نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

2 گروه جغرافیا دانشگاه اصفهان

3 علوم اجتماعی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش و جایگاه ICT به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری اصفهان می­باشد. روش تحقیق این پژوهش، بر اساس هدف تحقیق از نوع کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری داده­ها از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، کلیه شهروندان 20 تا 49 ساله ساکن در شهر اصفهان و برای حجم نمونه تعداد 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیده­اند. ضریب پایایی گویه­ها برای تمامی متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق مقدار بالای 7/0 را نشان می­دهند. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که مشارکت الکترونیکی شهروندان بسیار پایین است. در مدل معادله ساختاری تأثیر هر سه عامل مزایای الکترونیک­شدن، اعتماد الکترونیکی و سواد اطلاعاتی بر مشارکت الکترونیکی معنادار بودند. در این میان ضریب تأثیر مزایای الکترونیک شدن منفی و ضعیف و ضریب دو عامل دیگر مثبت و متوسط بودند. سواد اطلاعاتی با 57 درصد بیشترین تأثیر را بر مشارکت الکترونیکی داشت. کلیه شاخص­های کلی و جزئی مدل در سطح قابل قبول قرار داشتند؛ لذا داده­های جمع­آوری شده تا حد زیادی مدل نظری تدوین شده را حمایت کردند. در مجموع نقش ICT بر مشارکت شهروندان با توجه به پیش­بینی 48 درصدی مشارکت الکترونیکی و تبیین 23 درصد واریانس متغیر وابسته توسط عوامل مورد استفاده در تحقیق مناسب بوده است؛ اما جایگاه ICT در امر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری و در قالب مشارکت الکترونیکی وضعیت مناسبی را نشان نمی­دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Role and Position of ICT on the Citizens’ Participation in Urban Management (Case Study: Esfahan City)

نویسندگان [English]

  • Rasool Rabbani Khorasgani 1
  • Hamidreza Varesi 2
  • Mohsen Akhavan Mahdavi 3

1 Department of Sociology, University of Esfahan

2 Department of Geography, University of Esfahan

3 Social Sciences

چکیده [English]

The aim of the present study is the analysis of the role and position of ICT (Information and Communication Technology) as one of the prominent factors in citizens’ participation in urban management of Esfahan. The applied methodology in this study is of application one based on the purpose of the study, and survey one based on the process of data collection. The population of the study includes the citizens aged 20-49 who are living in Esfahan, and the sample size includes 384 persons, for which the Cochran formula is chosen. The results of the study show that the citizens’ E-participation is very low. The effect of the benefits of electronization, economic trust and information literacy on E-participation is significant in Structural Equation Model. Afterall the coefficient of the effects of electronization benefits is both negative and low, and the coefficient of the other factors is positive and moderate. The information literacy of 57 percent has had the upmost effects on E-participation. All the general and partial indexes are at the level of acceptability; therefore, the collected data support the specified theoretical model in a great extent. Generally, with the consideration of 48-percent prediction of E-participation and 23-percent estimation of dependent variable variance used by the factors of the study, the role of ICT in citizens’ participation is suitable. But the position of ICT in citizens’ participation in urban management and the framework of E-participation do not show any suitable condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information and communication Technology
  • Electronic Participation
  • Urban management
  • E-city
  • Information Literacy
  • Electronic Trust
1ـ ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری (1384)، «جامعه­شناسی توسعه»، چاپ پنجم، تهران: کیهان.
2ـ اوکلی، پیر و مارسدن، دیوید (1370)، «رهیافت­های مشارکت در توسعه روستایی»، (ترجمه منصور محمودنژاد)، نشر ارغنون.
3ـ پاپلی یزدی، محمدحسین و رجبی سناجردی، حسین (1382)، «نظریه­های شهر و پیرامون»، تهران: سمت.
4ـ پریرخ، مهری (1386)، «آموزش سواد اطلاعاتی: مفاهیم، روش­ها و برنامه­ها»، چاپ اول، تهران: کتابدار.
5ـ خداداد حسینی، سیدحمید و همکاران (تابستان 1388)، «عوامل مؤثر بر اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک (مدل B2C، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 13، شماره 2.
سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385.
7ـ شوماخر، رندال ­ای و لومکس، ریچارد جی. (1388)، «مقدمه­ای بر مدل­سازی معادله ساختاری»، (ترجمه وحید قاسمی)، چاپ اول، تهران: جامعه­شناسان.
8ـ عباس­زاده، محمد (1387)، «بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در امور شهری (مورد مطالعه: شهر اصفهان)»، پایان­نامه دکترای جامعه­شناسی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
9ـ فتحیان، محمد و مهدوی نور، سیدحاتم (1387)، «مبانی و مدیریت فناوری اطلاعات»، چاپ دهم، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
10ـ قاسمی، وحید (1389)، «مدل­سازی معادله ساختاری در پژوهش­های اجتماعی با کاربرد Amos Graphics»، چاپ اول. تهران: جامعه­شناسان.
11ـ گروه آشنا (1384)، «دولت الکترونیکی»، چاپ اول، تهران: شورای عالی اطلاع­رسانی، دبیرخانه.
12ـ محسنی، رضاعلی (پاییز و زمستان 1383)، «جنبه­های اجتماعی مدیریت کلان­شهرها با تأکید بر مشارکت شهروندان»، فصلنامه مدیریت فردا، سال دوم، شماره 7 و 8.
13ـ محسنی، منوچهر (1380)، «جامعه­شناسی جامعه اطلاعاتی»، چاپ اول، تهران: نشر دیدار.
14ـ مختاری ملک­آبادی، رضا (1386)، «تأثیر تکنولوژی اطلاعات بر برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری (نمونه موردی: کاربری­های فرهنگی- تفریحی در شهر اصفهان)»، (استادان راهنما ژ: علی اصغر ضرابی و مسعود تقوایی)، اصفهان: دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان.
15ـ نجاتی­حسینی، محمود (1380)، «اطلاع­رسانی و فرهنگ»، چاپ اول، تهران: خانه کتاب.
16ـ نوریان، فرشاد و رضایی، محمود (1385)، «از فکر تا اجرا: برنامه مداخله مردم محله در برنامه ریزی و طراحی شهری با به کارگیری ICT». نشریه هنرهای زیبا، شماره 28. صفحات 44-35).
17- Brown, M.M. & Brudney J.L. October. (2001), “Achieving Advanced Electronic Government Services: An Examination of Obstacles and Implications from an International Perspective”, Paper Presented at the National Public Management Research Conference, Bloomington, IN,
18- Castro, R.D. (2001), “Cities and Social Participation: Social Inequalities from Children,s and Youth,s Point View”, Intternational Journal of Anthropology, Vol:16 (2-3) , 77-87.
19- Cohen, Galit & Geenhuiszen, Marina van & Nijkamp, Peter (2001), “Urban Planning and Information and Communication Technology: Ideas and Facts”, Tinbergen Institute Discussion paper 064/3.
20- Economic and Social Commission for Asia and the Pacific. (2002), “Issues, Policies and Outcomes: Are ICT Policies Addressing Gender Equality?” United Nations.
21- Hjorthol, Randi J. (2002), “The relation between Daily Travel and Use of the Home Computer”, Transport Research Part A 36.
22- Human Development Report (2001), “MakingNew Technologies Work for Human Development”, UNDP, OxfordUniversity Press, New York and Oxford, 2001 UNDP Report.
23- Olson, J.S and Olson, G.M. (December 2000), “i2i Trust in E-Commerce,” From Communications of the ACM.
24- Putnam, R. (1995), “Bowling Alone: America's Declining Social Capital”, Journal of Democracy, January 1995, pp 65-78.
25- Saunders, P. Brown, J. Eardely, T. (2003), “Patterns os Economic and Social Participation amony Facs Customers”, Social Policy Research Center, No, 19, university of New South Wales.
26- Talvitie, J. (2003), “The Impact of Information and Communication Technology on Urban and Regional Planning”, Department of Surveying, Institute of Real Estate Studies.
27- Young, H. (1983), “The ALA Glossary if Library and Information Science”, Chicago: American Library Association.