نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، سنندج

3 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه اصفهان.

2

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، که به­لحاظ ماهیت کاربردی و از نظر روش تحلیلی ـ توصیفی بوده، شناسایی عوامل بازدارنده استفاده از سیستم­های آبیاری بارانی و ارائه راهکارهای مناسبی جهت تقویت استفاده از سیستم­های مذکور در بین کشاورزان شهرستان روانسر می­باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کشاورزان استفاده­کننده از سیستم­های آبیاری بارانی واقع در شهرستان روانسر (190N=) تشکیل می­دهند. با توجه به حجم جامعه مورد نظر، نمونه مورد مطالعه به­صورت تمام شمار انتخاب گردید. نتایج پژوهش نشان داد موانع سخت­افزاری استفاده از سیستم­های آبیاری بر موانع نرم­افزاری استفاده از سیستم­های مذکور در بین کشاورزان شهرستان روانسر غلبه دارد. به این صورت که چهار عامل بازدارنده سخت­افزاری استفاده از سیستم­های آبیاری بارانی یعنی عوامل نظام اجرایی (612/26)، ویژگی زراعی (868/22)، ناسازگاری رفتاری (997/19) و محیطی (492/16) در مجموع 969/82 درصد متغیر وابسته را تبیین کرده­اند. در حالی­که موانع نرم­­افزاری اسـتفاده از سیستم­های مذکور یـعنی عوامل نظام اجرایـی (874/31)، شـخصی (980/19)، فنی ـ تخصصی (236/15) و ناسازگاری فناوری (921/7) در مجموع 711/72 درصد متغیر وابسته را تبیین کرده­اند. هم­چنین، نتایج نشان داد راهکار اختصاص تسهیلات بانکی بلاعوض یا با بهره کم به کشاورزان با ضریب تغییرات 123/0 مهم­ترین راهکار اجرای سیستم­های آبیاری از دیدگاه کشاورزان محدوده مورد مطالعه بوده و دیدگاه اکثر پاسخ­گویان (9/77 درصد) نسبت به اجرای طرح­های مذکور در سطح عالی و خوب بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating Inhibiting Factors Equip Agricultural Land Villagers to Sprinkler Irrigation Systems (Case: Ravansar Township)

نویسندگان [English]

  • Seyd Hedayatolah Nori 1
  • Davood Jamini* 2
  • Alireza Jamshidi 3

1 Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Isfahan University

2 Young Researchers and Elite Club, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj

3 Ph.D of Geography and Rural Planning, Isfahan University

چکیده [English]

The aim of the current study is, which uses a descriptive-analytical tool, is to investigate the factors hindering the usage of sprinkler Irrigation systems among farmers in Ravansar and propose practical ways to reinforce these systems. The sample included those farmers who used sprinkler Irrigation in Ravansar (N = 190). Factor analysis was performed for analyzing the collected data. The results indicated that use of these systems among farmers in Ravansar is more due to the physical issues rather those theoretical issues. Physical variables of performance system issues (26/612), the agricultural characteristics (22/868), behavioral issues (19/997), and environmental factors (16/492) were found to account for the 82/969 percent of the variance. Additionally, theoretician factors of performance system issues (31/874), personal (19/980), technical (15/236), and technical incongruence (7/921) accounted for 72/711 percent of the shared variance. The findings also indicated that providing financial (bank) facilities in form of loans was the best way to implement these sprinklers Irrigation systems. Most of the participants (77/9 %) found the practical solutions proposed by this study to be satisfactory. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Managing water resources
  • sprinkler Irrigation Physical hindering factors
  • theoretical hindering factors
- اخوان، کرامت (1391)، «آشنایی با سیستم­های آبیاری تحت فشار»، ماهنامه سنبله، شماره 225، صص 53-52.
- جمشیدی، علیرضا، تیموری، مصطفی و معصومه جمشیدی (1390)، «بررسی عوامل موثر بر پراکنش اراضی زراعی در شهرستان شیروان و چرداول و ارایه راهکارهای مناسب برای ساماندهی آنها»، مجله تات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 42، شماره 3، صص: 378-367.
- خاتون­آبادی، سیداحمد (1384)، «جنبه­هایی از توسعه پایدار (از اندیشه تا کنش)»، جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان.
- رسولی آذر، سلیمان و سعید فعلی (1388)، «تحلیل مؤلفه­های بازدارنده پذیرش سیستم­های آبیاری بارانی در کشاورزان استان آذربایجان غربی»، مجله ترویج و اقتصاد کشاورزی، سال دوم، شماره 2، صص: 113-103.
- صیدایی، سیداسکندر، قنبری، یوسف و داود جمینی (1392)، «سنجش پایداری کشاورزی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان روانسر)»، جغرافیا و پایداری محیط، شماره 6، صص: 106-87.
- عبدالله­زاده، غلامحسین، کلانتری، خلیل، صحت، علیرضا و عبدالهادی همتیار (1391)، «تحلیل عوامل بازدارنده طرح­های تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی: مطالعه موردی منطقه خور و بیابانک، استان اصفهان»، فصلنامه روستا و توسعه، سال 15، شماره 2، صص: 77-59.
- علی­میرزایی، عرفان، اسدی، علی، ملک­محمدی، ایرج و مریم طهماسبی (1391)، «شناسایی عوامل بازدارنده توسعه سازمان­های کشاورزان نخل­دار استان خوزستان»، مجله تات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 42، شماره 3، صص: 346-335.
- عمانی، محمدرضا (1389)، «شناسایی عوامل مؤثر بر دانش پایداری آب زراعی در بین گندم کاران شهرستان اهواز»، مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، سال سوم، شماره 2، صص: 77-65.
- فعلی، سعید، احمدی، سرووه و سیدجمال فرج­الله حسینی (1390)، «عوامل مؤثر بر رضایت­مندی کشاورزان استان کردستان از سیستم­های آبیاری بارانی»، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 42، شماره 4، صص: 625-615.
- فلاح، سیف­الله، قبادی­نیا، مهدی، شکرگزارارابی، محسن و شجاع قربانی دشتکی (1391)، «بررسی پایداری منابع آب زیرزمینی دشت داراب استان فارس»، مجله پژوهش آب در کشاورزی، جلد 26، شماره 2، صص: 172-161.
- کهنسال، محمدرضا، قربانی، محمد و هادی­رفیعی (1388)، «بررسی عوامل محیطی و غیرمحیطی مؤثر بر پذیرش آبیاری بارانی: مطالعه موردی در استان خراسان رضوی»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 17، شماره 65، صص: 112-97.
- ماقبل، روح­الله، چیذری، محمد و سیدمجتبی خیام نکویی (1389)، «تحلیل عاملی موانع بازدارنده پیرامون توسعه فناوری نانو در بخش کشاورزی ایران»، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 6، شماره 1، صص: 41-31.
- محبوبی، محمدرضا، اسماعیلی اول، محمد و جعفر یعقوبی (1390)، «بررسی عوامل بازدارنده و پیش­برنده کاربرد روش­های جدید آبیاری توسط کشاورزان: مورد غرب شهرستان بشرویه در خراسان جنوبی»، مدیریت آب و آبیاری، دوره 1، شماره 1، صص: 98-87.
- نجفی، نسترن، خسروی­پور، بهمن، غنیان، منصور و مسعود برداران (1392)، «شناسایی عوامل بازدارنده موفقیت تشکل­های آب­بران از دیدگاه بهره­برداران حوزه­های کرخه شمال و جنوبی استان خوزستان»، پژوهش­های روستایی، سال 4، شماره 1، صص: 188-165.
- Anonymous G (2001), “Indonesia: Bila irrigation project (I) (II)”, Retrieved from http://www.jbic.go.jp/english/oec/post/2001/ pdf/e_project_26_all.pdf.
- Faham E, Hosseini M and Darvish AK (2008), “Analysis of factors influencing rural participation in National Action Plan for Sustainable Management of Land and Water Resources in Hable-Rud Basin, Iran”. American Journal of Agricultural and Biological Sciences, 3(2), PP. 457-461.
- Gonzalez-Dugo, V. Durand, J. L. and Gastal, F (2010), “Water deficit and nitrogen nutrition of crops”, A review, Agronomy for Sustainable Development, 30: 529-544.
- Heyd H and Neef A (2004), “Participation of local people in water management: Evidence from the MaeSa Watershed, Northern Thailand” International Food Policy Research Institute, Washington, D.C. USA.
- Jamini D, Ghadermarzi H, Mafakheri A, Jamshidi A and Nikbakht S (2013), “Investigation and assessment of factors that influence ustainable farming: A case study of rice farmers in Shirvan Cherdavel Town, Ilam province, Iran”, International Journal of AgriScience, 3(6), PP: 444-452.
- Kulshreshtha SN and Brown WJ (2007), “Role of farmers' attitudes in adoption of irrigation in Saskatchewan”, Irrigation and Drainage Systems, 7(2): 85-98.
- Mclean, R.K., R. Sriranjan and Klassen G (2000), “Spray evaporation losses from sprinkler irrigation systems” Can. Agric. Eng, 42 (1): 1-15.
- Namara, R., R. Nagar and B. Upadhyay (2007), “Economics, adoption determinants, and impacts of micro-irrigation technologies: empirical results from India”, Irrigation Science, 25 (3): PP. 283-297.
- Ommani, A.R. & Chizari, M. (2006), “Management of dry land sustainable agriculture”, Proceedings of International Symposium on Dry Lands Ecology and Human Security, Regional Perspectives, Policy Responses and Sustainable Development in the Arab Region - Challenges and Opportunities, Dubai.
- Reynolds SG (1998), “Possible reasons for nonadoption of pasture and forage crop research findings at farmer level. In: Grasslands and Forage Production in South-east Asia” (ed. Halim RA), Proceedings of First Meeting Regional Working Group on Grazing and Feed Resources of Southeast Asia 27 Feb. 3 March 1998, Serdang, Malaysia, PP. 181-191.
- Shashidhara KK, Bheemappa A and Hirevenkanagoudarand Shashidhar KC (2007), “Benefits and Constraints in adoption of Drip Irrigation among the plantation crop growers”, Karnataka Journal Agricultural Science, 20(1): 82- 84.
- Stevens, B.J (2006), “Adoption of irrigation scheduling methods in South Africa”, (Doctoral dissertation, Pretoria University), Retrieved from http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-05162007- 173724/unrestricted/00front.pdf.