نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• سعید جهانبخش ¹
• یعقوب دین پژوه ²
• محمدحسین عالی نژاد ¹

¹ دانشگاه تبریز

² عضو هیات علمی دانشگاه تبریز

چکیده

 





 





با توجه به اهمیت بارش برف در تأمین آب مناطق مختلف بویژه در نواحی کوهستانی، برآورد دقیق آب معادل­ برف و همچنین تغییرات سطح پوشش آن می­تواند در بخش­های کشاورزی، انرژی، مدیریت­ مخزن و هشدار سیل مؤثر باشد. در این مطالعه، رواناب ناشی از ذوب­ برف در حوضه­ شهرچای تحت شرایط تغییر­اقلیم، بررسی شد. برای این منظور نخست، سطح پوشش برف برای سال آبی 92-91 با استفاده از تصاویر روزانه ماهواره ترا- مودیس در محیط نرم­افزار ENVI استخراج گردید. سپس در نرم­افزار GIS مشخصات فیزیوگرافی حوضه بدست آمد. در مرحله بعد با وارد کردن داده­های پوشش برف، متغیرهای هواشناختی و پارامترهای لازم به مدلSRM ، رواناب ناشی از ذوب ­برف شبیه­سازی شد. سپس خروجی 6 مدل گردش عمومی جو تحت سه سناریوی A₂, A₁B و B₁ با مدل آماری LARS-WG ریزمقیاس شدند، سپس از طریق مقایسه خروجی مدل­ها در دوره آتی با دوره پایه بصورت ماهانه توسط شاخص­های آماری بهترین مدل و سناریو برای تولید داده­های دمای هوا و بارش در دوره آماری 2030-2011 انتخاب شد. در نتیجه برای تولید بارش از مدل HADCM3 تحت سناریوی A₁B و برای تولید دما نیز از مدل MPEH5 و تحت سناریوی A₂ استفاده شد. برای برآورد میزان تغییر رواناب ناشی از ذوب ­برف در شرایط تغییر­اقلیم میزان تغییرات داده­های دما و بارش ماهانه تحت مدل و سناریوهای منتخب در دوره آتی با دوره پایه در طول دوره شبیه­سازی به مدل SRM وارد شد. نتایج نشان داد که رواناب ناشی از ذوب ­برف در اواخر فصل بهار کاهش می­یابد. همچنین دبی ­اوج در مقایسه با دوره پایه زودتر ظاهر شده و مقدار آن نسبت به دوره پایه بیشتر پیش بینی شد.

کلیدواژه‌ها

• برف، تغییراقلیم، سنجش از دور،
• LARS-WG
• SRM شهرچای

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Impacts of Climate Change on Runoff from Snowmelt (Case Study: Shahrchay basin Urmia)

نویسندگان [English]

• Saeed jahanbakhsh ¹
• yagob din pazhoh ²
• mohammad hossein aalinejhad ¹

¹ The University of Tabriz

چکیده [English]

According to the importance of snowfall in supplying water of different regions especially mountainous areas, accurate estimation of snow water equvallent and changes of its coverage would be effective in agriculture, energy, management of reservoir and flood warnings. In this study runoff orginated from snow melting in ShahrChay basin under the terms of climate change calculated. For this purpose, snow cover for water year of 2012-2013 were extracted in ENVI software by using daily images of Modis satellite.Then, GIS software the physiographic specification of the basin was obtained. In the next step, data of snow cover, meteorological variables and other necessary parameters to SRM model provided as an input of model and run_off from snow melt was simulated. Then output of the 6 models of atmospheric general circulation with title of 3 scenarios nomely A1B , A2 and B1 converted to a downscaleing by using LARS-WG model. By comparing the output of 6 models in the future period to period based on monthly statistical, the best model and scenario for generation of air temperature and precipitation data in the period 2030-2011 were selected. As a result the HADCM3 model under the scenario A1B was used for generation of precipitation and the MPEH5 under scenarios A2 was used for generation of temperature data. In order to estimate the rate of change of runoff orginated from snowmelt rate of change of monthly data of air temperature and precipitation of the base time period as well as future time period under selected model and scenarios was entered to SRM model in simulation time period. Results for all of the scenarios show that runoff orginated from snowmelt in late spring will be reduced. The peak flow appeared earlier in comparison with base time period and its value would be larger than base time period.

کلیدواژه‌ها [English]

• Climate change
• LARS-WG
• Remote sensing
• Runoff Snow
• SRM
• Shahrchay