برنامه ریزی شهری
علی موحد؛ زهرا صحراییان؛ محمد سلیمانی
دوره 23، شماره 68 ، شهریور 1398، ، صفحه 265-284
چکیده
از ابتدای قرن حاضر تاکنون، تحولات شهرنشینی و دگرگونیهای کالبدی آن، نتاج نامطلوبی بر ساختار شهر ایرانی داشته است، به گونهای که شهر کنونی بدون ارتباط و توجه به ساخت و سازمان اولیه خود، مظهری از همگسیختگی، توسعه ناموزون و نابرابریهای اجتماعی- اقتصادی است. بنابراین، بررسی دگرگونیهای ساختار فضایی- کالبدی محیطهای ...
بیشتر
از ابتدای قرن حاضر تاکنون، تحولات شهرنشینی و دگرگونیهای کالبدی آن، نتاج نامطلوبی بر ساختار شهر ایرانی داشته است، به گونهای که شهر کنونی بدون ارتباط و توجه به ساخت و سازمان اولیه خود، مظهری از همگسیختگی، توسعه ناموزون و نابرابریهای اجتماعی- اقتصادی است. بنابراین، بررسی دگرگونیهای ساختار فضایی- کالبدی محیطهای شهری و هدایت آنها به سوی همسازی و تعادل فضایی، در ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی و اقتصادی امری ضروری است و از ناپایداری و نابرابری فضایی جلوگیری میشود. از این رو در این مقاله، به بررسی رابطۀ میان رشد پراکنده شهری و ساختار فضایی شهر پرداخته شده است. نوع پژوهش توصیفی - تحلیلی است، که به منظور بررسی میزان رشد پراکنده شهری با استفاده از20 شاخص و انجام روش تحلیل عاملی در 111محله شهر شیراز، در نهایت بر اساس7عامل (تراکم، قطعات ساختمانی، دسترسی، اختلاط کاربری، مرکزیت، بیقاعدگی نواحی ساخته شده و فضای فعالیت)، بررسی و در محیط Spss مورد تحلیل قرار گرفت، همچنین برای تحلیل ساختار فضایی شهر، با استفاده از روش چیدمان فضا نقشه خطی در محیط Depthmap تهیه گردید. نتایج نشان میدهد، ارتباط معنادار و معکوسی میان ارزش همپیوندی ساختار فضایی و رشد پراکنده شهر شیراز وجود دارد. به طوری که مقدارضریب همبستگی پیرسون(623/0-) و مقدار معیار تصمیم(sig.) 0.00 میباشد. بر این اساس محلاتی که دارای ارزش همپیوندی بالایی هستند، پیوند مناسبی با ساختار فضایی کل شهر دارند و بدون رشد پراکنده میباشند و محلاتی که ترکیببندی شبکه معابر و ساختار فضایی آنها با شهر همپیوند نبوده، دچار جداافتادگی فضایی گشته و رشد پراکنده شهری را به دنبال داشتهاند.
