نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمد ظاهری ¹
• موسی واعظی ²
• اکبر اسمعیلی ³
• هابیل خرمی ⁴
• توحید احمدی ⁵

¹ گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تبریز

² دانشگاه تبریز

³ عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی

⁴ کارشناس ارشد گروه برنامه ریزی منطقه ای جهاددانشگاهی

⁵ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری

چکیده

 





 





با توجه به اهمیت آب شرب در نواحی روستایی، توجه هر چه بیشتر به عوامل تأثیرگذار بر مصرف بی‌رویه آب و شناسایی این عوامل، رویکردی مناسب جهت شناسایی تهدیدات این حوزه خواهد بود. این مقاله به بررسی وضعیت مصرف آب شرب در سطح روستاهای شهرستان تبریز و شناسایی عوامل تأثیرگذار و همچنین به تعیین وزن تأثیرگذاری هر یک از آنها و نهایتاً به اولویت‌بندی عوامل و ارایه راهکارهایی جهت مدیریت بهینه مصرف آب شرب پرداخته است. نتایج
حاصل از اطلاعات میدانی از طریق پرسشنامه‌هایی به تعداد 1320 نفر از مصرف‌کنندگان، 28 نفر از کارشناسان و از سطح 44 روستای شهرستان و تجزیه و تحلیل‌ عاملی و تحلیل کلاستر نشان می‌دهد که عوامل مدیریتی، فرهنگی، بهداشتی و رفاهی، فنی، حقوقی- قانونی، اقتصادی، روانی، اجتماعی و ... از جمله مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در مصرف بی‌رویه آب شرب به شمار می‌آیند. با توجه به مدل تحلیلی تحقیق (مدل برایسون) و پس از شناسایی نقاط ضعف و تهدیدات و نقاط قوت و فرصت‌ها، اقدام به ارایه راهبردهای چهارگانه: 15 راهبرد تدافعی، 8 راهبرد رقابتی، 23 راهبرد بازنگری و 14 راهبرد تنوعی گردید، همچنین در این تحقیق روایی صوری و محتوایی ابزار تحقیق براساس نظر کارشناسان بررسی و تایید شده و پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ در مطالعه مقدماتی با حجم نمونه 82  نفر، با مقدار 71/0 مورد تایید قرار گرفته است و نکته بسیار مهم اینکه، فراوانی نقاط ضعف و تهدیدات در زمینه مصرف آب و موارد و علل مصرف بی‌رویه آن، بسیار بیشتر از نقاط قوت و فرصت‌ها آن بوده و این مسأله بیان کننده پایین بودن آستانه آسیب‌پذیری از نظر توسعه‌ی منطقه‌ای در حوزه‌ی آب شرب می‌باشد. لازم است تا با بهره‌گیری از راهبردهای تدافعی و بازنگری به کاهش و رفع نقاط ضعف و تهدیدات با استفاده از نقاط قوت و فرصت‌ها پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

• روستا
• مصرف آب
• تحلیل عاملی
• تبریز

موضوعات

• برنامه ریزی روستایی

عنوان مقاله [English]

Identifying and providing solutions for optimal drinking water management (A Case study; villages of Tabriz county)

نویسندگان [English]

• Mohammad Zaheri ¹
• Mousa Vaezi ²
• akbar Esmaili ³
• habil khorrami ⁴
• tohid ahmadi ⁵

¹ Department of Geography and Rural Planning, University of Tabriz

² tabriz university

³ Faculty Academic Center

چکیده [English]

Considering the importance of drinking water in the rural areas, identifying and paying more attention to the factors concerning wasteful and improper consumption of water would be an appropriate approach to pinpoint the hazardous risks in this regard. This article, investigates the status of drinking water in Tabriz villages and identifies the effective factors on water consumption and also determines the weight impact of each one. Finally it prioritizes the factors and provides strategies for optimal management of drinking water consumption in the villages of the county. The results obtained from the field treatment information with 1320 questionnaires filled by the consumers, 28 experts, 44 villages in addition with undergoing factor analysis and cluster analysis suggest that elements such as management, cultural, health, welfare, technological, legal, economical, psychological, and social factors . are among the most important ones behind the improper consumption of drinking water. According to the analysis model, after identifying the weaknesses, threats, strengths and opportunities, four strategies are recommended. These are 15 defensive strategies, 8 competitive strategies, 23 review strategies and 14 diversity strategies. Furthermore, the content an face validity of the research tool used for this research was reviewed and confirmed by professional the reliability of questionnaires was also confirmed by using Cronbach's alpha in the preliminary study with a sample size of 82 individuals and value of 0/71. The various internal and external weaknesses and threats, reasons and causes of wasteful consumption in the field of water consumption are far more than of its internal and external strengths and opportunities. This indicates the low threshold of vulnerability of this city in terms of regional development in the area of drinking water therefore it is necessary to exploit defensive and review strategies to address the issues of the weaknesses and threatening risks of the region

کلیدواژه‌ها [English]

• "Village"
• "Water Consumption"
• "Factor Analysis"
• "Tabriz"