برنامه ریزی شهری
کرامت الله زیاری؛ نوشا همقدم
چکیده
شهرها از یک سو به عنوان کانون‌های توسعة اجتماعی، اقتصادی و فضایی به شمار می‌روند و از سوی دیگر مناسب‌ترین مکان‌ها برای بروز مسائل و مشکلات میباشند. لذا، مظاهر اصلی توسعه و دست آوردهای اعم از منفی و مثبت آن، عمدتا در شهرها اتفاق می‌افتد و یکی از وظایف جوامع امروزی، خلق شهرها و محلات پایدار در زمینه‌های اقتصادی، محیطی و به ویژه ...
بیشتر
شهرها از یک سو به عنوان کانون‌های توسعة اجتماعی، اقتصادی و فضایی به شمار می‌روند و از سوی دیگر مناسب‌ترین مکان‌ها برای بروز مسائل و مشکلات میباشند. لذا، مظاهر اصلی توسعه و دست آوردهای اعم از منفی و مثبت آن، عمدتا در شهرها اتفاق می‌افتد و یکی از وظایف جوامع امروزی، خلق شهرها و محلات پایدار در زمینه‌های اقتصادی، محیطی و به ویژه فضایی-کالبدی است. نوآوری پژوهش حاضر استفاده از همه شاخصهای توسعه به صورت توامان جهت شناسایی و تدقیق وضع موجود است که در هیچ مطالعه‌ای برای شهر گرگان صورت نگرفته است. هدف از پژوهش حاضر سنجش و تحلیل سطح پایداری کالبدی، اقتصادی، زیستی، اجتماعی و امنیتی محلات شهری میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه‌ی افراد ساکن در منطقه سه شهر گرگان است. در تحقیق حاضر برای محاسبه حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و حجم نمونه مورد مطالعه، 384 نفر برآورد گردید. برای تعیین حجم نمونه محلات از روش انتساب متناسب استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد محله‌ی گرگان جدید نسبت به سایر محله‌ها در بهترین وضعیت پایداری قرار دارد، بعد از آن محله کوی خیام قرار دارد و محله‌های آموزشگاه جنگل، محله میخچه‌گران، محله سرپیر و دباغان،کوی‌کیانشهر، کوی‌جوادیه، کوی‌حافظ، محله بویه در رتبههای بعدی از نظر پایداری محلی قرارگرفته‌اند. علاوه بر این نابرابری زیادی در سطح پایداری محله‌ای در شهر گرگان مشاهده میشود. نتایج این پژوهش برای شهرداری گرگان و شورای شهر و اداره راه و شهرسازی جهت مدخله جهت بازآفرینی و ارائه خدمات مناسب‌تر به شهروندان میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
برنامه ریزی شهری
صمد مدادی هریس؛ محمدرضا پور محمدی؛ میرستار صدر موسوی؛ شهریور روستایی
چکیده
در آستانه ورود به هزاره سوم، تحولات بسیار سریعی در جوامع بشری صورت گرفت که جدا از منافع، آسیب هایی جدی نیز به همراه داشته است. اسناد و شواهد موجود نشان میدهد که موتور اصلی این تحولات انقلاب صنعتی و تاثیرات ناشی از آن بوده است. در این بین یکی از رویکردهای اساسی جهت مقابله با نابسامانیها در دهههای اخیر، رویکرد ...
بیشتر
در آستانه ورود به هزاره سوم، تحولات بسیار سریعی در جوامع بشری صورت گرفت که جدا از منافع، آسیب هایی جدی نیز به همراه داشته است. اسناد و شواهد موجود نشان میدهد که موتور اصلی این تحولات انقلاب صنعتی و تاثیرات ناشی از آن بوده است. در این بین یکی از رویکردهای اساسی جهت مقابله با نابسامانیها در دهههای اخیر، رویکرد توسعه پایدار است؛ یعنی توسعهای که از نظر زمین غیر مخرب، مناسب، اقتصادی و از نظر اجتماعی قابل پذیرش باشد، در واقع توسعه پایدار زمانی حاصل میشود که تمامی ابعاد آن یعنی: اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی پایدار ایجاد شود. بر این اساس هدف از این تحقیق درگام نخست اولویت بندی شاخص و معیارهای موثر در پایداری محیط مسکونی و سکونتگاههای انسانی بوده است؛ در گام بعدی با استفاده از این شاخصها و معیارها رتبه بندی مناطق شهر تبریز انجام شده است. فرایند تحقیق بدین گونه است که ابتدا نظر کارشناسان از طریق پرسشنامه جمع آوری شده سپس با استفاده از تحلیل فرایند سلسله مراتبی فازی وزن شاخص و معیار مشخص گردید، در نهایت با استفاده ازروش آنتروپی وزن مناطق حاصل شده است. براین اساس بعدکالبدی با وزن 544/0 اولویت نخست را در پایدار شهر تبریز بدست آورده است؛ بعد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به ترتیب با وزن 245/0، 172/0 و038/0 در اولویت بعدی قرار دارند. در این تحقیق همچنین شاخصهای و معیار موثر روی مناطق ورتبه بندی آنها انجام شده است که به ترتیب در بعد اقتصادی منطقه4 باامتیاز 14/6، دربعداجتماعی منطقه4 با امتیاز79/9، دربعد زیست محیطی منطقه 6 با امتیاز 23/11 ودر بعدکالبدی منطقه 2 با امتیاز 61/23 رتبههای نخست را در این بررسی بدست آورده اند.
برنامه ریزی شهری
اسماعیل ضرغامی؛ حمیدرضا عظمتی؛ درسا فتوره چی
دوره 23، شماره 68 ، تابستان 1398، ، صفحه 195-217
چکیده
امروزه توسعه پایدار به مقوله مهم در تامین نیازهای شهری، جهت دستیابی به جامعه‌ای شادتر و محیط‌زیستی سالم‌تر تبدیل شده است. در سطح جهانی، برنامه‌ریزان از طریق ارائه چارچوب برنامه‌ریزی پایداری، به مدیریت ساخت و ساز و اولویت‌بندی معیارهای پایداری پرداختند. با توجه به رشد روزافزون جمعیت و ساخت و ساز توده‌ای مجتمع مسکونی در فضای ...
بیشتر
امروزه توسعه پایدار به مقوله مهم در تامین نیازهای شهری، جهت دستیابی به جامعه‌ای شادتر و محیط‌زیستی سالم‌تر تبدیل شده است. در سطح جهانی، برنامه‌ریزان از طریق ارائه چارچوب برنامه‌ریزی پایداری، به مدیریت ساخت و ساز و اولویت‌بندی معیارهای پایداری پرداختند. با توجه به رشد روزافزون جمعیت و ساخت و ساز توده‌ای مجتمع مسکونی در فضای شهری، تبعیت از معیارهای پایداری زیست‌محیطی و نیل به هدف توسعه پایدار در کشور ما به یک الزام تبدیل شده است. لذا، مقاله حاضر سعی بر آن دارد که با مدیریت اولویت‌های معیارهای پایداری در ایران، دستیابی به ارزیابی سیستماتیکی ساخت و ساز پایدار را ممکن سازد. در نتیجه، با شناخت هرچه بیشتر معیارهای پایداری زیست‌محیطی و اولویت بندی اهمیت این معیارها طبق نیازهای ساخت و ساز در جامعه ایرانی، میتوان منبعی را برای برنامه ریزان ایجاد نمود. این پژوهش کاربردی و هدف آن ایجاد چارچوبی مناسب برای تصمیم‌گیری برنامه‌ریزان، جهت رسیدن به رویکرد پایدار در طراحی مجتمع‌های مسکونی در شهرهای ایران است. در این مقاله، برای کشف معیارها و مفاهیم پایداری زیست‌محیطی از روش توصیفی-تحلیلی و مطالعات اسنادی، کتابخانه‌ای و استفاده از تجارب محققین دیگر استفاده شده است تا دستیابی به مبانی نظری و ابزار پرسشنامه امکان پذیر گردد. پس از آن، با روش تصمیم‌گیری چندمعیاره، به ارزیابی اهمیت اولویت‌ها از دیدگاه متخصصین ایرانی طراحی پایدار، از طریق پرسشنامه‌هایی پرداخته خواهد شد. نتایج نشان داد که عواملی مانند ملاحظات انرژی و جو و ملاحظات مواد و منابع از جمله مهمترین معیارهای پایداری زیست‌محیطی در ساخت و ساز مجتمع‌های مسکونی ایرانی است که باید در برنامه ریزی ساخت و ساز پایدار شهری مورد توجه قرار گیرد.
برنامه ریزی شهری
مهلا طایفی نصرآبادی؛ حسین حاتمی نژاد
دوره 22، شماره 66 ، زمستان 1397، ، صفحه 307-327
چکیده
مهمترین ویژگی عصر کنونی شهرنشینی، افزایش جمعیت و توسعه شهرها میباشد که با تداوم این امر، نیاز روز افزون به مکانهای زیستی و ایجاد مناطق مسکونی بیش از پیش احساس میشود. از طرفی به علت جبر زندگی، اصل قرار دادن اقتصاد و انبوه سازیهای متعدد در نقاط مختلف بافت شهری بدون توجه به نیازهای عملکردی، روحی و روانی ساکنین آینده ...
بیشتر
مهمترین ویژگی عصر کنونی شهرنشینی، افزایش جمعیت و توسعه شهرها میباشد که با تداوم این امر، نیاز روز افزون به مکانهای زیستی و ایجاد مناطق مسکونی بیش از پیش احساس میشود. از طرفی به علت جبر زندگی، اصل قرار دادن اقتصاد و انبوه سازیهای متعدد در نقاط مختلف بافت شهری بدون توجه به نیازهای عملکردی، روحی و روانی ساکنین آینده آن، به هدف فایق آمدن بر مشکل کمبود مسکن، مشکلاتی دیگر تبلور مییابد که از مهمترین آنها صدمه به بنیان خانواده و جامعه را میتوان نام برد. بر این اساس، ایجاد پایداری در بخش مسکن و برنامه ریزی آن در راستای توسعه پایدار شهری گامی مهم در کاهش ناپایداریهای کنونی محسوب میگردد که میتواند از طریق سه بعد اساسی اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در کنار یکدیگر، به وجود آید. هدف از پژوهش حاضر سنجش شاخصهای پایداری مساکن منطقه یک شهرداری مشهد و کمک به ارتقاء این فضاها از طریق پیشنهادهایی برای پایدارتر نمودن آنها و تعمیم آن به مناطق مشابه میباشد. این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی است که به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای-اسنادی و بررسیهای میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق افراد ساکن در منطقه یک شهر مشهد میباشند که با استفاده از فرمول کوکران نمونهای تصادفی به حجم 384 نفر با ابزار پرسشنامه در نرم افزار SPSS توسط آزمون t تک نمونهای مطالعه و تحلیل شده اند. یافتههای تحقیق بیانگر این است که مساکن منطقه یک شهرداری مشهد در ابعاد اقتصادی و کالبدی دارای شرایط تا حدّی پایدار و در بعد اجتماعی در شرایط ناپایدار قرار دارند؛ چنانکه پایدارترین شاخص مساکن، میزان برخورداری از امکانات و ناپایدارترین شاخص، روابط همسایگی شناخته شده اند.
