پیچانها، بهعنوان جالبترین الگوی جریان، پویای زیادی را به مسیر جریان رودخانهها میبخشند. ایجاد خمیدگیها در مسیر جریان رودخانهها، انرژی لازم برای جابجایی بیشتر کانال فعال در پهنههای دشتهای سیلابی را فراهم مینمایند و با این جابجاییها، تغییرات ژئومورفولوژیکی عمدهای در دشتهای سیلابی رخ میدهد. در ...
بیشتر
پیچانها، بهعنوان جالبترین الگوی جریان، پویای زیادی را به مسیر جریان رودخانهها میبخشند. ایجاد خمیدگیها در مسیر جریان رودخانهها، انرژی لازم برای جابجایی بیشتر کانال فعال در پهنههای دشتهای سیلابی را فراهم مینمایند و با این جابجاییها، تغییرات ژئومورفولوژیکی عمدهای در دشتهای سیلابی رخ میدهد. در طول مسیر رودخانههایی که تأسیسات زیادی در کنارهها و در مسیر رودخانه وجود دارد، این جابهجاییها میتواند بسیار مشکلآفرین باشـد. رودخانه آجیچای بهعنوان تیپیکترین مئاندر، جابهجاییهای زیادی در مسیر جریان خود انجام میدهد (واقع در شمالغرب ایران و در موقعیت جغرافیایی از '07 °38، '58 °37 عرض شمالی و '15 °46 ، '45 °47 طول شرقی). در این مقاله سعی شـده است با استفاده از دادههای حاصل از اندازهگـیریها بر روی عکسهای هوایی و ماهوارهای و بهکارگیری روشهای تجربی، میزان جابهجاییها، قابلیت حرکات جانبی در مسیر و همچنین زمان جابهجاییها، محاسبه و برآورد گردد. در این بررسیها، به پارامترهای خودپیچان مانند شعاع خمیدگیها، استناد گردیده و پهنای مسیر با بهرهگیری دادههای حاصل از اندازهگیری شعاع، از رابطه W محاسبه و بهمنظور بررسی قابلیت جابهجایی مسیر، نسب شعاع و پهنا (R/W) بهدست آمده است. زمان انجام جابهجاییهای کانال فعال در دشت سیلابی نیز با استفاده از T∆ برآورد شده است. نتایج این بررسیها نشان میدهد که در طی زمان، کانال فعال رودخانه آجیچای در پهنه دشت سیلابی خود بهطور مکرر جابهجا شده و در اثر این جابهجاییها و در نتیجه در اثر ایجاد فرصت برای انجام فرسایش کناری ناشی از آن، دشت سیلابی فراختر شده است. در بخشهایی از مسیر آجیچای، زمان لازم برای انجام یک جابهجایی کامل از 1 سال تا بیش از 5 سال در بخشهای دیگر طول مسیرآجی چای متفاوت است. میزان سینوزیته در طول مسیر آجیچای و درطی زمان تـغییر یافـته است و با هر تغییر در میزان سـینوزیته و تغییر جهت جابهجای خمیدگیها، داغ آب هایی در دشت سیلابی بر جای مانده است