برنامه ریزی روستایی
محسن آقایاری هیر؛ کلثوم ذاکری میاب
چکیده
شناخت و تحلیل ریسک زلزله در نواحی روستایی در کاهش خسارات و تلفات آنها، عامل تعیین کنندهای است. چرا که در چرخه مدیریت پیش از بحران، برنامهریزی و شناخت خطرپذیری سکونتگاههای روستایی برای دستیابی به سیاست عدم اتلاف منابع و بهرهگیری از حداکثر توانها ضرورت دارد. بهعبارتی بسیاری از خطرپذیریهای روستاها در برابر زلزله، با ...
بیشتر
شناخت و تحلیل ریسک زلزله در نواحی روستایی در کاهش خسارات و تلفات آنها، عامل تعیین کنندهای است. چرا که در چرخه مدیریت پیش از بحران، برنامهریزی و شناخت خطرپذیری سکونتگاههای روستایی برای دستیابی به سیاست عدم اتلاف منابع و بهرهگیری از حداکثر توانها ضرورت دارد. بهعبارتی بسیاری از خطرپذیریهای روستاها در برابر زلزله، با شناخت دقیق و کاهش ریشههای آسیبپذیری، قابل پیشگیری میباشد. بنابراین پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل ریسک زلزله در سکونتگاههای روستایی بخش مرکزی شهرستان مرند با روششناسی توصیفی- تحلیلی پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق شامل 74 روستای بخش مرکزی شهرستان مرند میباشد که بهصورت تمامشماری مورد مطالعه قرار گرفتهاند. برای ارزیابی ریسک زلزله در منطقهی مورد مطالعه، ابتدا مدل ارزیابی ریسک زلزله در نواحی روستایی مبتنی بر چهارچوب مفهومی و عملیاتی ارائه گردید و سپس با وزندهی به شاخصها با استفاده از نظر متخصصان دانشگاهی و پردازش اطلاعات در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، میزان در معرض خطر بودن (با استفاده از تحلیلهای سیستم اطلاعات جغرافیایی) و آسیبپذیری (با استفاده از تکنیک تاپسیس) محاسبه گردید. در نهایت با استفاده از تحلیل رویهمگذاری لایهها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، ارزیابی ریسک زلزله در منطقه مورد مطالعه صورت گرفت. براساس نتایج حاصله، حدود 32 درصد از روستاهای مورد مطالعه در پهنههای دارای ریسک بسیار بالا و بالا قرار گرفتهاند که ضرورت برنامهریزی مبتنی بر اصول مدیریت بحران را مطرح مینماید.
ژئومورفولوژی
علی اکبر تقیلو؛ صیاد اصغری؛ بتول زینالی؛ صالح اصغری
دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 39-53
چکیده
ژئوتوریسم از ترکیب واژههای ژئو (زمین) و توریسم (گردشگری) پدید آمده است و به شکلی از گردشگری گفته میشود که دارای جاذبههای زمینشناسی، ژئومورفولوژی، میراث فرهنگی و زیباشناسی مکان جغرافیایی است. هدف این تحقیق ارزیابی توان ژئوتوریستی روستای کندوان واقع در شهرستان اسکو میباشد. برای رسیدن به این هدف در این تحقیق از روش توصیفی- ...
بیشتر
ژئوتوریسم از ترکیب واژههای ژئو (زمین) و توریسم (گردشگری) پدید آمده است و به شکلی از گردشگری گفته میشود که دارای جاذبههای زمینشناسی، ژئومورفولوژی، میراث فرهنگی و زیباشناسی مکان جغرافیایی است. هدف این تحقیق ارزیابی توان ژئوتوریستی روستای کندوان واقع در شهرستان اسکو میباشد. برای رسیدن به این هدف در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. در روش توصیفی ابزار کار محققان مطالعات اسنادی و میدانی بوده و در مرحله بعد با استفاده از نظر کارشناسان و توریستها توان ژئوتوریستی روستا ارزیابی گردید. در نهایت برای تجزیه تحلیل دادهها مدل دینامیکی بهکار گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص ارزش علمی ژئوتوریستی روستا برابر با 88/22، شاخص ارزشهای مازاد 08/29 و ضریب آسیبپذیری منطقه نیز 47/2 بهدست آمده است. در نهایت توان ژئوتوریستی روستا بر اساس معیار کمی (مقدار 45/54 ) و معیار کیفی مدل، خوب ارزیابی گردید.
کریم حسین زاده دلیر؛ محمدحسین خدابخش چاخرلو
دوره 18، شماره 50 ، بهمن 1393، ، صفحه 153-174
چکیده
همواره زلزلههای بزرگ باعث خسارات بزرگی در زندگی انسان میشوند. یکی از این خسارتها، آسیبپذیری شبکههای ارتباطی است که امکان نجات دادن آسیبدیدگان زلزله، بهویژه در 72 ساعت اولیه را با مشکل جدی مواجه میسازد. امروزه با گسترش کالبدی و افزایش تراکم شهرهای بزرگ، وضعیت خطرناکی در صورت بروز زلزله بهوجود میآید. زیرا ...
بیشتر
همواره زلزلههای بزرگ باعث خسارات بزرگی در زندگی انسان میشوند. یکی از این خسارتها، آسیبپذیری شبکههای ارتباطی است که امکان نجات دادن آسیبدیدگان زلزله، بهویژه در 72 ساعت اولیه را با مشکل جدی مواجه میسازد. امروزه با گسترش کالبدی و افزایش تراکم شهرهای بزرگ، وضعیت خطرناکی در صورت بروز زلزله بهوجود میآید. زیرا سلسلهمراتب شبکههای ارتباطی معمولاً رعایت نشده، عرض راهها کم بوده و مراکز درمانی دور از دسترس شهروندان قرار میگیرد. بروز زلزلهای با شدت بالا در این شهرها منجر به از بین رفتن کارایی شبکههای ارتباطی، حجم بالای تلفات انسانی و خسارتهای مالی عمده خواهد بود. در شهر تبریز محدوده مناطق 1 و 5 در مجموع دارای وسعتی معادل 3327 هکتار است. مساحت منطقه یک بالغ بر 2844 هکتار و وسعت منطقه پنج نیز 483 هکتار میباشد. براساس برآوردهای موجود، جمعیت این دو منطقه مجموعاً بالغ بر 458939 نفر است. در تحقیق حاضر با استفاده از 12 شاخص «کاربری زمین، عرض راهها، ارتفاع ساختمانها، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی، تراکم ساختمانی، سطح اشغال ساختمانها، کیفیت ابنیه، مصالح ابنیه، قدمت ابنیه، دسترسی به مراکز درمانی، دوری و نزدیکی به گسلهای اصلی» که از طریق مدلهای مختلف تلفیق اطلاعات و نقشهها در محیط GIS که براساس مدل تحلیل سلسلهمراتبی معکوس ترکیب شدهاند، آسیبپذیری شبکههای ارتباطی مناطق یک و پنج در مقابل زلزله مشخص شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد خیابانهایی که دارای تراکمهای ساختمانی و جمعیتی بالا، کیفیت ابنیه پایین، فاصله زیاد تا مراکز امدادی، درمانی و درجه محصوریت بیشتری بودهاند، آسیبپذیرتر بوده و در نتیجه دارای امتیاز منفی بیشتری هستند. همچنین بزرگراهها و خیابانهای با عرض بیشتر و تراکم ساختمانی و جمعیتی پایینتر، دارای آسیبپذیری کمتری بودهاند. با حرکت از سمت شرق به غرب به میزان آسیبپذیری خیابانها افزوده میشود. این آسیبپذیری مسیرها در مرکز مناطق به اوج خود میرسد. به این ترتیب شبکههای ارتباطی موجود در مرکز، هنگام بروز زلزله از ایفای نقش خود عاجز خواهند بود.
