نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز.

01

چکیده

افزایش جمعیت شهری و روند رو به تزاید مالکیت خودرو باعث بروز بسیاری از مشکلات عبور و مرور در حمل و نقل شهری گردیده است. یکی از راه­های برون­رفت از این دشواری­ها، توسعه حمل و نقل عمومی به­ویژه سیستم­های ریلی و مترو شهری است که در سال­های اخیر در اغلب شهرهای بزرگ کشور راه­اندازی شده است. در این مقاله سعی بر آن است که ضمن معرفی شبکه متروی شهر تبریز به ارزیابی ایستگاه­های مکان­یابی شده در طرح توسعه متروی تبریز با استفاده از 18 شاخص در قالب روش تحلیل سلسله مراتبی پرداخته شده است. یافته­های تحقیق نشان می­دهد ایستگاه 29 بهمن و ایستگاه استاد شهریار بیش­ترین امتیاز از متغیر کیفیت مبلمان و کم­ترین امتیاز را از این گزینه را ایستگاه خیام دارا است. ایستگاه 4 در زیر شاخص وجود درمانگاه و اورژانس بیش­ترین امتیاز و ایستگاه 6 کم­ترین امتیاز را داراست.کاربری­های محدوده ایستگاه 2 و ایستگاه 7 ارتباط بیش­تری با عملکرد ایستگاه­ها دارند. در بین ایستگاه­های فاز اول خط یک ایستگاه استاد شهریار از لحاظ زیباشناختی امتیاز بیش­تری را دارا است. ایستگاه 1 به­دلیل نزدیک بودن به دپو ائل­گلی بیش­ترین وزن متغیر دسترسی به خدمات تأسیساتی را به­خود اختصاص داده است. ایستگاه 5 کم­ترین دسترسی به خدمات را در بین هفت ایستگاه دارد. ایستگاه 3 در موقعیتی مکان­یابی شده است که بیش­ترین رفت و آمد تاکسی­ها می­باشد و از میزان نظم واحدهای حمل و نقل بالایی برخوردار است. نتایج تحقیق حاضر می­تواند در اولویت­دهی اصلاح خدمات­دهی ایستگاه­های متروی تبریز مورد بهره­برداری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Locational Patterns of Metro Terminals in Urban Areas, Case Study: Tabriz Metropolitan

نویسندگان [English]

  • Mohamad Reza pourmohamadi 1
  • Sheirin Badrei Asl 2

2 Master of Geography and Urban Planning, University of Tabriz

چکیده [English]

The growing urban population and the absolute rise in the rate of car ownership have caused a number of problems in the smooth flow of traffic in the cities. Better public transport system, especially the subway system, which is opened and expanded in some Iranian cities would help ease traffic congestion. While introducing Tabriz subway system, this article evaluates the conditions of subway stations according to twenty four indexes which are provided by hieratical analytic model. The article shows that 29 Bahaman and Shahriyar stations mark the highest point in furniture quality variable while Khayyam station comes last. Station four has the most immediate access to emergency aid while station 6 has the least. Land uses around stations 2 and 7 are more relevant to the function of the stations. In terms of esthetic principals, Shahriyar station scores the highest among the stations in the first phase of the first line. Because of its proximity of Elgholi depot, station 1 has easier and greater access to infrastructure facilities while station 5 has the least among the seven stations. Station 3 is in close proximity to commuter taxis and also in good order among other stations. The findings of the article have implications for giving priorities to organizing the subway system in Tabriz.

ـ اصغری­زمانی، اکبر (1379)، «پژوهشی در روند حاشیه­نشینی در ایران نمونه موردی تبریز»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
ـ پناهی­جلودار، قربان (1379)، «تحلیلی بر روند حاشیه نشینی در مادر شهرهای ایران، نمونه موردی تبریز»، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز
ـ رجبی سجاد (1391)، «ارزیابی نحوه استقرار پایانه­های مسافربری برون­شهری»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
ـ سیدزاده­خرازی، مرضیه  (1391)، «طراحی محله بلافصل ایستگاه مترو تبریز (نمونه موردی محله خاقانی)»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
ـ قدسی­پور، سیدحسن (1388)، «فرایند تحلیل سلسه مراتبی»، انتشارت دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران.
ـ مالچفسکی، یاچک (1385)، «سامانة اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاری»، ترجمة اکبر پرهیزکار، عطا غفاری گیلانده، انتشارات سمت، تهران.
ـ محمودزاده، حسن، 1390، «کاربرد نرم افزار ArcGISدر برنامه­ریزی شهری»، انتشارات علمیران. تبریز.
ـ مردمی، کریم و حسام قمری (1391)، «سنجش اولویت عوامل تأثیرگذار در معماری ایستگاه­های مترو بر رضایت­مندی کاربران مطالعه موردی: ایستگاه­های خطوط 1 و 2 متروی تهران، فصلنامه مدیریت شهری شماره 30، پاییز و زمستان.
ـ سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز (1390)، «مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک تبریز جلد 1،3،15،17،29،30».
ـ مهندسین مشاور سبزینه راه (1389)، «مطالعات طرح تفصیلی تبریز».
ـ مهندسین مشاور عرصه (1386)، «طرح جامع شهر تبریز».
ـ مهندسین مشاور زیـستا (1383)، «مـطالعات طرح تـفصیلی یـکپارچه شـهر تـبریز»،
http://www.transitvillages.org
-Luca Bertolini., Tejo Spit. (1998), “The Redevelopment of Railway Stations and their Surroundings the Redevelopment of Railway Stations and their Surroundings, Routledge; 1st edition
 -Camagni and Salone (1993), “Network Urban Structures in Northern Italy: Elements for a Theoretical Framework”.
-Hwang, H. (2004), “Web-based multi-attribute analysis model for engineering project evaluation”, Journal of Computer & industrial engineering, No. 46. Vol. 46, Issue 4, July.
-Lee, Colin. (1973), “Models in Planning”, Oxford, pergamon press.
Liu, J., Ye, J., Yang, W., Yu, S. (2010), “Environmental Impact Assessment of Land Use Planning in Wuhan City Based on Ecological Suitability Analysis”, Journal of Procedia Environmental Sciences, Vol. 2.
-Tolga, E., Demircan, L., Kahraman, C. (2005), “Operating system selection using fuzzy replacement analysis and analytic hierarchy process”, Journal Production economics, No. 97. Vol. 97, Issue 1, 18 July.
-Yao, M. (2006), “Developing a Suitability Index for Residential Landuse”, University of Waterloo.
-Yu, C. (2002), “A GP-AHP method for solvinggroup decision-making fuzzy AHP problems”, Journal of Computer & Operation Research, No 29, Vol. 29, Issue 14, December.