برنامه ریزی شهری
شهرام سلامتی؛ رسول قربانی؛ ایرج تیموری
چکیده
امروزه فضاهای عمومی شهرها بر اساس اصول و معیارهای استفاده بزرگسالان شکل گرفته است و اغلب فضاهای شهری، فاقد کیفیت برای استفاده کودکان و نوجوانان و به دور از مشخصههای یک شهر دوستدار کودک میباشند. بنابراین با ارزیابی عوامل پیشران شهر دوستدار کودک میتوان به یکی از اهداف برنامهریزی شهری یعنی عدالت فضایی دست یافت و بستر مناسبی ...
بیشتر
امروزه فضاهای عمومی شهرها بر اساس اصول و معیارهای استفاده بزرگسالان شکل گرفته است و اغلب فضاهای شهری، فاقد کیفیت برای استفاده کودکان و نوجوانان و به دور از مشخصههای یک شهر دوستدار کودک میباشند. بنابراین با ارزیابی عوامل پیشران شهر دوستدار کودک میتوان به یکی از اهداف برنامهریزی شهری یعنی عدالت فضایی دست یافت و بستر مناسبی را برای دوستدار کودک بودن شهرها فراهم نمود. در همین راستا، هدف اصلی این تحقیق شناسایی عوامل کلیدی و نیروهای پیشران شهر دوستدار کودک در شهر اردبیل با رویکرد آیندهپژوهی میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل پژوهشگران در حوزه برنامهریزی شهری در شهر اردبیل می باشد. حجم نمونه به روش نمونهگیری گلوله برفی 50 نفر بدست آمده است(با اشباع نظری) و برای تجزیه و تحلیل دادههای این تحقیق از نرمافزار میکمک استفاده شدهاست. یافتههای تحقیق نشان میدهد که متغیرهای قوانین و دستورالعملها، بینش راهبردی، سیستم اداری، تفویض مسئولیت و قانونمندی، بالاترین رتبههای تأثیرگذاری و متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت ساکنین، توافق جمعی، امنیت و تفویض مسئولیت، بالاترین رتبههای تأثیرپذیری کلی را داشتهاند. در حالت کلی از میان 15 متغیر بررسی شده این پژوهش، تعداد 7 متغیر سیستم اداری، قوانین و دستورالعملها، عدالت محوری و ایمنی و امنیت، ایجاد و طراحی محیطهای تفریح و سرگرمی و جاذب برای کودکان و تفویض مسئولیت به سطوح پایین، به عنوان عوامل پیشران شهر دوستدار کودک در شهر اردبیل انتخاب شداند. نتیجه اینکه در هرگونه برنامهریزی در شهر اردبیل باید نقش کلیدی عوامل مذکور را مورد توجه قرار دهد. این متغیرها در بهبود وضعیت شهر دارای قدرت نفوذ بالا و وابستگی پایینی هستند و اولویت اول در برنامهریزی جهت ایجاد شهر دوستدار کودک در اردبیل به حساب میآیند.
برنامه ریزی شهری
اکبر صمدی؛ رفعت شهماری اردجانی؛ علیرضا پورشیخیان؛ سیده صدیقه حسنیمهر؛ حسین اصغری
چکیده
زلزله بهعنوان یکی از فاجعهبارترین و مخربترین انواع مخاطرات طبیعی محسوب میگردد که با خرابی ساختمانها و زیرساختهای شهری، خسارتهای گستردهای را به اموال و داراییها بهویژه در نواحی شهری وارد کرده و تلفات انسانی بسیاری را موجب میگردد. بنابراین اولین و اساسیترین مرحله در راستای برنامهریزی و مدیریت بحران بهمنظور ...
بیشتر
زلزله بهعنوان یکی از فاجعهبارترین و مخربترین انواع مخاطرات طبیعی محسوب میگردد که با خرابی ساختمانها و زیرساختهای شهری، خسارتهای گستردهای را به اموال و داراییها بهویژه در نواحی شهری وارد کرده و تلفات انسانی بسیاری را موجب میگردد. بنابراین اولین و اساسیترین مرحله در راستای برنامهریزی و مدیریت بحران بهمنظور کاهش اثرات زلزله، شناسایی سطوح آسیبپذیر در برابر این بحران میباشد. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی سطح آسیبپذیری شهر اردبیل در برابر بحران زلزله نگارش شده است. روش تحقیق در مطالعهی حاضر آمیخته (کمی و کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی و اکتشافی میباشد. جامعهی آماری تحقیق نیز شامل مدیران و نخبگان شهر اردبیل بوده که حجم نمونه از طریق روش دلفی خبرگان 20 تعیین گردیده است. همچنین در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک AHP در نرمافزار Expert Choice، روش Weighted Overlay در نرمافزار GIS و همچنین مدل تخمین خسارت RADIUS استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که با بررسی 15 معیار، معیارهای فاصله از گسل، همجواری با کاربریهای خطرزا و دسترسی به مراکز خدماترسان بیشترین اهمیت (تأثیر) را جهت ارزیابی آسیبپذیری در برابر زلزله داشتهاند. همچنین با توجه به ارزشگذاری معیارهای مورد بررسی و تلفیق آن در روش همپوشانی فازی مشخص گردید که حدود 13 درصد از بافت شهر اردبیل در پهنهی آسیبپذیری خیلیزیاد و حدود 18 درصد در پهنهی آسیبپذیری زیاد قرار دارند. از طرفی نتایج مدل RADIUS نشان میدهد که تعداد 13853 ساختمان در معرض تخریب قرار دارند که 36 درصد آنها در منطقه 1 و 29 درصد آنها در منطقه 4 میباشند. همچنین تعداد مجروحان در زلزلهی احتمالی 67117 و تعداد کشتهشدگان 3113 برآورد شده است.
برنامه ریزی شهری
محمد حسن یزدانی؛ سمیرا سعیدی زارنجی؛ هادی اسکندری عین الدین
چکیده
رشد جمعیت، تحولی بزرگ در ابعاد مختلف زندگی انسانها و عملکرد آنها ایجاد کرده است که از جمله آنها میتوان به وضعیت فضایی محل مسکونی افراد اشاره کرد. در این رشد معمولاً داشتن مسکن خوب و مناسب از اولویتهای مهم هر جامعه محسوب میگردد. از لحاظ داشتن مسکن خوب و مناسب در بین محلات و مناطق شهری تفاوتهای زیادی وجود دارد و این تفاوتها سبب ...
بیشتر
رشد جمعیت، تحولی بزرگ در ابعاد مختلف زندگی انسانها و عملکرد آنها ایجاد کرده است که از جمله آنها میتوان به وضعیت فضایی محل مسکونی افراد اشاره کرد. در این رشد معمولاً داشتن مسکن خوب و مناسب از اولویتهای مهم هر جامعه محسوب میگردد. از لحاظ داشتن مسکن خوب و مناسب در بین محلات و مناطق شهری تفاوتهای زیادی وجود دارد و این تفاوتها سبب شده است که شهروندان شاخصهای مختلفی را برای انتخاب محل سکونت خود در نظر بگیرند. از این رو، هدف این پژوهش، ارزیابی شاخصهای مسکنگزینی در شهر اردبیل می-باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت علّی و بر اساس مدلیابی معادلات ساختاری است. گردآوری دادهها از طریق پرسشنامه با 4 شاخص(اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، محیطی و کالبدی) و 33 گویه برمبنای پاسخهای ساکنان برجهای مسکونی آفتاب، مهتاب، بنفشه و میلاد در منطقه 2 شهر اردبیل و با حجم نمونه400 نفر انجام شد. اطلاعات جمعآوری شده از طریق نرمافزارهای SPSS , Smart-PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج ضریب تحلیل مسیر و آزمونt نشان داد که متغیرهای(رعایت اصول شهری و عریض بودن کوچه و خیابان، مناسب بودن شرایط محله برای رفت و آمد بانوان، داشتن پارکینگ، با نشاط و سرزنده بودن محله، سطح فرهنگ افراد بیشترین مقدار آماره را به خود اختصاص دادهاند. نتایج نشان داد 4 شاخص پژوهش تاثیر مثبت و معنی داری بر مسکنگزینی ساکنان شهر اردبیل دارند. با شناسایی و ارزیابی شاخصهای مسکنگزینی از نظر شهروندان، مدیران شهری میتوانند شرایط مسکونی شهروندان را ارتقا و بهبود بخشند.
برنامه ریزی شهری
محمد حسن یزدانی؛ ابراهیم فیروزی مجنده
چکیده
توزیع نامتوازن و نامتعادل کاربریهای عمومی یکی از تبعات رشد افسار گسیخته و شتابان شهری در دهههای اخیر است که یکی از تبعات آن برخورداری نابرابر شهروندان از خدمات شهری میباشد. شهر اردبیل با توجه به تحولات اداری-سیاسی و جمعیتی که طی دهههای اخیر پشت سر گذاشته به رشد گسترده فیزیکی دست زده، بهطوری که این توسعه فیزیکی افسار گسیخته ...
بیشتر
توزیع نامتوازن و نامتعادل کاربریهای عمومی یکی از تبعات رشد افسار گسیخته و شتابان شهری در دهههای اخیر است که یکی از تبعات آن برخورداری نابرابر شهروندان از خدمات شهری میباشد. شهر اردبیل با توجه به تحولات اداری-سیاسی و جمعیتی که طی دهههای اخیر پشت سر گذاشته به رشد گسترده فیزیکی دست زده، بهطوری که این توسعه فیزیکی افسار گسیخته منجر به عدم تعادل و نابرابری در توزیع کاربریهای عمومی گشته و موجبات شکلگیری شهر دوقطبی برخوردار و غیربرخوردار را فراهم آورده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی کاربریهای عمومی مناطق مختلف شهر اردبیل جهت ارزیابی کجایی و چگونگی توزیع و پراکنش کاربریهای عمومی انجام گرفته است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی، تحلیلی بوده و بر اساس ماهیت نیز جنبه کاربردی دارد. در پژوهش پیشرو بهمنظور جمعآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانهای استفاده گردیده است. در راستای دستیابی به اهداف تحقیق دو فرضیه طراحی گردید که جهت آزمون آنها از روشهای گرافیک مبنا استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر مبین این است که توزیع انواع کاربریهای عمومی در سطح شهر اردبیل بهصورت نامتعادل و متفاوت از یکدیگر شکل گرفته، ضمن تفاوت در الگوی توزیع در بین کاربریها، منجر به شـکلگیری مناطقی متفاوت از نظر نـوع برخورداری گشته است که لزوم بازنگری در خطمشیها را در امر مکانیابی و جانمایی آنها، آشکار میسازد. در نهایت میتوان گفت که منطقه دو شهرداری اردبیل در بالاترین سطح برخورداری قرار گرفته و با سایر مناطق شکاف قابل ملاحظهای را نشان میدهد.
عقیل مددی؛ محمد آزادی مبارکی؛ فریدون بابائی اقدم
دوره 17، شماره 45 ، آبان 1392، ، صفحه 235-254
چکیده
شهر اردبیل که در شرق منطقه آذربایجان واقع شده است، بهعنوان سومین شهر پرجمعیت آذربایجان از دیرباز یکی از کانونهای عمده جمعیتی بوده و از سال 1372 به عنوان مرکز استان اردبیل شناخته شده است، تعدادی شهرک صنعتی در اطراف آن احداث شده است و همچنین رشد روزافزون جمعیت در این شهر، بیشک باعث تولید مواد زائد زیادی شده است. هدف نخست در تحقیق ...
بیشتر
شهر اردبیل که در شرق منطقه آذربایجان واقع شده است، بهعنوان سومین شهر پرجمعیت آذربایجان از دیرباز یکی از کانونهای عمده جمعیتی بوده و از سال 1372 به عنوان مرکز استان اردبیل شناخته شده است، تعدادی شهرک صنعتی در اطراف آن احداث شده است و همچنین رشد روزافزون جمعیت در این شهر، بیشک باعث تولید مواد زائد زیادی شده است. هدف نخست در تحقیق حاضر که برگرفته از طرح پژوهشی یک ساله است، شناسایی مکان مناسب جهت دفن زباله در شهرستان اردبیل میباشد. برای نیل به این هدف از روشهای همپوشانی وزنی، تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)، منطق فازی و منطق بولین استفاده شده است. هدف دوم این پژوهش مقایسه روشهای فوق و شناخت روش مناسب جهت مکانیابی دفن زبالههای جامد شهر اردبیل میباشد. برای جمعآوری دادههای مورد نیاز، از نقشههای زمینشناسی، توپوگرافی، هیدرولوژی، کاربری اراضی، عناصر اقلیمی موثر در محل دفن زباله و همچنین تیپ اراضی بهره گرفته شد. دادههای مورد نیاز برای مکانیابی دفن زباله در نرم افزارهای IDRISI و ArcGIS9/3 پردازش شده و در نهایت نقشه نهایی ترسیم گردید. نتایج مکانیابی برای دفن زبالههای شهر اردبیل زمینی به مساحت 45 هکتار است که در 17 کیلومتری شمال شهر اردبیل (سمت چپ جاده اردبیل ـ مغان) قرار دارد. مشاهدات میدانی نیز موید مناسب بودن منطقه فوق برای دفن زباله میباشد. همچنین نتایج حاکی از کاربرد موثر روشهای AHP، شاخص همپوشانی وزنی و منطق فازی است که به ترتیب بیشترین تناسب را برای مکانیابی دفن زباله در شهر اردبیل دارا میباشند. در این بین روش بولین با ارائه مکانیابی نادرست، جزو روشهای نامناسب محسوب میشود.
