جغرافیا و برنامه‌ریزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

فرایند پذیرش مقالات

بانک ها و نمایه نامه ها

اطاعات آماری نشریه

پرسش‌های متداول

اخبار و اعلانات

پیوندهای مفید

توزیع مکانی شاخص تمرکز بارش روزانه در شمال غرب ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز، گروه آب و هواشناسی

2 دانشجوی دکتری تغییزات اب و هوایی دانشگاه تبریز

3 هیات علمی

چکیده

 





 





از پیامدهای تغییر اقلیم در مناطق خشکی نظیر ایران، تغییرات زمانی و مکانی توزیع و تمرکز بارش است که می­تواند منابع آبی را تحت تأثیر قرار دهد. از سوی دیگر افزایش تمرکز بارش می­تواند موجب وقوع مخاطراتی مانند سیل­ شود. اهمیت موضوع توزیع و تمرکز بارش پژوهشگران را علاقمند به مطالعه در این زمینه کرده است. شاخص تمرکز (CI) روشی است که به منظور مطالعه توزیع و تمرکز بارش استفاده می­شود. مطالعه حاضر نیز با هدف محاسبه و تحلیل شاخص تمرکز بارش روزانه 23 ایستگاه شمال­غرب ایران طی دوره 1951 تا 2015 انجام گردید. در این پژوهش دامنه مقادیر CI برای محدوده مورد نظر بین 57/0 برای ایستگاه خوی تا 67/0 ایستگاه ماکو و میانگین 61/0 برای تمام ایستگاه­ها محاسبه شد. از درونیابی مقادیر محاسبه شده، نقشه CI به­دست­ آمد و نشان داد که قسمت شمال­غرب محدوده مورد مطالعه به نمایندگی ایستگاه ماکو از نظر توزیع بارش روزانه در طول سال نسبت به سایر مناطق، بویژه مناطق مرکزی مانند تبریز توزیع یکنواختی ندارد. در مقایسه با میانگین CI کل ایران (64/0) محدوده شمال­غرب با میانگین 61/0 از توزیع بارش یکنواخت­تری در طول سال برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Spatial distribution of the daily precipitation concentration Index inside the Northwest of Iran

نویسندگان [English]

  • ali akbar rasouli 1
  • elnaz ostadi 2
  • mohammad reza aziz zade 3

چکیده [English]

The consequences of climate change in drought areas such as Iran, temporal and spatial changes are the distribution and concentration of rainfall, which can affect water resources. On the other hand, increasing the concentration of rainfall can causing hazards such as floods . The importance of the issue of distribution and concentration of rainfall has encouraged researchers to study in this regard. Concentration Index (CI) is a method which is used to study the distribution and concentration of rainfall. This study was performed to calculate and analyze 23 station daily precipitation concentration index in Northwest of Iran during 1951 to 2015. In this research range of CI values calculated between 0.57 for Khoy station to 0.67 for Maku station and average 0.61 for all station. CI map obtain from values Interpolation and showed that the Northwest part of the study area with Maku station depute, compared to other regions, especially in central areas such as Tabriz station is not uniformly distributed. Also Northwest area with an average of 0.61 compared with an average CI of Iran ( 0.64) is more evenly precipitation distributed throughout the year.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Equidistribution
  • Northwest of Iran
  • concentration index CI
  • Rainfall Anomaly
مراجع
- آرامش، محسن؛ خسروی، محمود؛ سلیقه، محمد، 1397، تحلیل تغییرپذیری بارش تابستانه و آشکارسازی ارتباط آن با الگوی دوقطبی اقیانوس هند (IOD) (مطالعه موردی: جنوب­شرق ایران)، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی، شماره 22، صص18-1.
- تیموری، فاطمه؛ بذرافشان، ام­البنین، 1396، تحلیل توزیع زمانی بارش در ایران طی چهار دهه­ی گذشته، جغرافیا و توسعه، شماره 48، صص 188-171.
- جباری، ایرج، (1392)، روش­های آماری در علوم محیطی و جغرافیایی، انتشارات دانشگاه رازی، 294 ص.
- جوان، خدیجه؛ رسولی، علی­اکبر؛ عرفانیان، مهدی؛ ساری صراف، بهروز، 1397، ارزیابی تطبیقی روش­های برآورد مقدار بارندگی در حوضه دریاچه ارومیه، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی، شماره 22، صص 100-83.
 - دومین گزارش ملی تغییر آب و هوا جهت ارائه به دبیرخانه کنونسیون، گزارش موجودی انتشار گاز گلخانه­ای، بخش چهارم: ارزیابی آسیب­پذیری و سازگاری، زیربخش: تغییرپذیری و تغییراقلیم در ایران (1392).
- سلیقه، محمد؛ ناصرزاده، محمدحسین؛ غفاری، علی، 1397، بررسی بارش­های همرفتی بهاری شمال­غرب ایران با استفاده­ از شاخص­های ناپایداری (مطالعه موردی:ایستگاه تبریز)، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی، شماره 22، صص 147-129.
- سومین گزارش ملی تغییر آب و هوا جهت ارائه به دبیرخانه کنوانسیون، بخش چهارم: ارزیابی آسیب­پذیری و سازگاری، زیربخش: مدلسازی تغییر اقلیم در ایران،(1393).
- عساکره، حسین؛ رزمی، رباب، (1390) ، اقلیم­شناسی بارش شمال غرب ایران، جغرافیا و توسعه، شماره 25، صص 158-137.
- متکان، علی اکبر؛ شکیبا، علیرضا؛ یزدانی، آزاده، 1386، ارزیابی روش­های مختلف درونیابی به منظور تخمین بارندگی روزانه، مطالعه موردی: استان فارس، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، شماره 13، صص 68-54.
- محمدی، حسین؛ مقبل، معصومه؛ رنجبر، فیروز، (1388)، مطالعه تغییرات بارش و دمای ایران با استفاده از مدل MAGICC SCENGEN، جغرافیا (فصلنامه علمی – پژوهشی انجمن جغرافیای ایران)، سال هشم، شماره 25، صص 142-125.
- مسعودیان، سیدابوالفضل، (1388)، نواحی بارشی ایران، جغرافیا و توسعه، شماره 13، صص 91-79.
-نظری­پور، حمید، 1393، نواحی تداوم بارش ایران، جغرافیا و توسعه، شماره 36، صص 208- 195.
- Alijani, B, Brien, J. O, Yarnal , B., (2008), Spatial analysis of precipitation intensity and concentration in Iran, Theoretical and Applied Climatology, Volume 94, Issue 1, pp 107-124.
- Asadieh, N. Y. Krakauer, (2015), Global trends in extreme precipitation: climate models versus observations, Hydrol. Earth Syst. Sci., 19, 877–891.
- Benhamrouche, D. Boucherf, R. Hamadache, L. Bendahmane, J. Martin-Vide, and J. Teixeira Nery, (2015), Spatial distribution of the daily precipitation concentration index in Algeria, Nat. Hazards Earth Syst. Sci., 15, 617–625, 2015.
- Caloiero, T., (2014), Analysis of daily rainfall concentration in New Zealand, Natural Hazards,  Volume 72, Issue 2, pp 389-404.
- Cortesi, N. Gonzalez-Hidalgo, J. C., Brunetti, M., Martin-Vide, J. (2012), Daily precipitation concentration across Europe 1971–2010, Nat. Hazards Earth Syst. Sci., 12, 2799–2810, doi:10.5194/nhess-12-2799-2012.
- Li, X., Jiang, F., Lia, L., Wanga, G, (2011), Spatial and temporal variability of precipitation concentration index, concentration degree and concentration period in Xinjiang, China, International Journal of  Climatology.31: 1679–1693.
- Máyer Suárez, P., Marzol Jaén, M. V, (2014), Daily Precipitation Concentration and the Rainy Spells in the Canary: Two Risk Factors, Boletín de la Asociacion de Geografos Espaanoles N.°65- 2014, pags. 463-468.
- Mayer, P., Marzol, M. V., Parreno, J.m (2017), Precipitation trends and daily precipitation concentration index for the Mid-Eastern Atlantic (Canary Islands, Spain), Geographical Research Letters, N 43(1), pp. 255- 268.
- Patel, N.R., Shete, D.T. (2015), Analyzing Precipitation Using Concentration Indices for North Gujarat Agro Climatic Zone, India, International Conference on Water Resources, Coastal and Ocean Engineering (ICWRCOE 2015), Aquatic Procedia 4:917 – 924.
- Qu, Bo., Aifeng, Lv.,  Shaofeng, J ., Wenbin, Z, (2016), Daily Precipitation Changes over Large River Basins in China, 1960–2013, Water 2016, 8, 185; doi:10.3390/w8050185.
- Syed Jamaludin, S.S., Jemain, A.A., (2012), Spatial analysis of daily rainfall intensity and concentration index in Peninsular Malaysia, Theoretical and Applied Climatology, Volume 108, Issue 1, pp 235-245.
- Vyshkvarkova, E., Voskresenskaya, E,  (2014), Precipitation Inequality over Ukraine, Journal of Scientific Research & Reports 3(2): 384-396.
- Zubieta, R., Saavedra, M., Silva,Y. Gira´ldez, L., (2016),  Spatial analysis and temporal trends of daily precipitation concentration in the Mantaro River basin: central Andes of Peru, Stoch Environ Res Risk Assess, DOI 10.1007/s00477-016-1235-5.
-Sarricolea, P., Martín-Vide, J., (2014), Spatial analysis of rainfall daily trends and concentration in Chile, Investig. -Geogr. Chile, 47: 53-66.
جغرافیا و برنامه‌ریزی
دوره 23، شماره 69 - شماره پیاپی 23
آذر 1398
صفحه 87-103
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار