نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه جغرافیا- دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان. کرمان. ایران

چکیده

 





 





پیاده­راه­ها نقش مهمی در حیات مدنی جامعه دارند و می­توانند سرزندگی به مناطق مرکزی شهر آورده و مردم را تشویق به حضور داوطلبانه در شهر کند. با ورود اتومبیل به شهرها  نقش پیاده در شکل­گیری فضاهای شهری کمتر شده و از اهمیت آن کاسته شده است. با توجه به این امر، هدف پژوهش حاضر، سنجش مطلوبیت پیاده­مداری در مرکز تجاری شهر کرمان می­باشد. روش تحقیق توصیفی-­تحلیلی مبتنی بر شیوه میدانی(پرسش­نامه) می­باشد. جامعه آماری پژوهش شامل افراد پیاده­رو و ساکن مرکز تجاری شهر کرمان می­باشد که به صورت تصادفی، 284 نفر از افراد پیاده­رو و ساکن در طول یک هفته و 30 نفر از متخصصین، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پایایی داده­ها بوسیله آزمون کرونباخ 818/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده­ها از ­رگرسیون گام به گام و تی دو نمونه­ای مستقل، همچنین جهت اولویت­بندی و ضریب اهمیت معیارها، از تکنیک­ BWM در قالب نرم­افزار LINGO استفاده شد. نتایج رگرسیون گام به گام حاکی از آن است که مؤلفه فعالیت اجتماعی با بتای 249/ بیشترین تأثیر و مؤلفه ایمنی و امنیت با ضریب بتای 138/ کمترین تأثیر را بر پیاده­روی مرکز تجاری شهرکرمان دارد. نتایج تی دو نمونه مستقل نشان می­دهد در سطح معناداری (05/0) درصد بین میانگین سنجش وضعیت پیاده­روهای مرکزی تجاری از دید دو جامعه افراد پیاده(28/2) و متخصصین(29/2) اختلاف معناداری وجود ندارد و هر دو جامعه وضعیت پیاده­مداری مرکز تجاری شهر کرمان را بر اساس مؤلفه­های کیفی پیاده­روی، در وضعیت نامطلوب سنجیده­اند. نتایج مدل BWM  نشان می­دهد که شاخص ایمنی و امنیت با مقدار 169/0 در رتبه اول و نفوذ­پذیری و دسترسی با مقدار 147/0 در رتبه دوم، ساختار، فرم با مقدار 1426/0در رتبه سوم، جذابیت و سرزندگی با مقدار  1422/0در رتبه چهارم، تسهیلات با 138/0مقدار در رتبه پنجم، کاربری­های مختلط با مقدار 135/0در رتبه ششم و نهایتاً معیار فعالیت­های اجتماعی یا مقدار 123/0در رتبه هفتم قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Desirability of Walking-Orientation Based on Quality Factors of Walking (case study: commercial center of Kerman city)

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Abdollahi 1
  • hojatollah sharafi 1
  • mojtaba solaymani damaneh 2

1 Member of Faculty of Geography - Shahid Bahonar University of Kerman

2 M.Sc of Geography and Urban Planning , Shahid Bahonar University of Kerman- Iran

چکیده [English]

In this regard, the purpose of this study is to evaluate the desirability of pedestrian-orientation in commercial center of Kerman city. The method of research is descriptive-analytic based on the field method (questionnaire). By random sampling, 284 pedestrians and residents in a week and 30 specialists were selected as sample size. Reliability of the data was calculated by Cronbach test at 0/818. For analyzing the data, stepwise regression analysis, Independent sample T2test was used. Also for prioritizing and importance coefficient the criteria, the technique of BWM was used in LINGO software. The results of stepwise regression indicate that the factor of social activity, with the Beta amount of 0/249, has the maximum effect and the factor of safety and security has the/138 minimum effect on walking rate in commercial center of Kerman city. Results from sample T2 test show that in the meaningful level of (0/05) there is not any significant difference in the mean of the evaluation of walkway conditions of Arg district from the viewpoint of walking people (2/28) and authorities( 2/29). And both of the societies have evaluated the walking orientation status of the downtown of Kerman based on qualitative factors of walking in inappropriate and unsecured conditions. The results of BWM technique reveal that safety and security index with the value of 0/169 is placed in the first rank, penetrability and access with the value of 0/147 in the second rank, the structure and the form with the value of 0/1426 in the third place, attractiveness and vitality with the value of 0/1422 in the fourth rank, facilities with the value of 0/138 in the fifth rank, mixed usability with the value of 0.135 in the sixth rank, and finally the criterion of social activity with the value of 0/123 is in the seventh rank.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Desirability of Pedestrian- Orientation
  • Quality factors of Walking
  • Commercial Center
  • Kerman City
- اصغری زمانی، اکبر، مصطفایی، هیرش، (1397)، «سنجش و پهنه­بندی کیفیت محیط مناطق شهری در بافت میانی مناطق شهری، با استفاده از مدل AHP و شاخص همپوشانی وزنی، مطالعه موردی: بافت میانی شهر تبریز»، جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 22، شماره 64، صص 18-1.
- اکبرزاده مقدم لنگرودی، امیر، احمدی، حسن، آزاده، سید رضا، (1395)، «ارزیابی مطلوبیت پیاده­راه­های شهری بر اساس مؤلفه­های کیفی، مطالعه موردی: پیاده­­راه علم­الهدی شهر رشت»، نشریه پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال هفتم، شماره بیست و پنجم، صص 125-140.
- بیتی، حامد، پناهی، سیامند، سلیمی، مریم، (1392)، «تحلیل سامانه حمل و نقل اتوبوس­های تندرو شهری(BRT) و سنجش تحولات و تأثیرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از آن بر حوزه­های پیرامون در کلان­شهر تبریز»، جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 18، شماره 49، صص 53-19.
- پاکزاد، جهانشاه، (1384)، «راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران»، چاپ سوم، معاونت شهرسازی و معماری وزارت مسکن، تهران.
- پاکزاد، جهانشاه، (1386)، «سیر اندیشه­ها در شهرسازی (2)؛ از کمیت تا کیفیت، شرکت عمران شهرهای جدید»، چاپ اول، تهران.
- پور­احمد، احمد، حاجی­شریفی، آرزو، رمضان­زاده لسبویی، مهدی، (1391)، «سنجش و مقایسه کیفیت پیاده­راه در محله­های هفت حوض و مقدم شهر تهران»، مجله آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، سال دوم، شماره مسلسل ششم، صص 56-37.
- تابان، محسن، پشتونی­زاده، آزاده، (1389)، «محورهای شاخص شهری و دالان­های بوم شناسانه رودها(ارتقای هویت مکانی با تأکید بر مسیرهای پیاده گردشگری)»، نشریه هویت شهر، سال چهارم، شماره 6، صص 62-51.
- جوزف، ای، (1387)، «پیاده­روهای مردمی شهرها و قانونمند­سازی فضاهای عمومی»، ترجمه­ی مرجان جنیدی جعفری، نشریه­ی شهرنگار، شماره 47، سال هشتم، صص 41-29.
- رنجبر، احسان، رییس اسماعیلی، فاطمه، (1389)، «سنجش کیفیت پیاده­راه­های شهری در ایران، نمونه موردی: پیاده­راه صف (سپهسالار تهران)»، فصلنامه هنر­های زیبا، سال دوم، شماره 42، صص 83-93.
- سعادتی، علی­محمد، (1392)، «نقش پیاده­راه­ها در باززنده­سازی و احیای بافت­های تاریخی»، دو ماهنامه شهر نگار، سال یازدهم، شماره 73-74، صص 30-20.
- شوای، فرانسواز، (1384)، «شهرسازی تخیلات و واقعیات»، مترجم، سید محسن حبیبی، انتشارات دانشگاه تهران.
- عباس­زاده، شهاب، تمری، سودا، (1391)، « بررسی و تحلیل مؤلفه­های تأثیرگذار بر بهبود کیفیات فضایی پیاده­­راه­ها به منظور افزایش سطح تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی: محور تربیت و ولیعصر تبریز»، فصلنامه مطالعات شهری، سال  اول، شماره چهارم، صص 1-10.
- قربانی، رسول، جام­کسری، محمد، (1389)، «جنبش پیاده­گستری، رویکردی نو در احیاء مراکز شهری؛ مورد مطالعه پیاده­راه تربیت تبریز»، فصلنامه­ی مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال دوم، شماره­ی ششم، صص 55-72.
- قریب، فریدون، (1383)، «امکان­سنجی ایجاد مسیرهای پیاده و دوچرخه در محدوده­ی تهران قدیم»، نشریه هنرهای زیبا، سال 19 ، شماره 19، صص 17-28.
- محمد­زاده، رحمت، فلاح­نژاد، حسین، (1395)، «بررسی الگوهای شبکه معابر پیاده شهری و امکان­سنجی توسعه آن­ها در بخش مرکزی شهر تبریز»، جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 20، شماره 58، صص 237-258.
- وحدت، سلمان، ایزدی، محمد سعید، (1394)، «بررسی و تحلیل شاخص­های کیفی ارزش­های پیاده­مداری مسیرهای عابر پیاده با تأکید بر پیاده­راه(نمونه موردی: محور تربیت تبریز)»، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 95-112.
- Abbaszadegan, M. (2004). Theory of Modern Architecture- Urbanism Movement to Urban Spaces, Monthly Journal Attachment, No. 67, Iran Municipalities & Rural Management Organiation Press, Tedran.
- Brambilla, R, Longo, G. (1997). For pedestrians only: planning, design, and management of traffic-free zones, Whitney Library of Design, Ordibehesht 11, 1356 AP - Architecture - 208 pages.
- Cratan, F. (2008). Side Walk in Urban Planning. London.
- Cerin, E, Macfarlane, D.J, Hei Ko, H, Chan, K.H.A. (2007). Measuring perceivedneighbourhood walkability in Hong Kong, Cities, Vol. 24, No. 3, p. 209–217.
- Cohen, N. (Ed.). (2011). Green cities: An A - to-Z guide (Vol. 4). Sage.
- Hassklau, C. (1990, the Pedestrin and City Traffic, London: Belhaven Press.
- Jacobs, J. (1961). the Death and Life of Great American Cities, Random House, New York.
- Rezaei, J. (2015). “Best-worst multi-criteria decision-making method” Omega (United Kingdom), 53, 49-57.
- yg6Waldock, Reece. (2012). Designing for pedestrians: Guidelines. Department of Transport: http:// www .transport .wa.gov. au/ media Files/WALK_P_ Walkability_Audit_Tool.pdf.