نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• کریم حسین زاده دلیر ¹
• رسول قربانی ¹
• ابوالقاسم تقی زادفانید ²

¹ گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

² مرکز پژوهش های جغرافیایی، دانشگاه تبریز

چکیده

روند رو به افزایش شهرنشینی و بروز آثار ناشی از آن، ضرورت برنامه­ریزی در خصوص توسعه شهری را بیش از گذشته با اهمیت نموده است. از جمله گزینه­های مقابله با مشکلات شهرنشینی شتابان و مسائل کلانشهرها، راهبرد احداث شهرهای جدید ـ بویژه از اواسط قرن بیستم ـ بوده است. بدین ترتیب، این الگو در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه بوده و در کشور ایران، قبل از سال 1357 با هدف تأمین مسکن شاغلان بخش صنعت و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، عمدتاً به منظور جذب سرریز جمعیت مادرشهرها جامه عمل پوشیده است.
اکنون، پس از گذشت بیش از ربع قرن و آغاز مرحله جذب جمعیت برای تعدادی از شهرهای جدید، پاسخ به این سؤال، که «سیاست اخیر تا چه میزان به اهداف خود نزدیک­تر شده است»؟ به عنوان هدف اصلی مقاله انتخاب شده است. گفتنی است بررسی کارکرد شهر جدید سهند در جذب سرریز جمعیت مادر شهر تبریز در مقایسه با هدف اولیه پیش­بینی شده برای آن، به روش اسنادی و پیمایشی و با انجام نمونه­گیری از خانوارهای ساکن و شاغلان واحدهای تولیدی و خدماتی مستقر در شهر جدید انجام پذیرفته است.
یافته­ها نشان می­دهد، بنابه دلایلی اشباع جمعیت مادرشهر تبریز و آغاز سرریز آن حداقل تا دهه آینده منتفی است. بنابر این شهر جدید سهند از برنامه پیش­بینی شده برای جذب جمعیت عقب­ افتاده و این روند ادامه خواهد داشت. اما به لحاظ کارکرد منظور شده در زمینه جذب جمعیت با ویژگی­های جمعیت سرریز ما در شهر تبریز تا حدودی امکان تحقق اهداف جهت­گیری شده میسور می­نماید.

کلیدواژه‌ها

• کارکرد
• شهرهای جدید
• سرریزجمعیت
• مادرشهر
• تبریز

عنوان مقاله [English]

Iran's New Towns Perfomance in Attracting Population Overflow Metropolis (Case Study: Sahand New Town)

نویسندگان [English]

• Karim Hosseinzadeh Delir ¹
• Rasool Ghorbani ¹
• Abolghasem Taghzadeh Fanid ²

¹ Department of Geography and Urban Planning, University of Tabriz

² Geographical Research Center, Tabriz University

چکیده [English]

Since the process of increasing urbanization and its effects, has been made more important the necessity of planned about urban development. Some of the problems about this that we face are: metropolises issues, decreasing the quality of life due to more density of population and activities, new towns strategy buildings - especially in the middle of latest centaury - Thus, this model has been used in many countries (in past decades) and also it has been started since 1357 with the aim of housing for industry workers, and after the Islamic Revolution, mainly to absorb the metropolis crowd overflow.
Now, after more than one-fourth century and beginning of attracting population process for some of new towns, the main purpose of the article is the answer to this question, that "how much this policy was successful?". And we compare the performance of Sahand new town about the absorption of Tabriz metropolis crowd overflow with prior goals that are based on documental and survey methods on sample include 350 household, production and servicing units.
Findings show that, Sahand new town was clearly retarded of contingency planning about buildings, especially population absorption and employment. But the predicted performances to attract the overflow crowd of Tabriz and provide house, some deal orientation resolved to realize the goals.

کلیدواژه‌ها [English]

• performance
• New towns
• Overflow crowd
• Metropolis
• Tabriz