نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمد مهدی حسین زاده ¹
• سمیه خالقی ²
• میلاد رستمی ³

¹ هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

² تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین

³ دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

 





 





تغییرات کانال رودخانه، فرسایش کناره­ای و رسوب گذاری کناره ای، فرآیند­های طبیعی رودخانه­های آبرفتی هستند که باعث تخریب زمین­های کشاورزی اطراف و خسارت به تأسیسات انسانی اطراف رودخانه می شود. هدف این مقاله برآورد میزان پسروی و فرسایش کرانه­ای در رودخانه گلالی (در بخش خروجی رودخانه از کوهستان در مابین دو روستای گلالی و شیروانه) به منظور ارزیابی تغییرات فعلی (موجود) و بالقوه در فراوانی شکست کرانه (فاکتور ایمنی یا FS) و بار رسوبی حاصل از کرانه رود در دو سناریوی متفاوت 12 و 24  ساعته در سه در بازه مورد مطالعه  با استفاده از مدل  BSTEM می باشد. در این رودخانه هر ساله فرسایش کرانه­ای قابل توجهی بواسطه وقوع سیلاب­های بزرگ رخ می دهد و چون در پایین دست این قسمت سد­های آبخیز داری احداث شده است برآورد فرسایش و میزان رسوب مهم است. نتایج تحلیل مدل نشان می دهد که کل مساحت فرسایش یافته در سناریو اول در بازه­های مختلف به ترتیب در بازه اول 244/0، در بازه دوم 372/0 و در بازه سوم054/0 متر مربع بوده است و در سناریو دوم کل مساحت فرسایش یافته در بازه اول 272/0، در بازه دوم 1/0 و در بازه سوم 054/0 بوده است. از نظر پایداری کرانه و ضریب ایمنی (FS) نیز در سناریو اول در هر سه مقطع ناپایدار بوده و ضریب ایمنی کمتر از یک محاسبه گردیده است اما در سناریو دوم و به دلیل تداوم بارش ضریب ایمنی افزایش یافته که در بازه 1و 2 نزدیک به یک و در بازه 3 پایدار شده یعنی به بالای 1 رسیده است. بنابراین که در نتیجه دخالت حفاظت­های انجام گرفته بر روی کرانه­های فرسایش پذیر، حجم کلی رسوبات فرسایش یافته از کرانه را می توان کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

• فرسایش کرانه
• BSTEM
• پایداری کرانه رود
• رودخانه گلالی

موضوعات

• ژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Simulation of river bank erosion and its hazards by BSTEM model (Case study: Galali river, Ghorveh)

نویسندگان [English]

• mohammad mahdi hosein zadeh ¹
• somaiyeh khaleghi ²
• milad rostami ³

² department of geosciences, shahid beheshti university, Tehran

³ department of geosciences, shahid beheshti university

چکیده [English]

River channel change, bank erosion and bank sedimentation are natural process of alluvial rivers that cause destruction of agricultural lands and destroyed of structures around the river bank. The aim of this research is estimation of bank retrogression rate and bank erosion in Galali river (the reach between Galali and Shirvaneh village) due to assessment of changes and estimation of potential changes in frequency of bank failures (Safety Factor) and sediment load from the river bank in two different scenario and 12 hours and three reaches by BSTEM model. The big floods can be caused bank erosion in this river and this issue is so important because there are some dams have been constructed in downstream of this river so estimation of erosion and sediment load is very important. Results show that total eroded areas in first scenario are 0.244, 0.372 and 0.054 m2 in reaches 1, 2 and 3 and the total eroded areas in second scenario are 0.272, 0.1 and 0.054 in reaches 1, 2 and 3 respectively. According to bank stability and safety factor, all of three cross-sections are unstable in first scenario and safety factor is less that 1 but safety factor increase in second scenario so that safety factor is around 1 in reaches 1 and 2 and in reach 3 is more than 1. Therefore, by protection works on the erodible banks can be reduced the total volume of the sediment load from eroded bank.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bank erosion
• BSTEM
• bank stability
• Galali River