برنامه ریزی روستایی
عقیل خالقی؛ محمدرضا پورمحمدی
چکیده
برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی موضوعی اجتناب‌ناپذیر بوده و نیازمند آینده‌نگاری و تدوین سیاست‌های توسعه‌ای مناسب در این زمینه است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی و بر مبنای ماهیت دادهها ترکیبی و به لحاظ زمان از نوع آینده‌نگاری است. حجم نمونه پژوهش حاضر متشکل ...
بیشتر
برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی موضوعی اجتناب‌ناپذیر بوده و نیازمند آینده‌نگاری و تدوین سیاست‌های توسعه‌ای مناسب در این زمینه است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی و بر مبنای ماهیت دادهها ترکیبی و به لحاظ زمان از نوع آینده‌نگاری است. حجم نمونه پژوهش حاضر متشکل از ۳۰ نفر پانل افراد پاسخگو است. برای آینده‌نگاری و پردازش ماتریس تأثیرات متقابل از روش میک‌مک استفاده شده است. طرح‌های توسعه محلی شامل «طرح‌های هادی روستایی، طرح ساماندهی مناطق روستایی، طرح تجمیع روستاهای پراکنده، طرح بهسازی، طرح ساماندهی و حفاظت از روستاهای واجد ارزش، طرح توسعه و عمران روستایی، طرح توسعه پایدار منظومه‌های روستایی و برنامه توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی نواحی روستایی» میباشد. با توجه به اهمیت موضوع طرح‌های توسعه محلی در فضای جغرافیایی سکونتگاه‌های روستایی استان آذربایجان شرقی کم‌وبیش مؤثر بوده‌اند که قلمرو مطالعه تحقیق را شامل می‌شوند. تعداد 22 متغیر تأثیرگذار و در نهایت 7 پیشران کلیدی: «ایجاد یک نظام مدیریتی واحد و مشخص برای روستاها، پتانسیل محلی در جریان برنامه‌ریزی، طرح‌های بخشی و محلی، مشارکت ذینفعان، خودکفایی منابع در یک منظومه، نقش شهرهای میانی در توسعه محلی روستایی و درنهایت الگوی اجرایی مناسب» در برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی شناسایی شدند. «ایجاد یک نظام مدیریتی واحد و مشخص برای روستاها» در رتبه اول تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفته و حائز اهمیت فراوان است.
رضا سلیمانی؛ خلیل ولیزاده کامران؛ داود مختاری؛ علی سعیدی
چکیده
رعایت اصول پدافند غیرعامل در مکانیابی تاسیسات زیر بنایی خصوصا مراکز نظامی میتواند در شرایط خطر و بحران و هرگونه تهدید نظامی موجب کاهش آسیب‌پذیری و خسارات گردد. عوامل متعددی در این مکانیابی تاثیرگذار میباشند که بخش عمده‌ای از آنها عوامل جغرافیای طبیعی (اقلیمی و ژئومورفولوژیکی) میباشد. با در نظر گرفتن توسعه شهرها و قرارگیری مراکز ...
بیشتر
رعایت اصول پدافند غیرعامل در مکانیابی تاسیسات زیر بنایی خصوصا مراکز نظامی میتواند در شرایط خطر و بحران و هرگونه تهدید نظامی موجب کاهش آسیب‌پذیری و خسارات گردد. عوامل متعددی در این مکانیابی تاثیرگذار میباشند که بخش عمده‌ای از آنها عوامل جغرافیای طبیعی (اقلیمی و ژئومورفولوژیکی) میباشد. با در نظر گرفتن توسعه شهرها و قرارگیری مراکز نظامی در داخل بافت شهری و عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در جانمایی و ساخت آنها در گذشته و همچنین ضرورت جابجایی اکثر مراکز نظامی موجود در سطح استان در سال‌های آینده اهمیت بررسی موضوع را دوچندان می‌کند که از اهداف اصلی تحقیق میباشد. در این تحقیق از دو گروه داده استفاده شده است. داده‌های اقلیمی که از سازمان هواشناسی استان دریافت شده و دیگر دادهها که از روی نقشههای توپوگرافی و زمین‌شناسی و سازمان‌های مرتبط اخذ گردیده است. در پژوهش حاضر به نقش عناصر آب و هوایی و عوامل موثر دیگر در مکانیابی سایت‌های نظامی پرداخته می‌شود. هدف از شناسایی مناطق مستعد با رویکرد رعایت اصول پدافند غیرعامل میباشد. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه‌ای(ANP) و تحلیل‌هایGIS میباشد. بعد از وزندهی لایهها و همپوشانی آنها و بررسی اصول پدافند غیرعامل، نقشه نهایی جانمایی تهیه گردید و نتایج حاصل بیانگر آن است که در بین عوامل موثر در مکانیابی مراکز نظامی در منطقه مورد مطالعه، عوامل اقلیمی بیشترین وزن یعنی 34/0 را به خود اختصاص داده‌اند.
آب و هواشناسی
منیر شیرزاد؛ هاجر فیضی؛ مجید رضایی بنفشه
چکیده
کشور ایران از جمله مناطق خشک و نیمه خشک جهان است و با محدودیت شدید منابع آب مواجه است. تعیین تبخیر و تعرق که یکی از اجزای اصلی چرخه هیدرولوژی میباشد، در بسیاری از مطالعات از جمله توازن هیدرولوژیک آب، طراحی و مدیریت سیستم‌های آبیاری، شبیه‌سازی میزان محصول و مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در پژوهش حاضر از روش شبکه عصبی ...
بیشتر
کشور ایران از جمله مناطق خشک و نیمه خشک جهان است و با محدودیت شدید منابع آب مواجه است. تعیین تبخیر و تعرق که یکی از اجزای اصلی چرخه هیدرولوژی میباشد، در بسیاری از مطالعات از جمله توازن هیدرولوژیک آب، طراحی و مدیریت سیستم‌های آبیاری، شبیه‌سازی میزان محصول و مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در پژوهش حاضر از روش شبکه عصبی مصنوعیANN و سه روش تجربی پنمن مانتیث فائو (PMF56) و بلانی کریدل(BC) کمبرلی پنمنK-P)) برای مدلسازی سیستم غیرخطی تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) که داده‌های ورودی- خروجی آن به صورت روزانه بودند، استفاده شد. سپس نتایج بدست آمده از روشهای مذکور با داده‌های تبخیر اندازه گیری شده در منطقه آذربایجان شرقی(ایستگاه مراغه، میانه، اهر و جلفا) تحت واسنجی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روش شبکه عصبی مصنوعی دارای دقت و سرعت بهتر در مدلسازی ET0 در مقایسه با روشهای کلاسیک میباشد. از دیگر نتایج مطالعه میتوان به مناسب تر بودن روش دمایی BC نسبت به دیگر مدلهای تجربی اشاره کرد. همچنین این پژوهش نشان داد مدل ANN با قانون یادگیری لونبرگ مارکوارت نتایج ET0 بهتری را در شرایط اقلیمی مورد مطالعه ارائه میدهد.
آب و هواشناسی
مهدی اسدی؛ علی محمدخورشیددوست
دوره 23، شماره 70 ، اسفند 1398، ، صفحه 101-122
چکیده
محدودیت ذخایر انرژی فسیلی در جهان و افزایش سطح مصرف انرژی، همواره بشر را برای جایگزین کردن منابع انرژی جدید به چالش کشیده است. در این بین، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژیهای نو از جایگاه ویژهای برخوردار است. استان آذربایجان شرقی با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت نسبی خود یکی از مناسبترین مکانها برای احداث ...
بیشتر
محدودیت ذخایر انرژی فسیلی در جهان و افزایش سطح مصرف انرژی، همواره بشر را برای جایگزین کردن منابع انرژی جدید به چالش کشیده است. در این بین، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژیهای نو از جایگاه ویژهای برخوردار است. استان آذربایجان شرقی با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت نسبی خود یکی از مناسبترین مکانها برای احداث نیروگاه بادی میباشد. لذا در این پژوهش برای تعیین مکانهای مناسب جهت احداث نیروگاه بادی در این استان، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزندهی به لایهها انتخاب و به کمک نرمافزار Expert choice پیادهسازی گردید. از نرمافزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایهها استفاده شد و بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، استان آذربایجان شرقی از نظر قابلیت احداث نیروگاه بادی به چهار سطح عالی، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم گردید. در نهایت نتایج حاصله نشانگر آن است که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم حمایتی تصمیمگیری، میتواند هم در آمادهسازی دادهها و هم در مدل کردن اولویتها و نظرات کارشناسان در رابطه با عوامل مختلف بسیار کارامد باشد و طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه بادی یاری کند. در این تحقیق، 15 منطقه، با در نظر گرفتن همپوشانی و انطباق نقشههای محدودیت، شرایط اقلیمی و نیز بازدید میدانی تعیین گردیدند که این مناطق به ترتیب، تبریز، سهند، اسکو، آذرشهر، بستانآباد، شبستر، جلفا، هریس، میانه، بناب، مراغه، سراب، اهر، چاراویماق و هشترود میباشند.
سعید جهانبخش اصل؛ حمید میرهاشمی؛ معصومه تدینی
دوره 19، شماره 51 ، فروردین 1394، ، صفحه 107-125
چکیده
در این مطالعه به منظور شناسایی الگوهای همدید موجد بارشهای ابرسنگین استان آذربایجان شرقی از رویکرد محیطی به گردشی بهره گرفته شد. بدین منظور نخست با استفاد از روش آماری حد نهای تیپ یک با دوره بازگشت ده هزار ساله، شاخص بارش برای 9 ایستگاه سینوپتیکی و کلیماتولوژی واقع در سطح استان تعیین و با در نظرگیری شرط فراگیر بودن این بارش‌ها، 25 ...
بیشتر
در این مطالعه به منظور شناسایی الگوهای همدید موجد بارشهای ابرسنگین استان آذربایجان شرقی از رویکرد محیطی به گردشی بهره گرفته شد. بدین منظور نخست با استفاد از روش آماری حد نهای تیپ یک با دوره بازگشت ده هزار ساله، شاخص بارش برای 9 ایستگاه سینوپتیکی و کلیماتولوژی واقع در سطح استان تعیین و با در نظرگیری شرط فراگیر بودن این بارش‌ها، 25 روز تحت عنوان روزهای همراه با بارش فراگیر ابرسنگین برای استان آذربایجان شرقی مشخص شد. سپس با اعمال خوشه‌بندی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 1000 هکتوپاسکال روزهای مذکور، سه الگوی چرخند بهاره، گردنه هم‌فشار و چرخند زمستانه تحت عنوان الگوهای موجد این بارش‌ها شناسایی گردید. تحلیل همدید این الگوها نشان داد که در تمامی آنها، کم‌فشار قطبی و پرفشار جنب حار‌ه‌ای ضمن انحراف از موقعیت به‌هنجار و بلند مدت خود، زبانه‌های آنها بر روی منطقه مدیترانه ـ خاورمیانه گسترش می‌یابد. لذا، این شرایط بهوجود آمده در مراکز ذی‌ربط، باعث افزایش شیو مداری دما ـ فشار و برقراری گردش نصف‌النهاری و ایجاد سردچاله‌ها و سامانه مانع، در منطقه مدیترانه ـ خاورمیانه و بهتبع در منطقه مورد تحقیق شده بود. بنابراین استان آذربایجان شرقی بهطور همزمان تحت تأثیر سامانه‌های عرض‌های بالا و پایین قرار می‌گیرد. تحلیل ترمودینامیک با استفاده از داده‌های ایستگاه رادیو گمانه تبریز نشان داد که شرایط ناپایداری بالقوه در هنگام رخداد بارش ابرسنگین بر نیمرخ قائم جو مستولی گشته بود. در واقع چون در این دوره‌ها منطقه مورد مطالعه، تحت نفوذ سامانه‌های عرض‌های پایین و بالا قرار داشت و این سامانه‌ها در ترازهای مختلف ارتفاعی، از بُعد دمایی ـ رطوبتی اختلاف شایانی با هم دارند، یک اشکوب‌بندی دمایی ـ رطوبتی در جو شکل گرفته و سبب ایجاد ناپایداری بالقوه در نیمرخ قائم جو شده بود.
طاهره جلالی؛ علی اکبر رسولی؛ فاطمه سرافروزه؛ مرضیه اسماعیل پور
دوره 19، شماره 51 ، فروردین 1394، ، صفحه 171-191
چکیده
در تحقیق حاضر به بررسی بارشهای نیسان استان آذربایجانشرقی در طول دوره آماری 1359 تا 1391 پرداخته شد. ابتدا تغییرات روند بارندگیهای نیسان استان با استفاده از آزمونهای ناپارامتری من-کندال و تخمینگر شیب Sen که جزو متداولترین روشهای ناپارامتری بهشمار میروند، تجزیه و تحلیل شد. سپس برای پیشبینی تغییرات بارشهای نیسان ...
بیشتر
در تحقیق حاضر به بررسی بارشهای نیسان استان آذربایجانشرقی در طول دوره آماری 1359 تا 1391 پرداخته شد. ابتدا تغییرات روند بارندگیهای نیسان استان با استفاده از آزمونهای ناپارامتری من-کندال و تخمینگر شیب Sen که جزو متداولترین روشهای ناپارامتری بهشمار میروند، تجزیه و تحلیل شد. سپس برای پیشبینی تغییرات بارشهای نیسان طی سال‌های آتی از مدل سریهای زمانی ARMA استفاده گردید. نتایج مطالعات نشان داد که بر اساس آزمونهای ناپارامتریک، سری زمانی بارشهای نیسانی در دوره مورد مطالعه بهجز ایستگاه آذرشهر در بقیه ایستگاهها فاقد روند میباشد. پس از بررسی الگوهای مختلف مدل ARMA، مدل محاسباتی مناسب در هر ایستگاه بر اساس معیار آگاهی آکائیک انتخاب و بارشهای نیسان استان آذربایجان شرقی برای 10 سال آینده پیشبینی گردید. در این مطالعه صحت و دقت مدلها توسط آزمون نرمال بودن ماندههای مدل و مجذور اختلاف مربعات ریشه تأیید گردید
