ژئومورفولوژی
ایمانعلی بلواسی؛ صیاد اصغری سراسکانرود؛ فریبا اسفندیاری؛ بتول زینالی
چکیده
ارزیابی مورفولوژیکی رودخانه برای درک شرایط کنونی و پتانسیل تغییرات احتمالی آن، جهت برنامهریزی محیطی امری ضروری است. در این مطالعه مورفولوژی رودخانه کهمان، از سراب خاصان تا منطقه دوآب به طول 62/38 کیلومتر ارزیابی شد. بدینمنظور تصاویر ماهواره لندست، سنجندههای TM و OLI در سالهای 1374 و 1399 تهیه و مجرای رودخانه کهمان بر روی این تصاویر ...
بیشتر
ارزیابی مورفولوژیکی رودخانه برای درک شرایط کنونی و پتانسیل تغییرات احتمالی آن، جهت برنامهریزی محیطی امری ضروری است. در این مطالعه مورفولوژی رودخانه کهمان، از سراب خاصان تا منطقه دوآب به طول 62/38 کیلومتر ارزیابی شد. بدینمنظور تصاویر ماهواره لندست، سنجندههای TM و OLI در سالهای 1374 و 1399 تهیه و مجرای رودخانه کهمان بر روی این تصاویر با استفاده از شاخص تفاضل آب نرمال شده بارزسازی گردید. سپس دینامیک جانبی مجرای رودخانه کهمان با استفاده از روش ترانسکت و آهنگ مهاجرت مجرا مورد بررسی قرار گرفت. متوسط جابجایی مجرای رودخانه کهمان در بازه زمانی(1399-1374) با استفاده از شاخص نرخ مهاجرت مجرا 51/2 متر در سال برآورد گردید. کمترین میزان این شاخص در ترانسکتهای شماره 49، 50 و 48 بهترتیب 18/0، 21/0 و 37/0 متر در سال بوده که درههای کوهستانی و عملیات تثبیت کناره های رودخانه، مهمترین دلیل کنترل و تثبیت کنارههای مجرای رودخانه کهمان در این ترانسکتها تشخیص داده شد. همچنین بیشترین مقدار نرخ مهاجرت در ترانسکتهای 4، 32 و 30 بهترتیب 80/4، 05/5 و 12/6 متر در سال برآورد گردید. میانبرها و فرسایشپذیری زیاد مواد کناره و دشت سیلابی از عوامل اصلی بالا بودن نرخ مهاجرت مجرا در این ترانسکتها بوده است. محاسبه تغییرات مساحت ترانسکتها نشان داد که حدود 85/185 هکتار از زمینهای مجاور رودخانه کهمان در بازه زمانی(1399-1374) تخریب شده است. به عبارتی به طور متوسط هر سال حدود 43/7 هکتار از این اراضی در نتیجهی جابجایی مجرای رودخانه کهمان فرسایش یافته و از بین رفتهاند. بنابراین میتوان گفت جنس مواد کنارههای رودخانه کهمان در محدوده دشت و مناطق کشاورزی سبب افزایش مهاجرت جانبی مئاندرها شده و عرض دره افزایش و دشت سیلابی مجاور رودخانه کاهش چشمگیری پیدا کرده است.