نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• عبدا... سیف ¹
• سیدمرتضی ابطحی ²

¹ گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان

² پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

دو ویژگی مهم یعنی نوسانات شدید و متناوب اقلیمی و دیگری ظهور انسان، کواترنر را از مابقی دوران­های زمین­شناسی متمایز می­کند. نوسانات اقلیمی در عرض­های بالا با افزایش و کاهش گستره یخچالی نمایان می­شده است. ولی در خصوص وضعیت اقلیمی عرض­های پایین از جمله ایران، نظریات متفاوت و گاه متضادی به چشم می­خورد. لذا در این تحقیق، با بهره­گیری از شواهد ژئومورفیک موجود از گذشته و بررسی­های آماری، اقلیم آخرین دوره یخچالی حوضه دریاچه نمک واقع در شمال­غربی ایران مرکزی، بازسازی شد. بدین منظور ابتدا وضعیت بارش و دمای کنونی این حوضه بررسی و تغییرات مکانی آن در قالب نقشه­هایی ترسیم گردید. با توجه به موقعیت برف مرز در نقاط مختلف حوضه، نسبت به بازسازی دما و بارش حوضه در دوره یخچالی ورم، اقدام و تغییرات آن با زمان حال مقایسه شد. نقشه­های مورفوکلیماتیک حوضه در هر دو دوره به روش پلتیر، با توجه به میزان بارش و دمای سالانه تهیه گردید. نتایج حاکی از افزایش 6/5 درجه­ای دما و کاهش 5/1 برابری بارش کنونی حوضه نسبت به دوره یخچالی ورم می­باشد. بررسی شواهد و بقایای ژئومورفیک ناشی از تحولات اقلیمی، نتایج مذکور را تائید می کند.

کلیدواژه‌ها

• کواترنر
• هلوسن
• مورفوکلیما
• اقلیم
• دریاچه نمک
• سیرک

عنوان مقاله [English]

A Survey of Climatic Changes of Namak Lake Basin in the Late Quaternary

نویسندگان [English]

• Abdollah Seif ¹
• Seaed mortaza Abtahi ²

¹ Department of Geography, Faculty of Geographical Sciences and Planning,Esfahan University

² Research Center of Agriculture and Natural Resources

چکیده [English]

Two important characteristics, alternate climatic fluctuations and human being appearance, distinguish Quaternary from other geology periods. These climatic changes have shown increase and decrease of glacialical scope in high latitudes, but there are different and opposite theories about climatic situation of low latitudes in Iran during glacial periods.  In this study the climate of the last glacial era of Namak Lake basin, located in North central Iran was investigated by using the past geomorphic evidence and statistic analyzes. Present temperature and rainfall of this basin was studied and its related displacements were plotted. Glacial cirques and lake terraces as geomorphic evidences were also studied. Regarding the snowline in different points of basin, the temperature and rainfall of the basin in Wurm glacial period was rebuilt by Wright method and the changes related to the present time was studied. Morphogenetic plans of the basin in two periods were prepared by using annual rainfall and temperature and Politer method. Results show %48 (180 mm) increase in annual rain and a 5.6^oC decrease in Wurm glacial era comparable to present. Reviewing geomorphic evidence out of climatic changes including NamakLake terraces, travertine mines, pediment vast and human civilization have proven the results.

کلیدواژه‌ها [English]

• Quaternary
• Holocene
• Morphoclimatic
• Climate
• Namak Lake basin
• Cirque