نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 mazandaran university

2 دانشگاه فردوسی

چکیده

 
رشد فزاینده ابعاد شهرنشینی و شکل‌گیری مقیاس‌های جدیدی از رشد شهری در طی چند سال اخیر موجب شده که شهر و شهرسازی معاصر با چالش نوینی مواجه گردد به‌طوری‌که مطالعات در حوزه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر اهمیت به سزایی یافته است. مسئله‌ای را که این پژوهش در پی آن است، بررسی رابطه مؤلفه‌های تأثیرگذار در میزان تعاملات اجتماعی هست. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی است و ازنظر هدف، کاربردی هست. جامعه آماری موردبررسی، ساکنین محله اسپه کلا (شهر آمل) با 1773 خانوار هست که از این میان 375 خانوار با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. پایایی مقیاس اصلی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ 849/0 به دست آمد و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از طریق معادلات ساختاری برای ارزیابی علی و بررسی پایایی و روایی مدل انجام گرفت. نتایج حاصل نشان می‌دهد که مؤلفه‌های ساختار کالبدی فضا و ادراک محیطی و میزان تعاملات اجتماعی باهم رابطه دارند علاوه بر روابط فوق، رابطه ساختار اجتماعی – فرهنگی و سیاسی و ساختار کالبدی فضا با میزان تعاملات اجتماعی با میانجی‌گری ادراک محیطی تائید گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Study of the relationship components affecting on the amount of social interactions in the compressed areas (Case Study: Aspeh Kola Neighborhood, Amol city)

نویسندگان [English]

  • farzin mahmodi pati 1
  • zohre bolori 2

1 mazandaran university

2 frdosi university

چکیده [English]

The growth of increasing citizenship aspects and the formation of the new values from the city growth during the recent years caused that the contemporary city and city making face to a novel challenging as the study of social domains have a great importance in recent years .The main case of this research is the study of the relationship components affecting on the amount of social interactions.The current research method is analytical -descriptive and it is applied in purpose. The statistical population studied is people who live in Aspeh Kola Amol with 1773 household which were selected among 375 families using the simple random sampling. The reliability of the main scale of the questionnaire calculated by 0.849 Cronbach's alpha. and the analysis of the data was done by Structural Equations for the scientific measuring, reliability surviving and accesing of the model. The outcoming result show that there are relationship among the components of framework structure, enviromental understanding and the amount of social interactions. in addition to the above relationships, it is confirmed that there are relationship between political culturl- social structure and the environmental framework structure with the amount of social interactions with interfacing of environmental understanding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • enviromental conceptional structure
  • cultural - social and political structure
  • somatogenic structure
  • Structural Equation
  • Aspeh Kola (Amol)
- ارژمند، محمود، خانی، سمیه (1391)، نقش خلوت در معماری خانه ایرانی، فصلنامه مطالعالعات شهر ایرانی و اسلامی، شماره 7، صص 38-27.
-اسلامی، سید غلامرضا، ایروانی، هوتن (1387). تراکم ساختمانی و توسعه‌ی درون‌زا مطالعه موردی: شهر اصفهان. نشریه هویت شهر، سال دوم، شماره سوم، صص. 12- 3.
-آسیایی، محمد، (1389)، درک و بیان محیط شهری، انتشارات طحان: هله، تهران.
-آلتمن، ایروین (1383). محیط و رفتار اجتماعی، خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام، ترجمه دکتر علی نمازیان، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
- ایروانی، محمود و خدا پناهی، محمد کریم (1391)، روانشناسی احساس و ادراک، تهران، انتشارات سمت.
-بهزاد فر، مصطفی، طهماسبی، ارسلان (1392)، شناسایی و ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی تحکیم و توسعه روابط شهروندی در خیابان‌های شهری (نمونه موردمطالعه سنندج)، فصلنامه هنر معماری و شهرسازی نظر، سال 10، شماره 25، صص 28-17.
-تقوایی، علی‌اکبر، معروفی، سکینه، پهلوان، سمیه (1391)، ارزیابی تأثیر کیفیت محیط شهری بر روابط اجتماعی شهروندان موردمطالعه: محله آبکوه شهر مشهد. نشریه نقش‌جهان، دوره سوم، شماره اول، صص. 54- 43.
- پوراحمد، احمد، ضرغام فرد، مسلم، خادمی، امیرحسین.(1394)، آمایش شهری با تأکید بر توسعه حمل‌ونقل محور، تهران، انتشارات موسسه نشر شهر.
-پارسی پور، حسن، ضیاء توانا، محمدحسن (1392)، پست‌مدرنیسم و شهر با تأکید بر الگوها و طرح‌های برنامه‌ریزی شهری. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال چهارم، دوره 13، صص. 76- 57.
-حیدری، علی کبر، یزدان فر، عباس و بهداد فر، ناز گل (1392)، ارائه مدلی برای تبیین پارامترهای اثرگذار در معنای مکان در محیط‌های آموزشی نمونه موردی: مقایسه معنای مکان در دانشکده‌های معماری و غیر معماری، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره پنجم، صص 62- 49.
راست بین، ساجد، جعفری، یاسر، دارم، یاسمن و امیرمحمد، معززی مهر طهران (1391). رابطه همبستگی بین کیفیت‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرضه‌های عمومی (نمونه موردی: جلفای اصفهان). نشریه باغ نظر، سال 9، شماره 21، صص. 46- 35.
-رضازاده، راضیه، محمودی، فرزین، رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و مجتبی، رفیعیان (1389). استفاده از مفهوم تراکم ادراکی در برقراری مطلوبیت محیطی موردمطالعه: محله اسپه کلا شهر آمل. مدرس علوم انسانی، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، شماره سوم، صص. 227- 203.
-دادش پور، هاشم، تقوایی، علی‌اکبر، قانع، نرگس (1393). بررسی ظرفیت توسعه میان افزا در فضاهای موقوفه شهری مطالعه موردی: ناحیه 3 منطقه 2 شهر یزد. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 15، صص. 78- 63.
-دانشگرمقدم، گلرخ، اسلامپور، مرمر (1391)، تحلیل نظریه قابلیت محیط از دیدگاه گیبسون و بازخورد آن در مطالعات انسان و محیط انسان‌ساخت، نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 9، صص 86-73.
-داوری، علی و رضازاده، آرش (1395).مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، تهران، انتشارت جهاد دانشگاهی.
-سلیمانی مهرنجانی، محمد، تولایی، سیمین، رفیعیان، مجتبی، زنگانه، احمد و فروغ، خزاعی نژاد. (1395). زیست پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخص‌ها- پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دوره چهارم، شماره 1، صص. 27- 50.
شریفیان، احسان (1389)، توسعه میان افزا (بهره‌گیری از ظرفیت‌های درونی شهر)، ماهنامه منظر، شماره دهم، صص 50-47.
- صرافی، مظفر، توکلی نیا، محمدیان مصمم، حسن.(1393)، اندیشه‌های نو در برنامه‌ریزی شهری، تهران، شورای اسلامی شهر تهران.
-قنبران، عبدالحمید، جعفری، مرضیه (1393)، بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محله مسکونی (نمونه موردی: محله درکه- تهران)، نشریه انجمن علمی-پژوهشی معماری و شهرسازی ایران، شماره 7، صص 64-57.
-قربانی، رسول، جعفری، فیروز (1394)، بررسی و تحلیل جایگاه تراکم ساختمانی در طرح‌های توسعه شهری شهر تبریز، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی ، سال19، شماره 53، صص 276-253.
-فیضی، محسن، اسد پور، علی (1392)، ادراک شهروندان از منظر ساختمان‌های بلند شهری نمونه موردی هتل چمران شیراز، دو فصلنامه معماری ایرانی، شماره سوم، صص 121-107.
-کیانی، اکبر، رئیسی، احمد (1396)، بررسی توسعه فیزیکی- کالبدی شهر فنوج بر اساس راهبرد رشد هوشمند، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، شماره 59، صص 280-263.
-محمدی، محمد، آیت‌اللهی، محمدحسین (1394)، عوامل مؤثر در ارتقای اجتماع‌پذیری بناهای فرهنگی بررسی موردی: فرهنگسرای فرشچیان اصفهان، دو فصلنامه دانشگاه هنر نامة معماری و شهرسازی، شماره 15، صص96-79.
-مرتضوی، شهرناز (1380)، روان‌شناسی محیط و کاربرد آن، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
- مدیری، آتوسا و نوراللهی اسکویی، نیکو (1394) «ارزیابی ادراک بصری فضایی میدان امام حسین (ع)»، فصلنامه مطالعات شهری، شماره 11، صص 86-77.
- مدیری، آتوسا وادهمی، قاسم (1394) «تبیین نقش فضاهای عمومی در ارتباط با سرمایه‌ی اجتماعی) مطالعه موردی؛ شهر آمل، فصلنامه مطالعات توسعه‌ی اجتماعی-فرهنگی، دوره‌ی سوم، شماره چهارم، صص 185-212.
-مک اندرو، فرانسیس تی (1387)، روان‌شناسی محیطی، ترجمه غلام‌رضا محمودی، تهران، زرباف اصل.
- مشکینی، ابوالفضل، مهد نژاد، حافظ، پرهیز، فریاد.(1392)، الگوهای فرا نوگرایی در برنامه‌ریزی شهری، تهران، انتشارات امید انقلاب.
-میر مقتدایی، مهتا، رفیعیان، مجتبی، سنگی، الهام. (1389). تأملی بر مفهوم توسعه‌ی میان افزا و ضرورت آن در محلات شهری. ماهنامه برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، سال 10، شماره 98، صص. 51- 44.
-نادری، سید مجید، فروزان گهر، حمید و ابافت یگانه، مسعود (1387)، سنجش چارچوب ارزیابی سرمایه اجتماعی در ساختار شهری با تأکید بر نقش فضاهای عمومی، فصلنامه پژوهش مدیریت شهری، شماره 1.
-نسترن، مهین، محمدی، محمود و محقق نسب، عنایت ا... (1396)، تدوین الگوی توسعه پایدار شهری مبتنی بر توسعه مجدد با استفاده از الگوریتم خوشه‌بندی (موردمطالعه: شهر اراک)، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 21، شماره 62، صص 303-281.
-نقی زاده، محمد، استادی، مریم (1393)، مقایسه تطبیقی مفهوم ادراک و فرآیند آن در فلسفه و روان‌شناسی محیط و کاربرد آن در طراحی شهری، مجله پژوهش‌های معماری، سال اول، شماره سوم، صص 14-3.
-بنی‌هاشمی، ام هانی، سرور، رحیم و زیاری، یوسفعلی (1392)، توسعه میان افزا در بافت‌های فرسوده شهری (موردمطالعه: محله خانی‌آباد تهران)، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال 10، شماره 40، صص 54-41.
-Barton, H. Grant, M & Guise, R(2010). Shaping Neighbourhoods for Local Health and Global Sustainability, 2nd Edition.www.routledge.com
-Churchman, Azra. (1999). Disentangling the concept of density. Journal of planning literature. Vol. 13. No. 4. PP. 389-411.
-Evans, Gary, and Stephen Lepore. 1992. Conceptual and analytic issues in crowding research. Journal of envicronmental psychology 12, 1: 163-73.
-Gifford, Robert. (1997). Environmental psychology: principles and practices. Boston: Allyn and Bacon.
-Ijla, A. (2012) «Does public space create social capital?», International Journal of Sociology and Anthropology, 4(2):48-53.
-Project for Public Spaces (2012) «How “Small Change” Leads to Big Change: Social Capital and Healthy Places», Retrieved June 2013, from PPS Web site: www.pps.org.
-Rapoport, Amos. 1997. The nature and role of neighborhood. Urban Design Studies 3: 93-118.
-Sullivan, W.C, F.E, Kuo, S.F, (2004), "The fruit of urban nature",Environment & Behavior, 36, pp.678-700.