سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
لیلا دهقانی فیروز آباد؛ علیرضا ایلدرمی؛ میرمهرداد میرسنجری؛ سحر عابدیان
چکیده
شهرستان دورود در شرق استان لرستان میباشد که بهعنوان سرزمینی سرشار از منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی از یک سو و دارا بودن آب و هوای چهار فصل، رودخانه‌های پرآب و چشمه‌های جاری، کوهستان‌های برف‌گیر و نظایر آن جزء یکی از مهمترین مناطق جاذب گردشگر در استان لرستان شناخته شده است. این موقعیت ممتاز در گردشگری میتواند بسترهای لازم را ...
بیشتر
شهرستان دورود در شرق استان لرستان میباشد که بهعنوان سرزمینی سرشار از منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی از یک سو و دارا بودن آب و هوای چهار فصل، رودخانه‌های پرآب و چشمه‌های جاری، کوهستان‌های برف‌گیر و نظایر آن جزء یکی از مهمترین مناطق جاذب گردشگر در استان لرستان شناخته شده است. این موقعیت ممتاز در گردشگری میتواند بسترهای لازم را برای سرمایه‌گذاری و جذب گردشگر، ایجاد اشتغال و درآمد و ارتقا رفاه اجتماعی فراهم نماید. در این پژوهش با استفاده از ارزیابی چند معیاره، پهنه‌های مناسب برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن و خروشان در شهرستان دورود شناسایی شدند. معیارهای محیط‌زیستی تأثیرگذار در پهنهبندی گردشگری آبی در 5 گروه معیار شامل معیارهای فیزیکی، اکولوژیکی، زیرساختی- کالبدی، ایمنی و اقتصادی- اجتماعی و 27 زیرمعیار برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن و 26 زیرمعیار برای تفرج آبی در منابع آبی خروشان تدوین شدند و براساس مدل ارزیابی چند معیاره، پهنه‌های مناسب گردشگری تعیین گردید. در نهایت با استفاده از مدل TOPSIS پهنه‌های مناسب برای گردشگری اولویت‌بندی گردیدند. نتایج حاصل از مدل تاپسیس نشان داد که پهنه‌های سد مروک، سراب و آب‌بندان ماهی همیانه، آب‌بندان حشمت‌آباد 2 به ترتیب دارای بالاترین اولویت پهنه‌ها برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن شناخته شدند. همچنین بالاترین اولویت برای تفرج آبی در منابع آبی خروشان مربوط به پهنه‌های رودخانه سزار، گهر رود 1 و گهر رود 2 میباشد. نتایج حاصل از روش مقایسات زوجی نشان می‌دهد که 69/8 درصد از مساحت کل منطقه برای تفرج آبی متمرکز در منابع آبی ساکن، 16/7 درصد برای تفرج آبی گسترده در منابع آبی خروشان، توان بالا داردوشهرستان دورود با توجه به منابع آبی فراوان، قابلیت و ظرفیت بالایی در زمینه تفرج‌های آبی دارد.
ژئومورفولوژی
نگین عالی؛ معصومه رجبی؛ میر اسدالله حجازی؛ شهرام روستایی
چکیده
ارامترهای طبیعی از عوامل اصلی و تعیین‌کننده جهات توسعهی فیزیکی شهرهای کوهستانی نظیر مریوان محسوب میشوند. بنابراین شناسایی و ارزیابی عوامل تأثیرگذاربر توسعه فیزیکی این شهر از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای این کار از شاخصهای پهنهبندی ارتفاعی، شیب و جهت شیب، گسل، نقاط کانونی وقوع زلزله، فرسایش و آبراهههای اصلی ...
بیشتر
ارامترهای طبیعی از عوامل اصلی و تعیین‌کننده جهات توسعهی فیزیکی شهرهای کوهستانی نظیر مریوان محسوب میشوند. بنابراین شناسایی و ارزیابی عوامل تأثیرگذاربر توسعه فیزیکی این شهر از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای این کار از شاخصهای پهنهبندی ارتفاعی، شیب و جهت شیب، گسل، نقاط کانونی وقوع زلزله، فرسایش و آبراهههای اصلی و فرعی استفاده شده است. تحقیق کاربردی و روش انجام آن توصیفی_ تحلیلی میباشد برای ارزیابی و مدلسازی نواحی مناسب توسعه از مدل منطق فازی استفادهشده است. بهطوریکه هرکدام از لایهها با توجه به توابع عضویتی فازی در محیط GIS فازی سازی شدهاند و سپس عملگر ضرب، جمع و مقادیر مختلف گامای فازی، روی این لایهها اجراشده است. پس از رویهم گذاری و ضرب لایه‌های فازی شده، نقشه پهنهبندی مسیر مناسب توسعه شهر تهیه گردید و در 5 کلاس کاملاً مناسب، نسبتاً مناسب، مناسب، نامناسب و کاملاً نامناسب برای توسعه تقسیمبندی گردید. نتایج نشان داد مناسبترین مسیر برای توسعه آتی شهر مریوان سمت شرقی و تا حدی جنوب شرقی این شهر میباشد.
برنامه ریزی شهری
زهرا کاملی فر؛ شهریور روستایی
چکیده
بعداز مطرح شدن ایدهی توسعه پایدار و نمایان شدن بحرانهای زیست محیطی در شهرهای مدرن، فضاهای سبز شهری به عنوان ایدهی مفهومی طراحی و برنامه ریزی شهری نوین مورد توجه قرار گرفته است که از جمله مهم ترین آنها میتوان به شهرهای سبز و سالم اشاره کرد. بر پایهی چنین ضرورتی در مطالعه حاضر به تحلیل استقرار بهینه مکانی فضاهای سبز ...
بیشتر
بعداز مطرح شدن ایدهی توسعه پایدار و نمایان شدن بحرانهای زیست محیطی در شهرهای مدرن، فضاهای سبز شهری به عنوان ایدهی مفهومی طراحی و برنامه ریزی شهری نوین مورد توجه قرار گرفته است که از جمله مهم ترین آنها میتوان به شهرهای سبز و سالم اشاره کرد. بر پایهی چنین ضرورتی در مطالعه حاضر به تحلیل استقرار بهینه مکانی فضاهای سبز شهری در منطقه 8 شهر تبریز با روش‌شناسی توصیفی – تحلیلی پرداخته شده است. به همین منظور لایه‌های 12 کاربری شامل کاربری فضای سبز، کاربری مسکونی، کاربری اداری، کاربری صنعتی، کاربری ورزشی، کاربری خدماتی، کاربری آموزشی، کاربری بهداشتی-درمانی، کاربری مذهبی، کاربری حمل و نقل، کاربری فرهنگی و کاربری نظامی با استفاده از فواصل استاندارد در محیط نرم افزار Arc GIS 10 ارزشگذاری شده و سپس با استفاده از عملگر گامای فازی[1] مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نهایی نشان داد که با توجه به شرایط موجود استقرار کاربریها در منطقه 8 شهر تبریز و با توجه به گرایشات کاهشی و افزایشی آنها، حد آستانه 9/0 بهتر از دو حد آستانه دیگر به تحلیل استقرار بهینه مکانی فضاهای سبز شهری در منطقه 8 شهر تبریز پرداخته است. در این حد آستانه نتایج مربوط به کاربریهای نظامی و کارگاه‌های صنعتی با حساسیت و دقت بیشتری نسبت به دو حد آستانهی دیگر در رابطه با همجواری و مکان گزینی فضاهای سبز شهری در این منطقه اعمال گردیده است. مطابق با نتایج این عملگر قسمتهایی عمدهای از مرکز و قسمتی از جنوب منطقه مستعد برای استقرار فضاهای سبز شهری می‌باشند. [1]. Fuzzy Gama
برنامه ریزی شهری
محمد طالعی؛ میثم اقامحمدی؛ محمد کریمی؛ قاسم جوادی
چکیده
رشد سریع و نامتوازن جمعیت بخصوص در کشورهای در حال توسعه، مشکلات فراوانی را در زمینههای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرده است. این مسئله اهمیت مدلسازی تغییرات کاربری اراضی را برای مدیریت بهتر شهرها بیش از پیش مطرح مینماید. مدل اتوماسیون سلولی بهطور گسترده در مدلسازی تغییرات مکانی-زمانی گسترش شهرها مورد استفاده ...
بیشتر
رشد سریع و نامتوازن جمعیت بخصوص در کشورهای در حال توسعه، مشکلات فراوانی را در زمینههای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرده است. این مسئله اهمیت مدلسازی تغییرات کاربری اراضی را برای مدیریت بهتر شهرها بیش از پیش مطرح مینماید. مدل اتوماسیون سلولی بهطور گسترده در مدلسازی تغییرات مکانی-زمانی گسترش شهرها مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله حاضر به ارائه مدل اتوماسیون ترکیبی با منطق فازی پرداخته است. در روشهای متداول اتوماسیون سلولی یا همان CA، حالت، وضعیت و قوانین انتقال بهصورت قطعی تعریف میشوند در حالیکه بیان قطعی این اجزا، نیازمند دادههای بسیار زیاد است. حال اینکه دسترسی به دادههای دقیق، بهدلیل گستردگی و حجم بالای معیارهای مؤثر در مدلسازی فرآیند توسعه شهری، کار سادهای نیست. از اینرو نظریه فازی بهدلیل پشتیبانی از عدم قطعیت و قابلیت توصیف واژگان طبیعی میتواند در بیان اجزای CA استفاده گردد. مدل پیشنهادی بهمنظور مدلسازی گسترش شهر شیراز بین سالهای 1383 تا 1388 استفاده شده و سپس نتایج مورد ارزیابی قرار گرفته است. مقایسه نتایج این تحقیق با تصاویر ماهوارهای، حاکی از دقت 80 درصدی برای روش پیشنهادی میباشد، این در حالی است که برای روش اتوماسیون سلولی معمول دقت 75 درصد گزارش شده است. نتایج تحقیق، گامی به سمت جلو میباشد، زیرا مدل پیشنهادی با افزایش قابلیت اتوماسیون سلولی در مدلسازی پروسههای پیچیده مکانی به دقت مطلوبتری نیز دست پیدا کرده است. نتایج حاصل از این مدلسازی میتواند بهعنوان ابزاری مناسب جهت اخذ تصمیمهای بهینه در اختیار برنامهریزان شهری قرار گیرد.
عیسی جوکارسرهنگی؛ حسین جباری
دوره 19، شماره 51 ، بهار 1394، ، صفحه 81-105
چکیده
با توجه به این که تعیین مقدار دقـیق توان سرزمین برای کاربریهای مختلف غیرعملی است، با بهکارگیری منطق فازی بهعنوان منطق مدلسازی ریاضی فرآیندهای غیردقیق و مبهم، میتوان زمینهای برای مدلسازی فرایندهای مطرح در تعیین توان اکولوژیکی فراهم ساخت. برای این منظور، در این تحقیق مدل اکولوژیکی توسعه شهری ایران بهعنوان مبنا ...
بیشتر
با توجه به این که تعیین مقدار دقـیق توان سرزمین برای کاربریهای مختلف غیرعملی است، با بهکارگیری منطق فازی بهعنوان منطق مدلسازی ریاضی فرآیندهای غیردقیق و مبهم، میتوان زمینهای برای مدلسازی فرایندهای مطرح در تعیین توان اکولوژیکی فراهم ساخت. برای این منظور، در این تحقیق مدل اکولوژیکی توسعه شهری ایران بهعنوان مبنا مدنظر قرار گرفت و با استفاده از منطق فازی برای استان آذربایجانغربی اجرا شد. فازیسازی نقشههای منابع اکولوژیکی، در واقع کاربرد سیستم استنتاجگر فازی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بهمنظور تعیین درجه عضویت و همپوشانی فازی لایه‌های مختلف برای توسعه شهری است. نتایج ارزیابی توان اکولوژیکی برای توسعه شهری و تحلیل نقاط قوت و ضعف منطق فازی در مقایسه با پیادهسازی مدل مبتنی بر مدل مخدوم (ایران) نشان داد که با بهکارگیری موتور استنتاجگر فازی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی ارزیابی توان اکولوژیکی به خصوص در کنارههای مرز یگانهای تشکیلدهنده نقشههای منابع اکولوژیکی، نزدیکتر به واقعیت انجام میگیرد. در نهایت بهمنظور تخصیص سرزمین بهکاربریهای مختلف در استان، به مطالعات اقتصادی و اجتماعی و مدلسازیهای بیشتری نیاز است.
