آب و هواشناسی
حسین عساکره؛ مختار فتاحیان
دوره 23، شماره 69 ، آذر 1398، ، صفحه 191-211
چکیده
به منظور بررسی تغییرات زمانی- مکانی پشته پرفشار جنب حاره بر روی ایران، از دادههای دوباره تحلیل شده میانگین ماهانه NCEP/NCAR با تفکیک افقی 5/2 درجه قوسی استفاده شد. بدین منظور از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل، مؤلفه مداری - نصفالنهاری باد در یک دوره 52 ساله، برای تعیین جایگاه مرز شمالی پشته، در محدوده 80 درجه غربی تا 120 درجه شرقی ...
بیشتر
به منظور بررسی تغییرات زمانی- مکانی پشته پرفشار جنب حاره بر روی ایران، از دادههای دوباره تحلیل شده میانگین ماهانه NCEP/NCAR با تفکیک افقی 5/2 درجه قوسی استفاده شد. بدین منظور از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل، مؤلفه مداری - نصفالنهاری باد در یک دوره 52 ساله، برای تعیین جایگاه مرز شمالی پشته، در محدوده 80 درجه غربی تا 120 درجه شرقی بهره گرفته شده است. بازه زمانی مورد استفاده شامل اردیبهشت )زمان احراز پشته) 1341 تا مهر 1391 بوده است. در این مقاله تلاش شد، تا رفتار طولانی مدت (تغییرات) پشته بر روی پهنه اقلیمی آن ارزیابی گردد. بنابراین تحلیل روند ارتفاع ژئوپتانسیل جو در مقیاس سالانه، به منظور مطالعه تغییرات ارتفاعی پشته بر روی ایران با استفاده از روش رگرسیون خطی ساده انجام گرفت. همچنین دورههای بازگشت پشته پرفشار جنب حاره، نیز براساس تحلیل طیفی و از روش تحلیل همسازها (هارمونیک) تخمین زده شد. نتایج نشان داد، سه تراز در دسترس که حاکمیت پشته در آن قابل تشخیص و نیز دادههای آن در دسترس است، ترازهای 700 ، 600 و500 هکتوپاسکال است. یافتهها نشان داد ارتفاع پشته پرفشار جنب حاره طی دوره، روندی افزایشی داشته است. این روند تغییرات در بخشهای غرب و شمال غرب کشور از نمود بیشتری برخوردار بوده است. در یافتههای حاصل وجود چرخههای 4-3 ساله، 6-4 ساله و 11-8 ساله در سری زمانی دادههای سالانه احراز پشته قابل مشاهده است. وجود چرخههای 4-3 ساله در بسیاری از مطالعات مختلف مشاهده شده و گویای ارتباط قوی و همبسته تغییرات رفتار سلول پرفشار جنب حاره با فعالیتهای نوسانهای جنوبی – ال نینو (ENSO) میباشد
آب و هواشناسی
بهلول علیجانی؛ علی بیات؛ مهدی دوستکامیان؛ یدالله بلیانی
چکیده
بارش از مهم‌ترین و متغیرترین عناصر اقلیمی است که شناخت رفتار آن همواره مورد توجه اقلیم‌شناسان بوده است. از این رو پیـچیدگی عناصر اقلیمی در مقیاسهای زمانـی و مکانی لزوم بهکارگیری روشهای کارامد مانند تحلیل طیفی به عنوان ابزاری مفید برای مطالعه الگوهای اقلیمی را نشان میدهد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل نوسانهای بارش ...
بیشتر
بارش از مهم‌ترین و متغیرترین عناصر اقلیمی است که شناخت رفتار آن همواره مورد توجه اقلیم‌شناسان بوده است. از این رو پیـچیدگی عناصر اقلیمی در مقیاسهای زمانـی و مکانی لزوم بهکارگیری روشهای کارامد مانند تحلیل طیفی به عنوان ابزاری مفید برای مطالعه الگوهای اقلیمی را نشان میدهد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل نوسانهای بارش ایران با استفاده از تحلیل طیفی (تحلیل همسازهها) میباشد بدین منظور دادههای بارش سالانه ایستگاه همدید ایران از بدو تأسیس تا سال 2008 که بیش از 40 سال آمار داشتند از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردیده است. سپس بهمنظور بررسی و تحلیل چرخههای بارش ایران از برای انجام محاسبات از امکانات برنامه‌نویسی در محیط نرم‌افزارMatlab و نیز برای انجام عملیات ترسیمی از نرم‌افزار Surfer بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل چرخهها نشان داد که چرخههای معنی‌دار 3- 2 ساله، 5- 3ساله، 6- 2 ساله و گاهی 11 ساله و بالاتر بر بارش ایران حاکم است. بر این اساس در شرق و جنوب شرق ایران بیشتر چرخههای 5- 3 ساله و در غرب، جنوب غرب و شمال غرب کشور چرخههای 3- 2 ساله و در شمال شرق چرخههای 6- 2 ساله غالب هستند. بیشترین و متنوع‌ترین چرخهها بهدلیل قرارگیری در سایه ناهمواری‌های زاگرس از یکسو و مجاورت با خلیج‌فارس از سوی دیگر در بخشهای از جنوب و جنوب غرب رخ داده است. نواحی شمال غرب کشور هم همانند نواحی جنوب‌غرب بهدلیل وجود کوههای عظیم سبلان و سهند دارای چرخههای متنوعی بوده است. چرخههای غیرسینوسی که دوره بازگشتی برابر با طول دوره آماری دارند در برخی ایستگاه‌ها از قبیل قزوین، سنندج و تهران مشاهده می‌شوند. این چرخهها به وجود روند در داده‌ها نسبت داده می‌شوند.
