نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• اسماعیل عباسی ¹
• مهدی خزایی ²

¹ محیط زیست، دانشگاه خلیج فارس

² دانشجو

چکیده

 





 





یکی از مخرب­ترین پدیده­های هواشناسی که گستره فضایی و بازه زمانی آن کاملا متغییر است و در مقیاس­های مختلف خودنمایی می­کند توفان­های تندری است. پدید­ه­ای که مقیاس مکانی آن زمانی که در دل چرخندهای حاره­ای و مناطق همرفتی کمربند همگرایی بین حاره­ای قرار می­گیرد بسیار گسترده بوده و از سویی بسیار حیرت­آور، زیبا و در عین زیبایی طی شرایطی خاص فوق­العاده مخرب می­گردد. هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل چنین توفان­های مخرب در یک دوره زمانی 25 ساله (1986-2010) در ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه می­باشد. داده­های مورد استفاده در این تحقیق شامل داده­های بارش روزانه و کدهای مربوط به پدیده­های هواشناسی، پارامترهای دمای خشک، نقطه شبنم، رطوبت نسبی، جهت و سرعت باد جهت محاسبه شاخص­های ناپایداری و پارامترهای ارتفاع ژئوپتانسیل، نم ویژه، سرعت قائم، مولفه­های باد مداری و نصف النهاری می­باشد. نتایج نشان داد که طی دوره آماری مورد بررسی سه توفان تندری بسیار شدید در منطقه مورد مطالعه رخ داده است. بررسی شاخص­های ناپایداری حاکی از قرار گرفتن این شاخص­ها در طبقه شدید و مناسب جهت رخداد پدیده توفان تندری می­باشد؛ همینطور وضعیت دینامیک جو همزمان با رخداد این پدیده نشان از حضور یک ناوه بسیار عمیق در غرب منطقه مورد مطالعه و قرارگیری خروجی هسته رودباد ترازهای 500 و 850 میلی­بار بر روی منطقه مورد مطالعه را دارد که در پی این اتفاق پدیده توفان تندری با شدت زیاد همراه با شکل­گیری ابرهای کومولوس و رعد و برق و نهایتا بارش­های سنگین منطقه مورد مطالعه را تحت تاثیر اثرات مخرب خود قرار داده است؛ این درحالیست که این وضعیت برای دو مورد شناسایی شده یعنی پدیده روز 04 فوریه 2007 و 12 دسامبر 1991 نسبت به دیگر موارد شناسایی شده یعنی  پدیده روز 17 آوریل 1991 شرایط جوی ناپایدارتری را از نظر الگوهای گردشی متوسط مقیاس تجربه نموده است.

کلیدواژه‌ها

• توفان‌های تندری
• شاخص‌های ناپایداری
• نمودار اسکیوتی
• الگوهای گردشی جو
• ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Identification and analysis of the simultaneously conditions with the severe thunderstorm events at the synoptic station of Kermanshah

نویسندگان [English]

• esmaeil abbasi ¹
• mahdi khazayi ²

¹ Environment, persian Gulf University

چکیده [English]

One of the most devastating phenomena of meteorology which varies extensively in spatial and temporal extent and manifests itself at various scales, is thunderstorms. The purpose of this study was to identify and analyze such destructive storms over a period of 25 years (1986-2010) at the synoptic station of Kermanshah. The data used in this research includes daily rainfall data and codes related to meteorological phenomena, dry temperature, dew point, relative humidity, wind direction and wind speed for calculation of instability indices, geopotential height parameters, specific humidity, vertical velocity, and zonal and meridional components. The results showed that during the statistical period of the study, three extreme thunderstorms occurred in the study area during the statistical period of 25 years. The study of instability indices indicates that these indices are in the strong and suitable category for the occurrence of thunderstorm phenomenon; in addition, the dynamics of the atmosphere at the time of the occurrence of this phenomenon indicates the presence of a very deep trough and negative abnormalities in the west of the studied region and positioning of the left half of the Jetstream of levels of 500 and 850 millimeters on the studied area. Following this phenomenon, the thunderstorm intensely affected the region by its destructive effects with the formation of clouds of cumulus and lightning, and finally, heavy rainfall. However, it should be mentioned that for two cases, that is, the phenomenon of February 4, 2007 and December 12, 1991, they experience a more unstable climate due to the average circulation patterns compared to the other identified case, i.e. the phenomenon of April 17, 1991.

کلیدواژه‌ها [English]

• Thunderstorms
• instability indices
• atmospheric circulation patterns
• Kermanshah synoptic station