نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمد سلیقه ¹
• محمدحسین ناصرزاده ²
• علی غفاری ³

¹ دانشیار دانشگاه خوارزمی

² استادیار دانشگاه خوارزمی تهران

³ رئیس اداره

چکیده

 





 





مکانیزم­های صعود بارندگی در نواحی مختلف از الگوهای متفاوتی تبعیت می­کنند. شناخت این الگوها می­تواند سطح برنامه­ریزی محیطی را ارتقاء بخشد. شاخص­های ارزیابی پایداری که به شاخص­های ناپایداری معروف­اند، روابطی هستند که به کمک آن­ها می­توان میزان ناپایداری همرفتی مناطق مختلف جورا در جهت مطالعه و پیش بینی بارش­ها بررسی کرد، ­این شاخص­ها در پیش­بینی فعالیت­های همرفتی به کار می­روند و عمدتاً به کمک نمودارهای ترمودینامیک و داده­های رادیو سوند بررسی می­شوند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ویژگی­های زمانی بارش­های بیش از پنج میلی­متر و تعیین سهم بارش­های همرفتی بهاری ایستگاه تبریز براساس داده­های جوبالا می­باشد. بدین منظور داده­های ساعتی بارش ایستگاه تبریز طی دوره آماری سی وپنج  ساله( 1358 – 1392شمسی )(1980- 2014میلادی)، از آرشیو سازمان هواشناسی دریافت و با گزینش داده­های بارش بیش از 5 میلی­متر براساس کدهای هواشناسی60 تا 65 برای بارش باران و نیز کدهای 91 تا 99 برای بارش­های سنگین، فراوانی زمانی آنها بررسی گردید. پس از گزینش نمونه­های مورد بررسی، نمودارهای اسکیوتی روزهای بارش به همراه شاخص­های ناپایداری از قبیل(CAPE PW--  LI- TT - SI-  KI)تجزیه و تحلیل شدند. پردازش این داده­ها در مقیاس فصلی بیانگر وقوع مکرر آنها است. حداکثر رخداد این بارش ها درماه آوریل با فراوانی131مورد و حداقل آنها درماه ژوئن با 35 مورد دیده شد. نتایج حاصل از ترسیم نمودارهای اسکیوتی و محاسبه شاخص­های ناپایداری نشان می­دهد، نقش عامل همرفت در وقوع بارش­های بهاری قابل توجه می­باشد، زیرا هنگامی می­توان عامل همرفت را عامل اصلی بارش محسوب کرد که نه تنها میزان همرفت شدت کافی داشته باشد، بلکه ناپایداری لازم برای ایجاد بارش رانیز فراهم بسازد. در مجموع، پس از بررسی 263 نمونه بارش فصل بهار مشخص شد که عامل همرفت، مهمترین نقش را در رخداد بارش ماه­های  می ­و ژوئن داشته است و به طبع آن مخاطرات سیلاب منطقه را تهدید می­نماید.

کلیدواژه‌ها

• بارش
• همرفت
• نمودار اسکیوتی
• شاخص‌های ناپایداری
• ایستگاه تبریز

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Investigation of spring convection loads of northwest of Iran using unstable indices (case study of Tabriz station)

نویسندگان [English]

• Mohamad Saligeh ¹
• mohammadhosain naserzadeh ²
• ali ghaffari ³

چکیده [English]

The mechanisms of climbing rainfall in different areas follow different patterns.   Identification of those patterns can increase the environmental planning .The stability indicators which are known as instability indicators are relations through which we can study the amount of instability of convection of the atmosphere in any area for studying and predicting falls. These indicators are used for convection activities and basically are studied by thermodynamics diagrams and Radio sounds data. The main aim of this paper is studying the chronological features of precipitations over 5 mm .and determining convection precipitation parts of Tabriz spring station based on higher layers of atmosphere . the Tabriz station precipitation data were received from the weather organization cartulary regarding the 35 – year statistic periods and precipitation data for over 5 mm .were chosen while the time frequency was studied . After choosing the samples, the skew – T diagrams of precipitation days inadittion to the instability indicators such as (LI -TT – SI – KI – PW - CAPE)were analyzed . The processing of these data in seasonal scale indicate a frequent happening of those instabilities. The maximum occur once of the precipitations for the April with 131 frequency cases and minimum of this precipitator is in June with 35 cases were observed .The results of drawing skew – t diagrams and measuring the instability indicators show that the role of convection factor is important in spring precipitations because the convection factor is only the main factor not only the amount of convection is critical but also the needed instability for rain is provided. In general, after studying 263 rain samples in spring , it turned out that the convection factor has the most important role in rain occurrence in May and June and the hazards of flood threaten the area .

کلیدواژه‌ها [English]

• Precipitation
• convection
• skew – T diagram
• instability in dicators
• hazards
• Tabriz spring station