نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمد دارند ¹
• بهروز ابراهیمی ²

¹ استادیار گروه آب و هواشناسی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

² دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی کاربردی دانشگاه کردستان.

چکیده

برای انجام این پژوهش داده­های روزانه­ بارش 162 پیمونگاه همدید، اقلیمی و بارانسنجی بر روی پهنه­ استان کردستان و 26 پیمونگاه همدید، اقلیمی و بارانسنجی خارج از مرز استان مربوط به تحقیقات آب و سازمان هواشناسی طی بازه­ زمانی 1/1/1340 تا  11/10/1391(21/3/1961 تا31/12/2012) استفاده شد. به­ کمک روش زمین­آماری کریگینگ مقادیر بارش روزانه بر روی یاخته­های6×6 کیلومتر میان­یابی و برای هر روز یک نقشه رقومی ایجاد شد. سپس داده­های روزانه­ مربوط به 811 یاخته که کل استان را پوشش می­دادند از نقشه­ها استخراج شد. یک پایگاه داده (گاه­جای) در ابعاد 811×18914 ایجاد شد که بر روی سطرها روز (زمان) و بر روی ستون­ها یاخته­ها (مکان) قرار داشت. برای هر ماه از سال بر روی هر یاخته میانگین، آستانه­ بالا، آستانه­ پایین و انحراف معیار مدت زمان انتظار رخداد بارش محاسبه شد. برای شناسایی آستانه­ها از آزمون t-student بهره گرفته شد. مقادیر آستانه­ها در سطح اطمینان 99 درصد برآورد شد. یافته­های این پژوهش نشان داد که پیکربندی ناهمواری­ها نقش مهمی در پراکنش مدت زمان انتظار رخداد بارش استان کردستان دارند. مدت زمان انتظار رخداد بارش طی ماه­های مختلف سال بر روی پهنه­ استان کردستان متفاوت است. پراکنش مدت زمان انتظار رخداد بارش طی فصل­های مختلف سال به­ نوعی مسیر عبور سامانه­های بارش­زا را بر روی استان کردستان نشان می­دهند. به­طور کلی به­لحاظ مکانی هسته­های کمینه­ مدت زمان انتظار رخداد بارش در فصل بهار بر روی شمال­غرب، در فصل تابستان بر روی شمال و شمال­شرق، در فصل پاییز و زمستان بر روی شمال­غرب و غرب استان قرار دارند. طولانی­ترین و کوتاهترین مدت زمان انتظار رخداد بارش به ترتیب مربوط به ماه­های شهریور و بهمن است. در بهمن­ماه بر روی بخش­­های غربی و شمال­غرب استان کردستان مدت زمان انتظار رخداد بارش حدود 3 روز است. درحالیکه در شهریور ماه بر روی مناطق یاد شده مدت زمان انتظار رخداد بارش به بیش از 60 روز می­رسد.   

کلیدواژه‌ها

• مدت زمان انتظار
• بارش
• میان‌یابی
• استان کردستان

عنوان مقاله [English]

Precipitation Waiting Time Duration in Kurdistan Province

نویسندگان [English]

• Mohamad Darand ¹
• Behrooz Ebrahimi ²

¹ Assistant Professor of Climatology, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Iran.

² Master Student of Climatology, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Iran.

چکیده [English]

To doing this research daily precipitation data from 162 synoptic, climatic and rain gauge stations in and out of province during 21/3/1961 to 31/12/2012 extracted from Kurdistan Regional Water Company and meteorology organizations. By geostatistic Kriging method daily precipitation interpolated on 6×6 kilometers and one digital map has been created for each days. Then data over province on the 811 pixels that covers whole of province extracted. A database was created in dimensions of 18914×811with time (day) on the rows and pixels (place) on the column. The average, high and low hresholds and standard deviation of waiting time duration calculated for each pixel during different months. To detection thresholds the t-student test has been applied. The thresholds calculated in 99% confidence level. The results showed that Mountains features have important effects on precipitation waiting time duration. The different precipitation waiting time duration observed over Kurdistan province during different months. The distribution of precipitation waiting time  during the different seasons of the year shows route of Rain-bearing systems on Kurdistan province. In total, the cores of minimum precipitation waiting time are located on the North-West of province in spring, on the North and North-East of province in summer, and on the North-West and West of province in autumn and winter. The shortest and most prolonged precipitation waiting time is related to the months of February and September respectively. In February on the part of the western and northwestern parts of Kurdish province precipitation waiting time duration is about 3 days. While waiting period in September on the mentioned areas is more than 60 days.

کلیدواژه‌ها [English]

• Waiting Time Duration
• Precipitation
• Interpolation
• Kurdistan province