نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی کریمی ¹
• فرامرز خوش اخلاق ²
• علی اکبر شمسی پور ³
• فهیمه نوروزی ⁴

¹ استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تهران

² دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا

³ دانشیار گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تهران

⁴ دانشجوی اقلیم شناسی دانشگاه تهران

چکیده

الگوهای گردشی بزرگ مقیاس، شرایط اقلیمی به ویژه بارش یک ناحیه را کنترل می­­کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین الگوهای گردشی پر ارتفاع جنب­حاره­ای عربستان در تراز میانی با بارش­های ایران است. به این منظور با استفاده از داده­­های دوباره تحلیل ارتفاع ژئوپتانسیل مرکز پیش‌بینی‌های میان‌مدت اروپا (ECMWF) در ترازهای 700 و 500 هکتوپاسکال با تفکیک مکانی 1*1 درجه قوسی و تحلیل خوشه­ای مبتنی بر فاصله همبستگی، الگوهای گردشی در محدوده 30 تا 80 درجه طول شرقی و 5 تا 30 درجه عرض شمالی و در دوره زمانی 11 سال (2010-2000) استخراج گردید. بر اساس نتایج حاصله می­توان الگوها را از نظر زمان وقوع به الگوهای دوره سرد، دوره گرم و دوره گذار تقسیم بندی نمود. در دوره سرد، پر ارتفاع عربستان در عرض‌های پایین و بر روی دریای عرب و خلیج عدن قرار گرفته و بیشتر نواحی ایران بارش داشته که مقادیر بیشینه بارش مربوط به الگوی دوم است. در الگوهای دوره گذار، پر ارتفاع عربستان با جریان ساعتگرد جنوب­غربی درجلوی ناوه شرق مدیترانه در وقوع بارش در شمال­غرب کشور موثر بوده است. در الگوهای دوره گرم پرارتفاع عربستان باعث ایجاد شرایط واچرخندی بر روی کشور شده و  به عنوان یک مانع برای ورود سامانه­های بارشی بوده است.

کلیدواژه‌ها

• پرفشار جنب‌حاره
• بارش
• تحلیل خوشه‌ای
• روش همبستگی
• ایران

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Arabian subtropical High Pressure circulation patterns in the middle troposphere and its relationship with Iran's Precipitation

نویسندگان [English]

• Mostafa Karimi ¹
• Faramarz Khoshakhlagh ²
• ali akbar shamsi por ³
• fahimeh noruzi ⁴

¹ Assistant Professor of Climatology, Department of Physical Geography, University of Tehran

² Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran

چکیده [English]

Large-scale circulation patterns are controlling climatic conditions and especially precipitation of the area. The purpose of the study is investigating the relationship between circulation patterns of Arabian subtropical anticyclone and Iran precipitation. For this reason, was used re-analysis data of geo-potential height form European Center for Medium-Range Weather forecasts (ECMWF), with spatial resolution of 1*1 degree and correlation distance cluster analysis. Circulation patterns at 30 to 80 degrees the East longitudes and5 to 30degrees north latitudes and the period of11years (2000- 2010) was calculated. The results showed that the patterns in terms of occurrence were divided the patterns of the cold period, the warm period and the transition period. During the cold period anticyclone is located at down latitudes on the Arabian sea and Gulf of Aden and have precipitation more areas of Iran that maximum amount of precipitation is related to the second pattern. In the patterns of transition period Arabian anticyclone sent a southwest clockwise current in to the trough East Mediterranean is effective in the occurrence of precipitation in the area of North and Northwest of the country. In the patterns warm period the anticyclone caused the anticyclone conditions on country and has been as a barrier to entry precipitation systems.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Arabian High Pressure
• precipitation
• Cluster Analysis
• Correlation Method
• Iran