نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 دانش آموخته

چکیده

 
در این تحقیق سامانه‌ بارشی قوی رخداده در روزهای 14 و 15ام مارس 2014 در مناطق جنوبی ایران بررسی شده­است. بدین‌منظور گزارش‌های سینوپ و متار ایستگاه‌های نیمه جنوبی ایران، الگوهای جوی شامل فشار در سطح متوسط دریا، رطوبت، دما و فرارفت آن در ترازهای 500، 850 و1000، گرایش ارتفاع 24 ساعته در تراز 500، باد در ترازهای 200 و  1000 و همچنین جریانات جتی در تراز 200 هکتوپاسکال بررسی شده­است. این سامانه بارشی با سامانه بارشی مارس 1996 که دومین بیشینه بارش را در طی 58 سال گذشته در این منطقه داشته­است، مقایسه شده است. بررسی‌ها نشان داد که مهمترین علت بارش‌ها، مربوط به ناپایداری پتانسیلی ناشی از سامانه کم‌فشار دینامیکی که به صورت یک ناوه کم­فشار از ترکمنستان به سمت تنگه هرمز کشیده شده بود، می‌باشد. همچنین، نصف‌النهاری‌شدن تدریجی جهت جریان جت جنب‌حاره‌ای قوی در شمال‌غرب آفریقا و کشیده‌شدن شاخه‌ای از آن بر فراز خلیج فارس نیز به تشدید ناپایداری در این مناطق در روزهای ذکر شده کمک کرده ‌است. بیشینه بارش 24 ساعته به­ترتیب از بندرعباس، رودان و کهنوج با 110 ، 5/78 و 69 میلی‌متر گزارش شده‌است. موقعیت هر سه ایستگاه در ناحیه شرقی سامانه بارشی قرار دارد، جایی که فرارفت قوی رطوبت از سمت تنگه­هرمز به آن سو بوده است. قرار گرفتن سمت چپ خروجی جت بر فراز استان هرمزگان نیز سبب جریان صعودی هوا در منطقه شده ‌است. مجموع همه این عوامل سبب وقوع بارش بیشینه در این استان شده است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The synoptic-dynamic survey of Bandarabbas flooding on 14 March 2014

نویسندگان [English]

  • faride habibi 1
  • Mahboobe Firoozabadi 2
  • fatemeh zarei 2

چکیده [English]

This research is investigated the precipitation system which created the significant rainfall and flooding in the southern and southwestern of Iran on the 14 and 15th March 2014, with using Metar and Synop reports from the synoptic stations of southern provinces; and weather patterns such as: mean see level pressure - advections of humid, temperature at 1000, 850 and 500 hpa - the pressure tendency over 24 hours at 500 hpa; wind field at 1000 and 200 hpa - and jet stream at 200 hpa. This rainy system was compared with the system of March 1996, which it had the second largest maximum rainfall in this region during the past 58 years. The weather patterns of March 2014 are quite different from patterns of March 1996. The first case has been created by potential instability due to the dynamic low pressure, but the latter has been formed by the combination of Mediterranean low pressure and Sudanese low. Of course, the gradual meridianization of the strong sub-tropical jet stream in the northwestern part of Africa, and penetration of its branch over the Persian Gulf have helped to intensify the instability of these areas on the mentioned days.

The Maximum 24-hour rainfall has been reported from Bandarabbas, Rudan and Kahnuj stations that their amount was respectively 110, 78.5 and 69 mm. Three stations located in the easterly flank of precipitation system where there was the abundant moisture nutrition from the Strait of Hormuz.
The left exit region of sub-tropical jet stream was situated over the hormozgan province and caused the lifting air flow in the region. The sum of these factors have caused the maximum rainfall occurs in this province

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bandarabbas
  • potential instability
  • dynamic low-pressure system
  • Synop and Metar reports
- الفت، ع، ا.، (1347)، وضع هوای ایران در سال گذشته، نیوار، 31-29 و 63-62.
- امیدوار، ک.، محمودآبادی، م.، و صفرپور، ف.، (1394)، بررسی و تحلیل همدیدی بارش‌های سنگین بهمن­ماه 1389 در مناطق جنوبی و مرکزی ایران (با تأکید بر استان کرمان). نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 19، شماره 51، 39-21.
- پوراصغر، ف.، جهانبخش، س.، ساری صراف، ب.، قائمی، ه.، و تدینی، م.، تابستان (1392)، پهنه بندی رژیم بارش در نیمه جنوبی ایران. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی،  دوره 17، شماره 44، 46-27.
- تقی زاده، ح.، (1366)، بررسی سیل پاییز 65 از نظر هواشناسی. رشد آموزش زمین شناسی، شماره 6، 65-51.
- عزیزی، ق.، و علیزاده، ت.،  (1393)، ارتباط بین تیپ الگوهای گردشی تراز دریا، با بارش های فراگیر در ایران. پژوهش­های جغرافیای طبیعی، سال 46، شمارة 3، 310- 297.
- لشکری، ح.،  تابستان (1381)، مسیریابی سامانه­های کم فشار سودانی ورودی به ایران. نشریه برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 6، شماره 2، 157-133.
- مفیدی، ع.، و زرین، آ.، تابستان (1384)، تحلیل سینوپتیکی ماهیت سامانه­های کم­فشار سودانی (مطالعه موردی؛ توفان دسامبر 2001).  فصل‌نامه جغرافیایی سرزمین، سال دوم، شماره 6، 48-24.
- نوری، ح.، و ایلدرمی، ع.، (1391)، تحلیل شرایط همدید و دینامیک رویدادهای بارشی سنگین سواحل جنوبی خزر در مقایسه با ایران زمین. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 16، شماره 41، 236-197
- Akbary, M., 2015, Combinatory Mediterranean-Sudanese systems role in the occurrence of heavy rainfalls (case study: south west of Iran). Meteorol Atmos Phys127:675–683.
- Dayan, U., Ziv, B., Margalit, A., Morin, E., and Sharon, D., 2001, A severe autumn storm over the Middle-East: Synoptic and mesoscale condition analysis, Theor. Appl. Climatol., Vol 69, 103–122.
-Hasanean,H.M.; Abdel Basset, H.; Hussin, M.A.A., 2015,On the relationship between climatic elements and pressure systems over Saudi Arabia in winter season. Adv. Atmos. Sci., 32, 690–703.
  - Khoshakhlagha F., Oujib R., Jafarbeglouc M., 2008, A synoptic study on seasonal patterns of wet and dry spells in midwest of Iran, DESERT ,13 , 89-103 Online at http://jdesert.ut.ac.ir.
 - Rasuly A. A., Ghaemi H., Babaeian I., ZawarReza P., Summer 2012, Time Series Analysis of the Pressure of the Synoptic Pattern Centers Affecting on Seasonal Precipitation of Iran, Geography and Development10 nd Year- No. 27 –, PP: 18- 21.
 -Sabziparvar, A. A., Parandeh, A., Lashkari, H. and Yazdanpanah, H., 2010, Mid-level synoptic analysis of flood-generating systems in South-west of Iran (case study: Dalaki watershed river basin), Nat. Hazards Earth Syst. Sci., Vol 10, 2269–2279.
- Tsvieli Y., Zangvil A., 2007, Synoptic climatological analysis of Red Sea Trough and non-Red Sea Trough rain situations, Adv. Geosci., 12, 137–143, 2007, www.adv-geosci.net/12/137//
- Ziv, B., Dayan, U., and Sharon, D., 2005, A mid-winter, tropical extreme flood-producing storm in southern Israel: synoptic scale analysis, Meteorol. Atmos. Phys., Vol 88, 53–63.