low areas with high density of gypsum deposits and high rate of evaporation and temperature. The results of this study can be used in environmental management of groundwater resources and also the fruitful exploitation of optimal design of water resources and prevention of over exploitation of which can be productive.

کلیدواژه‌ها [English]

• Baazed
• Watershed
• AHP
• Technical GIS. Zoning
• Artificial Recharge