مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
سعید جهانبخش؛ مجید رضایی بنفشه؛ علی محمد خورسیددوست؛ هاجر فرهمند
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 تیر 1399
چکیده
جنوب‌شرق و شرق ایران به دلیل خشکسالی‌های متعدد، سدسازی‌های بالادستی و تغییرات شدید کاربری اراضی طی سالهای اخیر به یکی از مهمترین کانون‌های تولید گردوغبار تبدیل‌شده است. در این مطالعه باهدف توزیع زمانی- مکانی گردوغبار فصلی در شرق و جنوب‌شرق ایران از داده-های ایستگاهی (15 ایستگاه سینوپتیک طی دوره 2015-1980)، شاخص عمق نوری هواویز (AOD) ...
بیشتر
جنوب‌شرق و شرق ایران به دلیل خشکسالی‌های متعدد، سدسازی‌های بالادستی و تغییرات شدید کاربری اراضی طی سالهای اخیر به یکی از مهمترین کانون‌های تولید گردوغبار تبدیل‌شده است. در این مطالعه باهدف توزیع زمانی- مکانی گردوغبار فصلی در شرق و جنوب‌شرق ایران از داده-های ایستگاهی (15 ایستگاه سینوپتیک طی دوره 2015-1980)، شاخص عمق نوری هواویز (AOD) سنجنده MODIS ماهواره Terra و شاخص جذب هواویز (AAI) سنجنده OMI ماهواره Aura طی دوره 2015-2005 استفاده شد. برای ارزیابی روند روزهای گردوغباری آزمون ناپارامتریک من-کندل (MK) به‌کاربرده شد. نتایج نشان داد که متوسط روزهای گردوغباری در این منطقه از ایران 24/9 روز است و بیشینه روزهای گردوغباری با 51/45 روز در فصل تابستان در ایستگاه زابل اتفاق می‌افتد. تغییرات فصلی گردوغبار شرق و جنوب‌شرق ایران دارای دو فاز حداکثری بهاره و تابستانه است. همچنین گردوغبار با ارتفاع و عرض جغرافیایی رابطه معکوس نشان داده است. پارامترهای جوی، خشک شدن رودها و دریاچه_ها و تغییرات کاربری اراضی سه عامل اساسی در تولید گردوغبار در شرق و جنوب‌شرق ایران هستند. داده_های ماهوارهای و ایستگاهی چهار منطقه شامل سواحل مکران، بسترهای خشک‌شده دریاچه_های هامون و جازموریان، دشت لوت و منطقه مرزی ایران، افغانستان و پاکستان را به‌عنوان کانون‌های اصلی تولید و انتشار گردوغبار نشان دادند. روند گردوغبار در غالب ایستگاه_های مطالعاتی به‌غیراز ایستگاههای زابل، بم و کرمان روندی افزایشی را نشان داده است و در فصل بهار بیشینه شدت روند گردوغبار و در فصل تابستان بیشینه وسعت مکانی پهنه_های با روند افزایشی گردوغبار قابل‌مشاهده است.
مقاله علمی پژوهشی
رضا سلیمانی؛ خلیل ولیزاده کامران؛ داود مختاری؛ علی سعیدی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 تیر 1399
چکیده
رعایت اصول پدافند غیر عامل در مکانیابی تاسیسات زیر بنایی خصوصا مراکز نظامی می تواند در شرایط خطر و بحران و هر گونه تهدید نظامی موجب کاهش آسیب پذیری و خسارات گردد . عوامل متعددی در این مکانیابی تاثیر گذار می باشند که بخش عمده ای از آنها عوامل جغرافیای طبیعی (اقلیمی و ژئومورفولوژیکی ) می باشد . با در نظر گرفتن توسعه شهرها و قرارگیری مراکز ...
بیشتر
رعایت اصول پدافند غیر عامل در مکانیابی تاسیسات زیر بنایی خصوصا مراکز نظامی می تواند در شرایط خطر و بحران و هر گونه تهدید نظامی موجب کاهش آسیب پذیری و خسارات گردد . عوامل متعددی در این مکانیابی تاثیر گذار می باشند که بخش عمده ای از آنها عوامل جغرافیای طبیعی (اقلیمی و ژئومورفولوژیکی ) می باشد . با در نظر گرفتن توسعه شهرها و قرارگیری مراکز نظامی در داخل بافت شهری و عدم رعایت اصول پدافند غیر عامل در جانمایی و ساخت آنها در گذشته و همچنین ضرورت جابجایی اکثر مراکز نظامی موجود در سطح استان در سالهای آیندهاهمیت بررسی موضوع را دو چندان می کند که از اهداف اصلی تحقیق می باشد . در این تحقیق از دو گروه داده استفاده شده است . داده های اقلیمی که از سازمان هواشناسی استان دریافت شده و دیگر داده هاکه از روی نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی و سازمانهای مرتبط اخذ گردیده است . در پژوهش حاضر به نقش عناصر آب و هوایی و عوامل موثر دیگر در مکانیابی سایتهای نظامی پرداخته می شود . هدف از شناسایی مناطق مستعد با رویکرد رعایت اصول پدافند غیر عامل می باشد . روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه ای( ANP) و تحلیلهایGIS می باشد .بعد از وزن دهی لایه ها و همپوشانی آنها و بررسی اصول پدافند غیر عامل , نقشه نهایی جانمایی تهیه گردید و نتایج حاصل بیانگر آن است که در بین عوامل موثر در مکان یابی مراکز نظامی در منطقه مورد مطالعه، عوامل اقلیمی بیشترین وزن یعنی 34/0 را به خود اختصاص داده اند.
مقاله علمی پژوهشی
یوسف زارعی؛ دکتر علی محمدخورشیددوست؛ مجید رضایی بنفشه؛ هاشم رستم زاده
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 تیر 1399
چکیده
تغییرات اقلیمی یکی از اصلی‌ترین معضل کره زمین در عصر حاضر است بنابراین پیش‌بینی این تغییرات در آینده و اثرات آن بر منابع آب، محیط طبیعی، کشاورزی و اثرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین دلیل در پژوهش حاضر اثرات تغییر اقلیم جهانی بر نواحی مختلف آب‌وهوایی کشور در نواحی 12 گانه اقلیمی مورد بررسی ...
بیشتر
تغییرات اقلیمی یکی از اصلی‌ترین معضل کره زمین در عصر حاضر است بنابراین پیش‌بینی این تغییرات در آینده و اثرات آن بر منابع آب، محیط طبیعی، کشاورزی و اثرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین دلیل در پژوهش حاضر اثرات تغییر اقلیم جهانی بر نواحی مختلف آب‌وهوایی کشور در نواحی 12 گانه اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از دادههای NCEP و عناصر اقلیمی بارش، دمای بیشینه و کمینه برای ریزمقیاس نمایی آماری با مدل SDSM استفاده شد؛ و با استفاده از خروجی مدل CanEMS2 تحت سناریوهای RCP برای سه دوره آماری 2040- 2011، 2070-2041 و 2099-2071 تغییرات سالانه عناصر اقلیمی به دست آمد. برای ارزیابی عملکرد مدل از ضریب همبستگی، ضریب تعیین و شاخصهای خطا سنجی RMSE، MSE و MAD استفاده شد و نتایج نشان داد که مدل SDSM عملکرد مناسبی برای تولید عناصر اقلیمی دارد. بااین‌حال نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که دقت مدل در ایستگاههای مختلف متفاوت است. بدین‌صورت که هر مدل در شبیه‌سازی دمای کمینه و بیشینه از عملکرد مناسبی نسبت به بارش برخوردار است. همچنین نتایج بلندمدت سالانه نشان داد که بارش در تمامی نواحی اقلیمی مورد مطالعه در دهههای آتی کاهش پیدا خواهد کرد که بیشترین کاهش در نواحی بیابانی نیمه گرم داخلی (35 درصد) و خیلی مرطوب و معتدل (32 درصد) اتفاق خواهد افتاد؛ اما تغییرات دمای کمینه و بیشینه در نواحی مختلف اقلیمی متفاوت خواهد بود به‌طوری‌که تحت سناریوهای RCP در طول تمام دوره آماری در ایستگاه سبزوار و طبس تغییرات کمینه دما کاهشی خواهد بود ولی در دیگر نواحی اقلیمی روند تغییر دمای کمینه و بیشینه افزایشی خواهد بود. بیشترین افزایش کمینه و بیشینه دما بر اساس سناریوهای RCP تحت سناریوی RCP8.5 در دوره آماری 2099-2071 در ناحیه اقلیمی کوهستانی سرد به ترتیب با 03/3، 27/4 درجه سانتی‌گراد خواهد بود.
مقاله علمی پژوهشی
دکتر محمدرضا پورمحمدی؛ حسن محمودزاده؛ سامان صلواتی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 تیر 1399
چکیده
انسان از ابتدای خلقت خود و شروع زندگی در این جهان با پدیده تهدید روبرو بوده است و همواره تلاش می‌نموده تا تعادلی بین تهدیدات متصوره و نیازمندی‌های انسان به امنیت برقرار نماید. در این زمینه پدافند غیرعامل بعنوان یکی از مؤثرترین و پایدارترین روشهای دفاع در مقابل تهدیدات از قدمتی به بلندی تاریخ بشر برخوردار میباشد. و یکی از راهکارهای ...
بیشتر
انسان از ابتدای خلقت خود و شروع زندگی در این جهان با پدیده تهدید روبرو بوده است و همواره تلاش می‌نموده تا تعادلی بین تهدیدات متصوره و نیازمندی‌های انسان به امنیت برقرار نماید. در این زمینه پدافند غیرعامل بعنوان یکی از مؤثرترین و پایدارترین روشهای دفاع در مقابل تهدیدات از قدمتی به بلندی تاریخ بشر برخوردار میباشد. و یکی از راهکارهای ارائه شده برای کاهش صدمات در این زمینه به هنگام وقوع بحران، استفاده از فضاهای باز میباشد. فضاهای باز علاوه بر هزینه کم نسبت به سایر راهبردها و فن‌های کاهش صدمات، در مراحل مختلف قبل، حین و بعد از حادثه میتوانند نقش تعیین‌کننده‌ای را ایفاء کنند. بنابراین هدف پژوهش، ارزیابی فضای باز شهری و نقش آن در کاهش آسیب‌پذیری در مواقع بحران با رویکرد پدافند غیرعامل در شهر تبریز میباشد. پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. نمونه‌گیری به صورت هدفمند بوده، 100 نفر از ساکنان مناطق 10 گانه شهر تبریز برای پرسشگری انتخاب شدند. دادههای حاصل از پرسشنامه با استفاده نرمافزار ARC GIS و روشهای تصمیم‌گیری چند معیاره و تحلیل فازی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در وزن‌دهی زیرمعیارهای فضای باز، بیشترین وزن به زیرمعیار پوشش سراسری (0.621) و کمترین وزن به زیرمعیار خودکفایی نسبی (0.023) اختصاص داده شد و مطابق شکل نهایی همپوشانی وزنی فازی شده، میزان مطلوبیت فضای باز در کاهش آسیب‌پذیری مناطق ده‌گانه بر اساس مساحت حاکی از این است که (4253469) متر مربع با درصد (55/5) کمترین و (14849144) متر مربع با درصد (39/19) از مساحت تبریز بیشترین میزان مطلوبیت فضاهای باز در کاهش آسیب‌پذیری را دارا میباشد و همچنین از بین مناطق ده‌گانه تبریز، مناطق (5،6،7،9) در کاهش آسیب‌پذیری توانایی نقش بیشتر، و مناطق (1،2،4،8،9،10) توانایی نقش کمتری را در مواقع بحران در کاهش آسیب‌پذیری به نسبت فضاهای باز دارا میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
محمدرضا قربانیان تبریزی؛ دکتر محمدرضا پورمحمدی؛ کریم حسین زاده دلیر
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 تیر 1399
چکیده
در رویکردهای نوین به شهر،شهرخلاق،به عنوان یک روش راهبردی در عرصه تفکر برنامه ریزی و اجرای طرح های شهری مطرح شده است. این رویکرد به ورود خلاقانه شهروندان به عرصه های مختلف مواجهه بامسائل مرتبط با شهر می پردازدودرجهت تحقق مولفه های اندیشه حق به شهر(حکمرانی شهری، شمول اجتماعی، تنوع فرهنگی در شهر و آزادی های اجتماعی و حق دسترسی به خدمات ...
بیشتر
در رویکردهای نوین به شهر،شهرخلاق،به عنوان یک روش راهبردی در عرصه تفکر برنامه ریزی و اجرای طرح های شهری مطرح شده است. این رویکرد به ورود خلاقانه شهروندان به عرصه های مختلف مواجهه بامسائل مرتبط با شهر می پردازدودرجهت تحقق مولفه های اندیشه حق به شهر(حکمرانی شهری، شمول اجتماعی، تنوع فرهنگی در شهر و آزادی های اجتماعی و حق دسترسی به خدمات شهری برای تمامی ساکنان شهر) گام برمی دارد .ارتباطی قوی بین فضا وخلاقیت وجود دارد.افراد خلاق نیاز به فضایی برای زندگی ،کار،الهام بخشی ونمایش کارهای خود دارند.با ایجاد فضاهای باثبات ومطمئن برای هنرمندان،افراد وکسب وکارهای خلاق مجبور به جابجایی ومهاجرت نمی شوند که خود می تواند تهدیدی برای بقاء خلاقیت ونوآوری باشد.بنابراین فراهم کردن فضاهای با ثبات برای این افراد ضروری است . دراین میان فضاهای عمومی میتوانند نقش بسیار مهمی را برعهده داشته باشند.در کنار این ، با اذعان به این چندگانگی و تفاوت در بررسی کیفیت وخلاقیت فضاهای عمومی ، هدف این مقاله تبیین الگوهای شکل گیری شهرخلاق وارائه مدلی برای بررسی خلاقیت فضاهای عمومی شهر می باشد. مقاله حاضر از نوع تحقیق بنیادی-نظری است که با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای و خوانش متن،وارزیابی مدلهای مربوط به ارزیابی کیفیت وخلاقیت فضاهای عمومی شهری ،الگوهای مختلف را بررسی کرده وسپس به ارائه الگویی جدید رسیده است.خروجی اول تحقیق ،بیان الگوهای شکل گیری شهر خلاق است و مدلی جدید برای بررسی خلاقیت فضاهای عمومی شهر پیشنهادشده است(خروجی دوم)،این مدل از هشت معیار (حکومتی ، اعتقادی – مذهبی ، تفکرخلاق ، مولفه کالبدی، ادراکی، بصری، عملکردی وزمانی) تشکیل یافته است.با توجه به معیارهای فوق خلاقیت فضاهای عمومی بسته به شرایطی که در جوامع مختلف حاکم است ارزیابی می گردد.
مقاله علمی پژوهشی
سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
نگین فلاح حقیقی؛ قاسم رمضان پور نرگسی؛ غلامحسین عبدالله‌زاده؛ زینب شریفی
چکیده
یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر در توسعه مناطق، برخورداری از زیرساختها است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توسعه‌یافتگی استان‌های کشور بر اساس شاخصهای زیربنایی انجام شد و بر اساس 20 شاخص، 31 استان رتبه‌بندی شدند. ابتدا شاخصها گردآوری شدند، سپس با استخراج وزن به روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی، تلفیق شاخص با روش تاپسیس انجام شد ...
بیشتر
یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر در توسعه مناطق، برخورداری از زیرساختها است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توسعه‌یافتگی استان‌های کشور بر اساس شاخصهای زیربنایی انجام شد و بر اساس 20 شاخص، 31 استان رتبه‌بندی شدند. ابتدا شاخصها گردآوری شدند، سپس با استخراج وزن به روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی، تلفیق شاخص با روش تاپسیس انجام شد و شاخص ترکیبی توسعه زیربنایی استان‌ها محاسبه شد. به منظور بررسی نابرابری منطقه‌ای از ضرایب تغییرات و ویلیامسون استفاده شد. همچنین پهنه‌بندی استان‌ها انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS، Excel و Arc GIS انجام شد. براساس نتایج بیشترین نابرابری مربوط به زیرساخت‌های مرتبط با حمل و نقل کشور و کمترین نابرابری مربوط به شاخصهای مرتبط با زیربنای روستاها بوده است. یافته‌های شاخصهای ترکیبی نشان داد، استان‌های تهران، خراسان رضوی، اصفهان، گیلان و همدان بهترین وضعیت در حالی که سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی و البرز به ترتیب پایین‌ترین رتبه را داشتند. براساس نتایج پهنه‌بندی استان‌های تهران، خراسان رضوی، اصفهان، گیلان و همدان در سطح اول توسعه، بیشتر استان‌های شمالی، مرکزی و جنوبی در سطح دوم، استان‌های جنوبی و جنوب شرقی در سطح سوم قرار گرفتند. همچنین براساس تحلیل خوشه‌ای سلسله مراتبی استان‌ها به سه گروه برخوردار، نیمه برخوردار و غیر برخوردار تقسیم شدند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که الگوی پراکنش فضایی توسعه زیربنایی در بین استان‌های ایران متعادل نیست و لازم است در هرگونه تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در بخش زیربنایی، استان‌های غیربرخوردار و کم برخوردار مورد توجه بیشتر قرار گیرند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
نسیم ابوالحسنی
چکیده
شهرها عالی ترین سیستم ها و شبکه های پیچیده ای هستند که تاکنون ظهور یافته اند. آنها فراتر از بحث تعادل کلاسیک، نیازمند بی شمار انرژی برای حفظ ساختار منسجم خودشان هستند. بنابراین در توسعه شهرها باید به این نکته توجه داشت که یک شبکه پیچیده و منسجم، شامل یک ساختار سلسله مراتبی و همپیوند است که در مقیاسهای مختلف فضایی و در طی زمان ظهور می ...
بیشتر
شهرها عالی ترین سیستم ها و شبکه های پیچیده ای هستند که تاکنون ظهور یافته اند. آنها فراتر از بحث تعادل کلاسیک، نیازمند بی شمار انرژی برای حفظ ساختار منسجم خودشان هستند. بنابراین در توسعه شهرها باید به این نکته توجه داشت که یک شبکه پیچیده و منسجم، شامل یک ساختار سلسله مراتبی و همپیوند است که در مقیاسهای مختلف فضایی و در طی زمان ظهور می یابد و برای حفظ این انسجام باید به ساختار همپیوند آن پایبند بود. ساختار اصلی شهر به عنوان فرم دهنده استخوانبندی و شکل شهری تأثیر بسزایی در نحوه ارتباط و ترتیب فضایی فضاهای شهری داشته است. برخی پارامترها در طول زمان نقـش پررنگ تری در شکل دهی به ساختار شهری داشته اند و برخی برعکس. یکی از روشهایی که بر پایه استفاده از رایانه و روشهای علمی در زمینه مطالعات شهری بـه کاررفتـه اسـت، تکنیـک چیدمان فضایی است. هدف از ایـن مقالـه شـناخت کـاربردی تکنیـک چیدمان فضا در مطالعه پیکره بندی و ساختار اصلی شهر بافت تاریخی تبریز در طی یک سده اخیر می باشد که با استفاده از بررسـی تطبیقی بین دوره های تاریخی(1349،1297و1400) به تحلیل پارامترهای تکنیک چیدمان فضایی(اتصالات، هم پیوندی، عمق فضا و انتخاب) با استفاده از نقشه های خطوط محوری پرداخته شده است است و نتایج بـه صـورت داده های گرافیکی و ریاضی ارائه شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که محورها و مسیرهای بافت تاریخی و مرکزی شهر تبریز اهمیت و نقش خود را از دست داده است اما پتانسیل و ظرفیت احیای مجدد نقش و اهمیت خود را در ساختار اصلی شهر دارند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
احمد حجاریان
چکیده
ویروس کرونا آثار و تبعات بسیاری بر ساختار اجتماعی مناطق مختلف از جمله مناطق روستایی داشته است. مناطق روستایی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه برای مقابله با تاثیر مستقیم و غیرمستقیم این بحران، آمادگی کمتری دارند.. لذا هدف از این تحقیق آینده پژوهی وضعیت شاخص های اجتماعی روستایی در آینده می باشد.
اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ...
بیشتر
ویروس کرونا آثار و تبعات بسیاری بر ساختار اجتماعی مناطق مختلف از جمله مناطق روستایی داشته است. مناطق روستایی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه برای مقابله با تاثیر مستقیم و غیرمستقیم این بحران، آمادگی کمتری دارند.. لذا هدف از این تحقیق آینده پژوهی وضعیت شاخص های اجتماعی روستایی در آینده می باشد.
اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و در چهارچوب آﻳﻨﺪه ﻧﮕﺎری ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪی ﺳﻨﺎرﻳﻮﻧﮕﺎری اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. روش ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دو روش اﺳﻨﺎدی و ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ. برای جمع آوری اطلاعات از روش پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل از تکنیک های تحلیل اثرات متقاطع استفاده شده است و پرسشنامه ها صرفا از 10 کارشناس که به مسائل روستا و توسعه روستایی احاطه دارند در دو مرحله تکمیل شده است. نتایج مرحله اول با استفاده از نرم افزار میک مک به شناسایی 5 عوامل کلیدی(سلامت خانواده، میزان اضطراب و افسردگی، امنیت غذایی خانواده، انزاوی خانواده، مراسم مذهبی و شادی) از بین 15 عامل شناسایی شد. این عوامل به عنوان پایه اصلی در سناریو نویسی در ادامه مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله دوم 15 وضعیت محتمل برای 5 عامل تعریف گردید. با تحلیل های انجام شده توسط نرم افزار سناریو ویزارد، 3 سناریوی قوی، 20 سناریوی باور کردنی براساس 15 وضعیت محتمل مربوط به 5 پیشران کلیدی استخراج گردید. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد قویترین سناریو این مطلب است که در دوران پساکرونا و اثراتی که بر شاخص های اجتماعی می گذارد به علت شیوع کرونا سلامت خانوارهای روستایی کاهش میابد. میزان اضطراب و افسردگی بیشتر می شود. همچنین امنیت غذایی خانوارهای روستایی به تبع ویروس کرونا تحت تاثیر قرار می گیرد ولی انزوای خانواده قبل و بعد کرونا تغییری نمی نماید. مردم به علت ترس قبل از کرونا در مراسمات شرکت نمی کنند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
محمود پروین زاد؛ رضا ولی زاده؛ کریم حسین زاده دلیر؛ حسن احمدزاده
چکیده
یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی مدیریت شهری، اسکان غیررسمی است. این پدیده از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری‌های منطقه‌ای شکل گرفته و به دلیل محرومیت و عدم برخورداری سکونتگاههای غیررسمی از تسهیلات زندگی شهری در قیاس با دیگر نواحی شهری، آنها را کانون مسائل و مشکلات ...
بیشتر
یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی مدیریت شهری، اسکان غیررسمی است. این پدیده از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری‌های منطقه‌ای شکل گرفته و به دلیل محرومیت و عدم برخورداری سکونتگاههای غیررسمی از تسهیلات زندگی شهری در قیاس با دیگر نواحی شهری، آنها را کانون مسائل و مشکلات حاد شهری و ضد توسعه پایدار انسانی نموده است. وضعیت موجود سکونتگاههای غیررسمی نشان میدهد که برنامه‌ریزی‌ها، پیش‌بینی‌ها و اقدامات انجام‌شده برای برای رفع معضلات این پدیده به‌ویژه در کلانشهر تبریز، کارایی آن‌چنانی نداشته است به گونه‌ای که گسترش پهنه‌های سکونتگاههای غیررسمی در این شهر خود دلیلی بر این ادعاست. بدین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که به‌صورت سیستمی و نظام‌مند پیشران‌های کلیدی مؤثر بر شکل‌گیری و گسترش اسکان غیررسمی در محدوده کلانشهر تبریز شناسایی و تحلیل شوند. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با ماهیت تحلیلی-اکتشافی میباشد .در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 64 عامل اولیه در پنج حوزه مختلف استخراج‌شده و سپس با استفاده از روش دلفی مدیران، ماتریس اثرات متقاطع مؤلفه‌ها تشکیل گردیده است. در مرحله بعدی از طریق نرمافزار میک‌مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. نتایج حاصل از پراکندگی متغیرها در محور تأثیرگذاری و تأثیر‌پذیری عوامل در نرمافزار میک‌مک، حاکی از ناپایداری سیستم در محدوده موردمطالعه است و بر همین اساس پنج دسته متغیر مورد شناسایی قرار گرفت. درنهایت با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل، هجده عامل اصلی به‌عنوان پیشران‌های کلیدی در شکل‌گیری و گسترش اسکان غیررسمی منطقه مورد شناسایی قرار گرفتند. از بین پیشران‌های موردبررسی نیز، متغیرهای بخش اقتصادی بیشترین تأثیر را بر شکل‌گیری و گسترش اسکان غیررسمی در محدوده موردمطالعه داشته‌اند.
مقاله علمی پژوهشی
آمایش سرزمین
ایرج جباری؛ مجید احمدی ملاوردی؛ نفیسه جامی الاحمدی؛ علی رضا پور؛ محمد محمدنژاد
چکیده
با توسعه صنایع و گسترش فعالیتهای انسانی و تولید پسماندهای خطرناک، دفع آنها را در محلی مناسب که دارای کمترین تهدید به حیات انسان باشد ضروری می‌گرداند و ملاحظات اساسی را در بارۀ آسیب پذیری محل در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی، سهولت عایق‌بندی و ریسک آلایندگی محیط می طلبد. بررسی این موضوع خیلی ساده به نظر می‌رسد به همین دلیل در سطح پروژه ...
بیشتر
با توسعه صنایع و گسترش فعالیتهای انسانی و تولید پسماندهای خطرناک، دفع آنها را در محلی مناسب که دارای کمترین تهدید به حیات انسان باشد ضروری می‌گرداند و ملاحظات اساسی را در بارۀ آسیب پذیری محل در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی، سهولت عایق‌بندی و ریسک آلایندگی محیط می طلبد. بررسی این موضوع خیلی ساده به نظر می‌رسد به همین دلیل در سطح پروژه های اجرایی هر متخصصی در مکان یابی خود را سهیم می‌داند. غاقل از اینکه هر محیطی پیچیدگی‌های خاصی دارد که غقلت از آنها ممکن است به ضایعات بزرگ انسانی و محیطی منجر شود. بر این اساس در این پژوهش سعی شد نخست با مطالعه استانداردها و راهنماهای بین‌المللی معتبر در خصوص مکانیابی محل‌های دفن پسماندهای ویژه معیارهای مورد نظر ایران با توجه به شرایط جغرافیایی ارتقا یابد. دوم اینکه با رویکرد جغرافیایی به موضوع با ترکیب لایه‌ها، دقت عوامل مورد نظر افزایش یابد و با ترکیب 46 نقشه یا لایۀ اطلاعاتی 35 عامل مورد نظر با دقت بالا انتخاب شود. سوم اینکه با درک این موضوع که روشهای مبتنی بر پرسش‌تامه مانند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) نمی تواند در ارزش گذاری لایه‌ها به نتایج مطمئنی برسد روشهای اصلاحی جدیدی را می‌توان ارائه داد که به نتایج رضایتبخشی منجر شوند و چهارم اینکه درک جغرافیایی از پدیده ها می تواند در مراحل نهایی به سنجش اعتبار نتایج کمک کند و بسته به تخصصهای آن در نوع خاصی از مکانیابی مؤثر واقع شود. در این تحقیق مساحت زمین مورد نیاز برای این پروژه 70 هکتار به دست آمد. موقعیت زمینی با این مساحت که آسیبی به محیط نرساند تنها در چهار مکان در غرب استان شناسایی شد. مطالعات ژئومورفولوژیک نیز نشان داد که یکی از قطعات که در جنوب شرق قصرشیرین قرار گرفته است باید به عنوان اولویت اصلی قرار گیرد.
مقاله علمی پژوهشی
سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
مریم ابراهیمیان نجف آبادی؛ علیرضا ایلدرمی؛ ثمر مرتضوی؛ ابراهیم محمدی منش
چکیده
امروزه یکی از مهمترین مشکلات جهانی محیط‌زیست بخصوص در اکوسیستم‌های آبی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین است. با توجه به اینکه رسوبات منبع اصلی برای ذخیره‌ی فلزات سنگین می‌باشند، در این مطالعه رسوبات رودخانه گاماسیاب از نظر آلودگی به فلزات سنگین کروم، مس، نیکل، روی، آهن و منگنز مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از لایه بندی ، نتایج در جی ...
بیشتر
امروزه یکی از مهمترین مشکلات جهانی محیط‌زیست بخصوص در اکوسیستم‌های آبی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین است. با توجه به اینکه رسوبات منبع اصلی برای ذخیره‌ی فلزات سنگین می‌باشند، در این مطالعه رسوبات رودخانه گاماسیاب از نظر آلودگی به فلزات سنگین کروم، مس، نیکل، روی، آهن و منگنز مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از لایه بندی ، نتایج در جی آی اس، با دو روش کریجینگ و فاصله‌یابی وزنی معکوس، نقاط درون‌یابی شدند که نتایج حاصل، برتری روش فاصله‌یابی وزنی معکوس را نشان داد. از شاخص ژئوشیمیایی مولر، ریسک اکولوژیکی و آنالیزهای آماری برای سنجش وضعیت آلودگی فلزات سنگین در رسوبات استفاده شد. نتایج محاسبه شاخص ژئوشیمیایی مولر بیانگر آن بود که در فصل بهار رسوبات رودخانه گاماسیاب از نظر آلودگی به تمام عناصر در طبقه غیر آلوده و در فصل تابستان از نظر آلودگی به تمام فلزات به‌جز فلز نیکل در طبقه غیر آلوده قرار دارند. نتایج شاخص ریسک اکولوژیک نشان داد که رودخانه گاماسیاب از نظر غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه در طبقه ریسک اکولوژیکی کم قرار می‌گیرد. بررسی نقشه پهنه‌بندی شاخص ریسک اکولوژیک و نقشه پهنه‌بندی و آنالیز نقاط داغ نشان میدهد که در فصل بهار نقاط با آلودگی بالا در بخش شرقی رسوبات رودخانه و در فصل تابستان در بخش غربی متمرکز شده اند.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
شهناز راشدی؛ سعید جهانبخش؛ علی محمد خورشیددوست؛ غلام حسن محمدی
چکیده
نتایج بررسی دادههای مشاهداتی نشان داد که ابرهای خزری در قالب ابرهای پایین از نوع استراتوس و ابرهای میانی از نوع آلتوکومولوس در منطقه مشاهده شدند. به طوری که در بین ابرهای پایین ارتفاع‌های 750 و 900 متر و در بین ابرهای میانی ارتفاع 2700 متر بیشترین درصد فراوانی را داشتند. نتایج بررسی مقدار بارش ابرهای خزری نشان داد که در بیشتر منطقه، بارش‌های ...
بیشتر
نتایج بررسی دادههای مشاهداتی نشان داد که ابرهای خزری در قالب ابرهای پایین از نوع استراتوس و ابرهای میانی از نوع آلتوکومولوس در منطقه مشاهده شدند. به طوری که در بین ابرهای پایین ارتفاع‌های 750 و 900 متر و در بین ابرهای میانی ارتفاع 2700 متر بیشترین درصد فراوانی را داشتند. نتایج بررسی مقدار بارش ابرهای خزری نشان داد که در بیشتر منطقه، بارش‌های 1 تا 5 میلی متر رخ داده است. همچنین همبستگی پارامترهای ابر با بارش ابرهای خزری نشان داد که بارش با پارامترهای ارتفاع ابر، ضخامت نوری ابر، اندازه ذرات ابر و محتوای آب و یخ ابر رابطه مثبت و با دما قله ابر رابطه منفی داشته است. نتایج اعمال مدل رگرسیون چند متغیره شان داد که پنج پارامتر ابر حدود 17 درصد تغییرات بارش ابرهای مذکور را پیش بینی کردند. مطالعه سازکارهای همدیدی نشان داد عامل اصلی شکل گیری ابرهای خزری صعود اورگرافیگی توده هوای پایدار بوده است. به این صورت که با استقرار هسته پرفشار 1012 میلی بار در شمال دریای خزر باعث انتقال شمال به جنوب جریان باد همراه با انتقال رطوبت دریا به ساحل جنوبی دریای خزر، صعود اورگرافیگی توده هوا و تشکیل ابرهای خزری در منطقه شده است. نتایج ردیابی مسیر جریان رطوبت مدل HYSPLIT نشان داد که منشاء اصلی رطوبت منطقه از دریای خزر بوده است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حمیدرضا رخشانی نسب؛ سمیه راهدارپودینه؛ مجتبی سلیمانی دامنه
چکیده
مسکن ابتدایی‌ترین و حیاتی‌ترین نیاز هر موجود زنده‌ای در طبیعت، به معنا و مفهوم سرپناه است. مسکن در محله‌های کم‌برخوردار به دلیل خودرو بودن، نداشتن مجوز ساخت، استفاده از مصالح ناپایدار و ریزدانگی از کمیت و کیفیت مناسبی برخوردار نمی‌باشد. همین امر زیست‌پذیری مسکن را با چالش‌های اساسی روبرو می‌سازد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی ...
بیشتر
مسکن ابتدایی‌ترین و حیاتی‌ترین نیاز هر موجود زنده‌ای در طبیعت، به معنا و مفهوم سرپناه است. مسکن در محله‌های کم‌برخوردار به دلیل خودرو بودن، نداشتن مجوز ساخت، استفاده از مصالح ناپایدار و ریزدانگی از کمیت و کیفیت مناسبی برخوردار نمی‌باشد. همین امر زیست‌پذیری مسکن را با چالش‌های اساسی روبرو می‌سازد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی زیست‌پذیری در قلمرو مسکن محله‌های کم‌برخوردار شهر زابل است. این پژوهش از نظر هدف «کاربردی» و به لحاظ ماهیت «توصیفی – تحلیلی» است. برای تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از میانگین شاخص، ANOVA و همبستگی چند متغییره در نرمافزار spss، جهت نمایش محله‌های شهر زابل از لحاظ ابعاد زیست‌پذیری مسکن(اقتصادی، اجتماعی، کالبدی فضایی و زیست‌محیطی) از دورن‌یابی به روش IDW و همچنین تکنیک چند معیاره EDAS استفاده شده است. نتایج میانگین شاخصهای پژوهش نشان میدهد مسکن محله‌های کم برخوردار شهر زابل از نظر ابعاد زیست‌پذیری براساس رتبه‌بندی اکونومیست، در شرایط غیرقابل قبول قرار گرفته است. به طوری که بعد کالبدی با امتیاز 47.91 نامناسب ترین و بعد اجتماعی با امتیاز 56.55 مناسب‌ترین می باشد. همچنین تحلیل رگرسیون در محله‌های مورد بررسی نشان میدهد که بین ویژگی‌های مسکن در ابعاد مختلف با زیست‌پذیری مسکن همبستگی بالایی وجود دارد به طوری که ضریب این همبستگی 673/0 است؛ در بین ابعاد نیز ضریب همبستگی ویژگی‌های کالبدی مسکن با زیست‌پذیری با 561/0 بیشترین ضریب و بعد اجتماعی با 189/0 کمترین ضریب همبستگی را دارد. نتایج حاصل از وضعیت ابعاد مختلف زیست‌پذیری مسکن در پهنه محله‌های کم-برخوردار شهر زابل براساس روش درون‌یابیIDW نشان میدهد که ناحیه 1 اکثر محله‌های مورد بررسی را در خود جای داده است و از نظر سرانه کاربری های مسکونی، فضای سبز و شبکه معابر نسبت به نواحی دیگر شهر زابل با کمبودهای شدید روبرو است. در بعد فیزیکی و کالبدی محله معصوم آباد و در بعد اقتصادی محله قاسم آباد پایین‌ترین امتیاز را دارا هستند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
شهریور روستایی
چکیده
افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی سرانه برخورداری از بسیاری از امکانات اجتماعی و اقتصادی را کاهش داده و پیامدهای آن به صورت کاهش سطح کیفیت زندگی در عرصه های مختلف شهری نمایان شده است. کلانشهر تبریز همچون اغلب شهرهای بزرگ کشور بستر نابرابری فضایی مناطق از بهره مندی از خدمات عمومی شهری به خصوص خدمات آموزشی است. لزوم توجه به کاربری آموزشی ...
بیشتر
افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی سرانه برخورداری از بسیاری از امکانات اجتماعی و اقتصادی را کاهش داده و پیامدهای آن به صورت کاهش سطح کیفیت زندگی در عرصه های مختلف شهری نمایان شده است. کلانشهر تبریز همچون اغلب شهرهای بزرگ کشور بستر نابرابری فضایی مناطق از بهره مندی از خدمات عمومی شهری به خصوص خدمات آموزشی است. لزوم توجه به کاربری آموزشی هم به عنوان اساسی ترین خدمات عمومی شهری با توجه به جوانی جمعیت کشورمان اهمیت بسیاری دارد. این پژوهش به تحلیل توزیع مراکز آموزشی شهر تبریز به خصوص مدارس دخترانه دوره متوسطه اول و دوم از نکته نظر عدالت فضایی پرداخته است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش از نرم افزارسیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای تعیین شعاع عملکردی این واحدها استفاده شده است و سرانه این واحدها محاسبه و با سرانه استاندارد مقایسه شده و میزان کمبود و یا مازاد این خدمات تعیین شده است. به منظور رتبه بندی برای این مدارس شاخص هایی تعیین شده و با استفاده از تکنیک Topsis این شاخص ها وزن دهی شده و در نهایت مدارس از نظر شاخص های مورد نظر از عالی تا خیلی ضعیف رتبه بندی شده و توزیع آنها در سطح شهر تبریز نمایش داده شده است. نتیجه به این صورت است که بیشترین تعداد مدارس در رتبه مدارس ضعیف قرارمی گیرند و تنها 7 مدرسه با توجه به شاخص های موردنظر عالی هستند که در نواحی 1و 3 قرار دارند. مدیریت شهری مادرشهر تبریز نیازمند توجه به مناطق محروم از شاخص خدمات آموزشی است.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
غلام حسن جعفری؛ فروزان ناصری
چکیده
دولین یکی از شاخص‌ترین و اساسی‌ترین اشکال سطحی و مورفولوژیکی کارست، درنتیجه تأثیر شیمیایی آب بر سنگ‌های آهکی است که در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی به وجود می‌آید. دولین‌ها ازلحاظ ویژگی‌های مورفولوژیکی متفاوت هستند. در تحقیق حاضر پس از شناسایی دولین‌ها در زاگرس، پراکندگی و تغییر ویژگی‌های مورفولوژیکی آنها مانند طول، عرض، ...
بیشتر
دولین یکی از شاخص‌ترین و اساسی‌ترین اشکال سطحی و مورفولوژیکی کارست، درنتیجه تأثیر شیمیایی آب بر سنگ‌های آهکی است که در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی به وجود می‌آید. دولین‌ها ازلحاظ ویژگی‌های مورفولوژیکی متفاوت هستند. در تحقیق حاضر پس از شناسایی دولین‌ها در زاگرس، پراکندگی و تغییر ویژگی‌های مورفولوژیکی آنها مانند طول، عرض، مساحت و عمق در ارتباط با ارتفاع و اقلیم، با استناد به منابع اسنادی همچون نقشههای زمین‌شناسی 1:100000، لایه مدل رقومی ارتفاع باقدرت تفکیک 5/12 متر، تصاویر ماهوارهای، نقشههای توپوگرافی 1:50000 و پایگاه دادههای اسفزاری 49ساله دما و بارش، در نرم‌افزارهای Arc GIS، Mapper Global و Excel مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. بررسی پارامترهای مختلف دولین‌های زاگرس در طبقات ارتفاعی و اقلیمی مختلف دال بر این است که شکل و عمق آنها از تغییرات اقلیمی کواترنری متأثر شده است. در ارتفاعات پایین‌تر که آب بیشتر از دمای کم در انحلال نقش داشته، دولین‌ها شکل نزدیک به دایره دارند و در مناطق مرتفع‌تر کشیده میشوند و هرچه دما پایین‌تر و احتمال تبدیل دولین به سیرک یخچالی-دولین بیشتر باشد، دولین شکل کشیده‌تری به خود گرفته است. همچنین ضریب فشردگی دولین‌ها دال بر این است که کشیدگی و طول آنها با افزایش ارتفاع بیشتر می‌شود؛ به این صورت که در فاصله ارتفاعی 1000-500متر، نسبت دایره‌ای به ازای هر 1000متر افزایش ارتفاع، 8/0 بیشتر می‌شود و ضریب فشردگی 9/0 کاهش می‌یابد. در فاصله ارتفاعی 1000-2000 متر، با افزایش هر 100متر، نسبت دایره‌ای 44/0 و ضریب فشردگی 1/0 کمتر می‌شود. در طبقه 3700-3000 متر، نسبت دایره‌ای با افزایش هر 1000متر ارتفاع، 2/1 کاهش و فشردگی 3/1 افزایش می‌یابد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
براتعلی خاکپور؛ زهره بلوری؛ رقیه داوری
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین و تشخیص میزان ارتباط بین شاخص های زیست پذیری محله های متراکم می باشد. بدین منظور، نوزده شاخص از طریق مطالعه ادبیات موضوع و مصاحبه با متخصصان برنامه ریزی شهری و شهرسازی که دربارة زیست پذیری دارای تجربه بوده اند، شناسایی شد. این عوامل در شش دسته کلی کالبدی-عملکردی، اجتماعی، طبیعی، اقتصادی، بصری و ادراکی مورد تقسیم ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین و تشخیص میزان ارتباط بین شاخص های زیست پذیری محله های متراکم می باشد. بدین منظور، نوزده شاخص از طریق مطالعه ادبیات موضوع و مصاحبه با متخصصان برنامه ریزی شهری و شهرسازی که دربارة زیست پذیری دارای تجربه بوده اند، شناسایی شد. این عوامل در شش دسته کلی کالبدی-عملکردی، اجتماعی، طبیعی، اقتصادی، بصری و ادراکی مورد تقسیم بندی قرار گرفتند. سپس به منظور شناسایی شاخص های محوری مدل، از ترسیم نقشة شناختی فازی استفاده شد و میزان نفوذ هر یک از شاخص ها بر یکدیگر تعیین گردید در ادامه، ماتریس بدست آمده در نرم افزارFcmapper اجرا و نقشه شناختی فازی ترسیم گردید. در این تحقیق پس از بررسی 19 شاخص مشخص شد شاخص های زمین و تراکم، رضایت از سکونت، اندازه قطعات، تعاملات اجتماعی، گوناگونی مسکن و رونق و شکوفایی اقتصاد محله 6 شاخص مهم از نظر محوریت هستند که بیشترین اثرگذاری و اثرپذیری در ارتباط با سایر شاخص های زیست پذیری دارند در این میان شاخص زمین و تراکم دارای محوریت بیشتری نسبت به سایر عوامل است اندازه قطعات در رتبة دوم اهمیت قرار می گیرد این دو شاخص بیشترین اثرگذاری را در سایر متغیرها دارند شاخص رضایت از سکونت بیشترین تأثیرات را از سایر متغیرها دریافت می کند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
حسین کریم زاده؛ ابوالفضل قنبری؛ سمیرا هاشمی امین
چکیده
این پزوهش، بر حسب هدف کاربردی، بر حسب روش، تحقیقی توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی محسوب می‌شود. دادههای تحقیق، به روش میدانی از طریق پرسشنامه و همچنین به روش آرشیوی گردآوری گردیده است. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگرانی است که در طول فصل تابستان طی سال های 98 و 99 به روستاهای هدف گردشگری و مناطق عشایری دارای پتانسیل گردشگری خلاق در منطقه ...
بیشتر
این پزوهش، بر حسب هدف کاربردی، بر حسب روش، تحقیقی توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی محسوب می‌شود. دادههای تحقیق، به روش میدانی از طریق پرسشنامه و همچنین به روش آرشیوی گردآوری گردیده است. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگرانی است که در طول فصل تابستان طی سال های 98 و 99 به روستاهای هدف گردشگری و مناطق عشایری دارای پتانسیل گردشگری خلاق در منطقه ارسباران، مراجعه نموده‌اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه‌گیری کوکران برای جوامع نامعین استفاده شده است. با توجه به مقادیر حاصل، حجم نمونه مناسب برای انجام پژوهش، 384 نفر از گردشگران میباشد. در تنظیم پرسشنامه برای سنجش روایی از روایی محتوا استفاده شده است. با سنجش پایایی پرسشنامه با آلفای کرونباخ کل 987/0، پایایی پرسشنامه تحقیق، در سطح بالایی مورد تایید قرار گرفت. برای سنجش متغیرهای کمی و کیفی، از سه روش بهره گرفته شده است: 1.از آزمون فریدمن، برای مقایسه میانگین‌های جامعه آماری، مربوط به گردشگری خلاق با نرمافزار SPSS و تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد که از بین ابعاد گردشگری خلاق روستایی، بیشترین تاثیر را تعامل با رتبه میانگین 3.70 بر گردشگری خلاق روستایی می‌گذارد. 2.برای تحلیلهای چند متغیره و تعیین روابط ساختاری میان متغیرها حس لذت گردشگران خلاق، تکنیک‌های آماری تحلیل عاملی به کمک نرم افزار Amos Graphic 22 به کار گرفته شده است و تحلیل‌ها حاکی از آن است که بعد کالبدی و زیست محیطی احساس لذت با ضریب 01/1 بیشترین ضریب را در بین ابعاد حس لذت به خود اختصاص داده است. 3.برای تجزیه و تحلیل دادههای مربوط به عوامل موثر بر رفتار آتی گردشگران روستایی و عشایری، از روش حداقل مجذورات جزیی به کمک نرم-افزار PLS نسخه 3 بهره گرفته شد و نتایج تحلیل‌ها رابطه معنی‌داری بین متغیرهای پژوهش را نشان داده و مشخص شد بیشترین تاثیر را گردشگری خلاق بر حس لذت با ضریب 968/0 دارد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
محمد حسن یزدانی؛ سمیرا سعیدی زارنجی؛ هادی اسکندری عین الدین
چکیده
رشد جمعیت، تحولی بزرگ در ابعاد مختلف زندگی انسان‌ها و عملکرد آنها ایجاد کرده است که از جمله آنها می‌توان به وضعیت فضایی محل مسکونی افراد اشاره کرد. در این رشد معمولاً داشتن مسکن خوب و مناسب از اولویت‌های مهم هر جامعه محسوب می‌گردد. از لحاظ داشتن مسکن خوب و مناسب در بین محلات و مناطق شهری تفاوتهای زیادی وجود دارد و این تفاوت‌ها سبب ...
بیشتر
رشد جمعیت، تحولی بزرگ در ابعاد مختلف زندگی انسان‌ها و عملکرد آنها ایجاد کرده است که از جمله آنها می‌توان به وضعیت فضایی محل مسکونی افراد اشاره کرد. در این رشد معمولاً داشتن مسکن خوب و مناسب از اولویت‌های مهم هر جامعه محسوب می‌گردد. از لحاظ داشتن مسکن خوب و مناسب در بین محلات و مناطق شهری تفاوتهای زیادی وجود دارد و این تفاوت‌ها سبب شده است که شهروندان شاخصهای مختلفی را برای انتخاب محل سکونت خود در نظر بگیرند. از این رو، هدف این پژوهش، ارزیابی شاخصهای مسکن‌گزینی در شهر اردبیل می-باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت علّی و بر اساس مدل‌یابی معادلات ساختاری است. گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه با 4 شاخص(اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، محیطی و کالبدی) و 33 گویه برمبنای پاسخ‌های ساکنان برج‌های مسکونی آفتاب، مهتاب، بنفشه و میلاد در منطقه 2 شهر اردبیل و با حجم نمونه400 نفر انجام شد. اطلاعات جمع‌آوری شده از طریق نرم‌افزارهای SPSS , Smart-PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج ضریب تحلیل مسیر و آزمونt نشان داد که متغیرهای(رعایت اصول شهری و عریض بودن کوچه و خیابان، مناسب بودن شرایط محله برای رفت و آمد بانوان، داشتن پارکینگ، با نشاط و سرزنده بودن محله، سطح فرهنگ افراد بیشترین مقدار آماره را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج نشان داد 4 شاخص پژوهش تاثیر مثبت و معنی داری بر مسکن‌گزینی ساکنان شهر اردبیل دارند. با شناسایی و ارزیابی شاخصهای مسکن‌گزینی از نظر شهروندان، مدیران شهری میتوانند شرایط مسکونی شهروندان را ارتقا و بهبود بخشند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ندا سهرابی؛ حسن سجادزاده
چکیده
سرزندگی یکی از نیازهای اساسی شهرهاست که با توسعه روند شهرنشینی و آسیب های اجتماعی، اهمیت آن روزبه روز بیشتر می‌شود. تمرکز بر کیفیت‌های محیطی کارآیی و سرزندگی فضاهای شهری، استمرار حیات شهری و تقویت ویژگی‌های سلامتی جسمی- روحی و تعلق به مکان را به دنبال دارد. امروزه شاهد تنزل کیفیت‌های محیطی، فعالیتهای سرزنده، کمبود فضاهای طبیعی ...
بیشتر
سرزندگی یکی از نیازهای اساسی شهرهاست که با توسعه روند شهرنشینی و آسیب های اجتماعی، اهمیت آن روزبه روز بیشتر می‌شود. تمرکز بر کیفیت‌های محیطی کارآیی و سرزندگی فضاهای شهری، استمرار حیات شهری و تقویت ویژگی‌های سلامتی جسمی- روحی و تعلق به مکان را به دنبال دارد. امروزه شاهد تنزل کیفیت‌های محیطی، فعالیتهای سرزنده، کمبود فضاهای طبیعی و سبز شهری و در نتیجه کم‌رنگ شدن حضور فعال و سرزنده افراد در فضاهای شهری هستیم. پارکلت از جمله عواملی است که در ترغیب حضور شهروندان به پیاده‌روی و افزایش سرزندگی در فضاهای شهری می‌تواند تأثیر گذار باشد. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی نقش پارکلت‌ها در جهت افزایش سرزندگی در یکی از مهمترین بلوارهای تفرجگاهی و پیاده‌مدار شهر همدان به نام بلوار ارم میباشد. روش تحقیق کاربردی و پیمایشی است و دادههای مورد نظر با استفاده از ابزار پرسشنامة محقق ساخته به منظور کسب نظر شهروندان جمع‌آوری و پایایی داده‌ها به وسیله آلفای کرونباخ 845/0 محاسبه شد. با توجه به جامعه‌ی آماری پژوهش بر اساس فرمول کوکران 360 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون T تک نمونه‌ای، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره در قالب نرمافزار آماری SPSS، استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میان متغیرهای گسترش فضای عمومی، بهبود چشم‌انداز خیابان، مکانی در جهت تعاملات اجتماعی، افزایش سطح درآمد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی با سرزندگی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین شاخص تعاملات اجتماعی و بهبود چشم‌انداز خیابان بیشترین تأثیر را در افزایش سرزندگی بلوار ارم همدان می‌گذارند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
شهریور روستایی؛ کوثر عراقی
چکیده
امروزه با پیشرفت روزافزونی که در جامعه وجود دارد، یکی از مسائل مهم جامعه تغییر و تحول میباشد که همواره بوده و ادامه دارد. تمایل به پیشرفت بدون تغییر و تحول امکان‌پذیر نیست. آینده پیش روی، آینده‌ای مبهم و نامعلوم است و باید برای شناخت آن به کمک علم آینده‌پژوهی همواره تلاش کنیم. در دهههای اخیر به دلیل تحولات و دگرگونی‌های روی‌داده ...
بیشتر
امروزه با پیشرفت روزافزونی که در جامعه وجود دارد، یکی از مسائل مهم جامعه تغییر و تحول میباشد که همواره بوده و ادامه دارد. تمایل به پیشرفت بدون تغییر و تحول امکان‌پذیر نیست. آینده پیش روی، آینده‌ای مبهم و نامعلوم است و باید برای شناخت آن به کمک علم آینده‌پژوهی همواره تلاش کنیم. در دهههای اخیر به دلیل تحولات و دگرگونی‌های روی‌داده در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی در شهرها نگاه انسان به آینده متفاوت شده است. این تحقیق با رویکرد آینده‌پژوهی به موضوع تراکم و تغییرات آتی تراکم شهری می‌پردازد که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی میباشد و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای- میدانی و دیدگاه نوین برنامه‌ریزی (آینده‌پژوهی) همچنین برای به‌دست آوردن اطلاعات و جمع‌آوری نظرات کارشناسان از روش پویش محیطی و برای شناسایی پیشران‌ها، از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری و نرمافزار میک‌مک و برای تدوین سناریوهای مطلوب از نرمافزار سناریوویزارد استفاده گردید تا مهمترین پیشران‌ها و میزان تأثیرگذاری این پیشران‌ها در وضعیت به‌وجود آمده و درنهایت تدوین سناریوهای مطلوب در وضعیت آینده تراکم شهری در منطقه ۲ شهرداری تبریز به دست آید.که به صورت خلاصه نتایج به‌دست آمده چنین میباشد: از 60 عامل موثر شناسایی شده در تغییرات تراکمی شهر تبریز بااستفاده از نرمافزار میک‌مک 13 عامل پیشران به‌دست آمد،سپس با تعیین47 وضعیت‌های احتمالی برای این13 عامل و وارد کردن آنها در نرمافزار سناریوویزارد،تعداد سناریوهای قوی 4 و تعداد سناریوهای ضعیف 270 و تعداد سناریوهای با سازگاری بالا11 به‌دست آمد که تحلیلهای به دست آمده از سناریوها نشان میدهد که وضعیت آینده تغییرات تراکمی شهر تبریز با روند مطلوب در پیش خواهد بود هرچند نباید از وقوع شرایط بحرانی آینده غافل باشیم.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
پریا توفیقی سردرودی اصل؛ فریبا کرمی؛ ابوالفضل قنبری
چکیده
در کلانشهرهای کشور از جمله تبریز توجه به ارائه خدمات الکترونیک و استفاده از ابزارهای هوشمند همچون گوشی‌های هوشمند در زمینه گردشگری طی سال های اخیر رونق بیشتری یافته است. از این رو هدف تحقیق حاضر بررسی نقش استفاده از گوشی هوشمند در گردشگری در زمینه شکل‌گیری تصویر مقصد و ایجاد تجربه سفر از منظر شهروندان کلانشهر تبریز است. از این ...
بیشتر
در کلانشهرهای کشور از جمله تبریز توجه به ارائه خدمات الکترونیک و استفاده از ابزارهای هوشمند همچون گوشی‌های هوشمند در زمینه گردشگری طی سال های اخیر رونق بیشتری یافته است. از این رو هدف تحقیق حاضر بررسی نقش استفاده از گوشی هوشمند در گردشگری در زمینه شکل‌گیری تصویر مقصد و ایجاد تجربه سفر از منظر شهروندان کلانشهر تبریز است. از این رو جامعه آماری، شهروندان شهر تبریز در نظر گرفته شده که از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند و حجم نمونه طبق فرمول کوکران برای جامعه آماری مجهول، 384 نفر و روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای دو مرحله‌ای است. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از روشهای اسنادی و میدانی در جهت طراحی پرسش نامه، استفاده شده و روایی پرسشنامه در دو بخش روایی محتوایی و روایی صوری بررسی شده و برای پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ شده است و با توجه به این که تمامی ضرایب بزرگتر از 7/0 است، می‌توان نتیجه گرفت که پایایی پرسشنامه در سطح مطلوبی قرار دارد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از روش معادلات ساختاری و تحلیل مسیر با نرم افزار Smart PLS اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان داد که 1)استفاده از گوشی هوشمند در سفر بر تصویر مقصد شهروندان کلانشهر تبریز اثر مثبت دارد؛ 2) استفاده از گوشی هوشمند در سفر بر تجربه سفر شهروندان کلانشهر تبریز اثر مثبت دارد؛ 3)تجربه سفر بر تصویر مقصد شهروندان کلانشهر تبریز اثر مثبت دارد و 4) استفاده از گوشی هوشمند در سفر با نقش میانجی تجربه سفر بر تصویر مقصد شهروندان کلانشهر تبریز اثر مثبت دارد. نتایج تحقیق حاضر برای مدیران و سیاستگزارانی مفید است که در نظر دارند در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از گوشی‌های هوشمند، گردشگران را به سوی مقاصد گردشگری مورد نظر خود جذب کنند و زمینه ادامه حیات مقاصد گردشگری را در عرصه رقابت‌های جهانی و منطقه‌ای گردشگری فراهم کنند.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
محمد حسین رضائی مقدم؛ معصومه رجبی؛ سیده معصومه موسوی
چکیده
بررسی تغییرات کاربری اراضی در گذشته و پیش بینی این تغییرات برای آینده یکی از اصول مهم برنامه‌ریزی در جهت توسعه غیراصولی شهرها، استفادة بهینه از منابع و مدیریت مخاطرات گوناگون است، پایش و مدیریت بهینه منابع طبیعی نیازمند اطلاعات به هنگام و صحیح است. در این راستا نقشههای تغییرات کاربری/ پوشش زمین یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در ...
بیشتر
بررسی تغییرات کاربری اراضی در گذشته و پیش بینی این تغییرات برای آینده یکی از اصول مهم برنامه‌ریزی در جهت توسعه غیراصولی شهرها، استفادة بهینه از منابع و مدیریت مخاطرات گوناگون است، پایش و مدیریت بهینه منابع طبیعی نیازمند اطلاعات به هنگام و صحیح است. در این راستا نقشههای تغییرات کاربری/ پوشش زمین یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در مدیریت‌های مختلف محسوب می‌شود. یکی از روشهای کارآمد جهت پیش‌بینی تغییرات پوشش و کاربری اراضی مدل زنجیرهای مارکوف است. دراین مطالعه تغییرات پوشش اراضی در حوضه رود زرد طی سالهای گذشته و امکان پیش‌بینی آن در آینده با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف بررسی شده است. برای رسیدن به این هدف ابتدا تصاویر ماهواره ای مورد نیاز با استفاده از سنجنده‌های (2000) ETM+ ETM+، (2006) ؛ETM+(2012)و OLI-TIRS(2018) تهیه شدند؛سپس نقشههای کاربری بعد از انجام تصحیحات برروی تصاویر ماهوارهای، و ارزیابی دقت طبقه‌بندی‌ها با استفاده از ضریب کاپا تهیه شدند. بعد از آن نقشه کاربری اراضی برای سالهای 2025و 2050پیش بینی گردید. نتایج بیانگر این است در صورتی که سرعت تغییرات کاربری همچون سالهای گذشته باشد در سال 2025 کاربری نواحی ساخته شده به 54/1089 هکتار افزایش خواهد یافت، فضای سبز و باغات به 42/201 هکتار کاهش خواهد یافت، زمین‌های بایر به 59/85279 هکتار کاهش خواهد یافت، زمین زراعی به 52/1154 هکتار افزایش خواهد یافت و کاربری آب‌های سطحی به 54/666 افزایش خواهد یافت. در سال 2050 کاربری نواحی ساخته شده به 98/1671 هکتار افزایش خواهد یافت، کاربری فضای سبز و باغات به 62/192 هکتار کاهش خواهد یافت، کاربری زمین بایر به 69/84387 هکتار کاهش خواهد یافت، کاربری زمین زراعی به 73/1243 هکتار افزایش خواهد یافت و کاربری آب‌های سطحی به 59/895 افزایش خواهد یافت.
مقاله علمی پژوهشی
صابر محمدپور؛ سبا نعیما
چکیده
افزایش شهرنشینی و نیاز به جابجایی، حمل و نقل مطلوب را به عنوان یک عامل اصلی در افزایش سطح رضایت مندی شهروندان معرفی می کند. به همین رو دولت ها اغلب بخش اعظمی از بودجه خود را صرف تعمیر و ساخت زیرساخت های حمل و نقلی می کنند. حال، چنانچه تصمیم گیری دقیق و کارشناسانه ای جهت اولویت بندی سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل و نقلی گرفته نشود، باعث ...
بیشتر
افزایش شهرنشینی و نیاز به جابجایی، حمل و نقل مطلوب را به عنوان یک عامل اصلی در افزایش سطح رضایت مندی شهروندان معرفی می کند. به همین رو دولت ها اغلب بخش اعظمی از بودجه خود را صرف تعمیر و ساخت زیرساخت های حمل و نقلی می کنند. حال، چنانچه تصمیم گیری دقیق و کارشناسانه ای جهت اولویت بندی سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل و نقلی گرفته نشود، باعث هدر رفت بودجه، تاثیر منفی در اقتصاد و صدمات زیست محیطی و اجتماعی خواهد شد. با توجه به محدودیت بودجه استان گیلان و شرایط اقتصادی حاکم بر کل کشور، هدف این مقاله تعیین اولویت های سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل و نقلی استان گیلان می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از منظر روش، تحلیلی – توصیفی می باشد. گردآوری اسنادی با مراجعه به مقالات و اسناد و کتاب ها و گردآوری میدانی با استفاده از پرسش نامه صورت گرفته است. در پژوهش حاضر برای اولویت بندی سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل و نقلی از روش چند معیاره ی چارچوب اولویت بندی زیرساخت ها یا IPF استفاده شد که یک روش اولویت بندی چند معیاره ی کمی است و شاخص های اجتماعی- زیست محیطی و مالی- اقتصادی را در کنار محدودیت بودجه در نظر می گیرد. در این روش با استفاده از نظر متخصصین به شیوه پرسشنامه و جمع آوری داده های مورد نیاز، محاسباتی صورت گرفت که در نهایت نتایج بر نموداری قابل رویت گشت. تحلیل یافته ها و نتایج حاکی از آن است که زیرساخت ریلی در استان گیلان دارای اولویت اول سرمایه گذاری می باشد و پس از آن زیرساخت جاده ای در رتبه دوم و زیرساخت حمل و نقل دریایی در رتبه سوم قرار دارند و در آخر زیرساخت حمل و نقل هوایی اولویت دارد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
رحمت بهرامی
چکیده
یکی از ارکان مهم توسعه پایدار روستایی، توجه به بهداشت محیط زیست و عاری از آلودگی‌هاست. پژوهش با هدف شناسایی آلاینده های زیست محیطی و تاثیر آنها بر سلامتی ساکنین روستاهای استان کردستان در نواحی کوهستانی و کوهپایه ای پرداخته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ترکیبی(مصاحبه نیمه ساختار یافته) که در آن 6 نوع آلاینده که دارای منشاء طبیعی و ...
بیشتر
یکی از ارکان مهم توسعه پایدار روستایی، توجه به بهداشت محیط زیست و عاری از آلودگی‌هاست. پژوهش با هدف شناسایی آلاینده های زیست محیطی و تاثیر آنها بر سلامتی ساکنین روستاهای استان کردستان در نواحی کوهستانی و کوهپایه ای پرداخته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ترکیبی(مصاحبه نیمه ساختار یافته) که در آن 6 نوع آلاینده که دارای منشاء طبیعی و انسانی دارند، مورد شناسایی قرار گرفتند. متغیرهای طبیعی شامل عوامل اقلیمی(دما، روز های گرد وغبار، نسیم محلی باد) و شیب زمین، متغیرهای انسانی شامل عدم برنامه ریزی در مکان یابی دفن فضولات دامی، فقدان طراحی و معماری همساز با اقلیم و عدم دسترسی به منابع آب سالم تصفیه شده از جمله عوامل مهم در آلودگی محیط زیست روستایی شناسایی شده است. نتایج نشان داد یکی از عوامل تهدید سلامتی و تندرستی ساکنین روستایی در محیط داخلی خانه ها ناشی از تولید گاز متان ناقص و منواکسید ناشی از فضولات دامی به میزان ppm30-25 در 10ساعت است. اما در محیط روستا، گرد و غبار، بادهای پائیزی و محلی، بالا بودن درجه حرارت در تابستان و رها سازی فضولات دامی در محیط روستا که منجر به تولید انواع حشرات و جانوران موذی شده به عنوان مهمترین عوامل آلاینده زیست محیطی و تهدید سلامتی ساکنین روستایی محسوب می گردد.
مقاله علمی پژوهشی
منصور غنیان؛ میلاد تقی پور؛ عباس عبدشاهی؛ معصومه فروزانی
چکیده
ارزیابی اثرات محیط زیستی یکی از راه‌های قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است و می‌تواند به عنوان یک ابزار برنامه‌ریـزی، اثـرات بالقوه محیط زیستی که در نتیجه اجرای پروژه‌های عمرانی و توسعه، پدیدار میشوند را شناسـایی و گزینـه‌هـای منطقـی جهـت حـل آنها را ارائه دهد. در واقع ارزیابی مستمر از این گونه طرح‌ها می‌تواند ...
بیشتر
ارزیابی اثرات محیط زیستی یکی از راه‌های قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است و می‌تواند به عنوان یک ابزار برنامه‌ریـزی، اثـرات بالقوه محیط زیستی که در نتیجه اجرای پروژه‌های عمرانی و توسعه، پدیدار میشوند را شناسـایی و گزینـه‌هـای منطقـی جهـت حـل آنها را ارائه دهد. در واقع ارزیابی مستمر از این گونه طرح‌ها می‌تواند دستاوردهای متعدد و ارزشمندی برای سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و متولیان بهره‌برداری و نگهداری، به منظور اعمال اصلاحات و ارتقای سطح کارایی اقدامات انجام شده و جلوگیری از اتلاف منابع در طرح‌های آتی به ارمغان آورد. لذا هدف از پژوهش حاضر ارزیابی آثار محیط‌زیستی طرح احیای اراضی در استان خوزستان در محدوده شبکه آبیاری و زهکشی میاناب شوشتر است، بدین منظور از روش ماتریس ICOLD استفاده شد. در این روش، اثر هر یک از فعالیتهای طرح بر مؤلفه‌های محیط‌زیستی (اکولوژیکی، فیزیکی و اجتماعی – اقتصادی) در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از این است که اجرای طرح بر عدم اجرای آن ارجحیت دارد، به این صورت که مجموع پیامدهای ناشی از اجرای طرح بر محیط زیست پیرامون مثبت می باشد (108+ امتیاز). در میان پیامدهای اجرای طرح، محیط اجتماعی – اقتصادی دارای بیشترین آثار مثبت (176+ امتیاز) است و محیط اکولوژیکی با 49- بیشترین تأثیر منفی را بر محیط داشته است. با توجه به یافته‌های مطالعه، اجرای طرح احیای اراضی در استان خوزستان در محدوده شبکه آبیاری و زهکشی میاناب شوشتر از نظر محیط زیستی مناسب بوده و ادامه اجرای آن در اراضی همجوار به شرط رعایت معیارهای محیط زیستی بلامانع است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
مسلم سواری؛ محمد شوکتی آمقانی
چکیده
این پژوهش با هدف کلی اثرات رفتارهای سازگاری کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی بر سطح امنیت غذایی خانوار انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیهی کشاورزان کوچک مقیاس استان آذربایجان غربی بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 430 نفر از سرپرستان خانوارهای روستایی کوچک مقیاس برآورد شد. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه بود که روایی ...
بیشتر
این پژوهش با هدف کلی اثرات رفتارهای سازگاری کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی بر سطح امنیت غذایی خانوار انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیهی کشاورزان کوچک مقیاس استان آذربایجان غربی بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 430 نفر از سرپرستان خانوارهای روستایی کوچک مقیاس برآورد شد. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرمافزار SPSS19 انجام شد. نتایج نشان داد که خانوارهای روستایی مورد مطالعه دارای امنیت غذایی مناسبی در شرایط خشکسالی نیستند. علاوه بر این، تحلیل عاملی رفتارهای سازگاری را به سه طبقه راهبردهای سازگاری فعال، خودکنترلی و تلفیقی طبقه‌بندی نمود. همچنین نتایج رگرسیون ترتیبی نشان داد که طبقات سازگاری اثرات مثبت و معنی‌داری در بهبود امنیت غذایی خانوارهای روستایی دارد.
این پژوهش با هدف کلی اثرات رفتارهای سازگاری کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی بر سطح امنیت غذایی خانوار انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیهی کشاورزان کوچک مقیاس استان آذربایجان غربی بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 430 نفر از سرپرستان خانوارهای روستایی کوچک مقیاس برآورد شد. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرمافزار SPSS19 انجام شد. نتایج نشان داد که خانوارهای روستایی مورد مطالعه دارای امنیت غذایی مناسبی در شرایط خشکسالی نیستند. علاوه بر این، تحلیل عاملی رفتارهای سازگاری را به سه طبقه راهبردهای سازگاری فعال، خودکنترلی و تلفیقی طبقه‌بندی نمود. همچنین نتایج رگرسیون ترتیبی نشان داد که طبقات سازگاری اثرات مثبت و معنی‌داری در بهبود امنیت غذایی خانوارهای روستایی دارد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
مصطفی خزایی؛ فرزانه ساسان پور
چکیده
چکیده
طرح‌های CDS و برنامه‌ریزی‌های راهبردی آخرین مرحله از تکامل برنامه‌ریزی شهری می‌باشند که با رویکرد انعطاف‌پذیر و مشارکت جویانه درصدد ایجاد اجماع در بین شهروندان برای خلق چشم‌انداز آتی توسعه شهر هستند. تأکید راهبرد توسعه شهری بیشتر بر تقویت رقابت اقتصادی است، ولی کاهش فقر، بهبود ساختار مدیریت شهری و همچنین افزایش کیفیت جنبه‌های ...
بیشتر
چکیده
طرح‌های CDS و برنامه‌ریزی‌های راهبردی آخرین مرحله از تکامل برنامه‌ریزی شهری می‌باشند که با رویکرد انعطاف‌پذیر و مشارکت جویانه درصدد ایجاد اجماع در بین شهروندان برای خلق چشم‌انداز آتی توسعه شهر هستند. تأکید راهبرد توسعه شهری بیشتر بر تقویت رقابت اقتصادی است، ولی کاهش فقر، بهبود ساختار مدیریت شهری و همچنین افزایش کیفیت جنبه‌های محیطی را نیز تحت پوشش قرار میدهد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و بر اساس روش توصیفی – تحلیلی است. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی شاخصهای راهبرد توسعه شهری ملارد در چهار بُعد(حکمروایی خوب شهری، زیست پذیری، بانک‌پذیری و رقابت‌پذیری) است. جامعه آماری این تحقیق منتخبی از شهروندان(380 نفر) و مدیران شهری ملارد (50 نفر از کارکنان شهرداری و شورای شهر) میباشد. دادههای تحقیق بر اساس پرسشنامه گردآوری شده‌اند و برای ارزیابیِ پایایی ابزار پژوهش، از روش کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که در بین شاخص‌هایِ ابعاد چهارگانه راهبرد توسعه شهری ملارد، شاخص «میزان امنیت در سیستم‌های بانکی درجهت ایجاد اعتماد بین شهروندان» با 3.73 دارای بالاترین امتیاز و شاخص «نظارت بر حفظ استاندارد زندگی(درآمد سرانه) و سرمایه» با 3.40 دارای کمترین امتیاز بوده‌اند. در قالب مقایسه مؤلفه‌های چهارگانه نیز، مشخص شد که مؤلفه "بانک‌پذیری" بهترین شرایط نسبی و مؤلفه "حکمروایی خوب شهری" بدترین شرایط را نسبت به سایر مؤلفه‌ها دارد.
واژگان کلیدی: توسعه شهری، شهر ملارد، برنامه‌ریزی راهبردی، مدل کوداس.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
احمد حجاریان
چکیده
در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون، بسترهای توسعه مشاغل خانگی روستایی شناسایی شدند. اطلاعات بر اساس مصاحبه‌های نیمه ساخت یافته و مطالعه منابع و اسناد جمع آوری شده‌اند. یافته‌ها نشان میدهد از میان 126 کد باز 34 مفهوم پایه‌ای شناسایی شد که در 11 دسته مضامین سازمان دهنده قابل تقسیم بندی هستند. . این مفاهیم در 11 دسته شامل: عوامل ...
بیشتر
در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون، بسترهای توسعه مشاغل خانگی روستایی شناسایی شدند. اطلاعات بر اساس مصاحبه‌های نیمه ساخت یافته و مطالعه منابع و اسناد جمع آوری شده‌اند. یافته‌ها نشان میدهد از میان 126 کد باز 34 مفهوم پایه‌ای شناسایی شد که در 11 دسته مضامین سازمان دهنده قابل تقسیم بندی هستند. . این مفاهیم در 11 دسته شامل: عوامل انگیزشی، ساختاری و زیربنایی، بازاریابی، سیاست‌گذاری، آموزشی و ترویجی، مدیریتی، مشارکت، منابع مالی و اعتباری، نظام اطلاعاتی، نگرشی و حمایتی به عنوان مضامین سازمان دهنده موضوع پژوهش تقسیم بندی شدند. نتایج تحلیل ها حاکی از این است که باید به مشارکت اعضا ، توانمند سازی ذینفعان، تغییر نگرش روستاییان، ارتقا منابع اعتباری و مالی روستاییان، بهبود زیرساختها و سیاست‌گذاری جامع و کامل در جهت توسعه مشاغل خانگی توجه نمود.
اشتغال و بیکاری که از موضوعات بسیار مهمی در نواحی روستایی می باشد از طریق مشاغل خانگی و توسعه آن می تواند به طور کلی حل گردد.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
محمدعلی زنگنه اسدی؛ رحمان زندی؛ نجمه شفیعی
چکیده
گنبدهای نمکی یکی از پدیده‌های منحصر بفرد ژئومورفولوژیکی میباشد که از لحاظ توسعه اقتصادی، زیست محیطی و گردشگری حائز اهمیت هستند و از طرف دیگر نیز به عنوان یک عامل تشدیدکننده موثر در بروز فعالیت تکتونیکی نقش زیادی در رخداد زلزله و همچنین نشست زمین دارد. در این پژوهش به ارزیابی وضعیت فعالیت گنبدهای نمکی منطقه جنوب شرق فارس با استفاده ...
بیشتر
گنبدهای نمکی یکی از پدیده‌های منحصر بفرد ژئومورفولوژیکی میباشد که از لحاظ توسعه اقتصادی، زیست محیطی و گردشگری حائز اهمیت هستند و از طرف دیگر نیز به عنوان یک عامل تشدیدکننده موثر در بروز فعالیت تکتونیکی نقش زیادی در رخداد زلزله و همچنین نشست زمین دارد. در این پژوهش به ارزیابی وضعیت فعالیت گنبدهای نمکی منطقه جنوب شرق فارس با استفاده از8 شاخص تکتونیکی پرداخته شده است و سپس با استفاده از روش تداخل‌سنجی راداری، میزان جابجایی عمودی منطقه محاسبه شده است. نهایتاً جهت ارتباط بین میزان فرونشست و افت آب زیرزمینی از روش رگرسیون وزندار فضایی رگرسیون حداقل مربعات استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که در میزان جابجایی عمودی منطقه علاوه بر حرکت گنبدهای نمکی، عوامل تکتونیکیو فرونشست نیز تاثیرگذار بوده است.نتایج حاصل از روش تداخل سنجی راداری نیز بیانگر جابجایی عمودی منطقه و فعال بودن منطقه از نظر تکتونیکی است. گنبد نمکی S2در بخش غربی محدوده که در محاسبه شاخص ها دارای بالاترین امتیاز حدود (7.4) بوده، همچنین در نتیجه حاصله از طریق تداخل‌سنجی در محدوده بالاآمدگی قرار داشته است، سایر گنبدها اگرچه با توجه به ویژگی خاص خود دارای میزانی بالاآمدگی بوده اند اما عامل برداشت آب زیرزمینی سبب بیشترین میزان فرونشست در گنبدهای S10, S4,S5,S6 گردیده است که حداکثر افت آب زیرزمینی در این گنبدها حدود 70 متر می باشد با مقایسه دو مدل مذکور گویا این مطلب است که مدل GWR با ضریب R2 حدود80%-99% و کمترین خطا001/. و مدل OLS با ضریبR2 حدود 23/0 و خطا07/0 را نشان میدهد و مدل GWR با دقت بالاتر انطباق بین دو پارامتر مذکور را تایید نمود.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
غلامعلی خمر؛ سحر آذریان؛ سمیه راهدارپودینه
چکیده
توسعه‌ی پایداردرمقیاس محله به معنای ارتقای کیفیت زندگی درآن وشامل همه‌ی ویژگیها واجزای زیست محیطی، کالبدی، فرهنگی، اجتماعی واقتصادی بدون ایجاد مانعی برای نسل آینده است. در همین راستا کاربری اراضی شهری به عنوان هسته اصلی نظام برنامه ریزی نقش مهمی در فراهم کردن خدمات رفاهی، دسترسی و تأمین نیازها و خواست‌های متنوع شهروندان در سطح ...
بیشتر
توسعه‌ی پایداردرمقیاس محله به معنای ارتقای کیفیت زندگی درآن وشامل همه‌ی ویژگیها واجزای زیست محیطی، کالبدی، فرهنگی، اجتماعی واقتصادی بدون ایجاد مانعی برای نسل آینده است. در همین راستا کاربری اراضی شهری به عنوان هسته اصلی نظام برنامه ریزی نقش مهمی در فراهم کردن خدمات رفاهی، دسترسی و تأمین نیازها و خواست‌های متنوع شهروندان در سطح محلات دارد در صورتی که کاربری اراضی به صورت متوزان و مطلوب در سطح محلات شهری توزیع نشوند موجب پیدایش شکاف و عدم همگنی پایداری در محله های شهری و به طبع آن افزایش نارضایتی طیف گسترده ای از ساکنان شهری از محیط سکونت و کاهش کیفیت زندگی آنها شده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثر کاربری اراضی شهری در پایداری محله های شهری زابل است. برای همین منظور پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی است. جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و تحلیل با تحلیل فضایی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که در بین محلات از نظر دسترسی به کاربریای خدماتی نابرابری‌های وجود دارد و تمرکز و تراکم کاربری‌های خدماتی در نواحی 2 و 3 است این امر باعث شده نابرابری‌های فضایی و رفاهی بین محلات زیاده شده و همین امر کیفیت زندگی در برخی محلات کاهش داده است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
رسول قربانی؛ حسن محمودزاده؛ معصومه نظری
چکیده
محیط شهری مجموعه‌ای شکل یافته از عناصر، ترکیبات و بافت های شهری میباشد که رضایتمندی از زندگی شهری با توجه به آن سنجیده می‌شود. در واقع محیط شهری با کیفیت خاطره سازی، احساس رفاه، سرزندگی، حس تعلق‌خاطر و رضایتمندی از ویژگی‌های کالبدی، اجتماعی و نمادین را برای شهروندان فراهم می‌سازد. شهرکرد از لحاظ استاندارهای کیفیت محیط شهری دارای ...
بیشتر
محیط شهری مجموعه‌ای شکل یافته از عناصر، ترکیبات و بافت های شهری میباشد که رضایتمندی از زندگی شهری با توجه به آن سنجیده می‌شود. در واقع محیط شهری با کیفیت خاطره سازی، احساس رفاه، سرزندگی، حس تعلق‌خاطر و رضایتمندی از ویژگی‌های کالبدی، اجتماعی و نمادین را برای شهروندان فراهم می‌سازد. شهرکرد از لحاظ استاندارهای کیفیت محیط شهری دارای مشکلاتی در زمینه‌های دسترسی، بهداشت، تراکم و ترافیک، فضای سبز، شکل نازیبای ساختمان‌ها و غیره میباشد که ادامه این روند باعث کاهش کیفیت محیط شهری برای شهروندان می‌شود. هدف پژوهش حاضر سنجش کیفیت محیط شهری با تأکید بر رضایتمندی ساکنان در محلات نوبنیاد شهرکرد میباشد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و از روشهای کمی و آماری از جمله رگرسیون چندگانه، معادلات ساختاری و تحلیل چند متغیره فازی در محیط نرمافزار ArcGIS استفاده گردید. همچنین از 54 چهار گویه در قالب 4 شاخص کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی جهت سنجش کیفیت محیط شهری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که به لحاظ برخورداری از شاخصهای کیفیت محیطی به ترتیب اولویت در محله میرآباد غربی، شاخصهای کالبدی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی با وزن‌های عاملی 599/0، 539/0، 378/0 و 324/0 و در محله کوی فرهنگیان به ترتیب اولویت شاخص کالبدی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی با وزن‌های عاملی 412/0، 260/0، 254/0 و 225/0، بیشترین نقش را در کیفیت محیطی محلات نوبنیاد شهرکرد دارند. همچنین به طور کلی یافته ها حاکی از آن است که متغیرهای رضایت از کیفیت کالبدی- محیطی بیشترین نقش را در بالا رفتن کیفیت محیط در محلات نوبنیاد شهرکرد ایفا می‌کنند. نهایتا نتایج نشان داد که اختلاف فاحشی در سطح رضایتمندی ساکنان محلات میرآباد غربی و کوی فرهنگیان مشاهده می‌گردد به طوری که محله میرآباد غربی از نظر کیفیت محیط شهری و سطح رضایت ساکنان از وضعیت مطلوبتری برخوردار میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حسن محمودزاده؛ محمد صمدی؛ مجید پایدار
چکیده
تبریز که سریع‌ترین رشد شهری را در شمال‌غرب کشور داراست، از بزرگترین شهرهای ایران از لحاظ جمعیتی، اقتصادی، صنعت و حمل‌ونقلی است که توسعه فزاینده به موازات عدم رعایت برنامه‌ریزی اصولی کاربری‌های اراضی و فرسودگی حملونقل عمومی و بخش‌احتراق صنایع و عدم فیلترازسیون مناسب این صنایع به عنوان مثال نیروگاه‌حرارتی منجر به افزایش ...
بیشتر
تبریز که سریع‌ترین رشد شهری را در شمال‌غرب کشور داراست، از بزرگترین شهرهای ایران از لحاظ جمعیتی، اقتصادی، صنعت و حمل‌ونقلی است که توسعه فزاینده به موازات عدم رعایت برنامه‌ریزی اصولی کاربری‌های اراضی و فرسودگی حملونقل عمومی و بخش‌احتراق صنایع و عدم فیلترازسیون مناسب این صنایع به عنوان مثال نیروگاه‌حرارتی منجر به افزایش آلودگی هوا در سطح شهر شده است. بدین منظور پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از متغیرهای ورودی ( فاصله از مراکز صنعتی، رطوبت، دما، تراکم‌جمعیت، فاصله از مراکز تجاری، فاصله از ایستگاههای اتوبوس، فاصله از مراکز آموزشی، تغییرات پوشش گیاهی، فاصله از آزاد راه‌ها، تراکم ساختمانی، جهت باد، دی‌اکسید کربن و مونوکسید کربن ) به ارزیابی آلودگی هوا با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون خطی در کلانشهر تبریز بپردازد. در پژوهش حاضر سعی گردید متغیرهای مستقل موثر در توزیع احتمال آلایندگی در دو مدل شبکه عصبی پرسپترون چند لایه (MLP) و رگرسیون خطی در ارتباط گذاشته شود تا بتوان با تعریف تمهیداتی در مدیریت شهری و اثرگذاری و برنامه‌ریزی در متغیرهای یاد شده کنترل آلودگی را بهبود بخشد. نتایج نشان میدهد که عمده‌ترین آلاینده‌ها بیشتر مربوط به ذرات معلق (PM10)، گاز (CO2)، (SO2) و (NOx) میباشد. پراکندگی ذرات معلق در هوا بیشتر بر اثر تردد وسایط نقلیه، فعالیتهای صنعتی، احتراق سوخت موتورهای دیزل و ساخت‌و‌ساز بی‌رویه و نیاز به تولید برق بیشتر میباشد. فعالیتهای نیروگاه‌های حرارتی، پالایشگاه تبریز و سیستم‌های گرمایشی‌خانگی و تجاری درون‌شهری نیز از جمله عوامل تولید کننده SO2 بوده و بیشترین تولید CO2 مربوط به سوخت خودروهای بنزین‌سوز میباشد. شدت افزایش مقدار این آلاینده در تمامی ایستگاههای منتخب در فصل‌های پاییز و زمستان به مراتب بیشتر بوده به‌طوری‌که در این فصول آلاینده‌ها به بیش از دو‌برابر مجاز نیز می‌رسند. سهم آلاینده‌های هوای تبریز را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم‌بندی نمود که بیشترین عامل متعلق به بخش نیروگاه‌حرارتی و حملونقل میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
زهرا کاملی فر؛ محمدرضا پورمحمدی؛ شهریور روستایی
چکیده
شهر اسلامی انگاره ای است که سؤالات بسیاری در باب چیستی، ماهیت و ویژگی های آن مطرح بوده است و نظام های علمی گوناگون، از زوایای مختلف بدان پرداخته و تلاش در تبیین و تشریح آن داشته اند. با این حال، مروری انتقادی بر ادبیات مربوطه، نشانگر حجم بالایی از سوءتعبیرها و آشفتگی ها درباره این انگاره و مفاهیم، موضوعات و اهداف مرتبط با آن است. پذیرش ...
بیشتر
شهر اسلامی انگاره ای است که سؤالات بسیاری در باب چیستی، ماهیت و ویژگی های آن مطرح بوده است و نظام های علمی گوناگون، از زوایای مختلف بدان پرداخته و تلاش در تبیین و تشریح آن داشته اند. با این حال، مروری انتقادی بر ادبیات مربوطه، نشانگر حجم بالایی از سوءتعبیرها و آشفتگی ها درباره این انگاره و مفاهیم، موضوعات و اهداف مرتبط با آن است. پذیرش این مسأله که وجود مساجد، گنبدها و مناره ها در بافت یک شهر نمی تواند به معنای اسلامی بودن آن شهر باشد، این امر را بدیهی می سازد که باید در عناصر و مؤلفه های دیگری که نه تنها کالبد، بلکه روح و هویت شهرها را می سازند به دنبال نشانه هایی از زیست مسلمانان و الگوهای یک شهر اسلامی بود. پژوهش کیفی، عرصه ای است که به دلیل ماهیتّ انضمامی آن توانایی خدمت به عنوان زمینه ای تسهیل گر را در این مورد دارد. در پژوهش حاضر سعی شد که با استفاده از تحلیل پدیدارشناسی تفسیری، پیشران های شهر اسلامی از منابع معتبر فقهی(قرآن و نهج البلاغه)، استخراج شود و در ادامه کیفیت تحقق آن ها در تبریز سنجیده شود. نتایج بدست آمده از بخش کیفی پژوهش، پیشران های شهر اسلامی را در 3 دسته ی توحید و وحدت، عدالت و امنیت قرار می دهد. تحلیل های آماری نشان می دهد که مظاهر اسلامی و تحقق اصول آن در شهر تبریز موفقیت‌آمیز نبوده و نیازمند برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت تحقق این شاخصها می باشد.
مقاله علمی پژوهشی
سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
آناهیتا امیدی؛ میثم ارگانی؛ سحر دارایی
چکیده
امروزه جستجو و انتخاب در حجم بالایی از اطلاعات مکانی و غیرمکانی، فرآیند تصمیم‌گیری را کاری زمانبر و هزینه‌برکرده‌است. در این شرایط سامانه‌های توصیه‌گر به کار می‌آیند تا مناسب‌ترین و بهترین گزینه در میان حجم عظیمی از دادههای موجود درکمترین زمان ارائه دهند درحالیکه که بیشترین و بالاترین میزان شباهت با نیاز ...
بیشتر
امروزه جستجو و انتخاب در حجم بالایی از اطلاعات مکانی و غیرمکانی، فرآیند تصمیم‌گیری را کاری زمانبر و هزینه‌برکرده‌است. در این شرایط سامانه‌های توصیه‌گر به کار می‌آیند تا مناسب‌ترین و بهترین گزینه در میان حجم عظیمی از دادههای موجود درکمترین زمان ارائه دهند درحالیکه که بیشترین و بالاترین میزان شباهت با نیاز و علاقه کاربران داشته باشند. در حال حاضر مراکز واکسیناسیون کووید19 متعددی در سراسر شهر تهران وجود دارد که هر کدام با خدمات ارائه‌شده‌ی متنوع و منحصر به‌فرد خود در حال فعالیت هستند. هدف از این پژوهش طراحی و پیاده‌سازی یک سامانه توصیه‌گر جهت پیشنهاد بهترین مرکز واکسیناسیون کووید19 در منطقه 6 شهرداری تهران در سال 1400 میباشد. در سامانه توصیه‌گر پیشنهادی، ابتدا مراکز ارائه‌دهنده خدمات واکسیناسیون براساس ویژگی‌های مکانی با استفاده از الگوریتم خوشه‌بندی نگاشت خودسازمان‌ده به خوشه‌هایی با ویژگی‌های یکسان تقسیم‌بندی میشوند و در گام دوم با استفاده از منطق فازی نوع دوم، ترجیحات کاربران استنتاج و عدم قطعیت در آن مدلسازی می‌شود. در نهایت با استفاده از ترکیب خروجی‌های بدست‌آمده از دو مرحله طراحی شده، مرکز واکسیناسیون مناسب با نیاز کاربر جهت توصیه‌گری شخصی‌سازی شده استخراج می‌گردد. نتایج با استفاده از سه پارامتر ارزیابی دقت، فراخوانی و امتیاز F1 مورد بررسی قرار گرفت که به ترتیب مقادیر 0.70 و0.84 و 0.76 بدست آمد. این نتایج نشان داد استفاده از سیستم استنتاج فازی نوع دوم روش مناسبی برای مدلسازی یک سامانه توصیه‌گر شخصی‌سازی شده میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
علی اکبر سالاری پور؛ امیرمحمد امجدیان
چکیده
بررسی روند توسعه کشورهای مختلف حاکی از آن است که توسعه بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی برای تحقق توسعه پایدار کشور امری حیاتی است. توسعه روستایی جدا از مسائل شهری نیست زیرا بسیاری از خدمات روستایی و کشاورزی از جمله بازار، توزیع نهاده ها، تجهیزات و ادوات و ... در مراکز شهری قرار دارد. هدف مقاله حاضر بررسی و ارائه ...
بیشتر
بررسی روند توسعه کشورهای مختلف حاکی از آن است که توسعه بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی برای تحقق توسعه پایدار کشور امری حیاتی است. توسعه روستایی جدا از مسائل شهری نیست زیرا بسیاری از خدمات روستایی و کشاورزی از جمله بازار، توزیع نهاده ها، تجهیزات و ادوات و ... در مراکز شهری قرار دارد. هدف مقاله حاضر بررسی و ارائه راهبردهای توسعه شهر پشتیبان خدمات کشاورزی سنقر است. ایـن پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر چهارچوب در گروه تحقیقات کیفی و کمی قرار می‌گیرد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل واکاوی اسنادی، مشاهده و پرسشنامه هستند. تحقیق از منظر ماهیت و روش جمع آوری داده‌ها، توصیفی-پیمایشی و از منظر هدف کاربردی است. نمونه گیری به شکل غیراحتمالی و قصدی انجام شده که با هدف مطالعه سازگاری دارد. روایی محتوای پرسشنامه با کسب نظرات متخصصان و خبرگان مورد بررسی قرار گرفته و تأیید شد؛ ضریب اعتبار پرسشنامه (آلفای کرونباخ) نیز با استفاده از نرم افزارSPSS عدد 0.983به دست آمده و تایید شد. پس از تعیین اعضای لیست متشکل از 26نفر از خبرگان ، 3مرحله دلفی انجام شد. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها در این پژوهش استفاده از ماتریس تحلیل عوامل استراتژیک((SWOT میباشد؛ همچنین جهت اولویت‌بندی راهبردها ، از ماتریس Qspm، نیز استفاده شده است؛ بدین صورت که در ابتدا عوامل استراتژیک در قالب ماتریس SWOT مشخص گردید و در نهایت با تشکیل ماتریس QSPM ، راهبردهای "استفاده از ظرفیت برند سازی برای توسعه اقتصادی" با کل نمره جذابیت 6.71 ، "توسعه شبکه ارتباطی برون شهری جهت خروج از انزوای جغرافیایی" و "تکمیل زنجیره تولید در بخش کشاورزی و دامپروری" با کل نمره جذابیت 6.39 و "افزایش مشوق‌ها و ایجاد جاذبه‌ها و بسترهای سرمایه گذاری جهت جذب سرمایه گذاران و اشتغالزایی در بخش خصوصی" با کل نمره جذابیت 6.33 به عنوان مهمترین راهبردهای توسعه شهرسنقر معرفی شدند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
مجید رحمانی؛ کریم حسین زاده دلیر؛ محمدرضا پاکدل فرد
چکیده
خوانش هر بنا و سازه شهری مستلزم انگاره کل گرایی محیطی و از این رو نیازمند ادارک زیبایی شناختی است. منظر شهری در قلب این انگاره قرار دارد. انگاره ای که در پیوند با ابژکتیویسم سیما و منظر شهری به مفهوم کیفیت زندگی پیوند می خورد. در این مقاله منفعت عمومی صرفا به معنای مرسوم خدمات شهری و توزیع برابر آن ها نگریسته نمی شود بلکه با توجه به تصویری ...
بیشتر
خوانش هر بنا و سازه شهری مستلزم انگاره کل گرایی محیطی و از این رو نیازمند ادارک زیبایی شناختی است. منظر شهری در قلب این انگاره قرار دارد. انگاره ای که در پیوند با ابژکتیویسم سیما و منظر شهری به مفهوم کیفیت زندگی پیوند می خورد. در این مقاله منفعت عمومی صرفا به معنای مرسوم خدمات شهری و توزیع برابر آن ها نگریسته نمی شود بلکه با توجه به تصویری شدن ساختار‌های بازنمایی شهری، منظر شهری و کیفیت فضا هم در این ساختارها منفعت و کالایی عمومی است. توزیع برابر این کالای عمومی در ارتقای کیفیت زندگی هم به صورت محسوس و هم آماری قابل بررسی است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. تعداد 120 نفر به صورت تصادفی از ساکنان منطقه 2 شهرداری شیراز مورد پرسشگری قرار گرفته اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کیفیت مطلوب و خوانایی سیما و منظر شهری در تعلق مکانی، جریان سرمایه گذاری و رشد و کیفیت زندگی تاثیر مستقیم و معنی دارد. . . . . . . . . . . . . .
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
حسین کریم زاده؛ محسن آقایاری هیر؛ محمد محسن زاده
چکیده
امنیت غذایی و تغذیه از محورهای اصلی توسعه‌ی ملی است که در سالهای اخیر نگرش‌ها، ضرورت‌ها و اولویت‌های تازه‌ای را در سطح سیاست‌گذاری نمایان و به یکی از چالش‌های قرن 21 میلادی تبدیل شده است. لذا، پژوهش حاضر کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی و تحلیلی است. برای گردآوری داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه، مصاحبه و ...
بیشتر
امنیت غذایی و تغذیه از محورهای اصلی توسعه‌ی ملی است که در سالهای اخیر نگرش‌ها، ضرورت‌ها و اولویت‌های تازه‌ای را در سطح سیاست‌گذاری نمایان و به یکی از چالش‌های قرن 21 میلادی تبدیل شده است. لذا، پژوهش حاضر کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی و تحلیلی است. برای گردآوری داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) استفاده شد. قلمرو مکانی نیز شهرستان‌های هریس و بستان‌آباد میباشد. برای انتخاب روستاهای نمونه در شهرستان‌های مورد مطالعه 3 فاکتور؛ 1) توزیع جغرافیایی، 2) توپوگرافی و ارتفاع و 3) خانوارهای روستایی (روستاهای بالای 50 خانوار) مد نظر قرار گرفت و 18 روستا از شهرستان بستان‌آباد و 10 روستا نیز از شهرستان هریس انتخاب شدند. جامعه‌آماری را سرپرستان خانوارهای روستایی تشکیل می‌دهند. روستاهای منتخب دارای 26087 نفر جمعیت و 7574 خانوار روستایی می-باشند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 392 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات از آزمونهای تی‌تک نمونه‌ای، تکنیک SAW، کندال، کروسکال‌والیس و ... استفاده شده است. نتایج حاصله نشان داد، وضعیت همه شاخصهای امنیت غذایی (دسترسی، دستیابی، شیوه مصرف و ثبات) در محدوده مورد مطالعه به‌صورت مطلوب ارزیابی شده و روستاهای جیقه/جقه، شیروانه‌ده و چرم‌خوران سفلی در رتبه‌های اول تا سوم از نظر امنیت‌غذایی قرار دارند و امنیت غذایی نسبت به سایر روستاهای مورد مطالعه بالاست. در ضمن روستاهای خشندرق، عین‌الدین و باروق در رتبه‌های آخر از نظر امنیت غذایی در محدوده مورد مطالعه قرار دارند و در این روستاها میزان امنیت غذایی نسبت به سایر روستاها پایین است. همین‌طور، عامل اقتصادی (درآمد، اشتغال، تولید، بهره‌برداری، تنوع اقتصادی و ...) به‌عنوان مهمترین عوامل افزایش امنیت غذایی در نواحی روستایی مورد مطالعه از دیدگاه پاسخگویان تحقیق شناخته شده است.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
شیرین مهدویان؛ بتول زینالی؛ برومند صلاحی
چکیده
تنوع آب و هوا و تغییر کاربری / پوشش زمین تأثیر قابل توجهی در رژیم های هیدرولوژیکی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک که دارای مشکلات بحرانی کمبود آب هستند، دارد. بنابراین تخمین و ارزیابی تغییرات آب هوایی و کاربری اراضی و پیامدهای ناشی از آن در هر حوضه آبریز امری ضروری است. این مطالعه با استفاده از دادههای چهار مدل گزارش پنجم ارزیابی تغییر ...
بیشتر
تنوع آب و هوا و تغییر کاربری / پوشش زمین تأثیر قابل توجهی در رژیم های هیدرولوژیکی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک که دارای مشکلات بحرانی کمبود آب هستند، دارد. بنابراین تخمین و ارزیابی تغییرات آب هوایی و کاربری اراضی و پیامدهای ناشی از آن در هر حوضه آبریز امری ضروری است. این مطالعه با استفاده از دادههای چهار مدل گزارش پنجم ارزیابی تغییر اقلیم(CMIP5) تحت دو سناریو خوش‌بینانه و بدبینانه (RCP8.5 و RCP4.5) با کاربست مدل ریز گردانی LARS-WG6 تغییرات آب‌وهوای حوضه کیوی چای را مورد بررسی قرار داد. تغییرات بارش و دما طی سه دوره مختلف(2040-2021، 2060-2041 و2080-2061) نسبت به دوره پایه (2019-1987) موردبررسی قرار گرفته و جهت واسنجی و صحت سنجی مدل LARS-WG6، دادههای مشاهداتی و دادههای خروجی مدلها با استفاده از آزمونهای F و T و همچنین شاخصهای RMSE ،MSE ،MAE و R2 مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت . بر اساس نتایج حاصل از اکثر مدلها و متوسط مدلهای موردبررسی درمجموع انتظار می‌رود میزان بارش و دمای حداقل و حداکثر در تمام مدلهای موردبررسی، نسبت به دوره پایه افزایش یابد. همچنین نتایج ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با طبقه‌بندی شی گرا نشان داد که کاربری مرتع به ترتیب با مساحت 18/1224 و 59/1046 کیلومترمربع بیشترین مساحت در هر دو دوره را در برگرفته درحالیکه در سال 1987 کاربری مسکونی با مساحت 66/3 کیلومترمربع و در سال 2019 کاربری آب با مساحت 77/3 کیلومترمربع کمترین مساحت را داشتند. همچنین بیشترین کاربری تغییریافته کاربری مرتع به کشاورزی دیم(181 کیلومترمربع) بوده است که نشان‌دهنده تخریب مراتع است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
عقیل خالقی؛ محمدرضا پورمحمدی
چکیده
برنامه‌ریزی محلی سکونتگاههای روستایی موضوعی اجتناب‌ناپذیر بوده و نیازمند آینده‌نگاری و تدوین سیاست‌های توسعه‌ای مناسب در این زمینه است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی و بر مبنای ماهیت داده‌ها ترکیبی و به لحاظ زمان از نوع آینده‌نگاری است. حجم نمونه پژوهش حاضر متشکل ...
بیشتر
برنامه‌ریزی محلی سکونتگاههای روستایی موضوعی اجتناب‌ناپذیر بوده و نیازمند آینده‌نگاری و تدوین سیاست‌های توسعه‌ای مناسب در این زمینه است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی و بر مبنای ماهیت داده‌ها ترکیبی و به لحاظ زمان از نوع آینده‌نگاری است. حجم نمونه پژوهش حاضر متشکل از ۳۰ نفر پانل افراد پاسخگو است. برای آینده‌نگاری و پردازش ماتریس تأثیرات متقابل از روش میک‌مک استفاده شده است. طرح‌های توسعه محلی شامل «طرح‌های هادی روستایی، طرح ساماندهی مناطق روستایی، طرح تجمیع روستاهای پراکنده، طرح بهسازی، طرح ساماندهی و حفاظت از روستاهای واجد ارزش، طرح توسعه و عمران روستایی، طرح توسعه پایدار منظومه‌های روستایی و برنامه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی نواحی روستایی» میباشد. با توجه به اهمیت موضوع طرح‌های توسعه محلی در فضای جغرافیایی سکونتگاههای روستایی استان آذربایجان شرقی کم‌وبیش مؤثر بوده‌اند که قلمرو مطالعه تحقیق را شامل میشوند. تعداد 22 متغیر تأثیرگذار و در نهایت 7 پیشران کلیدی: «ایجاد یک نظام مدیریتی واحد و مشخص برای روستاها، پتانسیل محلی در جریان برنامه‌ریزی، طرح‌های بخشی و محلی، مشارکت ذینفعان، خودکفایی منابع در یک منظومه، نقش شهرهای میانی در توسعه محلی روستایی و درنهایت الگوی اجرایی مناسب» در برنامه‌ریزی محلی سکونتگاههای روستایی شناسایی شدند. «ایجاد یک نظام مدیریتی واحد و مشخص برای روستاها» در رتبه اول تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفته و حائز اهمیت فراوان است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
علی اکبر تقی پور؛ بنیامین حسن زاده باغی؛ پارسا احمدی دهرشید
چکیده
پیادهراهها مکان‌هایی هستند که به ارتقاء سلامت جسمی و روحی انسان و تحرک اجتماعی آنان، خلق فضاهای انسانی و هویت شهرها کمک می‌کند. اما زمانی این شرایط محقق می‌شود که پیادهراه براساس نیازها و توقعات شهروندان ساخته شود. بنابراین آگاهی مدیریت شهری از عواملی که اهمیت بالایی در پیادهراهها از نظر شهروندان دارد و همچنین بررسی میزان ...
بیشتر
پیادهراهها مکان‌هایی هستند که به ارتقاء سلامت جسمی و روحی انسان و تحرک اجتماعی آنان، خلق فضاهای انسانی و هویت شهرها کمک می‌کند. اما زمانی این شرایط محقق می‌شود که پیادهراه براساس نیازها و توقعات شهروندان ساخته شود. بنابراین آگاهی مدیریت شهری از عواملی که اهمیت بالایی در پیادهراهها از نظر شهروندان دارد و همچنین بررسی میزان موفقیت پروژه‌های احداث پیادهراه در جهت رفع نواقص و مشکلات موجود در این فضاها ضروری است. در این پژوهش سعی شده با درنظرگرفتن مجموع کاملی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت پیادهراه و استفاده از روشی متفاوت با سایر پژوهش‌های پیشین به ارزیابی این عوامل در دو فاز اجراء شده پیادهراه شهر رشت از دیدگاه شهروندان پرداخته شود تا علاوه‌بر یافتن بااهمیت‌ترین عامل، دو فاز پیادهراه نیز با یکدیگر مقایسه شوند. روش پژوهش حاضر برمبنای هدف، کاربردی و برمبنای روش اجرا، توصیفی - تحلیلی است. براساس ادبیات پژوهش، چهار معیار (کالبدی - فضایی، دسترسی، اجتماعی - اقتصادی، خرد طراحی) و 22 شاخص انتخاب شده‌است. در گام بعدی، با توزیع 392 پرسشنامه در بین شهروندان بصورت نمونه‌گیری تصادفی ساده، با بکارگیری روش آنتروپی‌شانون، ضریب اهمیت معیارها و شاخصهای مطالعاتی و امتیاز وزندار آنها در دو فاز بدست آمد. نتایج نشان میدهد که در مجموع میزان رضایتمندی شهروندان از پیادهراه در حد متوسط است و معیار خرد طراحی و سه شاخص «طراحی مناسب برای معلولین و سالمندان»، «نورپردازی در شب» و «جانمایی مناسب سطل زباله، آبخوری و...» از اهمیت بالایی برخوردار هستند و بر کیفیت پیادهراه بیشترین تاثیر را می‌گذارند. این عوامل در فاز اول، رضایتمندی بیشتری در مقایسه با فاز دوم پیادهراه دارد. بطورکلی از نظر شهروندان، فاز اول پیادهراه با امتیاز نرمالایز (52/0) نسبت به فاز دوم (47/0) وضعیت مطلوبتری دارد. این نتایج می‌تواند در موفقیت مدیریت شهری در جهت احداث پیاده‌را‌ه‌هایی مطلوب موثر باشد. در صورتیکه به طراحی این فضاها بیشتر توجه شود.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
شیفته بدرآذر؛ کریم حسن زاده دلیر؛ علی آذر
چکیده
یک جامعه تاب آور قادر است که به تغییرات یا تنش ها به روش مثبتی واکنش نشان بدهد وقادر است که کارکرد اصلی خود را به عنوان یک جامعه با وجود تنش ها حفظ کند.مخاطرات طبیعی یکی از اصلی ترین مخاطراتی هستند که جوامع بشری را تهدید کرده تاب آوری انان را تحت الشعاع قرار می دهند. در این میان زلزله یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است. زلزله ها اساسا به ...
بیشتر
یک جامعه تاب آور قادر است که به تغییرات یا تنش ها به روش مثبتی واکنش نشان بدهد وقادر است که کارکرد اصلی خود را به عنوان یک جامعه با وجود تنش ها حفظ کند.مخاطرات طبیعی یکی از اصلی ترین مخاطراتی هستند که جوامع بشری را تهدید کرده تاب آوری انان را تحت الشعاع قرار می دهند. در این میان زلزله یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است. زلزله ها اساسا به عنوان پدیده های غیر قابل کنترل در نظر گرفته می شوند. به طور متوسط هر ساله 27 زلزله خسارت بار در جهان رخ می دهد که طی آنها 19 هزار نفر تلف و 36 هزار نفر بی خانمان می شوند. در این میان گستره جغرافیائی کشور ایران از جمله مناطق حادثه خیز است که بسیاری از بلایای طبیعی مانند زمین لرزه ، سیل، طوفان، خشکسالی، فعالیت های آتش نشانی و بیابان زایی نمونه هایی از آن می باشد که همه ساله وقوع این حوادث موجب خسارت های جانی و مالی فراوان می شود در این میان شهر تبریز یکی از شهرهای بزرگ و مهم ایران است که در جایگاه پهنه با خطر بسیار بالا قرار دارد مجاورت با گسل تبریز و دارا بودن جمعیتی بالغ بر 1558693 نفر و وجود سرمایه های عظیم انسانی، فرهنگی و تاریخی شهر تبریز را به عنوان خطرناک ترین شهر از نظر خطر زمین لرزه معرفی می کند و بر این اساس گسل تبریز خطرناک ترین گسل کشور به حساب می آید.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
امین حمیدی؛ داریوش ستار زاده؛ نیما ولیزاده؛ لیدا بلیلان اصل
چکیده
در ده‌های اخیر یکی از ارکان اساسی توسعه پایدار، دستیابی به توسعه پایدار شهری است؛ اما ازآنجایی‌که شهرها دارای سیستم پیچیده‌ای هستند، لذا شرایط آنها همیشه ساده و قابل تغییر نیست؛ بنابراین لازم است که از دیدگاه پایداری به‌دقت مورد ارزیابی قرار گیرند و عوامل مؤثر بر پایداری بررسی و شناسایی شود. هدف اصلی این پژوهش، تبیین شاخصهای ...
بیشتر
در ده‌های اخیر یکی از ارکان اساسی توسعه پایدار، دستیابی به توسعه پایدار شهری است؛ اما ازآنجایی‌که شهرها دارای سیستم پیچیده‌ای هستند، لذا شرایط آنها همیشه ساده و قابل تغییر نیست؛ بنابراین لازم است که از دیدگاه پایداری به‌دقت مورد ارزیابی قرار گیرند و عوامل مؤثر بر پایداری بررسی و شناسایی شود. هدف اصلی این پژوهش، تبیین شاخصهای ریخت‌شناسی شهری از منظر توسعه پایدار و ارزیابی سطح پایداری محلات بر اساس این شاخصها میباشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهشی - کاربردی میباشد. شاخصهای مورداستفاده در پژوهش عبارت‌اند از: عمر بنا، مصالح عمده ساختمانی، کیفیت ابنیه، شاخص فرکتال، شاخص وضعیت بافت، ضریب دید به آسمان (SVF)، دسترسی به خیابان اصلی، دسترسی به حملونقل عمومی، دسترسی به مراکز تجاری، دسترسی به کاربری آموزشی، شاخص تفاوت استاندارد شده پوشش گیاهی (NDVI)، دمای سطح زمین (LST) و اختلاط کاربری. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مشخص گردید که محله‌های گل پارک، ولیعصر 1، ولیعصر 3، باغمیشه قدیم 3 جزو محلات با ریخت‌شناسی پایدار می‌باشند. همچنین، محله‌های گلکار، ولیعصر 2، کلانتر کوچه، پل سنگی 1 و 2، باغمیشه قدیم 1 و 2، بیلانکو 1 و 2 جزو محلات با ریخت‌شناسی نیمه پایدار میباشد. علاوه بر این، محله‌های کوی شهید بهشتی، ملا زینال 1 و 2، ایده‌لو 1 و 2، یوسف‌آباد 1 تا 3، سیلاب قوشتخانه 1 تا 3، ولیعصر 4، عباسی 1 و 2 نیز جزو محلات با ریخت‌شناسی ناپایدار می‌باشند. مجموع افراد ساکن در محلات با ریخت‌شناسی پایدار، نیمه پایدار و ناپایدار به ترتیب 46.544 نفر، 79.603 نفر و 89.851 نفر میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
مهدی پوراحمد؛ مصطفی کرمپور؛ بهروز نصیری
چکیده
این تحقیق با هدف آشکارسازی ارتباط بین تغیرات پوشش اراضی و تغییرات شاخص عمق اپتیکی آیروسل در محدوده زاگرس میانی انجام گرفت. در این راستا از دو دسته از محصولات سنجش‌از‌دوری سنجنده MODIS استفاده گردید. ابتدا تغییرات پوشش اراضی محدوده مورد مطالعه، با استفاده از محصول مشتق طبقه‌بندی کاربری اراضی سنجنده MODIS انجام گردید. در بخش دوم تحقیق ...
بیشتر
این تحقیق با هدف آشکارسازی ارتباط بین تغیرات پوشش اراضی و تغییرات شاخص عمق اپتیکی آیروسل در محدوده زاگرس میانی انجام گرفت. در این راستا از دو دسته از محصولات سنجش‌از‌دوری سنجنده MODIS استفاده گردید. ابتدا تغییرات پوشش اراضی محدوده مورد مطالعه، با استفاده از محصول مشتق طبقه‌بندی کاربری اراضی سنجنده MODIS انجام گردید. در بخش دوم تحقیق به بررسی روندهای رخدادهای گردوغبار براساس دادههای ایستگاهی کدهای گردوغبار 4 ایستگاه خرم‌آباد، شهرکرد، یاسوج و آباده اقدام گردید. علاوه بر آن نیز روند شاخص عمق اپتیکی آیروسل (AOD)، با استفاده از محصول MOD04-L2 سنجنده مادیس برای دوره آماری 2000 تا 2020 بررسی گردید. نتایج نشان داد که 6 طبقه پوشش اراضی مرتعی، جنگلی، کشاورزی، شهری، مسکونی، بایر و پهنه‌های آبی در زاگرس مرکزی وجود داشته است که در این میان طبقه جنگلی به طور سالانه حدود 123 کیلومتر مربع از مساحت آن کاهش پیدا کرده است. پوشش مراتع که عمده‌ترین پوشش محدوده مطالعاتی است نسبتا ثابت مانده است و کاربری‌های اراضی کشاورزی روند افزایش قابل توجهی را طی کرده است و از 7 درصد سال 2000 به در5/9 درصد در سال 2020 رسیده است. اراضی شهری و مسکونی نیز روند افزایشی را طی کرده بودند. اما از طرف دیگر بررسی روند سری زمانی 21 ساله شاخص AOD بیانگر وجود یک روند افزایشی طی 21 سال اخیر بود. از میان طبقات کاربری، دو طبقه مراتع و جنگلها که در واقع بیش از 90 درصد از مساحت محدوده مطالعاتی را به خود اختصاص داده اند، ارتباط معکوسی با شاخص AOD نشان داده‌اند. ولی طبقه اراضی کشاورزی ارتباط مستقیمی با شاخص AOD داشته است. بنابراین روند کاهشی طبقه جنگلی در سطح منطقه به طور معنی داری با روند افزایشی AOD در سطح منطقه همراه بوده است و از طرف دیگر روند افزایش طبقه اراضی کشاورزی همراه با افزایش AOD در سطح منطقه بوده است.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
بهروز سبحانی؛ مینو احمدیان؛ سعید جهانبخش
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر نوسانات آب و هوایی بر مراحل فنولوژیکی و میزان عملکرد سیب درختی میباشد. به این منظور از آمار پایگاه ECMWF برای دادههای مشاهداتی دو ایستگاه سمیرم و ارومیه طّی بازه زمانی 21 ساله (1996-2016) استفاده شد. برای بررسی اثرات نوسانات آب و هوایی از دادههای روزانه ریز گردانی دینامیک پروژه CORDEX برای خروجی مدل ICHEC-EC-EARTH ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر نوسانات آب و هوایی بر مراحل فنولوژیکی و میزان عملکرد سیب درختی میباشد. به این منظور از آمار پایگاه ECMWF برای دادههای مشاهداتی دو ایستگاه سمیرم و ارومیه طّی بازه زمانی 21 ساله (1996-2016) استفاده شد. برای بررسی اثرات نوسانات آب و هوایی از دادههای روزانه ریز گردانی دینامیک پروژه CORDEX برای خروجی مدل ICHEC-EC-EARTH تحت دو خّط سیر RCP8.5 و RCP4.5واداشت تابشی (RCP) برای بازه زمانی (2037-2017) بهره گرفته شد. با استفاده از دادههای ایستگاه‌ها و خروجی‌های مدل ریزمقیاس‌نمایی و با به کارگیری شبکه عصبی پرسپترون و رگرسیون خطی میزان عملکرد شبیه‌سازی شد. سپس برای ارزیابی کارآیی عملکرد مدلها از معیار آماره‌های R، R2، MSE، RMSE و NRMSE و از آزمون ناپارمتریک من- کندال و شیب سن برای روند عملکرد استفاده گردید. نتیجه مقایسه خروجی شبکه‌های عصبی مصنوعی با مدل رگرسیون خطی نشان میدهد که میزان خطای شبکه عصبی کمتر و نتایج شبیه‌سازی‌شده تا حّد بسیار قابل قبولی به مشاهدات واقعی نزدیک میباشد. مراحل فنولوژیکی شامل شکفتن جوانه تا رسیدن میوه در ایستگاه‌ها تحت هر دو سناریو و در کلیّه مراحل فنولوژیکی در دوره آینده نسبت به دوره پایه در زمان جلوتری تکمیل خواهند شد و طول دوره رشد نیز کاهش خواهد یافت. میزان عملکرد آینده در ایستگاه ارومیه تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 به ترتیب عملکرد 7/3، 2/2 تن در هکتار و در ایستگاه سمیرم به ترتیب عملکرد 1/4، 3 تن در هکتار کاهش پیدا خواهد کرد. نتایج نشان می‌دهند که در آینده در مناطق مورد مطالعه با تغییر در زمان رخداد طول دوره رشد، کلیه مراحل فنولوژیکی و همچنین عملکرد کاهشی سیب درختی تحت نوسانات آب و هوایی خواهند بود.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فضل اله کریمی قطب آبادی؛ علی زنگی‌آبادی
چکیده
تاب‌آوری در برابر زلزله که درواقع نحوه تأثیرگذاری ظرفیت‌های جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، نهادی و... جوامع در برابر زلزله میباشد، ازجمله مسائلی است که باید در هر جامعه به آن توجه شود. شایان‌ذکر است که نوع نگرش به مقوله تاب‌آوری و نحوه تحلیل آن از یک طرف در چگونگی شناخت تاب‌آوری وضع موجود و علل آن نقش کلیدی دارد و از طرف دیگر سیاست‌ها ...
بیشتر
تاب‌آوری در برابر زلزله که درواقع نحوه تأثیرگذاری ظرفیت‌های جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، نهادی و... جوامع در برابر زلزله میباشد، ازجمله مسائلی است که باید در هر جامعه به آن توجه شود. شایان‌ذکر است که نوع نگرش به مقوله تاب‌آوری و نحوه تحلیل آن از یک طرف در چگونگی شناخت تاب‌آوری وضع موجود و علل آن نقش کلیدی دارد و از طرف دیگر سیاست‌ها و اقدامات کاهش خطر نحوه رویارویی با آن را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. هدف از انجام این پژوهش، سنجش سطح تاب‌آوری اجتماعی سکونتگاههای شهری جدید منطقه شهری اصفهان، در برابر خطر زلزله است. با توجه به مؤلفه‌های مورد بررسی و ماهیت موضوع، رویکرد حاکم بر این پژوهش «توصیفی- تحلیلی» است. جامعه آماری این پژوهش شامل 6 سکونتگاه شهری جدید شاهین‌شهر، مجلسی، سپاهان شهر، فولادشهر، بهارستان و شهید کشوری می‌باشند. این تحقیق ازنظر هدف، کاربردی بوده و در بخش ادبیات تحقیق برای جمع‌آوری اطلاعات از روشهای کتابخانه‌ای و میدانی اقدام شده است. در این پژوهش، نگارندگان به دنبال پاسخگویی به این سؤال بوده‌اند که وضعیت تاب‌آوری اجتماعی سکونتگاههای شهری جدید منطقه شهری اصفهان در برابر زلزله، چگونه است؟ براساس نتایج حاصل از این پژوهش، سکونتگاههای جدید شاهین شهر، شهیدکشوری، بهارستان، فولادشهر، سپاهان شهر و مجلسی به ترتیب با عملکردهای مطلوب 889/0، 335/0، 300/0، 279/0، 275/0 و 272/0، رتبه های 1 تا 6 را از نظرتاب آوری اجتماعی در برابر خطرزلزله دارا می باشند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حسین آقاجانی؛ فرناز سرکاری
چکیده
وجود پارک و فضای سبز از عناصر اکولوژیکی کلیدی در جهت بهبود کیفیت زندگی شهری محسوب میشوند. با این وجود، فضاهای سبز در بین مناطق شهر در ابعاد کمی و کیفی به دلیل عوامل مختلف اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی غالبا نامتوازن توزیع شده‌اند. از این رو، برنامه‌ریزان شهری به ابزارهای مؤثر برای ارزیابی و تحلیل فضاهای سبز در میان مناطق شهر نیاز دارند. ...
بیشتر
وجود پارک و فضای سبز از عناصر اکولوژیکی کلیدی در جهت بهبود کیفیت زندگی شهری محسوب میشوند. با این وجود، فضاهای سبز در بین مناطق شهر در ابعاد کمی و کیفی به دلیل عوامل مختلف اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی غالبا نامتوازن توزیع شده‌اند. از این رو، برنامه‌ریزان شهری به ابزارهای مؤثر برای ارزیابی و تحلیل فضاهای سبز در میان مناطق شهر نیاز دارند. رایج ترین شاخص مورد استفاده در ارزیابی فضای سبز، شاخص مساحت کل فضای سبز به جمعیت کل میباشد، با این حال این شاخص، اطلاعاتی در مورد نحوه توزیع فضای سبز در سطح شهر یا مناطق شهری و همچنین اثرات اکوسیستمی و اکولوژیکی آن به صورت کاملی ارائه نمی‌دهد که نیازمند بررسی ابعاد جامع‌تر با استفاده از سنجه‌های جدید میباشد. هدف این مطالعه ارائه ابزارهایی برای ارزیابی جامع‌تر فضای سبز در یک چارچوب چند بعدی درکلان‌شهر مشهد است. بدین‌منظور ابتدا به شناسایی یک مجموعه شاخص در سه بعد کمی(سرانه، درصد فضای سبز)، کیفی(میانگین اندازه، درصد فضای سبز بیشتر از 0.5 هکتار، تراکم، میانگین فاصله اقلیدسی نزدیکترین همسایه) و دسترسی(شاخص تجمع، شاخص شکل هندسی، درصد جمعیت با فاصله 100 و 300 به فضای سبز) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نرمافزار فرگستس جهت ارزیابی وضعیت فضای سبز در مناطق 17 گانه شهر مشهد می‌پردازد. نتایج نشان میدهد منطقه 17، 6 و 7 به ترتیب دارای وضعیت مطلوبی به لحاظ شاخصهای مورد بررسی دارند و مناطق کم‌برخوردار 15 و 16 که بدون برنامه رشد کرده‌اند، بدترین وضعیت توزیع فضایی پارک‌ها را در میان مناطق شهر مشهد داشته‌اند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
اسماعیل نصیری هنده خاله؛ سیده یاسمن محقق پور
چکیده
گردشگری سالمندان به دلیل قابلیت و مزیت های رقابتی از توجه زیادی برخوردار است. شهر قم دومین مرکز زیارتی کشور بعد از شهر مشهد در سطح ملی است، بازار بالقوه ای که با برطرف کردن موانع سفر برای سالمندان می توان از مزیت رقابتی آن در عرصه جذب گردشگر سالمندان استفاده کرد.
هدف این پژوهش ارائه چارچوبی برای شناسایی تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم ...
بیشتر
گردشگری سالمندان به دلیل قابلیت و مزیت های رقابتی از توجه زیادی برخوردار است. شهر قم دومین مرکز زیارتی کشور بعد از شهر مشهد در سطح ملی است، بازار بالقوه ای که با برطرف کردن موانع سفر برای سالمندان می توان از مزیت رقابتی آن در عرصه جذب گردشگر سالمندان استفاده کرد.
هدف این پژوهش ارائه چارچوبی برای شناسایی تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم موانع مؤثر بر عدم توسعه گردشگری سالمندان در شهر قم است. موانع توسعه گردشگری سالمندی در چهاربخش اصلی یعنی موانع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مدیریتی و سازمانی، نگرش دولتی دسته بندی شدند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی– تحلیلی است. برای جمع آوری داده ها از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده. جامعه آماری شامل گردشگران سالمند و کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج حاکی از آن است که چهار عامل مورد بررسی بر عدم توسعه گردشگری سالمند اثر مثبتی دارند. نتایج آزمون T نیز نشان داد که همه موانع در سطح معناداری 0/05، بالاتر از میانگین معیار هستند و در این میان بالاترین میانگین به موانع اقتصادی (5/17) و موانع مدیریتی و سازمانی (2/10) کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است. اثرگذارترین عامل بر عدم توسعه گردشگری سالمند، موانع اقتصادی است (با ضریب بتای0/643) که 52 درصد از واریانس عدم توسعه گردشگری سالمند را تبیین می نماید. ضریب تولرانس 0/923 نیز حاکی از آن است که موانع اقتصادی پیش بینی کننده قوی و ملاک است.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
اسدالله حجازی؛ عطرین ابراهیمی
چکیده
میزان رشد جمعیت شهری در مناطق مختلف متفاوت است و نقش و موقعیت شهرها در این میزان بسیار تاثیرگذار است. شهر بانه در حال حاضر یکی از مهمترین شهرهای غرب کشور محسوب می‌شود که بسیار مورد توجه قرار دارد و با توجه به موقعیت تجاری که دارد جمعیت شهری و گسترش نواحی سکونتگاهی شهری آن با روند قابل توجهی در حال افزایش است. با توجه به وضعیت ژئومورفولوژیکی ...
بیشتر
میزان رشد جمعیت شهری در مناطق مختلف متفاوت است و نقش و موقعیت شهرها در این میزان بسیار تاثیرگذار است. شهر بانه در حال حاضر یکی از مهمترین شهرهای غرب کشور محسوب می‌شود که بسیار مورد توجه قرار دارد و با توجه به موقعیت تجاری که دارد جمعیت شهری و گسترش نواحی سکونتگاهی شهری آن با روند قابل توجهی در حال افزایش است. با توجه به وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه، توسعه نواحی سکونتگاهی این شهر با محدودیت‌هایی مواجه است و به همین دلیل در ادامه روند توسعه این شهر، بسیاری از سکونتگاها در مناطقی استقرار می‌یابند که از نظر ژئومورفولوژی جزء مناطق مخاطره آفرین هستند. با توجه به موارد مذکور در این تحقیق به ارزیابی روند توسعه شهری بانه از سال 1990 تا 2020 پرداخته شده است و هدف از تحقیق حاضر این است تا روند توسعه شهری بانه در طی دوره زمانی 1990 تا 2020 ارزیابی و سپس بر مبنای آن، میزان توسعه شهر بانه را تا سال 2030 پیش بینی کرد. دادههای تحقیق شامل تصاویر ماهوارهای لندست سالهای 1990، 2000، 2010 و 2020 و همچنین لایه‌های اطلاعاتی از جمله DEM 30 متر و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو نرم افزار ARC GIS و IDRISI استفاده شده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از تصاویر ماهوارهای کاربری اراضی محدوده مطالعاتی در طی سالهای 1990 تا 2020 تهیه شده است و سپس بر مبنای این نقشه‌ها با مدل LCM میزان توسعه نواحی سکونتگاهی تا سال 2030 پیش بینی شده است. نتایج تحقیق حاضر بیانگر این است که در طی دوره زمانی 1990 تا 2020 وسعت نواحی سکونتگاهی از 9 کیلومترمربع به 20 کیلومترمربع افزایش یافته است و همچنین نتایج حاصل از پیش بینی میزان توسعه نواحی سکونتگاهی نیز بیانگر این است که وسعت نواحی سکونتگاهی محدود مطالعاتی تا سال 2030 به حدود 4/27 کیلومترمربع خواهد رسید.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
احمد اسدی
چکیده
بازآفرینی شهری به‌عنوان بینش عملیاتی و رویکردی جامع و یکپارچه، به‌دنبال ارتقاء شرایط اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی جامعه‌ی شهری است که در معرض تغییر قرار گرفته‌اند؛ بهگونهای که در نهایت به یک پیشرفت و بهبود پایدار اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و محیطی منجر گردد. در این بین، یکی از مشکلات مستمر سکونتگاههای انسانی مخاطرات ...
بیشتر
بازآفرینی شهری به‌عنوان بینش عملیاتی و رویکردی جامع و یکپارچه، به‌دنبال ارتقاء شرایط اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی جامعه‌ی شهری است که در معرض تغییر قرار گرفته‌اند؛ بهگونهای که در نهایت به یک پیشرفت و بهبود پایدار اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و محیطی منجر گردد. در این بین، یکی از مشکلات مستمر سکونتگاههای انسانی مخاطرات بیولوژیکال و بیماری‌های همه‌گیر همچون مالاریا، آنفولانزا و کرونا (ویروس کووید 19) بوده که مناطق مختلف جهان به‌ویژه شهرها را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و غیره با چالش‌های عدیده‌ای روبه‌رو ساخته است. بنابراین نیاز است که چارچوب رویکردهای برنامه‌ریزی و بازآفرینی شهرهای آینده در راستای مواجهه با اینگونه مخاطرات باشند. بدین منظور، تحقیق حاضر با هدف توسعه‌ی دانش کاربردی در شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تحقق بازآفرینی شهری پایدار تبریز در عصر پساکرونا نگارش شده است. بنابراین روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی و اکتشافی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره‌گیری از روش دلفی (15 نفر از نخبگان و مدیران) و کاربست تکنیک تحلیل اثرات متقاطع در نرمافزار Micmac صورت گرفته است. بر اساس نتایج به‌دست آمده بیشترین اثرگذاری در بین مؤلفه‌های مورد بررسی در راستای بازآفرینی شهری پایدار تبریز در عصر پساکرونا مربوط به مؤلفه‌های تحقق مدیریت فناوری اطلاعات در سازمانهای متولی امور شهری و تأکید بر دانش‌محوری و مدیریت دانش‌بنیان، تأکید بر حکمروایی شهری و یکپارچه‌سازی نظام مدیریت شهری، ایجاد سازوکاری در راستای تحقق مشارکت شهروندان، نهادهای خصوصی و سازمانهای دولتی در نظام مدیریت شهری و تحقق دیدگاه کل‌نگرانه در مواجهه با مسائل پیچیده‌ی شهرها میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
هاشم رستم زاده
چکیده
چکیده
تغییر در رفتار پدیده‌های بارشی از مهمترین جنبه‌های تغییرات آب و هوایی جهانی محسوب می‌شود که با پیامدهای قابل توجهی برای جامعه انسانی و محیط زیست همراه است. پایش و اندازه گیری‌های مؤثر رویدادهای بارشی شدید برای درک ماهیت اساسی پدیده‌های شدید آب و هوایی و ارزیابی تغییرات آینده از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. در این مطالعه، ...
بیشتر
چکیده
تغییر در رفتار پدیده‌های بارشی از مهمترین جنبه‌های تغییرات آب و هوایی جهانی محسوب می‌شود که با پیامدهای قابل توجهی برای جامعه انسانی و محیط زیست همراه است. پایش و اندازه گیری‌های مؤثر رویدادهای بارشی شدید برای درک ماهیت اساسی پدیده‌های شدید آب و هوایی و ارزیابی تغییرات آینده از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. در این مطالعه، توانایی‌های انجام اندازه‌گیری بارش جهانی (GPM) با دادههای ایستگاههای زمینی برای شناسایی بارش‌های شدید روزانه (بارش‌های 25 میلی‌متر به بالا) در یک دوره 8 ساله (2021-2014) در 20 ایستگاه سینوپتیک عملی گردید. برای مقایسه و ارزیابی بین دادههای مشاهده‌ای و ماهوارهای از آماره‌هایی نظیر، ضریب تعیین (R2)، ضریب همبستگی (R) و مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)،... استفاده شد. مقایسه نقشههای حاصل از ماهواره GPM و ایستگاههای زمینی نشان داد که توزیع فضایی بارش حاصل از دو پایگاه داده مشابه هم بوده و نواحی کم بارش و پربارش منطبق بر یکدیگر هستند. در واقع ماهواره GPM پهنه‌های بارشی را به خوبی تشخیص داده است به طوری که ضریب همبستگی مکانی بین بارش ماهواره GPM و مشاهده شده 81/0 میباشد. نتایج آزمون ANOVA بین میانگین بارش‌های زمینی و ماهواره GPM نشان داد که با توجه به سطح معنی داری پایین p-value به مقدار 000/0 فرض یکسان بودن میانگین بارش بین دو پایگاه داده رد می‌شود و نتیجه این که اختلاف و ارتباط معنی داری بین میانگین بارش در ایستگاههای زمینی و ماهوارهای وجود دارد. همچنین نتایج آزمون کلموگراف- اسمیرنوف نشان داد که با توجه به اینکه p-value حاصل شده (819/0) عددی بالاتر از مقدار خطای آزمون (05/0) است، بنابراین فرض صفر مبنی بر برابری مقادیر بارش ثبت شده در ایستگاههای زمینی و مدلسازی شده یکسان بوده و فرض صفر تایید می‌شود.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
علی میرزایی؛ محمدرضا پورمحمدی؛ شهریور روستایی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تحلیل رابطه بین تغییرات سبک زندگی و الگوی مسکن اسلامی در کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق حاضر توصیفی، پیمایشی و استنباطی با مراجعه به متون اسلامی و منابع معرفتی با تکیه‌بر آیات قرانی و روایات انجام‌گرفته است و برای دستیابی به اهداف موردنظر از ابزار پرسشنامه گردید. جامعه آماری تحقیق را کلیه ساکنان و تمام سطح کلانشهر ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تحلیل رابطه بین تغییرات سبک زندگی و الگوی مسکن اسلامی در کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق حاضر توصیفی، پیمایشی و استنباطی با مراجعه به متون اسلامی و منابع معرفتی با تکیه‌بر آیات قرانی و روایات انجام‌گرفته است و برای دستیابی به اهداف موردنظر از ابزار پرسشنامه گردید. جامعه آماری تحقیق را کلیه ساکنان و تمام سطح کلانشهر تبریز که از شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شد. برای تأیید و یا رد فرضیه‌ها با استفاده از نرمافزار آماری SPSSبه تحلیل دادههای پرسشنامه و برای آزمون رابطه بین متغیرها و رتبه‌بندی شاخصها و مؤلفه‌های تحقیق از مدل رگرسیون چندگانه(MLR) و آزمونT تک نمونه استفاده گردید؛ همچنین با استفاده از مدل تحلیل شبکه‌ای(ANP) با استفاده از نرمافزار Super Decisions بر اساس نظرات کارشناسان با توزیع 30 پرسشنامه نیز سنجیده شد و به رتبه‌بندی گویه‌های هر یک از مؤلفه‌ها و شاخصهای تحقیق پرداخته شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ضریب همبستگی چندگانه کل برای متغیرهای مستقل و وابسته 0.906 R=و ضریب تعیین برابر با 0.822 و ضریب تعیین تعدیل‌شده برابر با 0.818 به دست آمد که نشان از همبستگی بالای متغیر سبک زندگی و الگوی مسکن اسلامی میباشد. به‌طوری کلی از 39 زیر شاخصهای سبک زندگی 12 گویه آن‌که تغییرات در ارزش‌های سبک زندگی را در تحقیق حاضر نشان میدهد به ترتیب متعلق به شاخص ارزش‌های منزلتی با ضریب(0.367)، ارزش‌های فرهنگی(0.243)، الگوهای رفتاری(0.215)، ارزش‌های اقتصادی(0.132) که امتیازات بالایی را کسب کرده‌اند و ارزش‌های اجتماعی، هویت دینی، مکانی و فضایی و زیست‌محیطی در رتبه پایینی قرارگرفته و کم‌رنگ شدن ارزش فرا مادی در برابر ارزش‌های مادی نشان از معنادار بودن بین تغییرات در ارزش‌های سبک زندگی بوده که الگوی مسکن اسلامی را به‌سوی مدرنیزه شدن سوق داده است.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
مجتبی نساجی زواره؛ حسین حکم آبادی؛ علیرضا اسداللهی
چکیده
هر ساله سرمازدگی دیررس بهاره خسارت‌های زیادی را به بخش کشاورزی وارد می‌نماید. پیش‌بینی سرمازدگی تشعشعی برای مبارزه فعال با این پدیده مورد نیاز است. در این پژوهش با استفاده از مدل تجربی پیشنهاد شده به وسیله فائو و دادههای ساعتی دو ایستگاه هواشناسی ضرایب مدل تجربی پیش‌بینی سرمازدگی تشعشعی در دشت قزوین محاسبه گردید. همچنین به منظور ...
بیشتر
هر ساله سرمازدگی دیررس بهاره خسارت‌های زیادی را به بخش کشاورزی وارد می‌نماید. پیش‌بینی سرمازدگی تشعشعی برای مبارزه فعال با این پدیده مورد نیاز است. در این پژوهش با استفاده از مدل تجربی پیشنهاد شده به وسیله فائو و دادههای ساعتی دو ایستگاه هواشناسی ضرایب مدل تجربی پیش‌بینی سرمازدگی تشعشعی در دشت قزوین محاسبه گردید. همچنین به منظور بررسی وضعیت اقلیمی سرمازدگی بهاره از دادههای دمای حداقل روزانه ایستگاههای قزوین و بوئین‌زهرا استفاده شد. تحلیل دادههای 60 ساله ایستگاه قزوین نشان داد که شدت سرمازدگی کاهش یافته اما فراوانی زمان وقوع سرمازدگی در اردیبهشت ماه بیشتر شده است. با استفاده از دادههای مشاهداتی 25 رخداد سرمازدگی تشعشعی شامل دمای هوا و دمای نقطه شبنم 2 ساعت بعد از غروب آفتاب و دمای مینیمم روز بعد ضرایب منطقه‌ای دو مدل در ایستگاه سیمرغ محاسبه گردید. سپس این دو مدل با استفاده از 14 رخداد سرمازدگی تشعشعی در ایستگاه مزرعه ارزیابی گردید. نتایج نشان داد مقدار متوسط خطای مطلق (MAE) برای تست و ارزیابی مدل1، 71/0 و 21/1 و برای مدل 2، 67/0 و 09/1 درجه سانتی‌گراد بود. همچنین نتایج مشخص نمود هر دو مدل دقت قابل قبولی در تخمین دمای حداقل روز بعد را دارد. پیشنهاد می‌گردد این مدل برای دشت‌های دیگر کشور نیز در پیش‌بینی سرمازدگی تشعشعی کالیبره شده و برای هر منطقه مدل مناسب ارائه گردد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
مصطفی امیرفخریان؛ حانیه لقایا؛ مبینا رجبی
چکیده
فضاهای زنانه، ازموضوعات مهم در مطالعات شهری است. عملکرد برخی از این فضاها (نظیرطلافروشیها) بگونهای است که بدون الزام محدودیت حضوربرای مردان، به شکل معناداری جاذب جمعیت زنان هستند. اثرگذاری چنین فضاهایی از عناصر ساختار فضایی شهرها می‌تواند تاثیر مهمی از حضورپذیری زنان در فضای شهری را به تصویر کشد. براین اساس مطالعهحاضر ...
بیشتر
فضاهای زنانه، ازموضوعات مهم در مطالعات شهری است. عملکرد برخی از این فضاها (نظیرطلافروشیها) بگونهای است که بدون الزام محدودیت حضوربرای مردان، به شکل معناداری جاذب جمعیت زنان هستند. اثرگذاری چنین فضاهایی از عناصر ساختار فضایی شهرها می‌تواند تاثیر مهمی از حضورپذیری زنان در فضای شهری را به تصویر کشد. براین اساس مطالعهحاضر درنظر دارددرچارچوبِ فضاهایشهریزنانه، ضمن انتخاب دومنطقه باوضعیت درآمدی متفاوت ازشهرمشهد(مناطق1و5)، الگوی استقرار طلافروشیها را ارزیابی کند و نشان دهد که درتوزیع اینگونه فضاها (باتوجه به سطح درآمدی هرمنطقه) چه تفاوتیهای قابل مشاهده است و این الگو ازچه قواعد نانوشتهای تبعیت می‌کند. شیوه مطالعه توصیفی-تحلیلی و جامعه آماری نیز شامل کلیه طلافروشیهای واقع درمناطق 1و5 شهرمشهد(شامل630 طلافروشی)است. درگام اول پس از ایجاد پایگاه اطلاعاتمکانی درمحیطArcGis اقدام به تعیین موقعیت طلافروشیها، براساس اطلاعات موجود دربانک اصناف شهرداری مشهد، گردید. درادامه بابهرهگیری از7متغیر(ازویژگیهای مکانی طلافروشیها و عناصرساختارفضایی هرمنطقه) شامل موقعیت مطلق، وسعت، زمان تاسیس هرطلافروشی، همجواری باکاربریهای پیرامونی، معابر و شریانهای ارتباطی، جمعیت و جمعیت زنان، اقدام به بررسی تفاوتهای فضایی درخصوص استقرار طلافروشیها گردید. مدلهای مورد بررسی شامل "الگویتراکم"،"مرکزثقل"، "مسافتاستاندارد"، "نزدیکترینهمسایگی"، "خودهمبستگیفضایی" و "الگوی زمانی-مکانی" است. نتایج بیانگر آن است که درمناطق توسعهیافته، فضاهای زنانه مورد بررسی، کمتر از توزیع جمعیت زنان تبعیت می‌کند درحالیکه در مناطق باسطح درآمدپایین، فضاهای زنانه، انطباق بیشتری با عناصر محلی همچون نزدیکی به ایستگاههای اتوبوس، شریانهای محلی و فضاهای مسکونی دارد. درعین حال نکته مشترک در این قاعدهمندی، رونق فعالیت این فضاهادر طول زمان ست. که به نظر می‌رسد در آینده، بیش از پیش فضاهای شهری را به سمت زنانه شدن سوق دهد.
مقاله علمی پژوهشی
آمایش سرزمین
نفیسه فقیه سبزواری؛ آزیتا فراشی
چکیده
امروزه از تغییرات اقلیمی به همراه تخریب زیستگاه به عنوان مهمترین عوامل تهدید‌‌کننده حیات وحش یاد می‌شود. از این رو داشتن اطلاعات صحیح از نیازهای اکولوژیک و زیستگاه هر گونه زمینه را برای حفاظت از گونه‌ها در برابر این تغییرات فراهم می‌کند و تعیین مهمترین عوامل در جلب نظر گونه‌ها و تهیه نقشههای مطلوبیت زیستگاه می‌تواند اقدامی ...
بیشتر
امروزه از تغییرات اقلیمی به همراه تخریب زیستگاه به عنوان مهمترین عوامل تهدید‌‌کننده حیات وحش یاد می‌شود. از این رو داشتن اطلاعات صحیح از نیازهای اکولوژیک و زیستگاه هر گونه زمینه را برای حفاظت از گونه‌ها در برابر این تغییرات فراهم می‌کند و تعیین مهمترین عوامل در جلب نظر گونه‌ها و تهیه نقشههای مطلوبیت زیستگاه می‌تواند اقدامی در جهت حفاظت از گونه‌ها باشد. در ایران بعد از پلنگ و یوزپلنگ کاراکال سومین گربه سان موجود است که نقش کلیدی در کنترل جمعیت جوندگان دارد و زیستگاههای آن بیشتر در مناطق خشک قرار گرفته‌‌است. بر همین اساس در این پژوهش، به بررسی تاثیرات تغییر اقلیم بر زیستگاههای کاراکال و نیز نحوه پراکنش این گونه تحت دو سناریوی اقلیمی RCP2.6 و RCP8.5 در دوره زمانی 2061 تا 2080 در ایران با استفاده از روش حداکثر آنتروپی پرداخته شد. در این مطالعه از چهار دسته متغیر محیطی شامل: متغیرهای اقلیمی، توپوگرافی، کاربری اراضی و پوشش زمین که در مجموع 32 متغیر برای زمان حال و 14 متغیر برای آینده استفاده شده‌است. نتایج نشان داد که متغیرهای فاصله از مناطق حفاظتی، شن‌زارها، مناطق جنگلی متراکم، بیشترین تاثیر را در انتخاب زیستگاه مطلوب برای گونه کاراکال در زمان حال داشته و متغیرهای میانگین دمای گرم‌ترین فصل سال و میانگین ارتفاع از سطح دریا تحت دو سناریوی آینده بیشترین تاثیر را در انتخاب زیستگاه توسط گونه خواهند‌‌داشت. همچنین بررسی نقشههای مطلوبیت زیستگاه کاراکال نشان داد که هم اکنون این گونه تنها 2/13درصد از زیستگاههای ایران را به خود اختصاص داده‌‌است که با شبکه حفاظتی کنونی تنها 2/48 درصد همپوشانی دارد این در حالی است که این میزان زیستگاه مطلوب گونه در آینده تحت سناریوهای RCP2.6 و RCP8.5 به ترتیب به 9/30 و 4/27 خواهد‌‌رسید و از میزان همپوشانی آن با شبکه حفاظتی کنونی تا حدود 66 درصد کاسته و به مقدار 8/17 درصد همپوشانی خواهد رسید.
مقاله علمی پژوهشی
آمایش سرزمین
محسن آقایاری هیر؛ معصومه علیرضایی؛ علی زارعی
چکیده
امروزه اشتغال یکی از مهمترین شاخص های توسعه در کشور به شمار می رود. تجزیه و تحلیل روند اشتغال و ساختار آن در سطح کشور و مناطق مختلف آن مستلزم شناخت دقیق استعدادها و توان بالقوه ی بخشها و ترکیب آن در مناطق است،تا بتوان برنامه ریزی و اشتغالزایی متوازن و متعادلی را در هر یک از بخشها و مناطق محقق ساخت. این تحقیق به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی ...
بیشتر
امروزه اشتغال یکی از مهمترین شاخص های توسعه در کشور به شمار می رود. تجزیه و تحلیل روند اشتغال و ساختار آن در سطح کشور و مناطق مختلف آن مستلزم شناخت دقیق استعدادها و توان بالقوه ی بخشها و ترکیب آن در مناطق است،تا بتوان برنامه ریزی و اشتغالزایی متوازن و متعادلی را در هر یک از بخشها و مناطق محقق ساخت. این تحقیق به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی بوده و با هدف تحلیل الگوی فضایی توزیع شاغلان بخش های عمومی و خصوصی در شهرستان های ایران صورت گرفته است.جامعه آماری شامل397 شهرستان کشور ایران است که آمار و اطلاعات آن از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استخراج شده است.در این راستا پس از جمع آوری داده ها و بررسی های نظری شاغلین بخش های عمومی و خصوصی از بین مدلها و تکنیک های مورد برّرسی برای تحلیل فضایی، مدل همبستگی خودکار فضایی مبتنی بر شاخص Morans Iو مدلSpatial Statistics Tools، تحلیل لکه های داغ(Hot Spot Analysis With Rending) استفاده شده است. در پردازش و تحلیل داده ها و اطلاعات و نمایش نتایج از سیستم اطّلاعات جغرافیایی (GIS)استفاده شده است.نتایج تحلیل MoransI حاکی از آن است که الگوی توزیع شاغلین بخش های عمومی و خصوصی شهرستان های ایران،الگوی خوشه ای و به صورت متمرکز می باشد و اشتغال به صورت متعادل و یکنواخت در منطقه مورد مطالعه توزیع نشده است. همچنین در تجزیه و تحلیل لکه های داغ توزیع اشتغال بخش های عمومی و خصوصی مشاهده شد که بیشترین تجمع فضایی اشتغال)لکه های داغ( در تهران و شعاع تقریبا300 کیلومتری تهران متمرکز شده است(هر چند خود تهران باسطح اطمینان 95% متراکم است) و بقیه شهرستانها از توزیع متعادل تری برخوردارند و تمرکز مشاهده نمی شود.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
شهریار خالدی؛ اسماعیل بخشی؛ محمود احمدی؛ عباسعلی داداشی رودباری
چکیده
از اثرات شهرنشینی، پدیده جزیره حرارتی شهری است که به دنبال آن دمای شهر بالا می رود و تقاضای انرژی برای خنک شدن افزایش می‌یابد. در این پژوهش نقش عوامل محلی در ایجاد و توسعه جزایر حرارتی شهر اهواز در دوره گرم سال از سال 2000 تا 2015 میلادی با به‌کارگیری دادههای سنجنده‌ی ماهواره لندست 7 و 8 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی تغییرات ...
بیشتر
از اثرات شهرنشینی، پدیده جزیره حرارتی شهری است که به دنبال آن دمای شهر بالا می رود و تقاضای انرژی برای خنک شدن افزایش می‌یابد. در این پژوهش نقش عوامل محلی در ایجاد و توسعه جزایر حرارتی شهر اهواز در دوره گرم سال از سال 2000 تا 2015 میلادی با به‌کارگیری دادههای سنجنده‌ی ماهواره لندست 7 و 8 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی تغییرات بیوفیزیکی سطح زمین در شهر اهواز از تغییرات شاخص تفاضل بهنجار شده‌ی پوشش‌گیاهی به روش آستانه‌ای توکانگا - تاگ بهره برده شد. با به‌کارگیری روش کریجینگ و پهنه بندی دمای اهواز افزایش آستانه‌های کمینه و بیشینه دمایی شهر اهواز نمایان شد که استمرار این تغییر می‌تواند منجر به تغییر اقلیم محلی شود. نتایج خودهمبستگی فضایی موران تاییدی آشکار بر رد فرضیه عدم ارتباط فضایی دمای سطح زمین اهواز است. ارزیابی نقشههای دمایی نشان داد هرچه از مناطق جنوبی به سمت مناطق شمالی پیش می‌رویم، به دلیل کاهش فضاهای سبز و افزایش زمین های بایر شاهد افزایش دما هستیم. بین مناطق مرکزی و حومه شهر اختلاف حرارتی تند وجود دارد، منطقه‌ی 8 به علت استقرار شرکت‌های صنعتی پایدارترین جزیره حرارتی در این منطقه از شهر را شکل داده است. مناطق مسکونی نسبت به مناطقی با کاربری صنعتی و بایر، تاثیر کمتری در ایجاد و گسترش جزایر حرارتی داشته است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
اصغر عابدینی؛ امیرحسین شکاری
چکیده
تغییرات اقلیمی گسترده و عواقب ناشی از آن بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... جوامع جهانی را بر اتخاذ تصمیمات جدی و تغییر راهبردهای توسعه‌ای وادار کرده است. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که عاملی مهم بر گرمایش کره زمین است، یکی از این راهبردها میباشد. شهرها به عنوان کانون‌های جمیعتی و تنوعی از فعالیت‌ها آلوده‌کننده، مراکز ...
بیشتر
تغییرات اقلیمی گسترده و عواقب ناشی از آن بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... جوامع جهانی را بر اتخاذ تصمیمات جدی و تغییر راهبردهای توسعه‌ای وادار کرده است. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که عاملی مهم بر گرمایش کره زمین است، یکی از این راهبردها میباشد. شهرها به عنوان کانون‌های جمیعتی و تنوعی از فعالیت‌ها آلوده‌کننده، مراکز مهم تولید گازهای گلخانه‌ای می‌باشند. این مسئله در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران بیشتر قابل مشاهده است. در همین راستا این پژوهش می‌کوشد با هدف بررسی مبانی نظری و پیشینه آن مولفه‌ها و شاخصه‌های موثر بر کم‌کربن‌سازی شهری را تشخیص داده و آنها را برای طرح‌ها و راهبردهای شهری آتی تحلیل و ارائه نماید. به همین جهت پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تحلیل عاملی تاییدی و مدل معادلات ساختاری انجام شده و به صورت پیمایشی و کتابخانه‌ای صورت گرفته است. رویکرد روش شناختی پژوهش نیز از نظر ماهیت داده‌ها، کمی است. ابزار اصلی برای گردآوری داده‌ها پرسشنامه بسته با طیف لیکرت است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزارهای SPSS21 و AMOS23 استفاده گردید. در نهایت آزمونهای مختلف برازش انجام شده و مطلوبیت آنها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصله نشان میدهد که مولفه‌ها و شاخصهای مختلف با میزان تاثیر متفاوت بر کم‌کربن‌سازی شهری موثر می‌باشند. بارهای عاملی بیانگر میزان تاثیر آنها بر موضوع میباشد. در میان مولفه‌ها و شاخصها گزینه‌های مرتبط با حفظ جنگلها، حملونقل پاک و پیاده‌محوری، استفاده از انرژی‌های پاک و ... ، بیشترین بار عاملی را دریافت کرده و نشان هشداری را بر سیاست‌های اتخاذی ارگان‌های مسئول در حوزه را دارد. حرکت به سمت مولفه‌های بیان شده، گامی بزرگ جهت تشکیل یکی از سه ضلع توسعه پایدار است.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
مهدی کرمی دهکردی؛ قاسم لیانی
چکیده
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و از نظر روش شناسی جزو دسته تحقیقات توصیفی- پیمایشی تلقی می‌گردد که با استفاده از تکنیک دلفی در ابتدا شاخصهای ارزیابی کیفیت خدمات در مناطق مستعد بوم‌گردی روستایی طی 3 راند تعریف گردید و در ادامه با بهره‌مندی از تکنیک AHP اولویت‌بندی شهرستان‌های استان صورت پذیرفت و سپس با استفاده از روش درون‌یابی ...
بیشتر
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و از نظر روش شناسی جزو دسته تحقیقات توصیفی- پیمایشی تلقی می‌گردد که با استفاده از تکنیک دلفی در ابتدا شاخصهای ارزیابی کیفیت خدمات در مناطق مستعد بوم‌گردی روستایی طی 3 راند تعریف گردید و در ادامه با بهره‌مندی از تکنیک AHP اولویت‌بندی شهرستان‌های استان صورت پذیرفت و سپس با استفاده از روش درون‌یابی (روش کریجینگ در محیط GIS) گستره استان با محوریت کیفیت خدمات (در 5 گزینه به شرح پاسخگویی، تضمین، همدلی، اطمینان و ملموسات) مورد ارزیابی قرار گرفت. روش نمونه‌گیری در پژوهش حاضر به صورت هدفمند بوده که با استفاده از تکنیک گلوله برفی، 18 نفر به عنوان متخصص در زمینه بوم‌گردی شناسایی گردید. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخت (با استناد به چارچوب مفهومی تحقیق و 5 زیربخش ذکر شده در مورد کیفیت خدمات) استفاده شد و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS، Expert Choice و GIS استفاده گردید. نتایج بخش دلفی که به منظور اجماع نظر متخصصان انجام شد، حاکی از آن بود که پذیرش صاحبان مشاغل گردشگری در پاسخگویی سریع به درخواست مشتری، ارائه خدمات مقرر در زمان وعده داده‌شده، دانش و آگاهی لازم کارکنان برای پاسخگویی به سؤالات مشتری، توجه به سخنان مشتری و برقراری ارتباط صمیمانه و استفاده از تجهیزات مناسب در ارائه خدمات می‌تواند مهمترین اولویت‌ها جهت ارائه خدمات باکیفیت میباشد، همچنین یافته‌ها نشان داد شهرستان‌های "شهرکرد، بن و سامان" و "بروجن" به ترتیب با مقادیر وزنی 336/0 و 274/0 رتبه‌های اولویت اول و دوم در این زمینه می‌باشند و سپس به ترتیب، شهرستان‌های فارسان، کیار، اردل، کوهرنگ، خانمیرزا و لردگان کسب رتبه نموده‌اند؛ در انتها نتایج مربوط به بخش درون‌یابی نشان داد، روستاهای مستقر در شرق و شمال شرق استان دارای استعداد بیشتری در این زمینه بوده و این سهم در پهنه مرکز و غرب استان کم‌رنگ‌تر میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ابوالفضل مشکینی؛ آیت رشنو فر؛ مهران حاجیلو
چکیده
با شروع عصر شهر نشینی و توسعه روز افزون آن دیگر شهر ها به عنوان مهمترین سکونتگاه انسانی شناخته می شوند. بنابر این نیاز سنجی پژوهشی و اولویت بندی تحقیقات، متناسب با مشکلات شهرها می تواند گامی موثر در شناخت و حل مشکلات موجود باشد. هدف پژوهش حاضر نیز نیاز سنجی پژوهشی رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری و اولویت بندی آنها بوده. روش پژوهش ، به ...
بیشتر
با شروع عصر شهر نشینی و توسعه روز افزون آن دیگر شهر ها به عنوان مهمترین سکونتگاه انسانی شناخته می شوند. بنابر این نیاز سنجی پژوهشی و اولویت بندی تحقیقات، متناسب با مشکلات شهرها می تواند گامی موثر در شناخت و حل مشکلات موجود باشد. هدف پژوهش حاضر نیز نیاز سنجی پژوهشی رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری و اولویت بندی آنها بوده. روش پژوهش ، به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 نفر از اساتید و دانشجویان دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری یوده که از نظرات آنها استفاده شده است. نتایج حاصله از نظرات جامعه آماری منجر به تدوین 58 عنوان پژوهشی شده که هریک از این عناوین در قالب پنج گروه ((اجتماعی فرهنگی)) ،(( اکولوژی و زیست محیطی))، ((مالی و اقتصادی ))، (( کالبدی فضایی و زیر ساختی)) و ((سیاستی، مدیریتی و فناوری)) دسته بندی شدند. به منظور وزن دهی و رتبه بندی این موضوعات نیز از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. در ادامه، بعد از رتبه بندی وزنی، هرکدام از موضوعات از لحاظ تعداد فراوانی چاپ مقاله طی دوره زمانی 1390-1399 در پایگاه نمایه سازی مقالات علمی(علم نت) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از اولویت بندی و وزن دهی موضوعات و بررسی تعداد مقالات چاپ شده نشان داد که دسته موضوعی اقتصادی با میانگینی وزنی 0.01729 دارای بیشترین وزن بوده، و در بین موضوعات به صورت مستقل نیز بیشترین وزن مربوط به موضوع مشارکت مردمی و دموکراسی شهری در مدیریت شهری با وزن 0.01740 بوده است. از لحاظ فراوانی مقالات نیز بیشترین مقالات چاپ شده مروبط به دسته موضوعی سیاستی، مدیریتی و فناوری با تعداد 433014 مقاله چاپ شده و کمترین مقالات مروبط به دسته موضوعی اقتصادی با 103436 مقاله چاپ شده می باشد.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
جواد معدنی
چکیده
شیوع ویروس کرونا، به منزله بحرانی همه‌گیر و وسیع بود که توانست تمام مناطق جغرافیایی را تحت‌تأثیر پیامدهای خود قرار دهد. کشورهای بسیاری اقدامات و استراتژی‌های مختلفی را پیاده‌سازی و اجرا کردند که یکی از موفق‌ترین و به‌روزترین آنها، منطقه‌بندی سبز بود. منطقه‌بندی سبز، یکی از شیوه‌های منطقه‌بندی در مناطق جغرافیایی مختلف است ...
بیشتر
شیوع ویروس کرونا، به منزله بحرانی همه‌گیر و وسیع بود که توانست تمام مناطق جغرافیایی را تحت‌تأثیر پیامدهای خود قرار دهد. کشورهای بسیاری اقدامات و استراتژی‌های مختلفی را پیاده‌سازی و اجرا کردند که یکی از موفق‌ترین و به‌روزترین آنها، منطقه‌بندی سبز بود. منطقه‌بندی سبز، یکی از شیوه‌های منطقه‌بندی در مناطق جغرافیایی مختلف است که پویا موقت بوده و با پیاده‌سازی مکانیزم و استراتژی‌های مختلف، مسائل و مخاطرات ناشی از اپیدمی کرونا را به حداقل می‌رساند. هدف اصلی تحقیق حاضر، ارائه رویکرد منطقه‌بندی سبز در مقابله با چالش‌های اپیدمی کرونا در مناطق گردشگری سلامت شهرهای چشمه‌های آب‌گرم دامنه کوه سبلان است که با استفاده از روش ترکیبی یا آمیخته، به بررسی موضوع می‌پردازد. رویکرد مورد استفاده در آن، رویکرد متوالی اکتشافی است که در فاز اول از روش کیفی تحلیل مضمون و در فاز دوم از روش کمّی پیمایش استفاده می‌نماید. ابزار اصلی مورد استفاده در فاز کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در فاز کمّی، پرسشنامه است که به ترتیب از 11 نفر از خبرگان در فاز کیفی و 23 نفر هم در فاز کمّی اطلاعات و دادههای مربوطه استخراج شدند. مطابق با یافته‌های تحقیق، در فاز کیفی از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته 67 شاخص شناسایی شدند که از میان آنها، 22 مضمون پایه، 8 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر استخراج شد. در فاز کمّی نیز با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و تاپسیس فازی، وزن و اهمیت نماگرهای مورد مطالعه، بررسی و تحلیل شدند. از نتایج تحقیق حاضر می‌توان به شناسایی ابعاد و مولفه‌های بومی این نوع منطقه‌بندی اشاره کرد که با استفاده از نظرات خبرگان و روشهای علمی بدست آمدند. همچنین به وضعیت شهرهای دامنه کوه سبلان اشاره کرد که از لحاظ شاخصهای بدست آمده، شهر سرعین در محدوده مساعد یا خوب قرار داشته و طبق مولفه‌های منطقه‌بندی سبز، می تواند در راستای ارائه خدمات گردشگری سلامت، فعالیت
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حسن محمودزاده؛ توکل آقایاری هیر؛ داود حاتمی
چکیده
هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت منطقه چهار کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند میباشد. این پژوهش از نظر ماهیت کاربردی است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی است از روشهای توصیفی ـ تحلیلی، اسنادی، تحلیل ثانویه و پیمایشی است. برای تحلیل و ارزیابی نماگرهای جمعیت‌شناسی سالمندان منطقه چهار کلانشهر شهر تبریز از اطلاعات و دادههای سرشماری ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت منطقه چهار کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند میباشد. این پژوهش از نظر ماهیت کاربردی است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی است از روشهای توصیفی ـ تحلیلی، اسنادی، تحلیل ثانویه و پیمایشی است. برای تحلیل و ارزیابی نماگرهای جمعیت‌شناسی سالمندان منطقه چهار کلانشهر شهر تبریز از اطلاعات و دادههای سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استفاده شده است. در بخش پیمایشی تحقیق با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه محاسبه و پس از برآورد به صورت تصادفی ساده بین نمونه‌های هدف پخش شده و پرسشنامه‌ها پس از تکمیل شدن توسط مردم جمع‌آوری شده‌اند. برای سنجش وضعیت منطقه چهار کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی که در 8 شاخص و 81 گویه تهیه شده استفاده شده است. تحلیلهای آماری در این پژوهش به کمک نرمافزار SPSS نسخه 26 انجام شده. نتایج بررسی و سنجش هشت شاخص دوستدار سالمند در این منطقه نشان داد؛ شاخص فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها با84/2، در رتبه یک، شاخص حمل و نقل با77/2، در رتبه دوم، شاخص ارتباطات و اطلاعات با 67/2، در رتبه سوم، شاخص حمایتهای اجتماعی و خدمات سلامت با 58/2، در رتبه چهارم، شاخص تکریم و تلفیق اجتماعی با 48/2، در رتبه پنجم، شاخص مشارکت اجتماعی با 46/2، در رتبه ششم، شاخص مشارکت در امور مدنی و اشتغال با 41/2، در رتبه هفتم و شاخص مسکن با 38/2، در رتبه هشتم قرار دارد. با توجه به میانگین‌های به دست آمده؛ مشخص می‌گردد که میانگین همه شاخصهای بررسی شده کمتر از حد وسط طیف لیکرت(عدد 3)، میباشد. لذا نتیجه می‌گیریم که منطقه چهار شهرداری کلان شهر تبریز دوستدار سالمند نیست و تا رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی دارد.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
حسن رضائی؛ عباس فلاح قالهری
چکیده
شناخت پتانسیل‌های اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاری‌های اقلیمی آسیب می‌بیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بی‌دانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی ...
بیشتر
شناخت پتانسیل‌های اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاری‌های اقلیمی آسیب می‌بیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بی‌دانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی بر اساس مدل ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، از آمار 18 ایستگاه هواشناسی معتبر از سال 1987 تا 2017 در مقیاس زمانی ساعتی و روزانه استفاده شد. نتایج نشان داد که زرشک شش مرحله فنولوژیکی برای تکمیل دوره رشد و نمو از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه نیاز دارد. بیشترین نیاز دمایی در مرحله گلدهی تا نمو میوه رخ میدهد. نیاز سرمایی درخت زرشک در ایستگاه های مختلف به میزان 1050 تا 1960 ساعت با توجه شرایط اقلیمی متغیر میباشد . مشاهدات میدانی نشان داد که زرشک بی دانه در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی کافی رنگ کامل و تجاری به خود نمی‌گیرد. منطقه مورد مطالعه با توجه به مدل های ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، مورد پهنه بندی قرار گرفت که بر این اساس ایستگاه قاین و زاهدان بیشترین نیاز سرمایی را به خود اختصاص داده اند. بر اساس شاخصهای اعتبارسنجی مدلهای مختلف برآورد کننده نیاز سرمایی از معیار ریشه میانگین مربعات استفاده شد و نتایج نشان میدهد که مدل ساعت سرمایی(CH) با توجه به اینکه ریشه میانگین مربعات (RMSE) کمتر نسبت به مدل دیگر میباشد، از عملکرد بالاتری برخوردار میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
مسلم سواری؛ فرشاد رزم آور
چکیده
این پژوهش با هدف کلی تدوین راهبردهای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی در استان بوشهر انجام شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده مطالعات تحلیلی و ادبیات موضوع نقاط چهارگانه SWOT یعنی قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شد و با استفاده از تکنیک AHP اولویت‌بندی شدند. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و متخصصان آگاه به موضوع در سازمانهای ...
بیشتر
این پژوهش با هدف کلی تدوین راهبردهای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی در استان بوشهر انجام شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده مطالعات تحلیلی و ادبیات موضوع نقاط چهارگانه SWOT یعنی قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شد و با استفاده از تکنیک AHP اولویت‌بندی شدند. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و متخصصان آگاه به موضوع در سازمانهای ذیربط بودند که بهطور هدفمند برای مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب تکنیک SWOT-AHP با استفاده از نرمافزار Expert Choice انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که در ارزیابی معیارها، نقاط قوت، ضعف، تهدید، فرصت اولویت‌های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند که وزن‌های بدست آمده از برآیند این نقاط نشان دهنده غالب بودن فضای مخاطرهآمیز بر فضای مفید است. علاوه بر این در اولویت‌بندی نواحی استراتژیک نتایج نشان داد که راهبرد اول SO یعنی راهبرد تهاجمی (حداکثر – حداکثر)، راهبرد دوم راهبرد ST یعنی راهبرد اقتضایی (حداکثر – حداقل)، راهبرد سوم WO یعنی راهبرد انطباقی (راهبرد حداقل – حداکثر) و در نهایت آخرین راهبرد در موضوع مورد بررسی راهبرد WT یعنی راهبرد دفاعی (حداقل – حداقل) است. به طور کلی نتایج این پژوهش می‌تواند بینشهای جدیدی برای سیاست‌گذاران حوزه انرژی و محیط زیست را فراهم کند.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
علی محمدخورشیددوست؛ مصطفی طحانی یزدلی؛ فرحناز خرم ابادی؛ اعظم صمدی؛ فریده انصاری ملکی؛ محمدحسین پورقربان
چکیده
معضلات ناشی از تغییرات اقلیمی از مهمترین بحران‌ها و تهدیدات محیط زیست حال حاضر جامعۀ بشری به‌خصوص در محیط‌های شهری است. در شهر تبریز و در سالهای اخیر، به علت رشد جمعیت، مهاجرت فراوان از شهرهای دیگر، ترافیک، توسعۀ صنایع و مراکز تولیدی باعث افزایش تولید و پراکنش آلاینده‌ها شده است. بر این اساس، در این پژوهش به ارزیابی کیفیت وقوع ...
بیشتر
معضلات ناشی از تغییرات اقلیمی از مهمترین بحران‌ها و تهدیدات محیط زیست حال حاضر جامعۀ بشری به‌خصوص در محیط‌های شهری است. در شهر تبریز و در سالهای اخیر، به علت رشد جمعیت، مهاجرت فراوان از شهرهای دیگر، ترافیک، توسعۀ صنایع و مراکز تولیدی باعث افزایش تولید و پراکنش آلاینده‌ها شده است. بر این اساس، در این پژوهش به ارزیابی کیفیت وقوع گرد و غبار در سالهای 1399 و 1400مورد توجه قرار گرفته است. میزان غلظت ذرات گرد و غبار در مناطق مختلف مکان های مورد مطالعه بسته به موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی، اقلیمی و همچنین منشا آنها اعم از داخلی و خارجی متفاوت است. براساس نتایج به دست آمده از تحلیل نتایج آزمایشگاهی و مطالعات میدانی، در منطقۀ تبریز و در دورۀ انجام تحقیق، تراکم فلز سرب در گرد و غبار برای بزرگسالان متوسط و برای کودکان شدید و خطر فلز جیوه هم برای افراد مسن و هم برای کودکان هر دو شدید بوده است. اثرات نامطلوب فلز کادمیوم در کودکان و بزرگسالان نیز بسیار شدید بوده است. از طرف دیگر بالا بودن دمای هوا در مرکز شهر و تشکیل جزایر حرارتی در آن باعث ایجاد بادهای محلی از حومه به طرف مرکز شهر می‌شود. با انتقال آلودگی‌ها از حومه به مرکز شهر توسط این بادها، وضعیت آلودگی در مرکز شهر نیز افزایش می‌یابد.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
الهامه عبادی؛ فریبا اسفندیاری درآباد؛ صیاد اصغری؛ رئوف مصطفی‌زاده
چکیده
از جمله شروط مهم برای بهره‌برداری بهینه از زمین، دستیابی به اطلاعاتی در ارتباط با الگوهای کاربری اراضی و تغییرات آن در طول زمان میباشد. کاربری اراضی، معمولا بر اساس استفاده انسان از زمین، با تأکید بر نقش کاربردی زمین در فعالیتهای اقتصادی تعریف می‌شود .امروزه فناوری سنجش از دور به‌عنوان عنصر اصلی در پایش کاربری اراضی به شمار ...
بیشتر
از جمله شروط مهم برای بهره‌برداری بهینه از زمین، دستیابی به اطلاعاتی در ارتباط با الگوهای کاربری اراضی و تغییرات آن در طول زمان میباشد. کاربری اراضی، معمولا بر اساس استفاده انسان از زمین، با تأکید بر نقش کاربردی زمین در فعالیتهای اقتصادی تعریف می‌شود .امروزه فناوری سنجش از دور به‌عنوان عنصر اصلی در پایش کاربری اراضی به شمار می‌رود. هدف از پژوهش حاضر استخراج نقشههای کاربری اراضی سالهای 2000 و 2021 در منطقه فیروز آباد خلخال و بررسی تغییرات ایجاد شده در بازه‌ی زمانی مورد مطالعه در منطقه با استفاده از تصاویر سنجنده‌های ETM و OLIماهواره‌ی لندست میباشد. همچنین بررسی قابلیت روشهای پیکسل پایه و شی‌گرا جهت طبقه‌بندی کاربری اراضی هدف دیگر این مطالعه است. در پژوهش حاضر برای طبقه‌بندی کاربری اراضی از الگوریتم نزدیکترین همسایه تکنیک شیءگرا و روش ماشین‌بردار پشتیبان الگوریتم پیکسل پایه استفاده شده است. سپس برای صحت‌سنجی این دو روش، صحت کلی و ضریب کاپا استخراج شد نتایج این ارزیابی نشان دهنده‌ی دقت بالای روش شی‌گرا در استخراج طبقات کاربری اراضی میباشد. براساس نتایج حاصله از آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی در دوره زمانی مورد مطالعه، بیشترین میزان تغییرات اتفاق افتاده مربوط به کاربری مرتع خوب به مرتع ضعیف با مقدار 72/51 کیلومتر مربع و بعد آن جنگل به مرتع خوب با مقدار 11/30 است و کمترین تغییرات مربوط به کاربری مرتع به آب با مقدار 03/0 کیلومتر مربع می باشد. دلایل این تغییرات افزایش جمعیت، چرای بی رویه دام، استفاده نادرست و غیرقاونی از اراضی مختلف میباشد. استفاده از پارامترهایی بیشتری نظیر مقیاس، شکل، فشردگی، رنگ، بافت، معیار نرمی و الگو، برای طبقه‌بندی کاربری اراضی در تکنیک شیءگرا می‌توان به عنوان نوآوری مطالعه‌ی حاضر مد نظر قرار داد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
رقیه گودرزوند چگینی؛ اصغر شکرگزار؛ مریم جعفری مهرآبادی
چکیده
مقدمه: در دنیای مدرن امروز که مردم در پیچ و خم خیابان‌ها و پل‌های گسترده و عظیم گم میشوند و در تو در توی لایه‌های شهرهای آهنی و سرد و بی روح زندگی سخت را پشت سر می‌گذارند در برخی از شهرها مناطقی از ساختار‌های قدیمی وجود دارد که گام برداشتن در این مناطق آرامش و کند بودن روند گذر زمان را به همراه دارد.
هدف پژوهش: کاربست بازآفرینی ...
بیشتر
مقدمه: در دنیای مدرن امروز که مردم در پیچ و خم خیابان‌ها و پل‌های گسترده و عظیم گم میشوند و در تو در توی لایه‌های شهرهای آهنی و سرد و بی روح زندگی سخت را پشت سر می‌گذارند در برخی از شهرها مناطقی از ساختار‌های قدیمی وجود دارد که گام برداشتن در این مناطق آرامش و کند بودن روند گذر زمان را به همراه دارد.
هدف پژوهش: کاربست بازآفرینی پایدار شهری در بافت تاریخی محله پیغمبریه شهر قزوین
روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر ترکیبی از روش های کمی و کیفی است و جنبه های کاربردی نیز دارد. در روش کمی، بررسی شاخص های مسکن به منظور شناخت وضع موجود مسکن در بافت تاریخی است. روش کیفی با تکنیک مصاحبه عمیق می باشد. تشکیل پنل 15 نفره متخصصین به منظور کاربست بازآفرینی پایدار شهری در بافت تاریخی شهر قزوین.
قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه، بافت تاریخی شهر قزوین محله پیغمبریه ، پهنه بازار و بافت مسکونی همجوار آن را در برمی‌گیرد. این محله از شمال به خیابان امام خمینی، از شرق به خیابان پیغمبریه، از طرف جنوب به انصاری و از طرف غرب به مولوی محدود می‌گردد.
یافته ها و بحث: در مرحله بررسی شاخص های مسکن در بافت تاریخی شهر قزوین محله پیغمبریه می توان تحلیل نمود: مسکن این بافت نیاز به بهسازی لرزه ای به منظور استحکام، توانمندسازی اقتصادی، هویت بخشی از طریق احیای گونه های مسکن تاریخی بافت دارد. مرحله دوم به موجب کاربست بازآفرینی پایدار شهری با روش مصاحبه عمیق از متخصصین مهترین ابعاد بازآفرینی در بافت تاریخی شهر قزوین محله پیغمبریه جمع بندی گردید.
نتایج: نتیجه اصلی این پژوهش " کاربست مکانیزم های نهادی برای حرکت به سمت کاربست مدیریت یکپارچه بافت در گام نخست سپس استقرار بازآفرینی پایدار شهری در این بافت می باشد
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
معصومه نوروزی نژاد؛ مجید یاسوری؛ روح اله اوجی
چکیده
از آنجا که روستاها سلول های اصلی حیات اقتصادی ایران محسوب می شوند، لذا پایداری اقتصاد روستاها یک کریدور حیاتی برای نیل به پایداری اقتصاد ملی می باشد. از این‌رو، تحقیق حاضر با هدف شناخت سطح پایداری اقتصادی روستاهای شهرستان لنگرود انجام شده است؛ ابزار گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر، شامل روش های اسنادی بصورت کتابخانه‌ای و میدانی بصورت ...
بیشتر
از آنجا که روستاها سلول های اصلی حیات اقتصادی ایران محسوب می شوند، لذا پایداری اقتصاد روستاها یک کریدور حیاتی برای نیل به پایداری اقتصاد ملی می باشد. از این‌رو، تحقیق حاضر با هدف شناخت سطح پایداری اقتصادی روستاهای شهرستان لنگرود انجام شده است؛ ابزار گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر، شامل روش های اسنادی بصورت کتابخانه‌ای و میدانی بصورت اجرای پرسشنامه می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل دهیاران روستاهای دارای 20 خانوار و بیشتر شهرستان لنگرود و مجموعا به تعداد 110 نفر و در 7 دهستان این شهرستان میباشد که بصورت تمام‌شماری بررسی شده است. در این پژوهش به منظور بررسی سطح پایداری اقتصادی روستاها از روش بارومتر پایداری بهره گرفته شد. همچنین جهت مقایسه مولفه‌های پژوهش از آزمون دوجمله‌ای (Binomial Test) استفاده گردید. نتایج نشان داد سطح پایداری اقتصادی در سکونتگاههای روستایی شهرستان در سه مولفه عدالت، ثبات و رفاه و در نهایت، پایداری اقتصادی کل، تفاوت معنی‌دار داشته اند. نتایج سطح پایداری مولفه‌های مورد بررسی نشان داد که عدالت اقتصادی، ثبات اقتصادی، رفاه اقتصادی، و در نهایت پایداری اقتصادی روستاهای منطقه، در سطح ضعیف قرار دارد. از نظر سطح پایداری اقتصادی، بالاترین سطح را روستاهای کلید‌بر، سیگارود، و پایین‌ترین سطح پایداری اقتصادی را روستاهای فتیده و کهلبون دارند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
اسلام کرمی
چکیده
با نظر به اهمیت پایداری و نقش آن در میزان دلبستگی و وفاداری ساکنان به شهرها، پژوهش حاضر، مساله رضایت از شاخصهای کالبدی- فضایی را در میزان و نحوه وفاداری ساکنان به شهر مطرح نموده است. بدیهی است هدف اجتماعی و سازگاری انسانی در گرو سرمایه اجتماعی هدف اصلی پژوهش حاضر است. با شناخت شاخصها، نخست، میزان اهمیت آن از منظر شهروندان مشخص و در ادامه، ...
بیشتر
با نظر به اهمیت پایداری و نقش آن در میزان دلبستگی و وفاداری ساکنان به شهرها، پژوهش حاضر، مساله رضایت از شاخصهای کالبدی- فضایی را در میزان و نحوه وفاداری ساکنان به شهر مطرح نموده است. بدیهی است هدف اجتماعی و سازگاری انسانی در گرو سرمایه اجتماعی هدف اصلی پژوهش حاضر است. با شناخت شاخصها، نخست، میزان اهمیت آن از منظر شهروندان مشخص و در ادامه، میزان عملکرد شهر بعنوان ساختار کالبدی- فضایی در تعین عینی و ذهنی شاخصها بررسی شده است. جهت حصول اطمینان از یافته ها، پژوهش حاضر، یک رویکرد توامان IPA و SEM را برای اندازه‌گیری اثرات اهمیت درک شده ابعاد شهر پایدار و عملکرد درک شده یک شهر پایدار بر رضایت و وفاداری ساکنانش را مورد بررسی قرار می دهد. جامعه آماری، جمعیت بافت مرکزی کلانشهر تبریز است حجم نمونه 384 نفر برآورد شد. برای تحقیق حاضر از پرسشنامه استفاده شد. پاسخ نظرسنجی از ساکنان بافت مرکزی کلانشهر تبریز جمع‌آوری و با استفاده از روش توامان IPA و SEM تحلیل شد. با نظر به تحلیل شبکه ای در روش IPA و مشخص شدن اولویت ها و میزان اهمیت و عملکرد شاخص ها، یافته های تحقیق با استفاده از معادلات ساختاری همگام سازی و تحلیل مجدد شد. نتایج نشان میدهد که رضایت ساکنان رابطه بین عملکرد کلی درک شده و وفاداری ساکنان را میانجی گری می‌کند، در حالی که رابطه بین اهمیت کلی درک شده و وفاداری ساکنان با عملکرد کلی درک شده و رضایت ساکنان میانجی گری می‌شود. پس از استخراج میزان تاثیر گذاری مولفه ها در فرضیه های مطرح شده، می توان گفت، عملکرد شهر پایدار، درک افراد را از توسعه پایدار افزایش می دهد. همچنین با افزایش درک مردم، توسعه پایدار و وفاداری ساکنین به محل اقامت، افزایش می یابد. افزایش وفاداری ساکنین، ناشی از رضایت افراد از شهر محل سکونت خود می باشد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
نجمه سادات مصطفوی؛ پروین پرتوی؛ زهرا اسدالهی
چکیده
خدمات اکوسیستم گستره وسیعی از خدمات مستقیم و یا غیرمسقیم مرتبط با بهزیستی انسان را در برمی گیرد که از طریق فرایندهای بیوفیزیکی حاصل شده اما تولید، توزیع و بازتولید آن تحت تاثیر مدیریت سیستم های اجتماعی و اکولوژیکی شهر است. تمام تلاش این جستار شناسایی و دسته بندی موانع یکپارچه سازی خدمات اکوسیستم در برنامه ریزی شهری می باشد. روش این ...
بیشتر
خدمات اکوسیستم گستره وسیعی از خدمات مستقیم و یا غیرمسقیم مرتبط با بهزیستی انسان را در برمی گیرد که از طریق فرایندهای بیوفیزیکی حاصل شده اما تولید، توزیع و بازتولید آن تحت تاثیر مدیریت سیستم های اجتماعی و اکولوژیکی شهر است. تمام تلاش این جستار شناسایی و دسته بندی موانع یکپارچه سازی خدمات اکوسیستم در برنامه ریزی شهری می باشد. روش این مقاله از نوع فرامطالعه است که در چهار بخش تحلیلی فراداده، فرا روش، فرانظریه و فراترکیب، به بررسی ساختاری و محتوایی مطالعات منتخب پرداخته است. جامعه آماری این مطالعه شامل 47 مقاله علمی در بازه زمانی 2022-2010 می باشد. در بخش یافته ها، موانع در قالب 31 مقوله، 9 مقوله ترکیبی و 3 مضمون (ساختاری، اقتصادی و معرفتی) طبقه بندی شدند. فقدان روش های استاندارد، ضعف مشارکت ذینفعان، فقدان آگاهی و دانش اکولوژیکی، شکاف موضوعی، کمبود داده و کمبود منابع مالی از مهم ترین موانع و چالش های یکپارچه سازی به حساب می آیند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ابوالفضل قنبری؛ میرحسین پورباقر
چکیده
شهر سهند به عنوان یک شهر نسبتا جدید، توانسته است به سرعت در جایگاه سومین شهر پرجمعیت استان آذربایجان‌شرقی قرار گیرد. یکی از نکات مهم تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین توسعه فیزیکی شهر با روند معاملات ملکی و ترکیب دادههای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره‌های Landsat-8 و Landsat-7 و Sentinel-2 ...
بیشتر
شهر سهند به عنوان یک شهر نسبتا جدید، توانسته است به سرعت در جایگاه سومین شهر پرجمعیت استان آذربایجان‌شرقی قرار گیرد. یکی از نکات مهم تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین توسعه فیزیکی شهر با روند معاملات ملکی و ترکیب دادههای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره‌های Landsat-8 و Landsat-7 و Sentinel-2 در محیط کدنویسی گوگل ارث انجین کاربری‌ها و تغییرات آنها طی دو دوره قبل و بعد از شهر شدن (از 2000 تا 2008 و از 2008 تا 2019) دسته‌بندی شد و سپس پیش‌بینی توسعه آتی شهر سهند صورت گرفت. برای پیش-بینی از روش شبکه عصبی مصنوعی چند لایه پرسپترون (MLP) به عنوان یکی از روشهای تصمیم‌گیری چندمعیاره مکانی(MCDM) استفاده شده است. متغیرهای مستقل استفاده شده در تحقیق حاضر، در پیش‌بینی توسعه فیزیکی شهر عبارت‌اند از : قیمت زمین، نوع کاربری، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از مناطق شهری، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از شبکه معابر (اصلی و فرعی). نتایج طبقه‌بندی تصاویر ماهوارهای نشان داد که توسعه فیزیکی شهر جدید سهند در جهت تبدیل زمین‌های بایر به کاربری شهری صورت گرفته است. علاوه بر این توسعه فیزیکی در راستای تبدیل زمین‌های ارزان‌تر به نواحی ساخته شده بود. اراضی ساخته شده دارای توسعه زیادی بوده و از6246/665 هکتار در سال ۲۰۰۰ به 9516/732 هکتار در سال ۲۰۱۹ رسیده است. در بین روشهای طبقه‌بندی تصاویر به منظور استخراج کاربری اراضی، روش SVM بهترین روش بود و همچنین تصاویر ماهواره Sentinel-2 بالاترین دقت را داشت. شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چندلایه به منظور پیش‌بینی توسعه فیزیکی آتی شهر جدید سهند مورد استفاده قرار گرفت، که با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، توسعه در جهاتی پیش‌بینی شده است که مبتنی بر ارزان بودن زمین و نیز محدودیت-های ژئومورفولوژیکی مانند شیب و ارتفاع است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
علی صابری؛ احمد پوراحمد؛ سعید زنگنه شهرکی
چکیده
زندگی شهری در روند خود از جوامع ساده و متمرکز که بیشتر بازتاب نیروهای مختلف اجتماعی بودند، تا به امروز در اشکال مختلف باعث تغییر و تحولات گستردۀ محیطی در شهر و به‌خصوص رشد جمعیت شهری شده است که نتیجۀ آن از هم پاشیدگی نظام توزیع خدمات شهری و توزیع نابرابر شهروندان در برخورداری از خدمات شهری بوده است. با توجه به اهمیت مسئلۀ عدالت فضایی ...
بیشتر
زندگی شهری در روند خود از جوامع ساده و متمرکز که بیشتر بازتاب نیروهای مختلف اجتماعی بودند، تا به امروز در اشکال مختلف باعث تغییر و تحولات گستردۀ محیطی در شهر و به‌خصوص رشد جمعیت شهری شده است که نتیجۀ آن از هم پاشیدگی نظام توزیع خدمات شهری و توزیع نابرابر شهروندان در برخورداری از خدمات شهری بوده است. با توجه به اهمیت مسئلۀ عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری، هدف پژوهش حاضر تحلیل نحوۀ توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی در شهر یاسوج و علت‌یابی نابرابری‌ها و عدم تعادل‌ها است. تا از این طریق به ارائه راهکاری مناسب اقدام شود. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی- علی است. برای تعیین الگوی پراکنش خدمات شهری از شاخص میانگین نزدیکترین همسایه (ANN) و تحلیل شبکه و برای شناسایی عوامل اثرگذار در عدم تعادل خدمات شهری از روش دلفی استفاده شد. همچنین پس از مشخص شدن عوامل در نرم افزار میک‌مک، اقدام به شناسایی روابط متغیرها، میزان اثرگذاری آنها، اولویت‌بندی هر یک از متغییرها و در نهایت، ارائۀ راهکارهای مناسب جهت کاهش عدم تعادل خدمات شهری شد. یافته‌های به دست آمده نشان دهندۀ توزیع خوشه‌ای خدمات شهری و پراکنش متمرکز، غیراصولی و نامناسب این خدمات در سطح مناطق و نواحی شهر یاسوج است. همچنین نتایج تحلیل نشان داد ضعف قوانین و مقررات، رانت‌های اقتصادی و فشار بزرگ مالک‌ها به ترتیب دارای بیشترین تاثیرگذاری در توزیع نامتعادل خدمات شهری در شهر یاسوج هستند. نهایتا متناسب با یافته‌ها جهت توزیع متعادل خدمات و برقراری عدالت فضایی در شهر یاسوج راهکارهایی ارائه شد.
