نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

2 دانشگاه تبریز

3 دانشگاه بزرگمهر قائنات

چکیده

 





 





به دلایل گوناگون تامین سرزندگی در مراکز شهری و بویژه در بافت­های فرسوده به یکی از دغدغه­های اصلی نظام­های مدیریت شهری به ویژه در کشورهای توسعه یافته تبدیل گردیده است. بدون تردید یکی از عوامل موثر بر توسعه میان­افزا و ترغیب شهروندان به مسکن­گزینی در بافت­های فرسوده و مرکزی شهر خلق سرزندگی در آن­ها می­باشد. لذا هدف این مطالعه بررسی سرزندگی در بافت فرسوده شهر زنجان و ارتباط آن با مسکن­گزینی می­باشد. پژوهش با روش پیمایشی انجام گرفته و اطلاعات مورد نظر به صورت مشاهده، تهیه نقشه­های ضروری و تکمیل پرسشنامه جمع­آوری شده و برای تحلیل آنها از نرم­افزار SPSS استفاده شده است. حجم نمونه 365 خانوار می­باشد که از جامعه آماری 7160 خانواری بافت فرسوده شهر زنجان انتخاب شده است. سوالات پژوهش عبارتند از: 1- آیا در بافت فرسوده زنجان سرزندگی در سطح قابل قبولی می­باشد؟ 2- آیا شهروندان تمایلی جهت مسکن­گزینی در بافت فرسوده دارند؟ 3- آیا بین تمایل شهروندان به مسکن­گزینی و سرزندگی در بافت­های فرسوده رابطه وجود دارد؟ یافته­های پژوهش نشان می­دهد سرزندگی و مسکن­گزینی هر دو در سطح متوسط و قابل قبول بوده و بین مسکن­گزینی و سرزندگی رابطه مثبت و معنی­داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می­دهد که متغیر سرزندگی 25 درصد واریانس مسکن­گزینی را تبیین کرده است. بنابراین هرچه در یک محله سرزندگی در سطح بالایی باشد مسکن­پذیری آن محله را تقویت می­کند. لذا با ارتقاء سرزندگی  می­توان به ظرفیت­پذیری بافت­های فرسوده امیدوار بود.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation of Vitality and Its Relation to Selecting Residential Areas (Case Study; Deteriorated Urban Area of Zanjan City)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza pourmohammadi 1
  • shahrivar rostayi 2
  • ahmad asadi 3

1 Professor, Dep, of Geography and Urban Planning, Tabriz university

چکیده [English]

Due to many different reasons, providing of vitality in urban centers have become the main concerns in developed countries especially in deteriorated areas. Creating vitality in deteriorated areas is one of the most important factors that affect the tendency of citizens to increase housing selection in this area. The aim of this study is to evaluate the vitality of the deteriorated area and its relationship with the housing selection. This research was carried out by survey method and information was collected through observation, preparing necessary maps and questionnaires and SPSS software was used for analyzing them. The sample size is 365 households out of 7160 household living in deteriorated areas of the city. The research questions are: 1- Is the level of vitality in deteriorated area of Zanjan acceptable? 2- Do citizens like to housing selection in the deteriorated urban area? 3- Is there any relationship between the housing selection and urban vitality in the deteriorated area? Resulting data show that the both vitality and housing selection were moderate and acceptable, and there is a significant positive relationship between vitality and housing selection. The results of the regression analysis show that the variable of vitality indicates the 25% of the variance of housing selection. Therefore, according to this study that was carried out at Deteriorated neighborhoods, increasing vitality causes to increasing dwelling. Thus, the increase in vitality lead to high capacity of deteriorated areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vitality
  • Housing
  • Selecting Residential Areas
  • Zanjan City
- ایزدی، سعید، نیکوخوی، مونا، سماواتی، سحر، 1391، «بررسی نقش مولفه­های کیفیت­بخش قلمرو پیاده در سرزندگی و کارآمدی خیابان­های شهری (مطالعه موردی: خیابان بوعلی­سینا همدان)، فصلنامه فضای گردشگری، سال اول، شماره 3، صص 103-118.
- بهزادفر، مصطفی، شکیبامنش، امیر، (1389)، «آفرینش مرکز شهری سرزنده؛ اصول طراحی شهری و بازآفرینی»، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
- پاکزاد، جهانشاه، (1386)، «راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران»، تهران، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
- پاکزاد، جهانشاه، (1386)، «مبانی نظری و فرایند طراحی شهری»، چاپ دوم، تهران، انتشارات شهیدی.
- پورمحمد، سها، نژادستاری، سعیده، (1390)، ضوابط مکانمند، در خدمت سرزندگی فضاهای عمومی، ماهنامه دانش­نما، شماره 202، صص 24-35.
- خستو، مریم، سعیدی رضوانی، نوید، (1389)، عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری، خلق یک فضای شهری سرزنده با تکیه بر مفهوم مرکز خرید پیاده، نشریه هویت شهر، سال چهارم، شماره 6، صص 63-74.
- دادپور، سارا، (1390)، معیارهای سرزندگی فضاهای شهری (مطالعه موردی: خیابان ولیعصر تهران)، ویژه­نامه پیاده­راه، نشریه داخلی سازمان زیباسازی شهر تهران، دوره اول، شماره 2.
- دانش­دوست، مهرداد، اعتماد، گیتی، دویران، اسماعیل، (1392)، «نقش تعاملات اجتماعی در سرزندگی بافت­های مسکونی (نمونه موردی: محله آبیاری شهرستان آستانه اشرفیه)»، همایش معماری پایدار و توسعه شهری بوکان، صص 1-9.
- صرافی، ساقی، نقصان محمدی، محمدرضا و شریف­نژاد، مجتبی، (1392)، بررسی سرزندگی در خیابان شهری (مطالعه موردی، خیابان مسجد جامع یزد)، پنجمین کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد، 1-15.
- طاهری، لینا، (1389)، پیش درآمدی بر ویژگی­های شهر سرزنده، نشریه جستارهای شهرسازی، شماره 32، صص 35-39.
- گلکار، کوروش، (1385)، نشاط و سرزندگی در شهر به کمک طراحی شهری، دو ماهنامه شهر نگار، شماره 39، صص28-24.
- لینچ، کوین، (1381)، «تئوری شکل شهر»، ترجمه سید حسین بحرینی،تهران،  انتشارات دانشگاه تهران.
- ملک­لو، نیلوفر، روایی، آذین، (1392)، بررسی کیفیت سرزندگی یک فضای شهری، مقایسه معیارهای نظری با الکوهای رفتاری (نمونه موردی: محور پیاده خیابان کوی نصر تهران)، همایش معماری پایدار و توسعه شهری بوکان، صص 1-18.
- میرهاشمی­نسب آستانه، سید صادق، (1392)، «نقش تعاملات اجتماعی در سرزندگی بافت­های مسکونی (نمونه موردی: محله آبیاری شهرستان آستانه اشرفیه)»، همایش معماری پایدار و توسعه شهری بوکان، صص 1-8.
- ضرابی، اصغر؛ علی­زاده، جابر؛ رنجبرنیا، بهزاد؛ کاملی­فر، محمدجواد؛ احمدیان، مهدی (1394)، «ارزیابی سطح رضایت شهروندان از کیفیت محیط شهری (نمونه موردی: مناطق شهری ده­گانه کلانشهر تبریز»، نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 19، شماره 51، صص 219-193.
- مشکینی، ابوالفضل؛ پورطاهری، مهدی؛ نوروزی، مصطفی (1395)، «تحلیل شاخص­های ذهنی کیفیت محیط در بافت­های فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله آبکوه مشهد)»، نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 20، شماره 58، صص 279-259.
- اصغری زمانی، اکبر؛ مصطفایی، هیرش (1397)، «سنجش و پهنه­بندی کیفیت محیط مناطق شهری در بافت میانی مناطق شهری، با استفاده از مدل AHP و شاخص همپوشانی وزنی، مطالعه موردی بافت میانی شهر تبریز»، نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 22، شماره 64، صص 18-1.
 
 
- Cowan, Robert, (2005), “The Dictionary of Urbanism”, Streetwise Press.
- Landry, Charles, (2000), ”Urban Vitality: A New Source of Urban Competitiveness”, Prince Claus Fund Journal, ARCHIS issue 'Urban Vitality / Urban Heroes'.
- Paumier, CY, (2007), “Creating a Vibrant City Center”, (ULI) Urban Land Institute, Washington, D.C.