برنامه ریزی شهری
تحلیل و سنجش رابطه کلیشه های جنسیتی و توانمندسازی زنان در نواحی فقیرنشین شهری (مطالعه موردی: سکونتگاه های غیررسمی شهر ایلام)

رضا جهان بین؛ فریدون بابایی اقدم؛ شهریور روستایی؛ اکبر اصغری زمانی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 47-59

https://doi.org/10.22034/gp.2021.10838

چکیده
  به دنبال بازنگری مفهوم توسعه پایدار، امروزه کشورهای در حال توسعه، در پی جلب مشارکت زنان در فرآیند توسعه می‌باشند. در سکونت‌گاه‌های غیررسمی، یکی از موانع توانمندسازی زنان در نقش‌آفرینی آن‌ها در فرایند مشارکت در ساماندهی محلات مسکونی خویش، وجود عقاید قالبی یا کلیشه‌هاست. کلیشه‌ها نقشی غیرقابلیتی به زنان داده‌اند. به طوری‌که ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارزیابی میزان آسیب‌پذیری مساکن شهر تبریز در برابر مخاطره زلزله (مطالعه موردی: منطقه 10 شهرداری)

مرضیه اسمعیل پور؛ منیژه لاله پور؛ سمانه ممقانی

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 48-27

https://doi.org/10.22034/gp.2022.48908.2921

چکیده
  تبریز به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر منطقه شمال غرب کشور و قطب اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته می‌شود و به دلیل مجاورت با گسل بزرگ و فعال تبریز جزء شهرهای پرخطر از لحاظ لرزه‌خیزی می‌باشد. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان آسیب‌پذیری مساکن شهری منطقه10 شهر تبریز با استفاده از مدل فازی در بستر سیستم اطلاعات ...  بیشتر

ژئومورفولوژی
ارزیابی دینامیک جانبی مجرای رودخانه کهمان

ایمانعلی بلواسی؛ صیاد اصغری سراسکانرود؛ فریبا اسفندیاری؛ بتول زینالی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 59-83

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44161.2765

چکیده
  ارزیابی مورفولوژیکی رودخانه برای درک شرایط کنونی و پتانسیل تغییرات احتمالی آن، جهت برنامه‌ریزی محیطی امری ضروری است. در این مطالعه مورفولوژی رودخانه کهمان، از سراب خاصان تا منطقه دوآب به طول 62/38 کیلومتر ارزیابی شد. بدین‌منظور تصاویر ماهواره لندست، سنجنده‌های TM و OLI در سال‌های 1374 و 1399 تهیه و مجرای رودخانه کهمان بر روی این تصاویر ...  بیشتر

سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
ارزیابی مؤلفه‌های کیفی-ادراکی فضاهای سبز در ارتقاء حس رضایتمندی و سرزندگی ساکنان محلات اطراف آن (نمونه‌های مورد مطالعه پارک ائل‌گلی و پارک ولیعصر تبریز)

نگین حسینی مند؛ معصومه یعقوبی؛ حبیب شاه حسینی؛ علی جوان فروزنده

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 61-79

https://doi.org/10.22034/gp.2021.41603.2693

چکیده
  محیط‌های طبیعی- از جمله فضاهای باز و سبز- مزایای گسترده‎‌ای برای جمعیت‌های شهرنشین دارند. تأمین فضای باز و سبز تحت شرایط توسعه‌ی متراکم، از چالش‌های مهم ‏شهرها به شمار می‎‌‎رود و ‏طیف گسترده‌ای از مطالعات مربوط به موضوع فضاهای سبز است. از طرف ‏دیگر فضای سبز کیفی روز به روز ‏به عنوان عاملی مهم برای کیفیت زندگی در نواحی ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
واکاوی مؤلفه‌های حکمروایی خوب شهری در ایجاد رضایتمندی سکونتی با رویکرد آینده‌پژوهی (مطالعه ‌موردی: شهر رشت)

حسین حاتمی نژاد؛ نوشا همقدم؛ رضا کانونی

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 61-43

https://doi.org/10.22034/gp.2021.47741.2887

چکیده
  با توجه به گسترش شهرها و افزایش جمعیت، بررسی رضایتمندی سکونتی ساکنین برای برآورده کردن نیازهای آتی و رسیدن به توسعه پایدار، جایگاه ویژه‌ای در مطالعات مختلف پیدا نموده است. رضایتمندی سکونتی براساس مولفه‌های بسیاری مورد بررسی قرار می‌گیرد و بعنوان ابزاری برای تصمیم‌گیری و سیاستگذاری در نظر گرفته می‌شود. در این راستا بررسی رضایتمندی ...  بیشتر

برنامه ریزی روستایی
مدلسازی سرمایه‌های معیشتی خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی (مطالعه موردی :دهستان حومه جنوبی،شهرستان اسلام آباد غرب )

احمد حجاریان

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 65-49

https://doi.org/10.22034/gp.2021.48486.2907

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف مدلسازی سرمایه‌های معیشتی خانوارهای روستایی دهستان حومه جنوبی در شرایط خشکسالی انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ چگونگی جمع-آوری داده‌ها پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش سرپرستان خانوارهای روستایی دهستان حومه جنوبی شهرستان اسلام آباد غرب بودند (2894=N) که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان، حجم نمونه‌ی ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
بررسی عوامل تأثیرگذار بر تحقق بازآفرینی شهری پایدار در عصر پساکرونا (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)

احمد اسدی

دوره 28، شماره 87 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 69-46

https://doi.org/10.22034/gp.2022.52311.3022

چکیده
  بازآفرینی شهری به‌عنوان بینش عملیاتی و رویکردی جامع و یکپارچه، به‌دنبال ارتقاء شرایط اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی جامعه‌ی شهری است که در معرض تغییر قرار گرفته‌اند؛ به‏گونه‏ای که در نهایت به یک پیشرفت و بهبود پایدار اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و محیطی منجر ‏گردد. در این بین، یکی از مشکلات مستمر سکونتگاه‌های انسانی مخاطرات ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارتباط گردش هدلی و مولفه‌های جوی با خشکسالی‌های نیوار ایران

سید محمود حسینی صدیق؛ مسعود جلالی؛ حسین عساکره

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 79-63

https://doi.org/10.22034/gp.2022.47673.2886

چکیده
  در این مطالعه، جهت تحلیل نقشه همبستگی و رگرسیون گردش هدلی با جت نیمه گرمسیری، فشار سطح زمین، تابش موج بلند خروجی زمین، رطوبت نسبی تراز 850 هکتوپاسکال، بارش و داده‌های ناهنجاری‌های وزنی بارش استاندارد شده استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داد رابطه سلول هدلی و جت نیمه‌گرمسیری بر نیوار ایران در تـراز 200 هکتوپاسکال همبسـتگی مثبـتی ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل اثربخشی طرح های توسعه شهری در توسعه مسکن با رویکرد آینده پژوهی (موردی: منطقه 3 شهر زنجان)

جلیل خطیبی؛ رحیم سرور؛ بختیار عزت پناه

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 81-94

https://doi.org/10.22034/gp.2020.41580.2692

چکیده
  مسئله توسعه مسکن و برنامه ریزی برای آن در قالب طرح های توسعه شهری با حداقل هزینه و حداقل مداخلات برای ایجاد شرایط زیست بهینه در فضای شهری، از اهداف آرمانی مدیریت شهری است. از طرفی، تحقق اهداف طرح های توسعه شهری، درگروی توسعه مسکن پایدار و با کیفیت است. که در آن به لحاظ فرمی، زیبا و منطبق بر شرایط محیطی، با میزان ماندگاری و طول عمر بالا، ...  بیشتر

برنامه ریزی روستایی
شناسایی و ارزیابی عملکرد مدیران در توسعه مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان دولت آباد شهرستان مرند)

ابوالقاسم تقی زادفانید؛ ساجده دین پرست؛ سعید نصیری زارع؛ پارسا پاشایی

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 82-67

https://doi.org/10.22034/gp.2022.48694.2911

چکیده
  چالش‌ها و موانع مدیریتی مدیران در مناطق روستایی، یکی از موانع اصلی برای تحقق برنامه‌های توسعه بوده و طبیعتاً شناخت و رفع این موانع می‌تواند به شناخت کمبودهای مناطق روستایی و همچنین به توسعه و آبادانی این مناطق کمک فراوان ‌کند. تحقیق به شناسایی و ارزیابی عملکرد مدیران در توسعه مناطق روستایی دهستان دولت آباد(شهرستان مرند) پرداخت. ...  بیشتر

آمایش سرزمین
بررسی روند تغییرات کاربری حاشیه شرق دریاچه ارومیه با تاکید بر شوری خاک به روش شی گرا

رحیمه رستمی؛ دکتر علی محمدخورشیددوست؛ مائده باکویی

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 83-93

https://doi.org/10.22034/gp.2023.10835

چکیده
  خشک شدن دریاچه ارومیه تاثیر فراونی بر محیط اطراف خود دارد. شوری خاک حاشیه دریاچه، افزایش ریزگردهای نمکی و کاهش کشاورزی معمول در این منطقه از جمله اثرات این خشکی است. با برنامه ریزی صحیح و مطالعات گسترده می‌توان کمبودهای ایجاد شده را به فرصت تبدیل کرد و از آن حداکثر بهره را برد. در پژوهش حاضر با استفاده از تصاویر مربوط به لندست 5 و 8 تغییرات ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارزیابی عوامل موثر بر مطلوبیت محورهای پیاده شهری (مطالعه موردی: جاده سلامت شهر قزوین)

وحید بیگدلی راد؛ بهاره زرباف نیا

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 85-99

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43960.2764

چکیده
  امروزه گسترش شهرها، افزایش جمعیت و تمایل به زندگی ماشینی موجب عدم‌توجه به طبیعت، نادیده گرفتن نیازهای انسان و بروز ناهنجاری‌های اجتماعی شده است. از اینرو با ارتقای کیفی محورهای پیاده در بستر طبیعت مانند جاده سلامت قزوین می‌توان به بخشی از این نیازها پاسخ داد. بنابراین با توجه به مطالعات و تحقیقات اندک در این محدوده، پژوهش حاضر به ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
فضاهای زنانه و ارتباط آن با ساختار فضایی شهر تحلیلی از توزیع و انتشار طلافروشی‏ها در مناطق 1 و 5 شهر مشهد

مصطفی امیرفخریان؛ حانیه لقایا؛ مبینا رجبی

دوره 28، شماره 87 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 93-70

https://doi.org/10.22034/gp.2022.52590.3028

چکیده
  فضاهای‏ زنانه، ازموضوعات مهم در مطالعات شهری است. عملکرد برخی از این فضاها (نظیرطلافروشی‏ها) بگونه‏ای است که بدون الزام محدودیت حضوربرای مردان، به شکل معناداری جاذب جمعیت زنان هستند. اثرگذاری چنین فضاهایی از عناصر ساختار فضایی شهرها می‏تواند تاثیر مهمی از حضورپذیری زنان در فضای شهری را به تصویر کشد. براین اساس مطالعه‏حاضر ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارزیابی ترجیحات در منظر ورودیهای شهر سقز

اکبر رحیمی؛ رامین نقشبندی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 95-112

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42366.2723

چکیده
  در دهه‌های اخیر، کشورهای دنیا با روند رو به رشد شهری شدن و رشد روزافزون شهرنشینی روبه‌رو بوده، رشد سریع جمعیت در نواحی شهری پیامدهای منفی بر زندگی شهرنشینان داشته است و باعث گردیده شهرها به شکل نسنجیده گسترش یابند. استفاده بی‌رویه از اراضی حاشیه شهرها موجب تحولاتی چشمگیری در سیمای حومه و ورودی شهرها گردیده ورودی‌های امروز که تنها ...  بیشتر

آب و هواشناسی
مقایسه ی تاثیر درختان سوزنی برگ و پهن برگ در تغییرات دمای سطح زمین (مطالعه ی موردی پارک شهید چمران کرج و پارک چیتگر تهران)

محمد رضا رفیقی؛ مهری اکبری؛ محمد حسن فخارنیا؛ محمد حسن وحیدنیا

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 95-112

https://doi.org/10.22034/gp.2022.47183.2878

چکیده
  گرچه لایه هوای مجاور سطح زمین -لایه مرزی- کسر کوچکی از کل جو زمین است، با این حال فرآیندهایی که در مقیاس کوچک در آن روی می دهد برای حیات و فعالیت انسان بسیار مهم است. در بین موجودات زنده، گیاهان و علی الخصوص درختان تأثیرات انکارناپذیری بر دمای سطحی داشته و به ویژه در محیط های شهری دارای اثرات متعادل کنندة متعددی می‌باشند. در بزرگترین ...  بیشتر

ژئومورفولوژی
ارزیابی میزان فرونشست در شهرهای غربی استان همدان با استفاده از تصاویر راداری

معصومه رجبی؛ شهرام روستایی؛ سیدمحمدرضا جوادی

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 96-81

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43657.2757

چکیده
  یکی از اثرات مهم فرونشست، ایجاد مخاطره در نواحی سکونتگاهی و زیرساخت‌های مناطق شهری است، با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق به ارزیابی میزان فرونشست در شهرهای غربی استان همدان (همدان، بهار، صالح‌آباد و لالجین) پرداخته شده است. در این تحقیق متناسب با هداف مورد نظر از تصاویر راداری سنتنیل 1 (73 تصویر راداری در طی بازه زمانی ۱۶/۰۱/۲۰۱۵ ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
رنسانس خیابانی خوانشی بر تولید فضای اجتماعی، با تأکید بر تریالتیک لوفور جغرافیای مورد واکاوی "سبزه‌میدان زنجان"

عیسی پیری؛ لیلا هاشمی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 101-116

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44015.2761

چکیده
  با ورود اندیشه‌های مدرنیته و نوگرایی، کالبد شهری شاهدی بر تجربه تلخِ مدرنیزاسیون نافرجام شد. این بی‌سرانجامی بخصوص در شهرهای جهان سوم نمود بیشتری یافته و منجر به افول کیفیت زیست انسانی در ابعاد گوناگونِ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی گردید. پژوهش پیش رو تأثیرات روند رو به تزاید گونه‌های متنوعی از نو پردازی‌های شهری ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیلی بر سبک زندگی مسکونی و الگوی سکونت شهری با تأکید بر رضایت، انتخاب و ترجیح (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)

شهریور روستایی؛ مینا فرخی صومعه؛ رسول قربانی

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 113-124

https://doi.org/10.22034/gp.2023.10866

چکیده
  تنوع در انتخاب، ترجیح و رضایت از مسکن، تفاوت‌ها و تغییراتی را در سبک زندگی مسکونی و به دنبال آن در الگوی سکونتی می‌تواند به همراه داشته باشد. از این نظر، توجه به ترجیح و انتخاب مسکن و تقاضاهای متنوع مردم با توجه به سبک زندگی، در ادراک و ارزیابی محیط مسکونی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. در همین راستا، ضمن مرور ادبیات و مفاهیم مربوط به سبک ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
بررسی نقش سازمان‌های مردم نهاد در تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری نمونه موردی کلانشهر تهران

فرشته رضایی؛ جمیله توکلی نیا؛ مظفر صرافی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 113-130

https://doi.org/10.22034/gp.2020.41750.2712

چکیده
  نظام اداره امور شهر در طی صد سال گذشته به جهت ضعف نهادهای مدنی و محلی، نداشتن جایگاه تعریف شده تشکیلاتی در سلسه مراتب تشکیلاتی کشور و عدم مشارکت در برنامه ریزی به واسطه ماهیت برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین باز مانده است. امروزه کلانشهر تهران بعنوان کلانشهری که می بایست نقش بین المللی در سطح منطقه و نقشی ملی در داخل کشور ایفا کند، ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارتباط سنجی و تحلیل فضایی بارش زمستانه ایران از طریق تابش موج بلند خروجی زمین

بهروز ساری صراف؛ هاشم رستم زاده؛ محمد دارند؛ امید اسکندری

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 113-97

https://doi.org/10.22034/gp.2021.46663.2860

چکیده
  بارش از مهم‌ترین و متغیرترین عنصر اقلیمی است که در بستر زمان و مکان تغییر می‌کند. بارش‌های بحرانی در مقیاس‌های مختلف زمانی به‌ویژه روزانه، خسارات سنگینی به جوامع انسانی مناطق پرجمعیت شهری و اکوسیستم‌های طبیعی وارد می‌کنند و بسیاری از اقتصادهای مناطق خشک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تابش موج بلند خروجی زمین به عنوان پارامتری مهم ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیلی بر سناریوهای تاب آوری در برابر زلزله در شهرهای ایران با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی :کلانشهر تبریز)

شیفته بدرآذر؛ کریم حسن زاده دلیر؛ علی آذر

دوره 28، شماره 87 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 116-94

https://doi.org/10.22034/gp.2022.51770.3011

چکیده
  یک جامعه تاب آور قادر است که به تغییرات یا تنش ها به روش مثبتی واکنش نشان بدهد وقادر است که کارکرد اصلی خود را به عنوان یک جامعه با وجود تنش ها حفظ کند.مخاطرات طبیعی یکی از اصلی ترین مخاطراتی هستند که جوامع بشری را تهدید کرده تاب آوری انان را تحت الشعاع قرار می دهند. در این میان زلزله یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است. زلزله ها اساسا به ...  بیشتر

سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
ارزیابی و سنجش داده‌های استخراج شده ساختمان‌ها با استفاده از لیدار

فیروز جعفری؛ فاطمه موحد

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 117-137

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44657.2790

چکیده
  امروزه تصاویر هوایی با در اختیار گذاشتن منابع مختلف داده یکی از کارآمدترین راه‌های کسب و استخراج اطلاعات مکانی دقیق و به‌هنگام است. که در پروسه تهیه اطلاعات مکانی از این منابع، مشکل‌ترین بخش استخراج عوارض موجود در تصاویر می‌باشد. در این تحقیق یک روش متفاوت جهت استخراج ساختمان‌ها با استفاده از داده‌های لیدار هوابرد و تصاویر اولتراکم ...  بیشتر

ژئومورفولوژی
ارزیابی مخاطرات ژئومورفولوژیکی حوضه آبریز زنوزچای

موسی عابدینی؛ بیوک فتحعلی زاده؛ معصومه رجبی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 131-148

https://doi.org/10.22034/gp.2020.41646.2698

چکیده
  در پژوهش حاضر مخاطرات ژئومورفولوژیکی حوضه آبریز زنوزچای- واقع در شمال شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی- مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا طریق تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی نئوتکتونیک، سیلاب و زمین‌لغزش صورت گرفت. پهنه‌بندی فعالیت‌های تکتونیکی نسبی (Iat) از طریق میانگین‌گیری و ترکیب شاخص‌های ژئومورفیک گرادیان طولی آبراهه، انتگرال هیپسومتریک، ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل نقش پیکربندی فضایی در یکپارچگی و پیوستگی فضاهای شهری با استفاده از روش چیدمان فضا(نمونه موردی: بافت مرکزی شهر کرمانشاه)

مصطفی شاهینی فر؛ فرزین چاره جو

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 131-115

https://doi.org/10.22034/gp.2021.46048.2871

چکیده
  یکی از چالش‌های اساسی بافت مرکزی اغلب شهرها عدم هماهنگی میان ساختارهای فضایی و الگوهای رفتاری است. مقاله حاضر به تحلیل ارتباط بین استخوان بندی فضایی و پارامترهای یکپارچگی، پیوستگی، میزان عمق و کنترل فضایی در فضاهای شهری در بافت مرکزی شهر کرمانشاه پرداخته است. این پژوهش با روش توصیفی و با رویکردی کمی صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل ...  بیشتر

سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
ارزیابی آسیب پذیری کالبدی ـ اقتصادی بافت های فرسودۀ شهراردبیل در مقابل خطرپذیری لرزه ای

رسول صمدزاده؛ احمد خواجوی؛ محمدتقی معصومی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 139-157

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44630.2786

چکیده
  زمین‌لرزه‌ها عامل ویرانی بسیاری از سکونتگاه‌های انسانی مخصوصاٌ بافت‌های فرسوده و قدیمی در طول تاریخ بشر بوده-اند. این قبیل بناها به ویژه در برابر مخاطرات لرزه‌ای آسیب‌پذیر هستند. نخستین گام برای کاهش خطر زمین‌لرزه شامل درک خطر لرزه‌ای موجود و ارزیابی راهبردهای احتمالی برای کاهش آن است. در این پژوهش از یک روش مبتنی بر نمایۀ آسیب‌پذیری ...  بیشتر