برنامه ریزی شهری
بهزاد ملک پور اصل؛ پریمان بوستانی
چکیده
با افزایش جمعیت شهری، اغلب کشورها در معرض تغییرات آبوهوایی هستند. ضرورت پژوهش در آن است که تهران به عنوان یکی از آلودهترین شهرهای جهان همواره موضوع مورد بحث در مجامع جهانی بوده است و نقش مهمی در افزایش و یا کاهش اثرات گازهای گلخانهای دارد. هدف بکارگیری الزامات برنامهریزی همکارانه جهت دستیابی به تهرانی کمکربن میباشد. نوآوری ...
بیشتر
با افزایش جمعیت شهری، اغلب کشورها در معرض تغییرات آبوهوایی هستند. ضرورت پژوهش در آن است که تهران به عنوان یکی از آلودهترین شهرهای جهان همواره موضوع مورد بحث در مجامع جهانی بوده است و نقش مهمی در افزایش و یا کاهش اثرات گازهای گلخانهای دارد. هدف بکارگیری الزامات برنامهریزی همکارانه جهت دستیابی به تهرانی کمکربن میباشد. نوآوری پژوهش تلاش در جهت تلفیق برنامهریزی همکارانه با اصول شهر کمکربن است؛ موضوعی که تاکنون در کشور مورد بحث قرار نگرفته است. روش کار، تحقیق توسعهای میباشد. بدین منظور که هدف کشف ناشناختههایی همچون برنامهریزی همکارانه است که میتواند به توسعه شهر کمکربن منجر شود. هدف این پژوهش، پیادهسازی اصول و راهبردهای برنامهریزی همکارانه به منظور مشارکت شهروندان با نهادها در تصمیمسازیهای شهری در راستای دستیابی به شهر کمکرین است. در ابتدا با استناد به مبانی نظری، شاخصهای پژوهش استخراج و ارزیابی و در نهایت عدم قطعیتهایی توسط میکمک و ماتریس عدمقطعیت، شناسایی شد و به کمک نرمافزار سناریوویزارد، سناریوهای محتمل تدوین شد. با استناد به تحلیلها، سناریوی برتر، سناریویی میباشد که در آن به اهداف شهر کمکربن و ارتقا مشارکت نهادها و شهروندان پرداخته شده است. با بهرهگیری از مدل دپسیر سناریو مطلوب تشریح ، راهبردها و راهکارهای رسیدن به سناریوی برتر در خلال برنامهریزی همکارانه و اصول مشارکتی تدوین شد تا تهران در مسیر توسعه پایدار شهری گام بردارد. راهکارهای ارائه شده همگی در جهت رسیدن به شهرگرایی سبز و کاهش اثرات نامطلوب محیط شهری میباشد. همچنین تمامی نهادهای شهری و شهروندان، در راستای کاهش انتشار آلایندههای شهری همکاری میکنند تا تهران در جهت رسیدن به توسعه شهری پایدار، راهبردهای رسیدن به شهر کمکربن را بهکار گیرد. با بکارگیری اصول و راهبردهای این پژوهش میتوان موجب افزایش اعتماد شهروندی و مشارکت شهروندان در جهت کاهش آلایندههای شهری شد تا بتوان در جهت شهرگرایی سبز و توسعه پایدار شهری حرکت کرد.
سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
افشین منتظرالقائم؛ مهری اذانی؛ احمد خادم الحسینی؛ امیر گندمکار
چکیده
تاب آوری اجتماعی نقش مهمی در پایداری اجتماعی در برابر بحرانهای شهری داردلذا، پژوهش حاضر تلاش کرد تا با استفاده از روش «توصیفی- تحلیلی» از طریق ابزار پرسشنامه به تعداد 383 نفر به تحلیل تطبیقی کیفیت تحقق مؤلفه های تابآوری اجتماعی در مناطق 1، 12 و 20 کلانشهر تهران بپردازد. نظرات شهروندان بر حسب فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه بندی ...
بیشتر
تاب آوری اجتماعی نقش مهمی در پایداری اجتماعی در برابر بحرانهای شهری داردلذا، پژوهش حاضر تلاش کرد تا با استفاده از روش «توصیفی- تحلیلی» از طریق ابزار پرسشنامه به تعداد 383 نفر به تحلیل تطبیقی کیفیت تحقق مؤلفه های تابآوری اجتماعی در مناطق 1، 12 و 20 کلانشهر تهران بپردازد. نظرات شهروندان بر حسب فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه بندی شده و تخصیص نسبی بر اساس حجم جمعیت گردآوری گردید. نتایج نشان داد که کیفیت تحقق و برخورداری از مؤلفه های تاب آوری اجتماعی در سه منطقه مورد مطالعه بر اساس آنالیز واریانس چند متغیره1 متفاوت بود ، و نتایج نشان داد که شاخص اعتماد عمومی در منطقه 1 به عنوان یکی از مناطق مرفه تهران و شاخص مشارکت غیررسمی در منطقه 12 به عنوان یکی از منطقه های متوسط نشین و شاخص حس تعلق مکانی در منطقه 20 به عنوان یکی از مناطق کم برخوردار از اولویت برخورداربودند و اما در تحلیل اولویت مؤلفه های تاب آوری در سه منطقه یاد شده بر اساس مدل تاپسیس فازی2 و در هر سه منطقه یاد شده، شاخص آگاهی به ترتیب با (منطقه 1 با 5518/0 وزن فازی) (منطقه 12 با 5675/0 وزن فازی) و (منطقه 20 با 6451/0 وزن فازی) بیشترین تاثیر را پذیرفته است. در نتیجه مشخص شدکه راهبرد ارتقای تاب آوری اجتماعی در کلانشهر تهران باید در راستای افزایش سطح آگاهی و مهارت های شهروندی در هر سه منطقه تهران باشد همچنین باید در راستای افزایش سازگاری و همبستگی اجتماعی شهروندان بوده ونیزموجب افزایش مشارکت غیر رسمی آنها گردد و همیاری و عضویت شهروندان را در تشکل های درون گروهی و اجتماعی افزایش دهد همچنین بهبود حس تعلق مکانی و هویت مندی اجتماعی در مناطق کم برخوردار شهری باید در اولویت قرارگیرد ، تا بتوان به تاب آوری اجتماعی همگن و پایدار در کلانشهر تهران دست یافت.
برنامه ریزی شهری
فرشته رضایی؛ جمیله توکلی نیا؛ مظفر صرافی
چکیده
نظام اداره امور شهر در طی صد سال گذشته به جهت ضعف نهادهای مدنی و محلی، نداشتن جایگاه تعریف شده تشکیلاتی در سلسه مراتب تشکیلاتی کشور و عدم مشارکت در برنامه ریزی به واسطه ماهیت برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین باز مانده است. امروزه کلانشهر تهران بعنوان کلانشهری که می بایست نقش بین المللی در سطح منطقه و نقشی ملی در داخل کشور ایفا کند، ...
بیشتر
نظام اداره امور شهر در طی صد سال گذشته به جهت ضعف نهادهای مدنی و محلی، نداشتن جایگاه تعریف شده تشکیلاتی در سلسه مراتب تشکیلاتی کشور و عدم مشارکت در برنامه ریزی به واسطه ماهیت برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین باز مانده است. امروزه کلانشهر تهران بعنوان کلانشهری که می بایست نقش بین المللی در سطح منطقه و نقشی ملی در داخل کشور ایفا کند، برخوردار از مسائل و مشکلات عدیده است، که عمدتا بواسطه عدم توسعه اجتماعات محلی و شکل گیری حکمروایی خوب شهری است.از این رو در این پژوهش سعی بر آن شده است که به نقش وجایگاه سازمان های مردم نهاد به عنوان یک ظرفیت نهادی در تحقق و بهبود فرآیند حکمروایی جهت افزایش مشارکت اجتماعات محلی پرداخته شود. پژوهش حاضر از منظر هدف ، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده توصیفی - پیمایشی است .برای دستیابی به این هدف ، نمونه ای از مسئولین و فعالین سازمان های مردم نهاد کلان شهر تهران ، انتخاب و مورد پیمایش قرار گرفته است. جامعه آماری شامل مدیران سازمان های مردم نهاد مناطق 22 گانه کلان شهر تهران (150 نفر)می باشندکه با استفاده از معادله کوکران، تعداد نمونه آماری برابر با 109 نفر ارزیابی شد. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه گیری، 109 نفر نمونه آماری از بیست و دو منطقه کلانشهر تهران انتخاب شدند و برای تحلیل دادهها از روش های آمار توصیفی و استنباطی از آزمون رگرسیون در نرمافزار SPSS استفاده شد. یافتهها نشان داد که به طور کلی سازمانهای مردم نهاد در تحققپذیری حکمروایی خوب شهری کلان شهر تهران نقش دارند،اما این سازمان ها با وجود آن که بر تحقق پذیری مولفههای مشارکت و پاسخگویی کلان شهر تهران مثمر ثمر می باشند، اما در برآورده ساختن مولفه های قابلیت اطمینان، شفافیت و همچنین کارآئی نقش قابل قبولی ندارند.
برنامه ریزی شهری
محمدرضا رضایی؛ سهراب موذن
چکیده
با گسترش شهرنشینی و رشد لجام گسیخته شهرها در طی دهههای اخیر، مشکلات و نارسائیهای فزایندهای در حیطه مدیریت شهری بهوجود آمده است. یکی از رویکردهای مورد تأکید برای بهبود عملکرد مدیریت شهرها و حل مسائل و مشکلات شهری بهکارگیری طرح مدیریت محلهای یا همان رویکرد نوین "خود مدیریتی" شهروندان در امور متنوع مدیریت شهری میباشد. ...
بیشتر
با گسترش شهرنشینی و رشد لجام گسیخته شهرها در طی دهههای اخیر، مشکلات و نارسائیهای فزایندهای در حیطه مدیریت شهری بهوجود آمده است. یکی از رویکردهای مورد تأکید برای بهبود عملکرد مدیریت شهرها و حل مسائل و مشکلات شهری بهکارگیری طرح مدیریت محلهای یا همان رویکرد نوین "خود مدیریتی" شهروندان در امور متنوع مدیریت شهری میباشد. در سالهای اخیر مدیریت شهری تهران برای مدیریت هرچه بهتر این شهر و کاهش مشکلات و نارسائیهای خدمات ارائه شده به شهروندان تهرانی اقدام به پیادهسازی طرح مدیریت محلات در سطح محلات شهر تهران کرده است. با این توصیف، مقاله حاضر بهدنبال این موضوع میباشد که اولاً مدیریت محلات در دستیابی به هدف خود تاکنون موفق عمل کرده است؟ ثانیاً مدیریت شهری مناطق مورد مطالعه نسبت به شاخصهای حکمروایی مطلوب شهری در چه وضعیتی قرار دارد؟ و در نهایت این که آیا اجرای طرح مدیریت محلات میتواند زمینه و بستری برای تحقق رهیافت حکمروایی مطلوب شهری در مدیریت شهری مناطق مورد مطالعه ایجاد کند؟ نوع تحقیق کاربردی و روش مطالعه توصیفی- تحلیلی میباشد. روش جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و پیمایشی با استفاده از پرسشنامه بوده و تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS صورت گرفته است. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر محاسبه گردید. نتایج بهدست آمده از تحقیق نشان داد که مدیریت محلات در دستیابی به اهداف خود تاکنون موفق عمل نکرده است؛ همچنین مدیریت شهری مناطق مورد مطالعه نسبت به شاخصهای حکمروایی مطلوب شهری در وضعیت مطلوبی قرار ندارد؛ و اینکه همبستگی بالایی بین طرح مدیریت محلات و زمینهسازی برای تحقق حکمروایی مطلوب شهری در مدیریت شهری مناطق مورد مطالعه وجود دارد.