نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا دانشگاه مازندران

2 -

چکیده

تأکید بر مفهوم پیاده مداری و تشویق شهروندان به پیاده‌روی نمی‌تواند بدون توجه به مهم‌ترین عنصر این مجموعه یعنی پیاده­راه­های مطلوب صورت گیرد. علاوه بر تشویق شهروندان، ایجاد پیاده راه در بافت‌های مرکزی و تاریخی در حفظ و نگهداشت بافت مؤثر می‌باشد. این امر در شهر رشت با ایجاد پیاده راه فرهنگی در قلب شهر صورت گرفت. به همین منظور، هدف این پژوهش، ارزیابی مؤلفه‌های pps بر کیفیت پیاده راه فرهنگی رشت از دیدگاه استفاده‌کنندگان می‌باشد. روش این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش انجام توصیفی– پیمایشی است. ابعاد و شاخص‌های سنجش کیفیت فضا با استفاده از مطالعات کتابخانه و تحقیقات پیشین انتخاب گردید سپس با استفاده از پرسشنامه اقدام به گردآوری نظرات شهروندان شد. جامعه آماری در این تحقیق نامحدود بوده که با استفاده از روش بررسی جامعه نامحدود، حجم نمونه در این تحقیق 233 نفر انتخاب گردید. روش تحلیل، استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم در نرم‌افزار لیزرل می‌باشد که نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که از نظر کاربران مولفه pps با ضریب کارکرد فعالیت97/0، اجتماعی پذیر بودن 95/0، دسترسی58/0، آسایش منظر51/0 به ترتیب بیشترین تا کمترین تأثیر را بر کیفیت فضای پیاده راه دارند. به منظور بهبود وضعیت پیاده راه‌های رشت پیشنهاد می‌گردد وسایل حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد، مبلمان شهری مناسب ایجاد گردد و دست‌فروشان ساماندهی گردند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Components of Space Quality in Urban walkways (Case Study: Cultural walkway in Rasht)

نویسندگان [English]

  • Rahimberdi Annamoradnejad 1
  • farzaneh Razeghi 2
  • Mahmood Arvin 2

1 Dept. Geography Uni. Mazandaran

2 -

چکیده [English]

Introduction: The most important public and creative spaces of the city are pedestrian or pedestrian highways that have the highest social role, with full pedestrian dominance, which can form an alley, a market, a market, a path to a square, a park, or the space of a complex, and Be a base for citizens to spend their leisure time. In the context of a spirit-based approach to the central context of the cities, the municipality of Rasht created a walkway in the center of the city. The walkway in the center of the city and its easy access to it has created the right atmosphere for citizens to interact and interact. The formation of such an environment requires the necessary indicators and criteria to attract citizens. Investigating the criteria and indicators affecting this environment and active participation of citizens in improving the quality of this environment and other similar environments is necessary. The purpose of this study was to evaluate the factors affecting the quality of Rasht cultural pedestrian space from the users' point of view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • walkway
  • quality of space
  • pps
  • confirmatory factor analysis
  • Rasht
- اصغری زمانی، اکبر، مصطفایی، هیرش(1397) « سنجش وپهنه بندی کیفیت محیط مناطق شهری در بافت میانی مناطق شهری بااستفاده از مدل AHP و شاخص همپوشانی وزنی، جغرافیا وبرنامه ریزی ، سال 22، شماره 64، صص: 18-1.
 - اکبری، پرویز، داوودی، البرز، (1394)، نقش پیاده مداری بر بهبود هویت رفتاری شهروندان در فضای شهر اسلامی ( مطالعه موردی: خیابان فردوسی سنندج)، شهر ایرانی_ اسلامی، شماره بیستم، صص49-59.
 - برومند، مریم، طغیانی، شیرین، صابری، حمید، (1395)، ارزیابی تاثیرات مؤلفه‌های فضای شهری بر شکل‌گیری الگوهای رفتاری با تاکید بر جنسیتی شدن آن؛ نمونه موردی: منطقه 2 تهران، مدیریت شهری، شماره 46، صص 241-260.
 - بیتی، حامد، پناهی، سیامند و سلیمی، مریم(1392) « تحلیل سامانه حمل ونقل اوتبوسهای تندرو شهری و سنجش تحولات و تاثیرات اجتماعی واقتصادی ناشی از آن بر حوزه کلانشهر تبریز، جغرافیا وبرنامه ریزی، سال 18، شماره 49، صص: 53-19.
 -پورمحمدی، محمدرضا، کوشانه، روشن، (1392) ارزیابی و تحلیل فضاهای عمومی شهری با استفاده از مدل تاپسیس(مطالعه موردی: شهر تبریز) مطالعاتوپژوهشهایشهریومنطقهای، سال پنجم، شماره هفدهم، صص 52-37
- تاجر، سعید علی، کریمی مشاور، مهرداد، حاجیان، مینا، (1394) مقایسه تطبیقی عملکرد خیابانهای پیاده محور با هدف تقویت زندگی جمعی در شهر اسلامی- ایرانی، فصلنامه علمی پژوهشی نقش جهان، شماره 3-5، صص80-88
-حبیبی، کیومرث، حقی، محمدرضا، صداقت نیا، سعید، (1393)، مقایسه تطبیقی قابلیت پیاده مداری در محلات مسکونی طراحی شده ازدیدگاه ساکنین نمونه مطالعاتی: محله هفت حوض و فاز یک شهرک اکباتان در شهر تهران، نشریهعلمیپژوهشیانجمنعلمیمعماریوشهرسازیایران، صص 1-12
-خاک زند، مهدی، اقابزرگی، کوروش، (1393)، سنجش مؤلفه‌های کیفیت فضای شهری با مقایسه تطبیقی رویکرد ایرانی – اسلامی و غربی، پژوهش های معماری و اسلامی، شماره دوم، صص131-146
-دانش، صابر، طیبی، امیر، (1390)، کیفیت حضور در میدان شهری با تاکید بر نمونه‌های سنتی ایران، فصلنامه شهر ایرانی اسلامی، شماره چهارم، صص71-80
-راستبین، ساجد، جعفری، یاسر، دارم، یاسمن، معززی مهر طهران، امیرمحمد، (1391)، رابطه همبستگی بین کیفیت‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه‌های عمومی (نمونه موردی: جلفای اصفهان)،باغ نظر، شماره21، صص35-46
-رحیمی نژاد، فرزاد، تیموریان، محمد، پیرمحمدی، محمد، (1395)، بررسی نقش عناصرتجمع پذیر در تعاملات اجتماعی محله های سنتی، مطالعاتهنرومعماری، سال دوم- شماره 4 و 5، صص195-201
-رضایی، محمود، (1392)، سنجه های پیاده پذیری( نقش پیاده راه سازی در بهبود حس مکان) نشریههنرهایزیبا(معماریوشهرسازی) دوره 18 شماره4، صص24-15.
-رفیعیان، مجتبی، تقوایی، علی اکبر، خادمی، علی پور، روجا، (1391) بررسی تطبیقی رویکردهای سنجش کیفیت در طراحی فضاهای عمومی شهری، نشریه علمی- پژوهشی انجمنعلمیمعماریوشهرسازیایران، شماره4، صص:35-43.
-رفیعیان، مجتبی، صدیقی، اسفندیار، پورمحمدی، مرضیه، (1390)، امکان سنجی ارتقاء کیفیت محیط از طریق پیاده راه سازی محورهای شهری مورد: محور خیابان ارم بخش مرکزی شهر قم، مطالعاتوپژوهشهایشهریومنطقه‌ای، سال سوم، شماره یازدهم، صص41-56.
-سلطان حسینی، محمد، پور سلطانی، حسین، سلیمی، مهدی، عمادی، سارا، (1390) امکان سنجی قابلیت پیاده‌روی در فضای شهری برپایه الگوهای توسعه پایدار و نوشهرسازی (مطالعه موردی: محله سعادت آباد تهران)، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال دوم، شماره چهارم، صص43-54.
-شجاعی، دلارام، پرتویی، پروین، (1394)، عوامل مؤثر بر ایجاد و ارتقاء اجتماع‌پذیری در فضاهای عمومی با مقیاسهای مختلف شهر تهران ( نمونه موردی: فضاهای عمومی دو محله و یک ناحیه در منطقه7  تهران )، باغ نظر، شماره،34 سال دوازدهم، صص93-108.
-طیبیان، منوچهر، قضات، انسیه، (1392)، تحلیل عملکرد فضاهای شهری بر اساس معیار pps (نمونه موردی : پارک ایرانشهر) کنفرانس بین المللی مهندسی عمران معماری و توسعه پایدار شهری، ایران، تبریز
-عباس زاده و تمری(1392) بررسی و تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهبود کیفیات فضایی پیاده راه‌ها به‌منظور افزایش تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی: محورهای تربیت و ولیعصر تبریز، فصلنامه مطالعات شهری، شماره چهارم، صص 10-1.
-عبداللهی، علی اصغر، حجت اله شرفی و مجتبی سلیمانی دامنه(1398) « سنجش مطلوبیت پیاده مداری براساس مولفه های کیفی پیاده روی در مرکز تجاری کرمان » جغرافیا وبرنامه ریزی، سال 23، شماره 67، صص: 221-197.
-علی پور، روجا، خادمی، مسعود، سنماری، محمدمهدی، رفیعیان، مجتبی، (1391)، بررسی شاخصه های کیفیت محیطی در شناسایی اولویت های مداخله در محدوده بافت فرسوده شهر بندرلنگه، فصلنامه باغنظر، صص13-21.
-فیضی، محمد جواد، رجبی، ازادی، حسینی، یاسمن، (1391)، بازشناخت جنبش پیاده مداری در پایداری فضاهای متراکم شهری، مدیریت شهری، شماره30، صص179-194.
 -قلعه‌نویی، محمود، دهقان زاد، شیما، (1393)، ارزیابی کیفیت های کالبدی فضاهای شهری با رویکرد توسعه پایدار، نمونه موردی: محله باغ ملی شهرضا، فصلنامه توسعةپایدارشهری، پیش شماره اول، صص39-49.
-گلکار، کورش، (1379)، مؤلفه‌های سازنده کیفیت طراحی شهری، نشریه علمی و پژوهشی صفه، شماره22، صص65-38
 -محمدی، محمود، چنگلوایی، یونس، (1391) ارزیابی مؤلفه‌های کیفیت فضای شهری بر میزان مطلوبیت مسیرهای پیاده گردشگری) مورد پژوهی اولویت بندی مسیرهای گردشگری پیاده در شهر اصفهان(، نشریهانجمنعلمیمعماریوشهرسازیایران، شماره5، صص:15-32.
-مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران (1391)؛ «طراحی پیاده راه در شهر تهران،» با تمرکز بر نیازهای اجتماعی شهر. تهران.51 صفحه.
-معرب، یاسر، سادات، مهدیس، صالحی، (1394)، تحلیل و بررسی سرزندگی پارکهای جدید شهری مطالعه موردی: پارک آب و آتش تهران، آمایشجغرافیاییفضا، سال ششم، شماره مسلسل بیستم، صص193-208.
 -مؤیدی، محمد، علی نژاد، منوچهر، نوایی، حسین، (1392)، بررسی نقش مؤلفه‌های منظر شهری در ارتقای سطح احساس امنیت درفضاهای عمومی شهری ) نمونه مورد مطالعه، محله اوین تهران(،مطالعاتامنیتاجتماعی، شماره35 ، صص 159-191
 -نسترن، مهین، عظیمى، مریم، مقدم، حامد، (1390)، تحلیل معیارهاى کیفىِ فضاهاى عمومى، در شهرهاى متوسط( نمونه موردى: بازار قیصریه لار)هویتشهر، شماره چهاردهم، سال هفتم، صص 17-24.
 -وحدت، سلمان، ایزدی، محمد سعید،(1392) بررسی و تحلیل شاخص های کیفی ارزش های پیاده مداری مسیرهای عابر پیاده با تاکید بر پیاده راه( نمونه موردی: محور تربیت تبریز)،جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم،صص: 95-112.
-Bishop, k,  Marshall(2017), Social Interactions and the Quality of Urban Public Space, Encyclopedia of Sustainable Technologies, pp:63–70.
-Francis, M. (1989). Control as a dimension of public-space quality. In Public places and spaces (pp. 147-172). Springer US.
- Gavrilidis, A. A., Ciocanea, C. M., Niţa, M. R., Onose, D. A., & Nastase, I. I. (2016). Urban landscape quality index–planning tool for evaluating urban landscapes and improving the quality of life. Procedia Environmental Sciences32, 155-167.
- La Malva, F., Verso, V. R. L., & Astolfi, A. (2015). Livingscape: a multi-sensory approach to improve the quality of urban spaces. Energy Procedia78, 37-42.
- Lee, M., Demirtas, D., Buick, J. E., Feldman, M. J., Cheskes, S., Morrison, L. J., ... & Rescu Epistry Investigators. (2017). Increased Cardiac Arrest Survival and Bystander Intervention in Enclosed Pedestrian Walkway Systems. Resuscitation118.pp1-7.
- Movahed, Sepideh, Payami Azad, Sepideh, Zakeri, Homa, (2012) A Safe Pedestrian Walkway; Creation a Safe Public Space Based on Pedestrian Safety, Asia Pacific International Conference on Environment-Behaviour Studies, Salamis Bay Conti Resort Hotel, Famagusta, North Cyprus, pp572 – 585.
- Mofidi, m, Kashani Jou, Khashayar, (2010), Emergence of pedestrianisation in Tehran: obstacles and opportunities, International Journal of Urban Sustainable Development, pp121-134
- Rotmeyer, J. (2006). Can elevated pedestrian walkways be sustainable. e SustainableCity,IV: UrbanRegenerationandSustainability, 293-302.
- Wood Lisa D, Frank Lawrence, Giles-Corti Billie (2010). Sense of community and its relationship with walking and neighborhood design, Social Science & Medicine, Vol. 70, pp. 1381-1390.