ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
فریبا کرمی؛ معصومه رجبی؛ فاطمه رنگرز فروغ
چکیده
باتوجه به آمار به دست آمده، یک رابطه متقابل میان گردشگری و سلامتی وجود دارد. بر همین اساس گردشگری سلامت از سریع ترین شاخه های توریستی در حال رشد در جهان است. چشمههای آبگرم نیز به عنوان یکی از منابع طبیعی، بخشی از گردشگری سلامت هستند. هدف این پژوهش ارزیابی توانهای ژئوتوریستی چشمه های آبگرم دامنه های شمالی رشته کوه بزقوش با رویکرد ...
بیشتر
باتوجه به آمار به دست آمده، یک رابطه متقابل میان گردشگری و سلامتی وجود دارد. بر همین اساس گردشگری سلامت از سریع ترین شاخه های توریستی در حال رشد در جهان است. چشمههای آبگرم نیز به عنوان یکی از منابع طبیعی، بخشی از گردشگری سلامت هستند. هدف این پژوهش ارزیابی توانهای ژئوتوریستی چشمه های آبگرم دامنه های شمالی رشته کوه بزقوش با رویکرد توسعه گردشگری سلامت با استفاده از روش ارزیابی ژئوسایتGAM ( براساس نظر کارشناسان) و نیز روش M-GAM ( براساس نظر بازدید کنندگان) می باشد. پژوهش حاضر از نظر روش توصیفی – تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. نتایج حاصل، شناسایی 6 چشمه آبگرم بود که با نظرات کارشناسان اداره منابع آب سراب و آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی تعیین شد. نتایج روش GAM نشان داد که چشمه های آبگرم اسب فروشان و الله حق بیشترین امتیاز و چشمه های جلده باخان و نرمیق کمترین امتیاز را از نظر گردشگری سلامت کسب کرده اند. تحلیل جایگاه چشمه ها بر اساس ماتریس GAM نشان داد که ارزش اصلی نسبت به ارزش اکتسابی امتیاز کمتری دارد که آن هم به علت پایین بودن امتیاز ارزش علمی/ آموزشی نسبت به ارزش های حفاظتی و زیبایی/ منظره دید میباشد. بررسی چشمه ها با روش M-GAM نشان داد که همچنان چشمه های آبگرم اسب فروشان و الله حق بالاترین امتیاز را دارند علت اصلی آن هم به علت بالا بودن ویژگی های زیبایی/ منظره دید و حفاظتی است که بیشتر مد نظر بازدید کنندگان قرار گرفته است. ماتریس GAM نشان میدهدکه چشمه ها در سه زون Z33، Z32 و Z21 قرار گرفته اند و برمبنای ماتریس M-GAM در زون های Z22 ، Z21 و Z11 میباشند. علت تغییر جایگاه چشمه ها درزون بندی ماتریس M-GAM به علت اعمال ضریب عامل اهمیت (اثرگذاری زیاد نظر گردشگران در نتیجه نهایی) میباشد.
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
میترا روحانی؛ ولی نعمتی؛ بهروز نظافت تکله
چکیده
ژئوتوریسم یکی از جدیدترین مفاهیم در حوزه گردشگری است و در درجه اول بر ارتقای ویژگیهای زمینشناسی و ژئومورفولوژیکی در مناظر به عنوان جاذبههای گردشگری تمرکز دارد. هدف پژوهش حاضر واکاوی ظرفیتهای ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی شهرستان سبزوار با استفاده از مدلهای هادزیک، کوبالیکوا و فیولت میباشد. مناطق ژئوتوریستی رودآب، ریوند ...
بیشتر
ژئوتوریسم یکی از جدیدترین مفاهیم در حوزه گردشگری است و در درجه اول بر ارتقای ویژگیهای زمینشناسی و ژئومورفولوژیکی در مناظر به عنوان جاذبههای گردشگری تمرکز دارد. هدف پژوهش حاضر واکاوی ظرفیتهای ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی شهرستان سبزوار با استفاده از مدلهای هادزیک، کوبالیکوا و فیولت میباشد. مناطق ژئوتوریستی رودآب، ریوند و طبس به عنوان مناطق مورد مطالعه انتخاب شدند. پژوهش حاضر با تکمیل کردن 108 پرسشنامه (25 نفر گردشگر و 11 نفر کارشناس برای هر مدل) برای هر سه منطقه مورد مطالعه و محاسبه امتیازدهی آنان به پرسشنامه، بهعمل آمده است. براساس نتایج حاصله از مدل هادزیک و بررسی ارزشهای علمی و مازاد با نظر کارشناسان و گردشگران؛ توان ژئوتوریستی منطقه طبس با مقدار (68/91) بیشترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (41/25) کمترین امتیاز را به خود اختصاص دادند. همچنین براساس نتایج بهدست آمده از مدل کوبالیکوا منطقه طبس با مقدار (8/76) بیشترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (6/49) کمترین امتیاز را در مجموع ارزشهای علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و فرهنگی داراست. نتایج حاصل از ارزیابی از طریق مدل فیولت و بررسی ارزشهای مدیریتی و گردشگری نیز نشاندهنده آنست که منطقه طبس با مقدار (7/86) بیشترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (6/36) کمترین امتیاز را در مجموع ارزشهای ارزیابی کسب کردند. بنابراین نتیجهگیری میگردد که منطقه طبس در شهرستان سبزوار، در بین مناطق مورد مطالعه، دارای توان ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی بیشتری است. درنهایت پیشنهاد میگردد در مطالعات آتی برای واکاوی ظرفیتهای ژئوتوریستی شهرستان سبزوار از نرمافزارها و مدلهای جدید و بهروز استفاده شود.
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
سید اسدالله حجازی؛ محمدحسین رضایی مقدم؛ سیف الدین مریخی
چکیده
از بین انواع شاخههای گردشگری، ژئوتوریسم در سالهای اخیر موردتوجه زیادی قرارگرفته است و دلیل توجه به ژئوتوریسم ضمن حفاظت از ویژگیهای جغرافیایی یک ناحیه از قبیل محیط و میراث فرهنگی توجه به نیاز گردشگران را تأمین میکند و سبب بهبود زندگی ساکنان محلی میشود. هدف این پژوهش ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی دهستان بناجوش شمالی شهرستان ...
بیشتر
از بین انواع شاخههای گردشگری، ژئوتوریسم در سالهای اخیر موردتوجه زیادی قرارگرفته است و دلیل توجه به ژئوتوریسم ضمن حفاظت از ویژگیهای جغرافیایی یک ناحیه از قبیل محیط و میراث فرهنگی توجه به نیاز گردشگران را تأمین میکند و سبب بهبود زندگی ساکنان محلی میشود. هدف این پژوهش ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی دهستان بناجوش شمالی شهرستان بناب میباشد موقعیت جغرافیایی دهستان بناجوی شمالی در عرض جغرافیایی 37 درجه 35 دقیقه تا 37 درجه 53 دقیقه و طول جغرافیایی 45 درجه 54 دقیقه تا 46 درجه 20 دقیقه در بخش مرکزی شهرستان بناب در سمت جنوب غربی آذربایجان شرقی قرار دارد حدود شمالی آن را شهرستان عجب شیر و شرق آن را شهرستان مراغه میپوشاند و از سمت غرب به دریاچه ارومیه منتهی میشود. این تحقیق از نظر روش و ماهیت توصیفی - تحلیلی بوده و از لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد. روش گردآوری دادهها و اطلاعات در این پژوهش، روش کتابخانهای و روش میدانی است. جامعه آماری این تحقیق شامل متخصصان توریسم (متخصصین توریسم در سازمانهای استان و اساتید طبیعتگردی و افراد بومی) میباشد. حجم نمونه انتخابی نیز 30 مورد میباشد. برای تجزیهوتحلیل فرضیات پژوهش از مدل فاسولاس و ترسیم نقشه از طریق ARC GIS 10.6 و تجزیهوتحلیلهای آماری با استفاده از نرمافزارهای EXCEL انجام شده است. نتایج حاصل از تحلیل مدل فاسولاس بیانگر آن است که بر اساس ارزش علمی و گردشگری ژئو سایتها بالاترین ارزش به میزان 88/18 مربوط به غارهای دست کند روستای صور، رتبه دوم مربوط به توران دره سی و چشمهای آن با 26/18، رتبه سوم سد دوش با 18/14، رتبه چهارم مربوط به غار شاهعباسی با 06/14 میباشد. غار تنور قره با 07/11 در رتبه آخر ارزشهای مربوط به علمی و گردشگری قرار دارد.
ژئومورفولوژی
سید اسدالله حجازی؛ ستاره فرمانی منصور
چکیده
اشکال ژئومورفولوژیک و نمود آنها در مکانهای ژئومورفیکی یکی از ارکان اصلی دانش ژئوتوریسم است. محوریت مطالعاتی در این شاخه علمی، تعیین لندفرمهای ویژه گردشگری و ترکیب نمودن آن با مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی به منظور دستیابی به توسعه پایدار گردشگری است. بنابراین مکانهای ژئومورفیک بهصورت اشکال و فرآیندهای ...
بیشتر
اشکال ژئومورفولوژیک و نمود آنها در مکانهای ژئومورفیکی یکی از ارکان اصلی دانش ژئوتوریسم است. محوریت مطالعاتی در این شاخه علمی، تعیین لندفرمهای ویژه گردشگری و ترکیب نمودن آن با مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی به منظور دستیابی به توسعه پایدار گردشگری است. بنابراین مکانهای ژئومورفیک بهصورت اشکال و فرآیندهای ژئومورفولوژیکی تعریف میشوند که بنابر درک انسان از عوامل تأثیرگذار زمینشناسی، ژئومورفولوژیکی، تاریخی و اجتماعی این مکانها، ارزش زیباییشناختی، علمی، فرهنگی- تاریخی و یا اجتماعی- اقتصادی پیدا میکنند. روستای ورکانه به سبب داشتن ویژگیهای زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی در معماری چشماندازهای طبیعی و فرهنگی، اهمیت و پتانسیل بالایی در زمینه جذب ژئوتوریسم دارند. بنابراین، ارایه روشهای ارزیابی جامع در تحقق توسعه ارزشهای علمی، فرهنگی، اقتصادی و مانند آن ضروری بهنظر میرسد. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از روش پرییرا و بررسیهای میدانی به ارزیابی توانمندی مکانهای ژئومورفیکی روستای ورکانه پرداخته شود. در این روش، از یک طرف از مجموع دو معیار علمی و مکمل، ارزش ژئومورفولوژیکی سایتها شناسایی میشود و از طرف دیگر ارزش مدیریتی از مجموع دو معیار محافظت و استفاده بهدست میآید و از جمع این دو ارزش اصلی امتیاز نهایی مکانهای ژئومورفیک مشخص میشود. نتایج نشان میدهد از میان سایتهای مورد بررسی، بالاترین امتیاز در بخش ژئومورفولوژیکی (62/7) متعلق به خانههای سنگی و بالاترین امتیاز در بخش مدیریتی (02/6) متعلق به همین مکان میباشد این بیانگر توانمندی قابل توجه مکانهای ژئومورفیکی مورد مطالعه برای جذب گردشگر و توسعه گردشگری در منطقه است. با توجه به نتایج بهدست آمده، برای اینکه مکانهای ژئومورفیک قابلیت عرضه به گردشگران و بازدیدکنندگان را داشته باشد، لازم است این مکانها تبدیل به محصول گردشگری شوند. تبدیل شدن جاذبهها و مکانهای گردشگری، پیش از هر چیز نیازمند سرمایهگذاری و آماده سازی دارد تا اینکه یک توسعه پایدار بهویژه در جوامع روستایی فراهم شود
ژئومورفولوژی
داوود مختاری؛ فریبا همتی
چکیده
ژئوتوریسم آمیزهای از جغرافیا و توریسم است که در این مفهوم، ژئوتوریسم در برگیرنده تنوع زیستی، تنوع فرهنگی، زیباسازی، گردشگری جامعه محور، و حتی نهضت غذاهای محلی میباشد و همانندی دشمن آن به شمار میرود. ژئوتوریسم نوعی از گردشگری است که ضامن برقراری و بهبود ویژگیهای جغرافیایی از قبیل محیط، فرهنگ، دیدنیها، مواریث و رفاه ...
بیشتر
ژئوتوریسم آمیزهای از جغرافیا و توریسم است که در این مفهوم، ژئوتوریسم در برگیرنده تنوع زیستی، تنوع فرهنگی، زیباسازی، گردشگری جامعه محور، و حتی نهضت غذاهای محلی میباشد و همانندی دشمن آن به شمار میرود. ژئوتوریسم نوعی از گردشگری است که ضامن برقراری و بهبود ویژگیهای جغرافیایی از قبیل محیط، فرهنگ، دیدنیها، مواریث و رفاه ساکنان است، تعریف میشود .با این رویکرد حوضه آبریز دیره در شهرستان گیلانغرب در 215 کیلومتری شهر کرمانشاه بهلحاظ وجود منابع طبیعی آن جهت ارزیابی ژئوتوریستی انتخاب و با توجه به اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانهای و بازدیدهای میدانی با استفاده از روش پریرا، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این منطقه با وجود آنکه سالانه انبوهی گردشگر را بهخود جذب میکند، هنوز نتوانسته جایگاه اقتصادی خود را در میان صنعت توریستم بیابد. در این پژوهش، سعی مـیشود ضمن شناسایی اشکال ژئومورفولوژیکی در منطقه و بررسی ویژگیهای آن، به ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی مرتبط با لندفرمهای موجود در منطقه بپردازیم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مکان ژئومورفیکی گلین با ارزش ژئومورفولوژی 345/5 و ارزش مدیریتی 5 در حوضه آبریز دیره توان بالایی در زمینه جذب توریست دارد. اشکال ژئومورفولوژیکی منطقه بهدلیل توان بالا در زمینه آموزش علوم زمین و ویژگیهایی همچون زیبایی، سهولت دسترسی، و جذابیتهای طبیعی و فرهنگی، توانمندیهای بالایی در زمینه ژئوتوریسم دارند.
ژئومورفولوژی
علی اکبر تقیلو؛ صیاد اصغری؛ بتول زینالی؛ صالح اصغری
دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 39-53
چکیده
ژئوتوریسم از ترکیب واژههای ژئو (زمین) و توریسم (گردشگری) پدید آمده است و به شکلی از گردشگری گفته میشود که دارای جاذبههای زمینشناسی، ژئومورفولوژی، میراث فرهنگی و زیباشناسی مکان جغرافیایی است. هدف این تحقیق ارزیابی توان ژئوتوریستی روستای کندوان واقع در شهرستان اسکو میباشد. برای رسیدن به این هدف در این تحقیق از روش توصیفی- ...
بیشتر
ژئوتوریسم از ترکیب واژههای ژئو (زمین) و توریسم (گردشگری) پدید آمده است و به شکلی از گردشگری گفته میشود که دارای جاذبههای زمینشناسی، ژئومورفولوژی، میراث فرهنگی و زیباشناسی مکان جغرافیایی است. هدف این تحقیق ارزیابی توان ژئوتوریستی روستای کندوان واقع در شهرستان اسکو میباشد. برای رسیدن به این هدف در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. در روش توصیفی ابزار کار محققان مطالعات اسنادی و میدانی بوده و در مرحله بعد با استفاده از نظر کارشناسان و توریستها توان ژئوتوریستی روستا ارزیابی گردید. در نهایت برای تجزیه تحلیل دادهها مدل دینامیکی بهکار گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص ارزش علمی ژئوتوریستی روستا برابر با 88/22، شاخص ارزشهای مازاد 08/29 و ضریب آسیبپذیری منطقه نیز 47/2 بهدست آمده است. در نهایت توان ژئوتوریستی روستا بر اساس معیار کمی (مقدار 45/54 ) و معیار کیفی مدل، خوب ارزیابی گردید.
داود مختاری
دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، ، صفحه 275-305
چکیده
دشت جلفا - هادیشهر واقع در شمال غرب ایران، در دهههای اخیر به عنوان مقصد گردشگری یا معبر گردشگران برای مسافرت به مکانهای گردشکری پیرامون دشت مطرح شده است. این مقاله سعی دارد تا با معرفی این دشت به عنوان مکانی ژئومورفولوژیک از یکسو توجه برنامهریزان را به آسیبپذیری گردشگران از مخاطرات ژئومورفولوژیکی و از سوی دیگر آسیبپذیری ...
بیشتر
دشت جلفا - هادیشهر واقع در شمال غرب ایران، در دهههای اخیر به عنوان مقصد گردشگری یا معبر گردشگران برای مسافرت به مکانهای گردشکری پیرامون دشت مطرح شده است. این مقاله سعی دارد تا با معرفی این دشت به عنوان مکانی ژئومورفولوژیک از یکسو توجه برنامهریزان را به آسیبپذیری گردشگران از مخاطرات ژئومورفولوژیکی و از سوی دیگر آسیبپذیری میراث زمین از فعالیتهای گردشگری، جلب نماید. فرایند پژوهش بر پایه تحقیق و تحلیل دادهها در چند مرحله صورت گرفته است: 1) توصیف ویژگیهای عمومی منطقه مورد مطالعه، 2) تشخیص و شناسایی واحدهای ژئومورفولوژیک، 3) شناسایـی پدیدههای ژئومورفولوژیکی و عـناصر زمین محیطی که میتواند در توانمندی یا آسیبپذیری گردشگری منطقه نقش داشته باشد، و 4) تعریف سناریوهای خطر احتمالی در منطقه. بر اساس نتایج این پژوهش، دشت جلفا - هادیشهر یک مکان ژئومورفولوژیک است که ویژگیهای آن در جدولی با عنوان کارت شناسایی مکان ژئومورفولوژیک تنظیم گردیده است. افزایش روز افزون تراکم جمعیت ساکن و گردشگر در این مکان، آن را در برابر چالشی مهم به نام تهدید پایداری محیطی قرار داده است. به نظر میرسد این مسأله با درک و فهمی درست از چشمانداز و مخاطرات تهدیدکننده آن براحتی قابل حل است و میتوان با تهیه نقشههای ژئومورفولوژی، تهیه کارتهای شناسایی و ارائه اطلاعات به مسئولین و برنامهریزان جهت لحاظ در برنامههای توسعه از یک طرف و القاء این اطلاعات به گردشگران از طریق همین نقشهها از طرف دیگر به این مهم دست یافت.
داود مختاری
دوره 16، شماره 37 ، آبان 1390، ، صفحه 151-172
چکیده
گردشگری از نوع زمینپیمایی، که ترکیبی از فعالیتهای ورزشی و تدبر در ویژگیهای زمینشناختی ـ ژئومورفولوژیکی طبیعت را شامل میشود، از جمله مهمترین فعالیتهای تفریحی و زمینههای کسب در آمد با افقی روشن در آینده نزدیک خواهد بود. این مقاله با معرفی گردنه پیام در شمال غرب ایران (بین ″05′17°38 تا ″52′55°38 عرض شمالی ...
بیشتر
گردشگری از نوع زمینپیمایی، که ترکیبی از فعالیتهای ورزشی و تدبر در ویژگیهای زمینشناختی ـ ژئومورفولوژیکی طبیعت را شامل میشود، از جمله مهمترین فعالیتهای تفریحی و زمینههای کسب در آمد با افقی روشن در آینده نزدیک خواهد بود. این مقاله با معرفی گردنه پیام در شمال غرب ایران (بین ″05′17°38 تا ″52′55°38 عرض شمالی و ″13′46°45 تا ″12′59°45 طول شرقی) به عنوان یک مکان ژئومورفیکی، سعی دارد روششناسی تهیة نوعی نقشه موضوعی به نام «نقشة زمینپیمایی» را ارائه نماید. این نقشهها بر عناصری از چشمانداز و مخاطرات احتمالی تأکید دارند که یک گردشگر در برنامة گردشگری خود و همچنین به هنگام گردش با آنها روبروست. گردنة پیام دارای جذابیتهای زیادی (چشمانداز کوهستانی مرتفع، مسیرهای مختلف کوهپیمایی، چشمههای پر آب، امکانات گردشگری زمستانی، و اقلیم ییلاقی) از نظر گردشگری از نوع زمینپیمایی میباشد و سطوح مختلفی از مخاطرات ژئومورفولوژیکی (انواع حرکات تودهای، سقوط بهمن برفی و سنگی، فعالیتهای انباشتی و کاوشی رودخانهای و...) نیز در بخشهای مختلف گردنـه به چشم میخورد. یافتههای این مقاله و پیشنهاد تهیه نقشههای زمینپیمایی برای مکانهای ژئومورفیکی ایران، به برنامهریزان امر گردشگری میتواند گامی مهم در جهت افزایش بهرهوری گردشگری در نواحی مرتفع کشورمان باشد.
