ژئومورفولوژی
مژگان انتظاری؛ شکوه استکی؛ حمیده غلام حیدری
چکیده
است. در نهایت با ترکیب و همپوشانی نقشه ریسک، نقشه آسیب پذیری و نقشه زمین لغزش های منطقه، نقشه نهایی (نقشه ریسک- آسیب پذیری) به دست آمده است. نتایجی که بر اساس خروجی مدل یا همان نقشه ریسک-آسیب پذیری، حاصل شد گویای این مطلب است که قسمت های شرقی و شمال شرقی حوضه آبریز طارم دارای بیشترین میزان ریسک-آسیب پذیری هستند. همچنین نتایج این پژوهش ...
بیشتر
است. در نهایت با ترکیب و همپوشانی نقشه ریسک، نقشه آسیب پذیری و نقشه زمین لغزش های منطقه، نقشه نهایی (نقشه ریسک- آسیب پذیری) به دست آمده است. نتایجی که بر اساس خروجی مدل یا همان نقشه ریسک-آسیب پذیری، حاصل شد گویای این مطلب است که قسمت های شرقی و شمال شرقی حوضه آبریز طارم دارای بیشترین میزان ریسک-آسیب پذیری هستند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که از کل سطح حوضه، 17% کلاس ریسک-آسیب پذیری خیلی کم، 35% کلاس ریسک-آسیب پذیری کم، 23% کلاس ریسک-آسیب پذیری متوسط، 16% کلاس ریسک-آسیب پذیری زیاد و 9% کلاس ریسک-آسیب پذیری بسیار زیاد را به خود اختصاص داده اند. چیزی که در این پژوهش داری اهمیت است این مطلب است که این مدل نسبت به سایر مدل ها و روش های مطالعه زمین لغزش، بررسی ترکیبی احتمال وقوع زمین لغزش و آسیب پدیری منطقه در برابر زمین لغزش بوده و تعیین می کند که احتمال وقوع زمین لغزش های دارای تلفاف و خسارات جانی و مالی در چه نقاطی از منطقه بیشتر است.
ژئومورفولوژی
لیلا خدائی قشلاق؛ شهرام روستایی؛ داود مختاری؛ خلیل ولیزاده کامران
چکیده
زمین لغزش به علت ماهیت خطرناک خود در مناطق کوهستانی مورفولوژی را به طور ناگهانی برهم میزند و خسارتهایی عمده به مناطق مسکونی، جادهها زمین های کشاورزی و ... وارد میکند. دید یکپارچه تصاویر سنجش از دور راداری آن را به ابزاری قدرتمند برای تهیه نقشههای پراکنش و ارزیابی خطر و ریسک وقوع زمینلغزشها و ناپایداریها در فواصل ...
بیشتر
زمین لغزش به علت ماهیت خطرناک خود در مناطق کوهستانی مورفولوژی را به طور ناگهانی برهم میزند و خسارتهایی عمده به مناطق مسکونی، جادهها زمین های کشاورزی و ... وارد میکند. دید یکپارچه تصاویر سنجش از دور راداری آن را به ابزاری قدرتمند برای تهیه نقشههای پراکنش و ارزیابی خطر و ریسک وقوع زمینلغزشها و ناپایداریها در فواصل زمانی مختلف تکرار شونده تبدیل نموده است. از این رو این پژوهش با هدف شناسایی، پایش و سنجش خطرپذیری منطقه در برابر زمینلغزشها در بازه زمانی 2005 تا 2010 برای منطقه اهر- ورزقان در حوضه آبریز اهر چای با استفاده از تکنیکهای تداخلسنجی SAR به اجراء درآمد. بدین منظور تعداد 10 تصویر راداری از سنجنده ASAR ماهواره ENVISAT انتخاب و به روش InSAR پردازش شد. نتیجه پردازشهای اولیه نشان داد که از بین زوجهای تصویری تشکیل شده،8 تصویر انتخابی از سنجنده ASAR جهت استفاده در پردازش اینترفرومتری InSAR مناسب بودند. بر اساس نتایج پردازش تصاویر راداری، بیشترین میزان جابجایی صورت گرفته در منطقه مورد مطالعه مربوط قسمتهای شرق و غرب به صورت لغزش بوده است. نتایج این پژوهش حاکی از فعّال بودن تنها برخی از زمینلغزشهای موجود در جنوب منطقه در طول مدت زمان اخذ تصاویر راداری است. همچنین نتایج نشان داد که دادههای راداری و روش پردازش تداخل سنجی InSAR در شناسایی، پایش زمینلغزشها و محاسبه میزان جابجایی آنها از پتانسیل خوبی برخوردار است و جهت دستیابی به نتایج دقیقتر استفاده از روشهای پیشرفنهتر در این زمینه سودمندتر خواهد بود.
ژئومورفولوژی
صیاد اصغری سراسکانرود؛ دلنیا پالیزبان؛ هادی امامی؛ احسان قلعه
چکیده
چکیده یکی از انواع ناپایداری دامنه‌ای که هرساله خسارات مالی و جانی فراوانی را بر زندگی انسان‌ها وارد می‌نماید، زمینلغزش میباشد. در پژوهش حاضر، کارایی مدل تحلیل شبکه (ANP) و منطق فازی در پهنهبندی خطر وقوع زمینلغزش در 3 کیلومتری محور سراب_نیر مورد ارزیابی قرار گرفت. فرایند انجام کار بر مبنای تلفیقی از روشهای کتابخانه‌ای و میدانی ...
بیشتر
چکیده یکی از انواع ناپایداری دامنه‌ای که هرساله خسارات مالی و جانی فراوانی را بر زندگی انسان‌ها وارد می‌نماید، زمینلغزش میباشد. در پژوهش حاضر، کارایی مدل تحلیل شبکه (ANP) و منطق فازی در پهنهبندی خطر وقوع زمینلغزش در 3 کیلومتری محور سراب_نیر مورد ارزیابی قرار گرفت. فرایند انجام کار بر مبنای تلفیقی از روشهای کتابخانه‌ای و میدانی است. به این منظور ابتدا نقشه زمینلغزشهای منطقه با بازدیدهای میدانی تهیه شد. سپس با مرور و بررسی منابع، عواملی که می‌توانند در فرآیند بروز زمینلغزش مؤثر باشند، استخراج و با توجه به دید کارشناسی و بررسی منابع، 10 عامل طبیعی و انسانی شامل گسل، کاربری اراضی، شیب، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، زمینشناسی(لیتولوژی)، بارش، جهت شیب، ارتفاع و پوشش گیاهی برای تهیه نقشه پهنهبندی و پتانسیل خطر وقوع زمینلغزش، استفاده شدند. نقشه حاصل در 5 کلاس خطر، طبقه‌بندی و با توجه به زمین لغزشهای رخ داده در محدوده مورد مطالعه، مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتیجه ارزیابی، مدل‌های به‌کار رفته، قابلیت مناسبی را برای پیش‌بینی وقوع زمینلغزش نشان می‌دهند. بررسی و تحلیل نتایج نشان داد که میزان بارش و ارتفاع نسبت به سایر عوامل تأثیر بیشتری در ایجاد نواحی پرخطر ایفا می‌کنند که بعد از این دو عامل، مناطق با پوشش گیاهی کم، مناطق دارای سنگ‌های سست و نواحی نزدیک به گسل به ترتیب بیشترین تأثیر را در وقوع زمینلغزشهای منطقه داشتند.
ژئومورفولوژی
شهرام روستایی؛ کریستینه جانانه
دوره 23، شماره 70 ، اسفند 1398، ، صفحه 169-188
چکیده
زمین لغزشها و ناپایداریهای دامنه از جمله مخاطرات طبیعی مهمی هستند که همه ساله موجب خسارتهای جانی و مالی و از دست رفتن منابع اقتصادی میشوند. این مخاطرات بیشتر در شیبهای طبیعی یا تغییر یافته به دست انسان اتفاق میافتد. پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش از جمله روشهایی است که با استفاده از آن میتوان ...
بیشتر
زمین لغزشها و ناپایداریهای دامنه از جمله مخاطرات طبیعی مهمی هستند که همه ساله موجب خسارتهای جانی و مالی و از دست رفتن منابع اقتصادی میشوند. این مخاطرات بیشتر در شیبهای طبیعی یا تغییر یافته به دست انسان اتفاق میافتد. پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش از جمله روشهایی است که با استفاده از آن میتوان مناطقی را که در معرض خطر وقوع زمین لغزش هستند تعیین کرد و با استفاده از نقشههای پهنه بندی شده جهت تقلیل خسارات ناشی از آن برنامه ریزی و مدیریت انجام داد. در این تحقیق به بررسی پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در حوضه آبریز بالقلو چای پرداخته شده است. در این تحقیق ابتدا عوامل مهم هشت گانه شیب، جهت شیب، زمین شناسی، خاک، اقلیم، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه و کاربری اراضی تشخیص داده شدند. مواد و روش مورد استفاده در این تحقیق سلسله مراتبی فازی در محیط GIS میباشد به این صورت که پس از تهیه لایههای اطلاعاتی با استفاده از پارامترهای فوق و وزن دهی به آنها در محیط GIS نقشه پتانسیل خطر با روش سلسله مراتبی (AHP) تهیه شد و طبقه بندی با روش فازی در محیط GISانجام شد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که بیشترین درصد در سطح حوضه به ترتیب مربوط به پتانسیل پایین (32.21%) و کمترین درصد مربوط به پتانسیل بسیار بالا (13.5%) میباشد. مناطق با پتانسیل بسیار بالا و بالا برای وقوع زمین لغزش با مساحت 327.39 کیلومتر مربع در شمال غرب و قسمتهای کوچکی در جنوب و شرق حوضه واقع شدهاند و پتانسیل بسیار پایین و پایین با مساحت 504.06 بیشتر قسمتهای میانی تا شمال شرق و جنوب حوضه را در بر میگیرند.
ژئومورفولوژی
ابراهیم اصغری کلجاهی؛ فاطمه نمکچی؛ عبدالرضا واعظی هیر
دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 19-38
چکیده
زمینلغزش یکی از مخاطرات طبیعی است که هر ساله در مناطق کوهستانی خسارات زیادی را به مراتع، اراضی کشاورزی و تأسیسات زیربنایی وارد میکند. در اثر لغزش علاوه بر وارد شدن خسارات بر شهرها و روستاها و راهها، محیط طبیعی نیز بهواسطه فرسایش خاک آسیب می‌بیند. منطقه مورد مطالعه به مساحت حدود 80 هزار هکتار در شمال غربی ایران و در غرب شهرستان ...
بیشتر
زمینلغزش یکی از مخاطرات طبیعی است که هر ساله در مناطق کوهستانی خسارات زیادی را به مراتع، اراضی کشاورزی و تأسیسات زیربنایی وارد میکند. در اثر لغزش علاوه بر وارد شدن خسارات بر شهرها و روستاها و راهها، محیط طبیعی نیز بهواسطه فرسایش خاک آسیب می‌بیند. منطقه مورد مطالعه به مساحت حدود 80 هزار هکتار در شمال غربی ایران و در غرب شهرستان خوی قرار دارد. رخداد زمینلغزش در دامنههای مشرف به راهها، بارها سبب تخریب جادههای اصلی خوی- قطور و راهآهن سراسری ایران- ترکیه و چندین روستا از جمله روستاهای گوگرد و کلت علیا شده است. با توجه به وقوع لغزشهای متعدد در منطقه و تهدید راههای ارتباطی، مناطق مسکونی و مراتع و مزارع، مطالعه و پهنهبندی خطر زمین لغزش برای مدیریت خطر و برنامهریزی منطقه ضروری است. در این مقاله خطر زمینلغزش در منطقه مورد نظر بررسی شده و پهنهبندی زمینلغزش به روش آنبالاگان صورت گرفته است. در این پهنهبندی با استفاده از GIS برای هر یک از پارامترهای تأثیرگذار در زمینلغزش از جمله لیتولوژی، شیب دامنه، ساختارهای زمینشناسی، ارتفاع نسبی، کاربری و پوشش زمین و آبهای زیرزمینی، نقشه تهیه شده و سپس با تلفیق نقشههای مذکور و از طریق امتیازدهی به هر واحد و جمعبندی آنها، نقشه پهنهبندی خطر لغزش تهیه شده است. کل منطقه از نظر خطر زمینلغزش به 5 پهنه بی‌خطر، خطر کم، خطر متوسط، خطر بالا و خطر بسیار بالا تقسیم شده است. حدود 6/5 درصد در پهنه با خطر بسیار بالا و حدود 23 درصد از منطقه در پهنه با خطر بالا قرار دارد.
سیداسدالله حجازی
دوره 18، شماره 50 ، بهمن 1393، ، صفحه 135-152
چکیده
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی حساسیت اراضی حوضه گویجهبل در وقوع زمینلغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) میباشد. مهمترین دلیل انتخاب این حوضه برای پژوهش، مشاهده زمینلغزشهای موجود در منطقه توسط پژوهشگر و نگرش حفاظت زیست محیطی نگارندگان است. این حوضه یکی از زیرحوضههای اهرچای ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی حساسیت اراضی حوضه گویجهبل در وقوع زمینلغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) میباشد. مهمترین دلیل انتخاب این حوضه برای پژوهش، مشاهده زمینلغزشهای موجود در منطقه توسط پژوهشگر و نگرش حفاظت زیست محیطی نگارندگان است. این حوضه یکی از زیرحوضههای اهرچای به وسعت 7406 هکتار با موقعیت جغرافیایی ً26/21، َ47، ْ46 تا ً64/53، َ56، ْ46 طول شرقی و ً13/42، َ21، ْ38 تا ً04/39، َ27، ْ38 عرض شمالی میباشد. معیارهایی که جهت تحلیل حساسیت زمینلغزشها در حوضه مورد بررسی انتخاب گردید شامل 9 پارامتر (شیب، جهت، ارتفاع، سنگشناسی، گسل، شبکه ارتباطی، کاربری اراضی، بارش و آبراهههای اصلی) است که از نقشههای پایه و مطالعات میدانی و تصویر ماهوارهای اسپات استخراج و با استفاده از تکنیکهای مکانی تحت GIS در 5 طبقه نسبت به تأثیر هر واحد در وقوع زمینلغزش ارزشگذاری اولیه شد. سپس با استفاده از برنامه الحاقی ماریونی (اکستنشن AHP) مقایسه دوبهدو بر روی لایهها انجام و نقشه نهایی حساسیت اراضی در وقوع لغزش استخراج گردید. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت زمینلغزشها در حوضه گویجهبل نشان داد که تأثیرگذارترین عامل در وقوع زمینلغزش با توجه به بیشترین وزن معیار سنگشناسی با وزنی برابر با 3113/0 و معیار ارتفاع با حداقل وزن (0178/0) با تأثیر کمترین مقدار در وقوع زمینلغزش در حوضه گویجهبل هستند. همچنین تحلیل خطر زمـینلغزش در حوضه مورد مطالعه نـشان میدهد که اراضی در معرض خطر با استطاعت لغزش بسیار بالا بالغ بر 1222 هکتار مساحت میباشد که این میزان در حدود 5/16 درصد از کل منطقه را شامل میشود.
علیرضا ایلدرمی
دوره 16، شماره 37 ، آبان 1390، ، صفحه 1-33
چکیده
حوضة آبخیز سد اکباتان با وسعتی معادل 22155 هکتار در بخش شمالی الوند و در فاصله 10 کیلومتری جنوبشرقی شهر همدان واقع شده است. در این حوضه لغزشها نقش مورفوژنیک بسیار مشخصی داشته و موجب برهنهسازی دامنهها شدهاند. بر اساس بررسیهای میدانی و عکسهای هوایی 7 مورد لغزش به عنوان نمونه ثبت و انتخاب شده که از پراکنش خاصی در سطح ...
بیشتر
حوضة آبخیز سد اکباتان با وسعتی معادل 22155 هکتار در بخش شمالی الوند و در فاصله 10 کیلومتری جنوبشرقی شهر همدان واقع شده است. در این حوضه لغزشها نقش مورفوژنیک بسیار مشخصی داشته و موجب برهنهسازی دامنهها شدهاند. بر اساس بررسیهای میدانی و عکسهای هوایی 7 مورد لغزش به عنوان نمونه ثبت و انتخاب شده که از پراکنش خاصی در سطح حوضه از لحاظ زمینشناسی خاکشناسی و هیدرولوژی برخوردارند. بیشتر لغزشها از نوع سطحی و کم عمق میباشد. تجمع نهشته‌های سطحی بیشتر از نوع رس و ماسه در برخی از مـناطق بویژه چاله‌های انباشتی شـده که محل مناسبی جهت بروز لغزشها فراهم نموده است. قسمت اعظم مواد لغزش یافته از مکان اولیه خود جابجا شدهاند. مقدار زیاد نسبت D/L بیانگر گسترش جانبی و تغییر شکل عرضی مواد و برآورد نسبتهای L/W و W/D و L/D نشاندهندة تأثیر مستقیم و فراوان شیب در بروز لغزشهاست. تغییر در ابعاد طولی و عرضی لغزشها شدیده بوده و این موضوع در خصوص تغییرات طولی شدیدتر است لغزشهای منطقه سطحی معادل 76/26668 مترمربع از سطح حوضه با حجمی معادل 7/60517 مترمکعب و عمقی معادل 44 سانتیمتر را تحت تأثیر قرار دادهاند به طوری که در سطح حوضه از طریق لغزشها مورد فرسایش واقع شدهاند و با توجه به موقعیت آنها موجب انباشت رسوب در مخزن سد اکباتان و کاهش عمر مفید آن میشوند.
