نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان

چکیده

اکوتوریسم یا طبیعت گردی یکی از شاخه‌های گردشگری است که مبتنی بر جاذبه‌های طبیعی است. شـناسایی مناطق مستعد طبیعت­گردی و بـرنامه­ریزی برای این مناطق، به­منظور جذب علاقه­مندان و ایجاد امکانات زیربنایی برای آنها از جمله راهکارهای توسعه صنعت اکوتوریسم است. شهر کرمانشاه جزو مناطق دارای قابلیت­های طبیعت گردی بالا و همچنین برخوردار از جاذبه­های فرهنگی و تاریخی غنی در زمینه گردشگری است، در این پژوهش سعی شده است تا چالش‌ها و فرصت‌های طبیعت­گردی این شهر با استفاده از مدل راهبردیSWOT  ارزیابی شود و راهکارهای مناسب برای دستیابی به اکوتوریسم پایدار منطقه ارائه گردد. نوع پژوهش کاربردی- توسعه­ای است و با روش توصیفی- تحلیلی به جمع­آوری اطلاعات اسنادی، کتابخانه‌ای و پرسشنامه‌ای اقدام شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان­دهنده آن است که؛ طبیعت بکر و توان اکوتوریستی بالا با امتیاز وزنی 45/0 و آب و هوای متنوع با امتیاز وزنی 32/0 مهم­ترین نقاط قوت، عدم معرفی صحیح جاذبه­ها با امتیاز وزنی 32/0 مهم­ترین نقطه ضعف، اشتغال­زایی با امتیاز وزنی 36/0 و سازماندهی مدیریت بازدیدها با امتیاز وزنی 28/0 مهم­ترین فرصت­ها و نداشتن برنامه­های اصولی و از پیش مطالعه شده با امتیاز وزنی 40/0 مهم­ترین تهدید توسعه پایدار اکوتوریسم منطقه به حساب می­آیند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Sustainable Ecotourism Development in the Kermanshah city

نویسندگان [English]

  • Asghar Zarabi
  • Azam Safarabadi

Geography and Urban Planning, University

چکیده [English]

Ecotourism or nature tourism is one of the branches of tourism that is based on natural attractions. Ecotourism industry includes strategies to identify areas of prone nature and the planning for these areas to attract ecotourists and create the infrastructure facilities for them. City of Kermanshah is among regions with interesting scenery which enjoys rich cultural and historical attractions in the field of tourism. This study tries to evaluate the challenges and opportunities of nature tourism of this city using SWOT strategic model and to present appropriate strategies to achieve sustainable ecotourism for the region. It is a descriptive-analytical study and data collection is done using library, survey and documentary methods. The results of this study indicate that pristine nature and high ecotourism capabilities with a score of 0.45 and varied climate with a score of 0.32 are among the most important strengths. Lack of proper introduction of the region attractions with a score of 0.32 is the most important weakness. Job creation with score of 0.36 and visits management with a score of 0.28 are the most important opportunities and Lack of organized and studied programs with a score of 0.40 are the most important threats to the sustainable development in ecotourism of the area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • Sustainable Ecotourism
  • Opportunities
  • Kermanshah
1ـ اپلروود، م. (1386)، «اکوتوریسم، اصول، تجربیات و سیاست­ها»، ترجمه: نگار قدیمی، نشر افکار.
2ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1387)، «ماتریس حسابداری اجتماعی اقتصاد ایران در سال 1378»، معاونت اقتصادی، اداره حساب­های اقتصادی.
3ـ تقوایی، م.؛ احسانی، غ.؛ صفرآبادی، ا. (1388)، «نقش و جایگاه برنامه­ریزی چند بعدی در توسعه توریسم و اکوتوریسم مطالعه موردی منطقه خرو طبس»، جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، پاییز 1388، سال 20، پیاپی 35، ص 45-62.
4ـ خاکسار، ع. (1382)، «نقش برنامه­ریزی و توسعه گردشگری پایدار»، تهران، مجموعه مقالات بررسی سیاست­ها و برنامه­های توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی و سازمان ایرانگردی و جهانگردی.
5ـ درام، ا.؛ مور، آ. (1388)، «مقدمه­ای بر برنامه­ریزی و مدیریت اکوتوریسم»، ترجمه، محسن رنجبر، انتشارات آییژ.
6ـ رخشانی نسب، ح.؛ ضرابی، ا. (1388)، «چالش­ها و فرصت­های توسعه اکوتوریسم در ایران»، فضای جغرافیایی، زمستان 88، سال 9، شماره 28، ص 41-55.
7ـ رضوانی، ع. (1380)، «نقش اکوتوریسم در حفاظت محیط زیست»، چاپ اوّل، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.
8ـ رنجبریان، ب.؛ زاهدی، م. (1379)، «برنامه­ریزی توریسم در سطح ملی و منطقه­ای»، اصفهان، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان، چاپ اول.
9ـ رنجبریان، ب.؛ زاهدی، م. (1384)، «شناخت گردشگری»، اصفهان، انتشارات چهار باغ.
10ـ زاهدی، ش. (1382)، چالش­های توسعه پایدار از منظر اکوتوریسم»، مدرس علوم انسانی، پاییز 1382، سال 7، شماره 3، ص 89-103.
11ـ شایان، س.؛ پارسایی ا. (1386)، «امکان­سنجی نواحی مستعد توسعه اکوتوریسم در استان کهگیلویه و بویراحمد، مدرس علوم انسانی»، بهار 1389، ویژه جغرافیا، سال 11، پیاپی 53، ص 153-181.
12ـ شهام، ا.؛ دادفر ، ه‍. (1384)، «جغرافیای جهانگردی ایران»، تهران، انتشارات طراوت، چاپ اول.
13ـ صدر موسوی، م.؛ دخیلی کهنمویی، ج. (1386)، «ارزیابی وضعیت تسهیلات گردشگری استان آذربایجان شرقی از دید گردشگران»، پژوهش­های جغرافیایی، شماره61، صص143-129.
14ـ عظیمی، ن.؛ حاجی­پور شوشتری، ع. (1387)، «برنامه­ریزی توسعه صنعت گردشگری و اکوتوریسم برای توسعه اقتصادی مطالعه موردی برنامه­ریزی در ایران»، علوم محیطی، سال 6، شماره 1، پاییز 1387، ص 53-63.
15ـ لومسدن، ل. (1380)، «بازاریابی گردشگری»، مترجم محمدابراهیم گوهریان، تهران، انتشارات پژوهش­های فرهنگی.
16ـ محمدی­ده چشمه، م.؛ زنگی­آبادی، ع. (1387)، «امکان­سنجی توانمندی­های اکوتوریسم استان چهار محال و بختیاری به روش SWOT»، مجله محیط­شناسی، پاییز 1387، سال 34، شماره 47، صفحات 1-10.
17ـ مرکز آمار ایران، (1385 و 1386)، «سرشماری عمومی نفوس و مسکن»‌، تهران، (www.sci.org.ir).
18ـ معاونت سنجش از دور و جغرافیا (1379)، «فرهنگ جغرافیایی شهر­های کشور»، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
19ـ موحد، ع. (1386)، «گردشگری شهری»، اهواز، انتشارات دانشگاه شهید چمران، چاپ اول.
20ـ نوری، ج.؛ زارعی، هـ.؛، میرحسینی، ا. (1389)، «امکان­سنجی جذب اکوتوریسم در مناطق کویری»، فضای جغرافیایی، زمستان 1389، سال دهم، شماره 32، ص 75-93.
21- Butler, R.W (2002), “Ecotourism-Hasid Achieved Maturity or HAS the Bubble Burst Pacific Rim Tourism 2”, Newzealand, p. 256.
22- Cater. E (2000), “Ecotourism in the World: Problems and Prospect for Sustainability”, New York, NY: John Wiley & Sons.
23- Elliott, Jams, (1997), “Tourism: Politics and Public Sector Management”, London: Routledge.
23- Havenegeard, Can (1994), “Ecotourism”, The Journal of Tourism Studies, Vol. 15, No. 2.
24- Weaver, David and O. Permanent (2000), “Tourism Management”,Wiley.